ماماندىقتار الەمى: ءبىز تاڭدايتىن جولدار
تاقىرىبى: ماماندىقتار الەمى: ءبىز تاڭدايتىن جولدار
ساباقتان تىس ءىس - شارا
ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا بولاشاق ماماندىق جانە وقۋ باعدارىن تاڭداۋدا كومەكتەسۋ، ماماندىق الەمى جانە ونىڭ ەرەكشەلىكتەرى تۋرالى دۇنيەتانىمىن كەڭەيتۋ؛
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ءومىر تۋرالى، ماماندىقتار تۋرالى كوزقاراسىن دامىتۋ، الداعى ۋاقىتتا ماماندىق تاڭداۋدا دۇرىس جولدا بولۋىنا سەبەپكەر بولۋ، تاڭداعان ماماندىعىنىڭ ءوز بەيىمدىلىگى مەن قابىلەتىنە سايكەس كەلۋىن ناقتىلاۋ، ءوز - ءوزىن تانۋدىڭ جالپى ازىرلىگىن قالىپتاستىرۋ
تاربيەلىك: ماماندىق تاڭداۋ ماسەلەسىن بەلسەندى ارتتىرۋ، ماماندىق الەمى تۋرالى اقپارات الۋ ارقىلى جانە ءوزىن تانۋ شەكاراسىن كەڭەيتۋ ارقىلى ماماندىق باعىتىن تاڭداۋدا جاۋاپتى شەشىم قالىپتاستىرۋ.
مىندەتى:
ماماندىقتاردى تالداي جانە تاڭداي بىلۋگە ۇيرەتۋ؛
وقۋشىنى ءوزىنىڭ قابىلەتىن، بەيىمىن، قىزىعۋشىلىعىن ماماندىققا ساي تاني بىلۋگە ۇيرەتۋ؛
وقۋشىلاردىڭ باعدارى مەن قۇندىلىقتارى تۋرالى مالىمەت بەرۋ؛
وقۋشىلاردىڭ قۇپتاپ وتىرعان ماماندىقتارىنا باعىت بەرۋ.
كورنەكىلىگى: تاقىرىپقا سايكەس ازىرلەنگەن ديداكتيكالىق ماتەريالدار.
بارىسى.
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
ءمۇعالىمنىڭ ءسوزى:
ءمۇعالىم: قايىرلى كۇن، قۇرمەتتى قازاقستاننىڭ جارقىن بولاشاقتارى! سالەمەتسىزدەر مە! وتىرىڭىزدار! ءبىزدىڭ بۇگىنگى اشىق ساباقتان تىس ءىس - شارامىزدىڭ تاقىرىبى – «ماماندىقتار الەمى: ءبىز تاڭدايتىن جولدار» اتتى پىكىر الماسۋ ساباعىمىزعا قوش كەلدىڭىزدەر!
الەمدە 50 مىڭعا جۋىق ماماندىق بار ەكەن جانە جىل سايىن وعان 500 - گە تارتا جاڭا ءتۇرى قوسىلىپ وتىرادى ەكەن. ولاردىڭ ىشىنەن وزىمىزگە قاجەتتىسىن قالاي تاڭداۋعا بولادى؟ ءبىز ولاردىڭ قانشاسى تۋرالى بىلەمىز؟ ماماندىق تاڭداۋدا نەنى باعدار رەتىندە الۋعا بولادى؟ «مەكتەپ بىتىرگەننەن كەيىن كىم بولاسىڭ؟» دەگەن سۇراقتارعا مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ كوبىسى ناقتى جاۋاپ بەرە المايدى. شىندىعىنا كەلگەندە ماماندىق تاڭداۋ ماسەلەسى اسىرەسە ءبىزدىڭ قوعامىمىز نارىقتىق قاتىناسقا كوشىپ وتىرعان جاعدايدا وتە كۇردەلى ماسەلە.
كوپتەگەن جوعارى سىنىپ وقۋشىلارى وزدەرىنىڭ ىسكەرلىكتەرى مەن قابىلەتتەرىن دۇرىس تاني الماي، ماماندىق تاڭداۋدا كوپتەگەن كەدەرگىلەرگە ۇشىرايدى.
9 - 11 كلاسس وقۋشىلارىنىڭ الدىندا تۇرعان باستى ماسەلە - بولاشاق ماماندىعىن تاڭداۋ. ال ماماندىقتى دۇرىس تاڭداۋ - ول ءومىر جولىنىڭ ساتتىلىگىنىڭ نەگىزى.
ترەنينگ
ءار وقۋشى ورنىنان تۇرىپ ءوز تىلەكتەرىن ايتادى، ياعني وسى وقۋشىلاردىڭ ايتىلعان جاقسى تىلەكتەرى سىنىبىمىزعا، سىنىبىمىزعا قاتىسىپ وتىرعان ادامدارعا جاقسى كوڭىلمەن تارالادى دەپ بىلەمىز.
ماماندىقتى تاڭداۋ تۋرالى نە بىلەمىز؟
ماماندىق تاڭداۋ دەگەنىمىز نە؟ وسى سۇراققا جاۋاپ بەرۋ ءۇشىن ءبىز بۇگىنگى پىكىر الماسۋ ساباعىمىزدى ۇيىمداستىرىپ وتىرمىز.
ساباعىمىز 7 كەزەڭنەن تۇرادى،
1. «مەنەن سۇراق، سەنەن جاۋاپ».
2. «ماماندىق الەمى».
3. «مەن ماماندىق الەمىندەمىن» ويىنى.
4. «ەڭ جاقسى» ويىنى.
5. «قازىرگى زاماننىڭ ءارى تاپشى، ءارى تابىستى ماماندارى»
6. «ماماندىقتى تاڭداۋ» پراكتيكۋمى. پروفەسسيوگرامما.
7. تالداۋ.
1. «مەنەن سۇراق، سەنەن جاۋاپ».
اڭگىمەلەسۋ
1. ءوزىڭنىڭ بولاشاق ماماندىعىڭدى تاڭدادىڭىزدار ما؟
2. سەن ول ماماندىق تۋرالى نە بىلەسىڭ؟
3. ماماندىق تاڭداماۋىڭنىڭ سەبەبى نەدە؟
4. سەنىڭ ماماندىق تاڭداۋىنا كىم اسەر ەتتى؟
5. قاي جاقتا وقىعاندى ۇناتاسىڭ؟
6. سەن وقۋعا تۇسكەننەن كەيىن وقۋدىڭ قيىندىعىنا توزە الاسىن با؟
7. ادامنىڭ ماماندىق تاڭداۋى ونىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىنا اسەر ەتە مە؟
وقۋشىلاردىڭ جاۋاپتارى تىڭدالىپ، قىسقا تالداۋ جاسالادى.
بالالار، قازىرگى كەزدە مەكتەپ ءبىتىرۋشى تۇلەكتەردىڭ ەڭ ءجيى تاڭدايتىن ماماندىقتارى مىنانداي ەكەن:
• زاڭگەر
• اسپازشى
• اۋدارماشى
• ءمۇعالىم
• مەنەدجەر
• ۆەتەرينار
• پروگرامميست
• ينجەنەر
• بانك قىزمەتكەرى
• ديزاينەر
• ەكونوميست
• دارىگەر
• پسيحولوگ
• تاربيەشى
• بيزنەسمەن
• قۇرىلىسشى
ستاتيستيكاعا سۇيەنسەك، قازاقستاننىڭ جوو ءبىرىنشى ستۋدەنتتەرىنىڭ
28% ءوز تاڭداۋلارىنا كوڭىلدەرى تولماي، سول ماماندىقتى تاڭداعانىنا وكىنگەن ەكەن. سۇراستىرا كەلە، ماماندىقتى تاڭداۋدا ولاردىڭ:
1. 30% - اتا - اناسىنىڭ، مۇعالىمدەردىڭ كەڭەسىنە سۇيەنگەن ەكەن؛
2. 44% - ۇيەرىنە جاقىن ايماقتى تاڭداعان ەكەن؛
3. 12% - قازىرگى تاڭدا «مودنو» دەگەن ماماندىقتارى تاڭداعان؛
4. 14% - ماماندىعىن ەڭ سوڭعى ساتتە تاڭداعاندارى بەلگىلى بولىپتى.
- سوندىقتان دا، قۇرمەتتى وقۋشىلار ءدال ءقازىر دۇرىس تاڭداۋ جاساۋ ماسەلەسىنە كوڭىل بولەيىك. مۇقيات تىڭداپ، سۇراقتارىڭ بولسا، ءتۇرتىپ وتىرىڭدار. ساباق سوڭىندا تۋىنداعان سۇراقتاردى تالقىلايتىن بولامىز.
2. «ماماندىق الەمى».
ستاتيستيكالىق زەرتتەۋلەر بويىنشا، الەمدە 40 مىڭعا جۋىق ماماندىق بار كورىنەدى.
ماماندىقتىڭ بىرنەشە كلاسسيفيكاسياسى بار. ولاردىڭ نەعۇرلىم بەلگىلىلەرى ەڭبەك پانىنە نەگىزدەلەدى. ەڭبەك ءپانى بويىنشا جىكتەلەتىن ماماندىقتار 5 توپقا بولىنەدى:
1. «ادام - تابيعات» ايماعى
2. «ادام - تەحنيكا» ايماعى
3. «ادام - ادام» ايماعى
4. «ادام - بەلگىلەر جۇيەسى» ايماعى
5. «ادام - كوركەمدىك بەينە» ايماعى
وسى ماماندىقتار الەمىندە دۇرىس تاڭداۋ جاساي الۋى ءۇشىن بالالاردى «ماماندىق تاڭداۋ فورمۋلاسىمەن» تانىستىرادى.
تالداۋ، قورىتىندىلاۋ:
«قالايمىن»، «قولىمنان كەلەدى» جانە «قاجەت» - وسى ۇشەۋىن ءبىر - بىرىمەن ۇيلەستىرە الساڭ، سەنىڭ كاسىبي تاڭداۋىڭ وتە ءساتتى بولماق.
سەنىڭ مىندەتىڭ – كەلەسى تالاپتاردى ورىندايتىن ماماندىقتى تاڭداۋ:
• سەن ءۇشىن ماماندىعىڭ قىزىقتى جانە تارتىمدى بولۋى قاجەت؛
• سەنىڭ قابىلەتتەرىڭە سايكەس كەلۋى قاجەت؛
• ەڭبەك نارىعىندا سۇرانىسقا يە بولۋى قاجەت.
ماماندىق تاڭداۋدىڭ 7 قادامى
1 قادام بايىپپەن باعدارلاي ءبىلىڭىز
جاس ادامنىڭ ءبىر توقتامعا كەلۋىنە قيالدىڭ اسەرى بار. بىرەۋدى كينوداعىداي رومانتيكالىق ماماندىق قىزىقتىرۋى مۇمكىن. بىرەۋلەر «تۋعاننان ماڭدايىنا جازىلعان» اتا - اناسىنىڭ جولىن قۋادى. بىرەۋلەر جوعارى وقۋورنىنا ەڭ جاقىن دوسىنا نەمەسە قۇربىسىنا سەرىك بولىپ بارادى، الەندى بىرەۋلەر ۇيىنە جاقىن وقۋ عيماراتىنا قۇجات تاپسىرۋعا اسىعادى.
ماماندىقتاڭ داۋادام تاعدىرىندا كوپ نارسەنى شەشەتىندىكتەن بىلايشا ءاتۇستى قاراۋجەڭىلتەكتىكتىڭ بەلگىسى. سوندىقتان بۇل ماسەلەنىڭ شەشىمىن مۇمكىندىگىڭىز شەاسا مانبەرىپ، بايىپپەن قابىلداڭىز.
2 قادام دۇرىسشەشىموزقولىڭىزدا
ەڭ ءبىرىنشى بۇل تاڭداۋدى ءوز بەتىڭىزشە جاساۋ كەرەكتىگىن سانالى تۇردە ۇعىنىڭىز. اتا - انالاردىڭ، دوستارىڭىزدىڭ ىقپالىنان شىعاالماي قالماڭىز، ولار نە ايتسادا، بۇل – ءسىزدىڭ تاعدىرىڭىز.
3 قادام بەيىمدىلىگىڭىزدى ەسكەرىڭىز
باستاپقىدا ءوز قالاۋىڭىزعا نازار اۋدارىڭىز. نەمەن اينالىسقاندى قالار ەدىڭىز؟ مەكتەپ باعدارلاماسىنان قاي ءپان ۇنايدى؟ بوس ۋاقىتىڭىزدا نەمەن اينالىسقاندى جاقسى كورەسىز؟ ادامدارمەن، اسىرەسە بوگدە كىسىلەرمەن وڭاي ءتىل تابىسا الاسىز با؟ ءسىزدىڭ بەيمىدىلىگىڭىزگە كوپ نارسە بايلانىستى.
