سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 4 اپتا بۇرىن)
ماعجان جۇمابايەۆتىڭ تۋىلعانىنا 130 جىل

ماعجان جۇمابايەۆ قازاقتىڭ بىرلىگى مەن الاشتىڭ ازاتتىعى ءۇشىن كۇرەسكەن تانىمال تۇلعا. ونىڭ كۇرەسكەرلىك ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى كەڭەس كەزىندە كىسەندە بولدى. اقىن 1960 جىلى اقتالعان سوڭ، كىتاپتارى تۇركيادا جارىق كورە باستاعان. قازاقستاندا جۇمابايەۆ شىعارمالارى 1989 جىلى عانا قايتادان جاريالانا باستادى. استانا، الماتى جانە پەتروپاۆل قالالارىندا كوشەلەرگە جۇمابايەۆ ەسىمى بەرىلگەن. پەتروپاۆل قالاسىندا جانە اقىننىڭ تۋعان اۋىلىندا ەسكەرتكىش قويىلعان. سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ بۇرىنعى بۋلايەۆ اۋدانى م. جۇمابايەۆ اۋدانى بولىپ اتالدى.

ماعجان  –  سىرشىل اقىن. ماعجان سوزىندەي تىلگە جۇمساق، جۇرەككە جىلى تيەتىن ۇلبىرەگەن نازىك اۋەز قازاقتىڭ بۇرىنعى اقىندارىندا بولعان ەمەس. ول جۇرەكتىڭ قوبىزىن شەرتە بىلەدى، ونىڭ جۇرەگىنەن جاس پەن قانى  ارالاس شىققان ءتاتتى سوزدەرى، وزگەنىڭ جۇرەگىنە ءتاتتى ۋ سەبەدى. ماعجان نە جازسا دا سىرلى، كوركەم جازادى. ماعجان جۇمابايەۆ – بىرنەشە كوركەم پوەما جازعان قۇلاشى كەڭ ەپيك اقىن. ول ءوز زامانىنىڭ تولعاۋى كۇردەلى جايلارىن حالقىنىڭ وتكەن تاريحىن جىرلاۋ ارقىلى كورسەتۋگە ۇمتىلدى. ويتكەنى ارتتا قالعان قازاق ەلىن العا جەتەلەۋ سول حالىقتىڭ ءوز قولىنان عانا كەلمەك. سوندىقتان دا حالىققا كۇش بەرەر وسىنداي ەرلىك قاينارىن ماعجان تاريحتان ىزدەدى. ءوز شىعارمالارىندا كەشەگى وتكەن باتىر بابالارىمىزدىڭ ەرلىگىن جىرلادى. ابىلايدى، كەنەسارىنى جىرعا قوستى. سول ارقىلى حالقىنىڭ قايراتىن ۇشتاپ، ساناسىن وياتۋدى ويلادى.

بيىل وسى سىرشىل اقىننىڭ تۋىلعانىنا 130 جىل تولىپ وتىر. وسى ماقساتتا،  28 ءساۋىر كۇنى ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى تاريح فاكۋلتەتىنىڭ وقىتۋشىسى  بايداۆلەتوۆا مادينا دوسبەرگەنوۆانىڭ جەتەكشىلىگىمەن «تاريح جانە گەوگرافيا» ماماندىعىنىڭ 1 - كۋرس ماگيسترانتتارى مۋكىشيەۆا ا.، قارپىقوۆا ت.، شايدوزىم ن.، جانە ەكونوميكا فاكۋلتەتىنىڭ 1-كۋرس ستۋدەنتتەرىنىڭ قاتىسۋىمەن الاش قوزعالىسىنىڭ قايراتكەرى، اقىن، قازاق ادەبيەتىنىڭ كورنەكتى وكىلى م.جۇمابايەۆتىڭ 130 جىلدىعىنا ارنالعان تاربيەلىك ءىس-شارا ۇيىمداستىرىلدى. ستۋدەنتتەر م.جۇمابايەۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنا ارنالعان بايانداما مەن ارناۋ ولەڭدەر وقىپ، اسەرلى كۇي تارتتى.  ماعجان نەنى ايتسا دا، بەينەلەپ ايتادى. ول ءۇشىن دالانىڭ تاۋى دا، سۋى دا، جەلى دە عاجايىپ. اقىن ولەڭدەرىندە ادام مەن تابيعات استاسىپ جاتادى. قاي شىعارماسىندا دا ماعجان وسى ەكى ۇعىمدى بىرلىكتە الىپ جىرلايدى. ءبىر ولەڭىندە اناسىنا، جارىنا، جالپى ادامعا دەگەن ماحابباتىن تۋعان جەرگە كاتىستى سەزىمىمەن ۇشتاستىرىپ جاتسا، ەندى ءبىر جىرلارىندا سول تابيعاتتىڭ اسىل جەمىسى – ادامدى بارىنەن جوعارى قويادى. بۇعان دالەل – "سەن سۇلۋ" ولەڭى. ستۋدەنتتەر شارا سوڭىندا «سەن سۇلۋ» ءانىن حورمەن ورىندادى. ءىس-شارا  ارىنوۆ جۇماحان اعايدىڭ قورىتىندى سوزىمەن، ستۋدەنتتەرگە جىلى لەبىزىمەن اياقتالدى.

مۋكىشيەۆا ا.م. 1- كۋرس ماگيسترانتى

عىلىمي جەتەكشى: ت.ع.ك.، دوسەنت ۋدەربايەۆا س.ك. قازاقستان تاريحى كافەدراسى. ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى


You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما