مامىتبەك قالدىبايەۆ «ەلىكتىڭ لاعى»
ادەبيەتتىك وقۋ 2 سىنىپ
ساباق تاقىرىبى: مامىتبەك قالدىبايەۆ «ەلىكتىڭ لاعى»
ساباقتىڭ ماقساتتارى:
1. بىلىمدىلىك ماقساتى: اڭگىمەنى مانەرلەپ وقۋعا داعدىلاندىرۋ، ونىڭ مازمۇنىن ءتۇسىندىرۋ، نەگىزگى يدەياسىن اشۋ، تالداۋعا ۇيرەتۋ، ماتىنمەن جۇمىس جۇرگىزۋگە باۋلۋ.
2. دامىتۋشىلىق ماقساتى: سوزدىك قورلارىن جەتىلدىرۋ، ەلەستەۋ، ءوز ويلارىن ەركىن ايتا ءبىلۋ، قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
تاربيەلىك ماقساتى: قورشاعان ورتانىڭ تىلسىم سىرلارىنا قىزىقتىرۋ ارقىلى، تابيعاتقا دەگەن كوزقاراستارىن قالىپتاستىرۋ. اڭ - قۇسقا قامقورلىق جاساپ، كۇتۋگە تاربيەلەۋ.
مىندەتتەرى:
وقۋشىلاردىڭ ءوزارا ورنىن الماستىرۋ
ءوزارا وقىتۋدى ۇيىمداستىرۋ
ءوزارا باقىلاۋ جۇرگىزۋ
توپپەن جۇمىس ىستەۋ ارقىلى ىنتىماقتاستىققا تاربيەلەۋ
ساباق ءتۇرى: جاڭا ساباق.
ءپانارالىق بايلانىس: دۇنيەتانۋ، سۋرەت، ينفورماتيكا.
جابدىقتار: ءماتىن بويىنشا سالىنعان سۋرەتتەردەن بۋكلەت، لاقتىڭ سۋرەتى، بۇلبۇلمەن توقىلداقتىڭ كوستيۋمدەرى، كومپيۋتەر، كەزەندىك تاپسىرمالار، ا - 3 قاعاز ءتۇرلى - ءتۇستى جانە ءار ءتۇرلى كەسكىندەگى جاپسىرىلاتىن قاعازدار.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. وقۋشىلاردىڭ ىنتاسىن ساباققا اۋدارۋ. (سىن تۇرعىسىنان ستراتەگياسى بايلانىستى تاپسىرمالار بەرىلدى).
وقۋشىلارعا ەندى توپپەن جۇمىس جۇرگىزىلەتىنى تۋرالى ماعلۇمات بەرىلەدى. توپقا ءبولۋ مىنا تارتىپپەن وتەدى. وقۋشىلارعا 1، 2، 3 ساندارى تاراتىلىپ، ءار توپقا بىركەلكى ساندار وتىرىپ توپتاسادى.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
— ۇيگە قانداي تاپسىرما بەرىلدى؟
-«بۇلبۇل مەن توقىلداق»
وي تولعانىس
«بۇلبۇل مەن توقىلداق» مىسالدى رولگە ءبولىپ وقۋ. مىسالدى كورىنىس رەتىندە كورسەتۋ، مىنەزدەمە بەرۋ. بۇلبۇلدىڭ جانە توقىلداقتىڭ سالىنعان سۋرەتتەرىن كورمە قىلىپ كورسەتۋ.
I توپ مىسالدى رولگە ءبولىپ وقۋ، بۇلبۇل مەن توقىلداققا مىنەزدەمە بەرىڭدەر
II توپ. مىسالدى كورىنىس رەتىندە كورسەتۋ.
III توپ ورمان قۇستارى بۇلبۇل مەن توقىلداققا مىنەزدەمە بەرىڭدەر. بۇلبۇل – ءانشى، ونەرلى
توقىلداق – دارىگەر، ەڭبەكقور (بۇلبۇلدىڭ جانە توقىلداقتىڭ سالىنعان سۋرەتتەرىن كورمە قىلىپ كورسەتۋ.)
ءار توپتىڭ سۋرەتىن كورمەگە ءىلۋ. قۇراستىرعان ديالوگتارىن ايتقىزۋ، توسىن سۇراقتار قويۋ، سۋرەتتە جەتىسپەگەن ەلەمەنتتەردى تاۋىپ ايتقىزۋ، كورمەنى باعالاۋ.
III قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ كەزەڭى «وي شاقىرۋ» ستراتەگياسى
— ورماندا مەكەندەيتىن قانداي جانۋارلاردى بىلەسىڭدەر؟
— بالالار، مىنا سۋرەتكە قارايىقشى نەنى كورىپ تۇرسىڭدار؟
— لاق
— ول نەنىڭ لاعى؟
— ول ەلىكتىڭ لاعى.
— قايدا مەكەندەيدى؟
— ورماندا مەكەندەيدى
توپ بويىنشا جۇمىس. توپتا اقىلداسا وتىرىپ، ا3 قاعازىن تولتىرادى.
وقۋشىلاردىڭ الدارىندا جاتقان سۋرەتپەن (توپقا بولگەندە قولدانعان بۇلبۇلدىڭ جانە توقىلداقتىڭ سالىنعان سۋرەتتەرىن ) شاعىن سۇحبات جۇرگىزەمىن.
بۇلبۇلدىڭ جانە توقىلداقتىڭ سالىنعان كورمەدەگى سۋرەتتەرى بويىنشا قىسقاشا ديالوگ قۇراستىرۋعا 5 - 7 مينۋت ۋاقىت بەرىلەدى. زەرتتەۋگە العان نازەركە، جاندوس، ايدا سىندى وقۋشىلاردىڭ ءىس - ارەكەتى سارالانىپ وتىرادى. سونىمەن قاتار، توپتىڭ تابىستى جۇمىسى شىندىققا نەگىزدەلەتىنىن وقۋشىلارعا ەسكەرتۋ.
ءىV. جاڭا ساباق
— ەندەشە بالالار بۇگىنگى ساباقتا وتەتىن تاقىرىپ: مامىتبەك قالدىبايەۆ جازعان «ەلىكتىڭ لاعى»
ا) اۆتوردىڭ ءومىربايانى.
قازاقتىڭ كورنەكتى جازۋشىسى. بالالارعا ارنالعان كوپتەگەن شىعارمالارى بار. ونىڭ ىشىندە «ۇلەك»، «ۋادە» ت. ب. شىعارمالار بار.
«ەلىكتىڭ لاعى» ءمۇعالىمنىڭ وقۋى. (كومپيۋتەرگە ءمۇعالىمنىڭ داۋسىمەن جازىلعان ءماتىندى وقۋشىلار تىڭداي وتىرىپ كورىنىس كورەدى)
ءا) وقۋشىلاردى تىزبەكتەي وقىتۋ
ب) سوزدىك جۇمىس
شوقى — تىك، بيىك توبە
نىسانى — كوزدەپ اتاتىن جەر
قاراۋىل – كۇزەت
V ماتىنمەن جۇمىس. ويىن: «ىستىق ورىندىق»
1 توپ – ماتىننەن اڭشىنىڭ سىرتقى بەينەسى سيپاتتالعان تۇسىن تاۋىپ وقى.
2 توپ – ماتىنگە سۇيەنىپ اڭشىنىڭ كوڭىل كۇيىن ايت.
3 توپ – اڭشى ەلىكتى نەلىكتەن اتپادى؟
VI «وي — شاقىرۋ.» /سۇراق — جاۋاپ ارقىلى/
1 — توپ. سول كۇنى اۋا رايى قانداي ەدى؟
(تۇسىنگەنىڭدى ايتۋ)
2 — توپ. اڭشى نەلىكتەن مىلتىعىن قولىنا الدى؟
ول نەگە ىزالاندى؟ /ءماتىننىڭ ىشىنەن تاۋىپ وقىتۋ/
3 — توپ. تۇيمەباي نەنى كورىپ قالدى؟ اڭشىنىڭ ەلىكتى اتۋعا نەگە باتىلى بارمادى؟ /تۇسىنگەنىن ايتۋ/
VII «وي قورىتۋ».
1 — توپ. اڭشىنىڭ ورنىنا سەندەر قايتەر ەدىڭدەر؟ (ءوز ويىڭدى ءبىلدىر)
2 — توپ. اڭشىنىڭ سىرتقى بەينەسىن سيپاتتا.
3 — توپ. اڭشىعا مىنەزدەمە بەرىڭدەر.
VIII سەرگىتۋ ءساتى. ولەڭ قۇراستىرۋ.
….. لاعىم
….. بۇلاعىڭ.
سۋ ىشە عوي، قانەكي،
….. تۇرامىن
اڭشى – ەرجۇرەك، ۇستامدى، قايىرىمدى
Iح. ساباقتى قورىتىندىلاۋ: «اڭشى قانداي بولۋ كەرەك؟»
مەيىرىمدى
ەپتى
مەرگەن
ءتوزىمدى
باتىل
باقىلاۋشى
اڭشىلىق قازاق ءۇشىن دەمالۋ، سەرۋەندەۋ، كوڭىل كوتەرۋ، سپورت ءتۇرى. ازاماتتى ەپتىلىككە، قايسارلىققا، مەرگەندىككە ۇيرەتەتىن سپورت ءتۇرى. ءبىر كەزدەرى اڭشىلىق كەرەمەتتى كاسىپ بولعان. اڭشىلار ءوز وتباسىن، ەل جۇرتىن قيىن – قىستاۋ كەزدە اڭ – قۇسپەن اسىراعان. اڭدى قىران قۇسپەن، يتپەن، جۇيرىك تازىمەن اۋلاعان.
ح. باعالاۋ.
ءحى. ۇيگە تاپسىرما «ەلىكتىڭ لاعى» مازمۇنىن ايتۋ، اڭشىنىڭ سۋرەتىن سالۋ.
ساباق تاقىرىبى: مامىتبەك قالدىبايەۆ «ەلىكتىڭ لاعى»
ساباقتىڭ ماقساتتارى:
1. بىلىمدىلىك ماقساتى: اڭگىمەنى مانەرلەپ وقۋعا داعدىلاندىرۋ، ونىڭ مازمۇنىن ءتۇسىندىرۋ، نەگىزگى يدەياسىن اشۋ، تالداۋعا ۇيرەتۋ، ماتىنمەن جۇمىس جۇرگىزۋگە باۋلۋ.
2. دامىتۋشىلىق ماقساتى: سوزدىك قورلارىن جەتىلدىرۋ، ەلەستەۋ، ءوز ويلارىن ەركىن ايتا ءبىلۋ، قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
تاربيەلىك ماقساتى: قورشاعان ورتانىڭ تىلسىم سىرلارىنا قىزىقتىرۋ ارقىلى، تابيعاتقا دەگەن كوزقاراستارىن قالىپتاستىرۋ. اڭ - قۇسقا قامقورلىق جاساپ، كۇتۋگە تاربيەلەۋ.
مىندەتتەرى:
وقۋشىلاردىڭ ءوزارا ورنىن الماستىرۋ
ءوزارا وقىتۋدى ۇيىمداستىرۋ
ءوزارا باقىلاۋ جۇرگىزۋ
توپپەن جۇمىس ىستەۋ ارقىلى ىنتىماقتاستىققا تاربيەلەۋ
ساباق ءتۇرى: جاڭا ساباق.
ءپانارالىق بايلانىس: دۇنيەتانۋ، سۋرەت، ينفورماتيكا.
جابدىقتار: ءماتىن بويىنشا سالىنعان سۋرەتتەردەن بۋكلەت، لاقتىڭ سۋرەتى، بۇلبۇلمەن توقىلداقتىڭ كوستيۋمدەرى، كومپيۋتەر، كەزەندىك تاپسىرمالار، ا - 3 قاعاز ءتۇرلى - ءتۇستى جانە ءار ءتۇرلى كەسكىندەگى جاپسىرىلاتىن قاعازدار.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. وقۋشىلاردىڭ ىنتاسىن ساباققا اۋدارۋ. (سىن تۇرعىسىنان ستراتەگياسى بايلانىستى تاپسىرمالار بەرىلدى).
وقۋشىلارعا ەندى توپپەن جۇمىس جۇرگىزىلەتىنى تۋرالى ماعلۇمات بەرىلەدى. توپقا ءبولۋ مىنا تارتىپپەن وتەدى. وقۋشىلارعا 1، 2، 3 ساندارى تاراتىلىپ، ءار توپقا بىركەلكى ساندار وتىرىپ توپتاسادى.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
— ۇيگە قانداي تاپسىرما بەرىلدى؟
-«بۇلبۇل مەن توقىلداق»
وي تولعانىس
«بۇلبۇل مەن توقىلداق» مىسالدى رولگە ءبولىپ وقۋ. مىسالدى كورىنىس رەتىندە كورسەتۋ، مىنەزدەمە بەرۋ. بۇلبۇلدىڭ جانە توقىلداقتىڭ سالىنعان سۋرەتتەرىن كورمە قىلىپ كورسەتۋ.
I توپ مىسالدى رولگە ءبولىپ وقۋ، بۇلبۇل مەن توقىلداققا مىنەزدەمە بەرىڭدەر
II توپ. مىسالدى كورىنىس رەتىندە كورسەتۋ.
III توپ ورمان قۇستارى بۇلبۇل مەن توقىلداققا مىنەزدەمە بەرىڭدەر. بۇلبۇل – ءانشى، ونەرلى
توقىلداق – دارىگەر، ەڭبەكقور (بۇلبۇلدىڭ جانە توقىلداقتىڭ سالىنعان سۋرەتتەرىن كورمە قىلىپ كورسەتۋ.)
ءار توپتىڭ سۋرەتىن كورمەگە ءىلۋ. قۇراستىرعان ديالوگتارىن ايتقىزۋ، توسىن سۇراقتار قويۋ، سۋرەتتە جەتىسپەگەن ەلەمەنتتەردى تاۋىپ ايتقىزۋ، كورمەنى باعالاۋ.
III قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ كەزەڭى «وي شاقىرۋ» ستراتەگياسى
— ورماندا مەكەندەيتىن قانداي جانۋارلاردى بىلەسىڭدەر؟
— بالالار، مىنا سۋرەتكە قارايىقشى نەنى كورىپ تۇرسىڭدار؟
— لاق
— ول نەنىڭ لاعى؟
— ول ەلىكتىڭ لاعى.
— قايدا مەكەندەيدى؟
— ورماندا مەكەندەيدى
توپ بويىنشا جۇمىس. توپتا اقىلداسا وتىرىپ، ا3 قاعازىن تولتىرادى.
وقۋشىلاردىڭ الدارىندا جاتقان سۋرەتپەن (توپقا بولگەندە قولدانعان بۇلبۇلدىڭ جانە توقىلداقتىڭ سالىنعان سۋرەتتەرىن ) شاعىن سۇحبات جۇرگىزەمىن.
بۇلبۇلدىڭ جانە توقىلداقتىڭ سالىنعان كورمەدەگى سۋرەتتەرى بويىنشا قىسقاشا ديالوگ قۇراستىرۋعا 5 - 7 مينۋت ۋاقىت بەرىلەدى. زەرتتەۋگە العان نازەركە، جاندوس، ايدا سىندى وقۋشىلاردىڭ ءىس - ارەكەتى سارالانىپ وتىرادى. سونىمەن قاتار، توپتىڭ تابىستى جۇمىسى شىندىققا نەگىزدەلەتىنىن وقۋشىلارعا ەسكەرتۋ.