4 قادام ءوزىڭىزدى سىناقتان وتكىزىڭىز
بارىنەن بۇرىن ءوزىڭىزدى ءوز وي ەلەگىڭىزدەن وتكىزىڭىز: وزىمنەن جانە ءوزىمنىڭ جۇمىسىمنان مەن نەنى قالايمىن؟ بەس جىلدان كەيىن ءوزىمدى قالاي ەلەستەتەمىن؟ بارلىق اقپاراتتاردى پايدالانا وتىرىپ، بولاشاق ماماندىعىڭىز تۋرالى كوپ نارسە بىلۋگە تىرىسىڭىز. ءوزىڭىز تاڭداعان ماماندىق يەلەرىن ءىس بارىسىندا كوزىڭىزبەن كورۋ ءۇشىن سول كاسىپورىن مەكەمەلەرگە ەكسكۋرسياعا شىعىڭىز. پروگرامميست بولعىڭىز كەلسە، كومپيۋتەرلىك ويىنداردى عانا قاناعات تۇتپاي، ەڭ بولماسا ءبىر قاراپايىم باعدارلاما جازىپ كورىڭىز. دايىندىق كۋرستارىنا جازىلساڭىز ءتىپتى جاقسى. ەڭ دۇرىس ءتاسىل جازعى كانيكۋل كەزىندە ءوزىڭىزدى قىزىقتىراتىن سالانىڭ ەڭ كىشى قىزمەتكەرى بولىپ جۇمىسقا تۇرساڭىز، تاڭداۋىڭىزدىڭ دۇرىس - بۇرىستىعىنا كوزىڭىز انىق جەتەر ەدى.
5 قادام سۇرانىستى دا نازاردا ۇستاڭىز
بولاشاق ماماندىعىڭىزدىڭ ەڭبەك نارىعىندا قانشالىقتى باعالاناتىنىن بىلۋدە پايدالى. قاراپايىم جول: بوس ورىندارعا جاريالانعان كونكۋرستاردا، ينتەرنەتتىڭ ەڭبەككە ورنالاستىرۋ سايتىندا قانداي ماماندىقتارعا سۇرانىس بار ەكەندىگىن قاراڭىز. ارنايى اگەنتتىكتەر جۇرگىزگەن بولجامداردىڭ دا ماڭىزى بار. وسى مالىمەتتەردى ەسكەرە وتىرىپ، تاڭداعان ماماندىعىڭىزدى قاي جوعارى وقۋ ورنىندا قالاي دايارلايتىنىن انىقتاڭىز. دەگەنىمەن، نارىق قاجەتتىلىگى قۇبىلمالى. 3 - 5 جىلدان كەيىن مۇلدەم باسقاشا بولۋى مۇمكىن. دەمەك، جۇرەگىڭىزدىڭ تاڭداۋىنا جۇگىنگەنىڭىز ابزال.
6 قادام ماماندار نە دەيدى؟
ەگەر كۇدىك - كۇماننان ارىلا الماساڭىز، وندا مامانداردىڭ كومەگىن پايدالانىڭىز. مۇنداي كەزدە مەكتەپ پسيحولوگى نەمەسە پسيحولوگ - كەڭەسشى ماماندار جاردەمدەسە الادى. سونداي - اق، قابىلەتىڭىز بەن بەيىمدىلىگىڭىزدى انىقتاۋعا كومەكتەسەتىن ارنايى پسيحولوگيالىق تەستتەر دە بار.
7 قادام قورىتىندى شەشىم
مالىمەتتەردى جيناستىرا كەلىپ، ءوزىڭىز ۇناعان نەگىزگى 5 - 10 پوزيسيانىڭ ءتىزىمىن جاساڭىز. ودان كەيىن پاراعىڭىزدى ەكى بولىككە ءبولىپ، پليۋس جانە مينۋس جاقتارىن ءتىزىپ، سىناق ءتاسىلىن جۇرگىزىڭىز. كوڭىلىڭىزگە قونبايتىنىن سىزىپ تاستاڭىز. تىزىمدە 3 پۋنكت قالعان كەزدە تاعى دا قوسىمشا وي ەلەگىنەن وتكىزىپ – ەڭ سوڭعى شەشىم قابىلداڭىز.
ورىنداعان: ديۋسۋپوۆا ا. ج.
