InfoHub Logo

ماتەماتيكا 3 سىنىپ
تاقىرىبى: ماسسانى ولشەۋ. ماسسا بىرلىكتەرىنىڭ اراقاتىناسى
ماقساتى: زاتتىڭ قاسيەتىن سيپاتتايتىن شامانىڭ ءبىرى - ماسسا جايىندا تۇسىنىك بەرۋ جانە ونىڭ بىرلىكتەرىمەن تانىستىرۋ.
دامىتۋشىلىعى: ەسەپتەر قۇراستىرۋ داعدىسىن، وي - ءورىسىن دامىتۋ.
تاربيەلىلىگى: ءبىر - ءبىرىنىڭ پىكىرلەرىمەن ساناسۋعا، ءبىر - بىرىنە كومەكتەسە بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ
ءتۇرى: جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ
كورنەكىلىگى: سىزبالار، سۋرەتتەر، تارازى تۇرلەرى
ساباقتىڭ ءجۇرۋ بارىسى: I. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
- توپقا ءبولۋ. وقۋشىلار 5 بالادان تۇراتىن شاعىن توپتارعا «بروۋندىق قوزعالىس» ويىنى بويىنشا بولىنەدى. وقۋشىلار ءوز توپتارىن قالاۋلارى بويىنشا اتاپ، توپ اتاۋلارىن قاعازعا جازىپ قويادى جانە تانىستىرىپ وتەدى.
1 - توپ «سۇڭقار»
2 - توپ «تۇلپار»
3 - توپ «تاپقىرلار»
4 - توپ «جالىن»

II. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
وقۋشىلار ءۇي جۇمىسىن قالايشا ورىنداعانىن توپ ىشىندە تالقىلايدى. جاريالاۋ. ءبىر وقۋشى ءۇي تاپسىرماسىن وقيدى. قالعان وقۋشىلار تەكسەرەدى.

III. وتكەنگە شولۋ.
1) وسى دم، سم، م، كم قاي شامانىڭ ولشەم بىرلىكتەرى؟
2) ەكى قالانىڭ ارا قاشىقتىعىن ەسەپتەۋ ءۇشىن ۇزىندىقتىڭ قانداي ولشەم بىرلىگىن قولدانعان ءتيىمدى؟
3) تاقتانىڭ ۇزىندىعىن شە؟
4) داپتەردىڭ ەنىن شە؟

IY. جاڭا ساباق.
1) زەيىندىلىك ويىنى
ويوىمەياياوىۇسىيەەسىۇا جازباسىنداعى ا ارپىنەن باسقا بارلىق داۋىستى دىبىستاردى سىزىپ تاستايدى. قانداي ءسوز شىقتى؟ (ماسسا)
- ماسسانىڭ قانداي ولشەم بىرلىكتەرىن بىلەسىڭدەر؟ زاتتىڭ سالماعىن ولشەۋ ءۇشىن قانداي قۇرالدى پايدالانامىز؟ ەرتەدەگى ادامداردا زاتتاردىڭ سالماعىن ولشەيتىن قازىرگىدەي تارازىلار بولعان جوق، نارسەنىڭ اۋىر - جەڭىلىن كورسەتەتىن «زىلدەي، قاڭباقتاي» دەگەن سياقتى سالىستىرما ۇعىم عانا بولدى.
ەندى مىنا ىدىسقا قاراڭدار. ىدىستىڭ ىشىندە نە بار؟ وسى ىدىستاعى قانتتى ساناي الاسىڭدار ما؟ تەك قانا قانت ەمەس، تاعى دا قانداي سۋسىمالى زاتتاردى بىلەسىڭدەر؟ (ۇن، كۇرىش، تۇز، قۇم). مىنە، وسىلاردىڭ سالماعىن ولشەۋ ءۇشىن ادامدار تارازىنى ويلاپ تاپتى. مەنىڭ ەكى قولىمدى تارازى دەپ ەسەپتەيىك. وڭ قولىمدا – تەمىر، سول قولىمدا – پلاستماسسا.
- قاي قولىم تومەن ءتۇستى؟ نەگە؟
- تارازى دا وسىلاي قۇراستىرىلعان: قاي جاعىنداعى زات اۋىر بولسا، سول جاعىنداعى تاباق تومەن تۇسەدى، جەڭىل جاعى جوعارى كوتەرىلەدى.(ءار تارازىعا توقتالىپ ماعلۇمات بەرۋ).
- جاڭا وزدەرىڭ ايتقانداي سالماقتى ولشەۋ ءۇشىن ت، س، كگ، گ ولشەم بىرلىكتەرىن قولدانامىز. توننا، سەنتنەر كوبىنەسە اۋىر زاتتاردى ولشەۋ ءۇشىن قولدانىلادى. كيلوگرامم، گرامم بىرلىكتەرىن كۇندەلىكتى دۇكەننەن ازىق - تۇلىك العان كەزدە نەمەسە ادامنىڭ سالماعىن، ۇساق جاندىكتەردىڭ، جانۋارلاردىڭ سالماعىن ولشەۋ بارىسىندا قولدانامىز.