ءىV. جاڭا ساباق
— ەندەشە بالالار بۇگىنگى ساباقتا وتەتىن تاقىرىپ: مامىتبەك قالدىبايەۆ جازعان «ەلىكتىڭ لاعى»
ا) اۆتوردىڭ ءومىربايانى.
قازاقتىڭ كورنەكتى جازۋشىسى. بالالارعا ارنالعان كوپتەگەن شىعارمالارى بار. ونىڭ ىشىندە «ۇلەك»، «ۋادە» ت. ب. شىعارمالار بار.
«ەلىكتىڭ لاعى» ءمۇعالىمنىڭ وقۋى. (كومپيۋتەرگە ءمۇعالىمنىڭ داۋسىمەن جازىلعان ءماتىندى وقۋشىلار تىڭداي وتىرىپ كورىنىس كورەدى)
ءا) وقۋشىلاردى تىزبەكتەي وقىتۋ
ب) سوزدىك جۇمىس
شوقى — تىك، بيىك توبە
نىسانى — كوزدەپ اتاتىن جەر
قاراۋىل – كۇزەت
V ماتىنمەن جۇمىس. ويىن: «ىستىق ورىندىق»
1 توپ – ماتىننەن اڭشىنىڭ سىرتقى بەينەسى سيپاتتالعان تۇسىن تاۋىپ وقى.
2 توپ – ماتىنگە سۇيەنىپ اڭشىنىڭ كوڭىل كۇيىن ايت.
3 توپ – اڭشى ەلىكتى نەلىكتەن اتپادى؟
VI «وي — شاقىرۋ.» /سۇراق — جاۋاپ ارقىلى/
1 — توپ. سول كۇنى اۋا رايى قانداي ەدى؟
(تۇسىنگەنىڭدى ايتۋ)
2 — توپ. اڭشى نەلىكتەن مىلتىعىن قولىنا الدى؟
ول نەگە ىزالاندى؟ /ءماتىننىڭ ىشىنەن تاۋىپ وقىتۋ/
3 — توپ. تۇيمەباي نەنى كورىپ قالدى؟ اڭشىنىڭ ەلىكتى اتۋعا نەگە باتىلى بارمادى؟ /تۇسىنگەنىن ايتۋ/
VII «وي قورىتۋ».
1 — توپ. اڭشىنىڭ ورنىنا سەندەر قايتەر ەدىڭدەر؟ (ءوز ويىڭدى ءبىلدىر)
2 — توپ. اڭشىنىڭ سىرتقى بەينەسىن سيپاتتا.
3 — توپ. اڭشىعا مىنەزدەمە بەرىڭدەر.
VIII سەرگىتۋ ءساتى. ولەڭ قۇراستىرۋ.
….. لاعىم
….. بۇلاعىڭ.
سۋ ىشە عوي، قانەكي،
….. تۇرامىن
اڭشى – ەرجۇرەك، ۇستامدى، قايىرىمدى
Iح. ساباقتى قورىتىندىلاۋ: «اڭشى قانداي بولۋ كەرەك؟»
مەيىرىمدى
ەپتى
مەرگەن
ءتوزىمدى
باتىل
باقىلاۋشى
اڭشىلىق قازاق ءۇشىن دەمالۋ، سەرۋەندەۋ، كوڭىل كوتەرۋ، سپورت ءتۇرى. ازاماتتى ەپتىلىككە، قايسارلىققا، مەرگەندىككە ۇيرەتەتىن سپورت ءتۇرى. ءبىر كەزدەرى اڭشىلىق كەرەمەتتى كاسىپ بولعان. اڭشىلار ءوز وتباسىن، ەل جۇرتىن قيىن – قىستاۋ كەزدە اڭ – قۇسپەن اسىراعان. اڭدى قىران قۇسپەن، يتپەن، جۇيرىك تازىمەن اۋلاعان.
ح. باعالاۋ.
ءحى. ۇيگە تاپسىرما «ەلىكتىڭ لاعى» مازمۇنىن ايتۋ، اڭشىنىڭ سۋرەتىن سالۋ.