ماماندىقتار الەمى: ءبىز تاڭدايتىن جولدار. جۇكتەۋ
ساباقتان تىس ءىس - شارا
ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا بولاشاق ماماندىق جانە وقۋ باعدارىن تاڭداۋدا كومەكتەسۋ، ماماندىق الەمى جانە ونىڭ ەرەكشەلىكتەرى تۋرالى دۇنيەتانىمىن كەڭەيتۋ؛
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ءومىر تۋرالى، ماماندىقتار تۋرالى كوزقاراسىن دامىتۋ، الداعى ۋاقىتتا ماماندىق تاڭداۋدا دۇرىس جولدا بولۋىنا سەبەپكەر بولۋ، تاڭداعان ماماندىعىنىڭ ءوز بەيىمدىلىگى مەن قابىلەتىنە سايكەس كەلۋىن ناقتىلاۋ، ءوز - ءوزىن تانۋدىڭ جالپى ازىرلىگىن قالىپتاستىرۋ
تاربيەلىك: ماماندىق تاڭداۋ ماسەلەسىن بەلسەندى ارتتىرۋ، ماماندىق الەمى تۋرالى اقپارات الۋ ارقىلى جانە ءوزىن تانۋ شەكاراسىن كەڭەيتۋ ارقىلى ماماندىق باعىتىن تاڭداۋدا جاۋاپتى شەشىم قالىپتاستىرۋ.
مىندەتى:
ماماندىقتاردى تالداي جانە تاڭداي بىلۋگە ۇيرەتۋ؛
وقۋشىنى ءوزىنىڭ قابىلەتىن، بەيىمىن، قىزىعۋشىلىعىن ماماندىققا ساي تاني بىلۋگە ۇيرەتۋ؛
وقۋشىلاردىڭ باعدارى مەن قۇندىلىقتارى تۋرالى مالىمەت بەرۋ؛
وقۋشىلاردىڭ قۇپتاپ وتىرعان ماماندىقتارىنا باعىت بەرۋ.
كورنەكىلىگى: تاقىرىپقا سايكەس ازىرلەنگەن ديداكتيكالىق ماتەريالدار.
بارىسى.
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
ءمۇعالىمنىڭ ءسوزى:
ءمۇعالىم: قايىرلى كۇن، قۇرمەتتى قازاقستاننىڭ جارقىن بولاشاقتارى! سالەمەتسىزدەر مە! وتىرىڭىزدار! ءبىزدىڭ بۇگىنگى اشىق ساباقتان تىس ءىس - شارامىزدىڭ تاقىرىبى – «ماماندىقتار الەمى: ءبىز تاڭدايتىن جولدار» اتتى پىكىر الماسۋ ساباعىمىزعا قوش كەلدىڭىزدەر!
الەمدە 50 مىڭعا جۋىق ماماندىق بار ەكەن جانە جىل سايىن وعان 500 - گە تارتا جاڭا ءتۇرى قوسىلىپ وتىرادى ەكەن. ولاردىڭ ىشىنەن وزىمىزگە قاجەتتىسىن قالاي تاڭداۋعا بولادى؟ ءبىز ولاردىڭ قانشاسى تۋرالى بىلەمىز؟ ماماندىق تاڭداۋدا نەنى باعدار رەتىندە الۋعا بولادى؟ «مەكتەپ بىتىرگەننەن كەيىن كىم بولاسىڭ؟» دەگەن سۇراقتارعا مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ كوبىسى ناقتى جاۋاپ بەرە المايدى. شىندىعىنا كەلگەندە ماماندىق تاڭداۋ ماسەلەسى اسىرەسە ءبىزدىڭ قوعامىمىز نارىقتىق قاتىناسقا كوشىپ وتىرعان جاعدايدا وتە كۇردەلى ماسەلە.
كوپتەگەن جوعارى سىنىپ وقۋشىلارى وزدەرىنىڭ ىسكەرلىكتەرى مەن قابىلەتتەرىن دۇرىس تاني الماي، ماماندىق تاڭداۋدا كوپتەگەن كەدەرگىلەرگە ۇشىرايدى.
9 - 11 كلاسس وقۋشىلارىنىڭ الدىندا تۇرعان باستى ماسەلە - بولاشاق ماماندىعىن تاڭداۋ. ال ماماندىقتى دۇرىس تاڭداۋ - ول ءومىر جولىنىڭ ساتتىلىگىنىڭ نەگىزى.