2) اۋىزشا جۇمىس
1 - توپ ------------------ 2 - توپ --------------------- 3 - توپ --------------------------- 4 - توپ
ءپىل، سىرعا، ----------- ساقينا، ۇشاق، ----------- ماشينا، اسقاباق، ----------- كەمە، ايۋ،
بىرنەشە كامپيت ---- ءبىر جاشىك الما -------- القا ---------------------------- بىرنەشە المۇرت
ولشەۋ ءۇشىن قانداي ولشەم بىرلىكتەرى قاجەت بولادى؟

Y. وقۋشى قىزمەتى
ا) توپپەن جۇمىس
№2
1 - توپ ----------- 2 - توپ ----------- 3 - توپ ---------- 4 - توپ
2كگ=2000گ ------ 4ت=4000كگ ------ 1ت=1000كگ ----- 1000كگ=1ت
3س=300كگ ------- 6ت=60س ---------- 5س=500كگ ------- 4س=400كگ
50س=5ت ---------- 700كگ=7س ------- 4كگ=4000گ ------- 2ت=2000كگ
№3
1 - توپ
قوراپتىڭ قايسىسى بوس؟
2 - توپ
ۇن سالىنعان قاپشىق قانشا تارتادى؟
3 - توپ
قاي سومكەدەگى زاتتىڭ سالماعى 5كگ
4 - توپ
قياردىڭ سالماعى نەشە كگ؟

ءا) كەنەتتەن سۇراۋ.
№4
*نە ارتىق: 99كگ با، الدە 1 س مە؟
*نە كەم: 11 س مە، الدە 11 كگ با؟
*ۇلكەن شامانى اتا: 7كگ، 800گ
*كىشى شامانى اتا: 600 كگ، 20س
*ۇلكەن شامانى تاڭدا: 80س، 80كگ، 80گ
*كىشى شامانى تاڭدا: 10 س، 2ت، 1000كگ

ب) تاقتامەن جۇمىس
№5 مازمۇندى ەسپتەر بەرۋ
№6 كوبەيتىندىنى كوبەيتكىشتىڭ كۆادراتىمەن نە كۋبىمەن الماستىر.
1 - توپ ------- 2 - توپ ----------- 3 - توپ ----------- 4 - توپ
5*5 ----------- 7*7*7 ----------- 10*10*10 ------- 8*8*8
6*6*6 -------- 2*2 -------------- 4*4 --------------- 9*9
4*4*1 -------- 5*5*3 ----------- 6*3*3*3 -------- 5*6*6*6

- سەرگىتۋ ءساتى
وڭ قولىمدا بەس ساۋساق.
سول قولىمدا بەس ساۋساق.
قوسىپ قالدىم ەكەۋىن،
بولىپ شىقتى ون ساۋساق

ۆ) ءوز بەتىمەن جۇمىس
كگ – مەن ورنەكتە
5ت= ------------- 50س=
2س 50كگ= ------ 3000كگ=
1ت 4س= --------- 80س=
2000گ= -------- 30س=
2ت 3س 5كگ= --- 7000كگ=

ت - مەن ورنەكتە
400كگ=
6ت=
2ت 500كگ=
800كگ=
1ت=

س - مەن ورنەكتە گ - مەن ورنەكتە
7كگ=
9كگ=
5كگ=
3كگ 0گ=
8كگ=

گ) جۇپپەن جۇمىس
1) قابىرعاسى 10 سم شارشىنىڭ پەريمەترىن تاپ.
2) ۇزىندىعى 5 سم، ەنى 3 سم تىكتورتبۇرىشتىڭ اۋدانىن تاپ.
3) 5 بۋىننان تۇراتىن سىنىق سىزىق سىز.
4) 9 جانە 5 ساندارىنىڭ كوبەيتىندىسىنەن 20 - نى كەمىت
5) كوبەيتۋدىڭ اۋىستىرىمدىلىق قاسيەتىن پايدالان. 20*5.
6) قالدىقپەن ءبولۋ.
26: 5=5 (1 ق)
31: 6=5 (1 ق)
19: 7=2 (5 ق)
7) سم - گە اينالدىر.
4 دم = سم
6 دم 2 سم= سم
3 م = سم
5 م 2 دم = سم
8) امالدى ورىندا
250+(50 - 25)=
400+(240+160)=

YI. قورىتىندى
«ءيا - جوق» ويىنى ارقىلى ساباعىمىزدى قورىتىندىلايمىز.
YII. ۇيگە تاپسىرما: №7، 18 بەت
YIII. باعالاۋ: توپ باسشىسى ءوز توبىنداعى وقۋشىلاردى باعالايدى.

اتىراۋ وبلىسى، جىلىوي اۋدانى، قۇلسارى قالاسى
№ 19 جالپى ورتا ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى تۋلەۋوۆا زارينا نۋرليبەكوۆنا