ترەنينگ
ءار وقۋشى ورنىنان تۇرىپ ءوز تىلەكتەرىن ايتادى، ياعني وسى وقۋشىلاردىڭ ايتىلعان جاقسى تىلەكتەرى سىنىبىمىزعا، سىنىبىمىزعا قاتىسىپ وتىرعان ادامدارعا جاقسى كوڭىلمەن تارالادى دەپ بىلەمىز.
ماماندىقتى تاڭداۋ تۋرالى نە بىلەمىز؟
ماماندىق تاڭداۋ دەگەنىمىز نە؟ وسى سۇراققا جاۋاپ بەرۋ ءۇشىن ءبىز بۇگىنگى پىكىر الماسۋ ساباعىمىزدى ۇيىمداستىرىپ وتىرمىز.
ساباعىمىز 7 كەزەڭنەن تۇرادى،
1. «مەنەن سۇراق، سەنەن جاۋاپ».
2. «ماماندىق الەمى».
3. «مەن ماماندىق الەمىندەمىن» ويىنى.
4. «ەڭ جاقسى» ويىنى.
5. «قازىرگى زاماننىڭ ءارى تاپشى، ءارى تابىستى ماماندارى»
6. «ماماندىقتى تاڭداۋ» پراكتيكۋمى. پروفەسسيوگرامما.
7. تالداۋ.
1. «مەنەن سۇراق، سەنەن جاۋاپ».
اڭگىمەلەسۋ
1. ءوزىڭنىڭ بولاشاق ماماندىعىڭدى تاڭدادىڭىزدار ما؟
2. سەن ول ماماندىق تۋرالى نە بىلەسىڭ؟
3. ماماندىق تاڭداماۋىڭنىڭ سەبەبى نەدە؟
4. سەنىڭ ماماندىق تاڭداۋىنا كىم اسەر ەتتى؟
5. قاي جاقتا وقىعاندى ۇناتاسىڭ؟
6. سەن وقۋعا تۇسكەننەن كەيىن وقۋدىڭ قيىندىعىنا توزە الاسىن با؟
7. ادامنىڭ ماماندىق تاڭداۋى ونىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىنا اسەر ەتە مە؟
وقۋشىلاردىڭ جاۋاپتارى تىڭدالىپ، قىسقا تالداۋ جاسالادى.
بالالار، قازىرگى كەزدە مەكتەپ ءبىتىرۋشى تۇلەكتەردىڭ ەڭ ءجيى تاڭدايتىن ماماندىقتارى مىنانداي ەكەن:
• زاڭگەر
• اسپازشى
• اۋدارماشى
• ءمۇعالىم
• مەنەدجەر
• ۆەتەرينار
• پروگرامميست
• ينجەنەر
• بانك قىزمەتكەرى
• ديزاينەر
• ەكونوميست
• دارىگەر
• پسيحولوگ
• تاربيەشى
• بيزنەسمەن
• قۇرىلىسشى
ستاتيستيكاعا سۇيەنسەك، قازاقستاننىڭ جوو ءبىرىنشى ستۋدەنتتەرىنىڭ
28% ءوز تاڭداۋلارىنا كوڭىلدەرى تولماي، سول ماماندىقتى تاڭداعانىنا وكىنگەن ەكەن. سۇراستىرا كەلە، ماماندىقتى تاڭداۋدا ولاردىڭ:
1. 30% - اتا - اناسىنىڭ، مۇعالىمدەردىڭ كەڭەسىنە سۇيەنگەن ەكەن؛
2. 44% - ۇيەرىنە جاقىن ايماقتى تاڭداعان ەكەن؛
3. 12% - قازىرگى تاڭدا «مودنو» دەگەن ماماندىقتارى تاڭداعان؛
4. 14% - ماماندىعىن ەڭ سوڭعى ساتتە تاڭداعاندارى بەلگىلى بولىپتى.
- سوندىقتان دا، قۇرمەتتى وقۋشىلار ءدال ءقازىر دۇرىس تاڭداۋ جاساۋ ماسەلەسىنە كوڭىل بولەيىك. مۇقيات تىڭداپ، سۇراقتارىڭ بولسا، ءتۇرتىپ وتىرىڭدار. ساباق سوڭىندا تۋىنداعان سۇراقتاردى تالقىلايتىن بولامىز.
2. «ماماندىق الەمى».
ستاتيستيكالىق زەرتتەۋلەر بويىنشا، الەمدە 40 مىڭعا جۋىق ماماندىق بار كورىنەدى.
ماماندىقتىڭ بىرنەشە كلاسسيفيكاسياسى بار. ولاردىڭ نەعۇرلىم بەلگىلىلەرى ەڭبەك پانىنە نەگىزدەلەدى. ەڭبەك ءپانى بويىنشا جىكتەلەتىن ماماندىقتار 5 توپقا بولىنەدى:
1. «ادام - تابيعات» ايماعى
2. «ادام - تەحنيكا» ايماعى
3. «ادام - ادام» ايماعى
4. «ادام - بەلگىلەر جۇيەسى» ايماعى
5. «ادام - كوركەمدىك بەينە» ايماعى
وسى ماماندىقتار الەمىندە دۇرىس تاڭداۋ جاساي الۋى ءۇشىن بالالاردى «ماماندىق تاڭداۋ فورمۋلاسىمەن» تانىستىرادى.
تالداۋ، قورىتىندىلاۋ:
«قالايمىن»، «قولىمنان كەلەدى» جانە «قاجەت» - وسى ۇشەۋىن ءبىر - بىرىمەن ۇيلەستىرە الساڭ، سەنىڭ كاسىبي تاڭداۋىڭ وتە ءساتتى بولماق.
سەنىڭ مىندەتىڭ – كەلەسى تالاپتاردى ورىندايتىن ماماندىقتى تاڭداۋ:
• سەن ءۇشىن ماماندىعىڭ قىزىقتى جانە تارتىمدى بولۋى قاجەت؛
• سەنىڭ قابىلەتتەرىڭە سايكەس كەلۋى قاجەت؛
• ەڭبەك نارىعىندا سۇرانىسقا يە بولۋى قاجەت.
ماماندىق تاڭداۋدىڭ 7 قادامى
1 قادام بايىپپەن باعدارلاي ءبىلىڭىز
جاس ادامنىڭ ءبىر توقتامعا كەلۋىنە قيالدىڭ اسەرى بار. بىرەۋدى كينوداعىداي رومانتيكالىق ماماندىق قىزىقتىرۋى مۇمكىن. بىرەۋلەر «تۋعاننان ماڭدايىنا جازىلعان» اتا - اناسىنىڭ جولىن قۋادى. بىرەۋلەر جوعارى وقۋورنىنا ەڭ جاقىن دوسىنا نەمەسە قۇربىسىنا سەرىك بولىپ بارادى، الەندى بىرەۋلەر ۇيىنە جاقىن وقۋ عيماراتىنا قۇجات تاپسىرۋعا اسىعادى.
ماماندىقتاڭ داۋادام تاعدىرىندا كوپ نارسەنى شەشەتىندىكتەن بىلايشا ءاتۇستى قاراۋجەڭىلتەكتىكتىڭ بەلگىسى. سوندىقتان بۇل ماسەلەنىڭ شەشىمىن مۇمكىندىگىڭىز شەاسا مانبەرىپ، بايىپپەن قابىلداڭىز.
2 قادام دۇرىسشەشىموزقولىڭىزدا
ەڭ ءبىرىنشى بۇل تاڭداۋدى ءوز بەتىڭىزشە جاساۋ كەرەكتىگىن سانالى تۇردە ۇعىنىڭىز. اتا - انالاردىڭ، دوستارىڭىزدىڭ ىقپالىنان شىعاالماي قالماڭىز، ولار نە ايتسادا، بۇل – ءسىزدىڭ تاعدىرىڭىز.
3 قادام بەيىمدىلىگىڭىزدى ەسكەرىڭىز
باستاپقىدا ءوز قالاۋىڭىزعا نازار اۋدارىڭىز. نەمەن اينالىسقاندى قالار ەدىڭىز؟ مەكتەپ باعدارلاماسىنان قاي ءپان ۇنايدى؟ بوس ۋاقىتىڭىزدا نەمەن اينالىسقاندى جاقسى كورەسىز؟ ادامدارمەن، اسىرەسە بوگدە كىسىلەرمەن وڭاي ءتىل تابىسا الاسىز با؟ ءسىزدىڭ بەيمىدىلىگىڭىزگە كوپ نارسە بايلانىستى.
4 قادام ءوزىڭىزدى سىناقتان وتكىزىڭىز
بارىنەن بۇرىن ءوزىڭىزدى ءوز وي ەلەگىڭىزدەن وتكىزىڭىز: وزىمنەن جانە ءوزىمنىڭ جۇمىسىمنان مەن نەنى قالايمىن؟ بەس جىلدان كەيىن ءوزىمدى قالاي ەلەستەتەمىن؟ بارلىق اقپاراتتاردى پايدالانا وتىرىپ، بولاشاق ماماندىعىڭىز تۋرالى كوپ نارسە بىلۋگە تىرىسىڭىز. ءوزىڭىز تاڭداعان ماماندىق يەلەرىن ءىس بارىسىندا كوزىڭىزبەن كورۋ ءۇشىن سول كاسىپورىن مەكەمەلەرگە ەكسكۋرسياعا شىعىڭىز. پروگرامميست بولعىڭىز كەلسە، كومپيۋتەرلىك ويىنداردى عانا قاناعات تۇتپاي، ەڭ بولماسا ءبىر قاراپايىم باعدارلاما جازىپ كورىڭىز. دايىندىق كۋرستارىنا جازىلساڭىز ءتىپتى جاقسى. ەڭ دۇرىس ءتاسىل جازعى كانيكۋل كەزىندە ءوزىڭىزدى قىزىقتىراتىن سالانىڭ ەڭ كىشى قىزمەتكەرى بولىپ جۇمىسقا تۇرساڭىز، تاڭداۋىڭىزدىڭ دۇرىس - بۇرىستىعىنا كوزىڭىز انىق جەتەر ەدى.
5 قادام سۇرانىستى دا نازاردا ۇستاڭىز
بولاشاق ماماندىعىڭىزدىڭ ەڭبەك نارىعىندا قانشالىقتى باعالاناتىنىن بىلۋدە پايدالى. قاراپايىم جول: بوس ورىندارعا جاريالانعان كونكۋرستاردا، ينتەرنەتتىڭ ەڭبەككە ورنالاستىرۋ سايتىندا قانداي ماماندىقتارعا سۇرانىس بار ەكەندىگىن قاراڭىز. ارنايى اگەنتتىكتەر جۇرگىزگەن بولجامداردىڭ دا ماڭىزى بار. وسى مالىمەتتەردى ەسكەرە وتىرىپ، تاڭداعان ماماندىعىڭىزدى قاي جوعارى وقۋ ورنىندا قالاي دايارلايتىنىن انىقتاڭىز. دەگەنىمەن، نارىق قاجەتتىلىگى قۇبىلمالى. 3 - 5 جىلدان كەيىن مۇلدەم باسقاشا بولۋى مۇمكىن. دەمەك، جۇرەگىڭىزدىڭ تاڭداۋىنا جۇگىنگەنىڭىز ابزال.
6 قادام ماماندار نە دەيدى؟
ەگەر كۇدىك - كۇماننان ارىلا الماساڭىز، وندا مامانداردىڭ كومەگىن پايدالانىڭىز. مۇنداي كەزدە مەكتەپ پسيحولوگى نەمەسە پسيحولوگ - كەڭەسشى ماماندار جاردەمدەسە الادى. سونداي - اق، قابىلەتىڭىز بەن بەيىمدىلىگىڭىزدى انىقتاۋعا كومەكتەسەتىن ارنايى پسيحولوگيالىق تەستتەر دە بار.
7 قادام قورىتىندى شەشىم
مالىمەتتەردى جيناستىرا كەلىپ، ءوزىڭىز ۇناعان نەگىزگى 5 - 10 پوزيسيانىڭ ءتىزىمىن جاساڭىز. ودان كەيىن پاراعىڭىزدى ەكى بولىككە ءبولىپ، پليۋس جانە مينۋس جاقتارىن ءتىزىپ، سىناق ءتاسىلىن جۇرگىزىڭىز. كوڭىلىڭىزگە قونبايتىنىن سىزىپ تاستاڭىز. تىزىمدە 3 پۋنكت قالعان كەزدە تاعى دا قوسىمشا وي ەلەگىنەن وتكىزىپ – ەڭ سوڭعى شەشىم قابىلداڭىز.
ورىنداعان: ديۋسۋپوۆا ا. ج.
ماماندىقتار الەمى: ءبىز تاڭدايتىن جولدار. جۇكتەۋ