InfoHub Logo

بايانداما

ماتەماتيكا ساباقتارىندا وقۋشىلاردىڭ ءوز بەتىمەن جۇمىسىن ۇيىمداستىرۋدىڭ ولاردىڭ ماتەماتيكاعا قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋداعى ماڭىزى

وقۋشىلارعا ورتا ءبىلىم بەرۋ جولىندا جانە جوعارى ۇلگەرىمگە جەتۋگە ۇمتىلا وتىرىپ، ءاربىر ماتەماتيكا ءپانى ءمۇعالىمى باسقا ارىپتەستەرى سەكىلدى بارلىق وقۋشىنىڭ مەكتەپ پروگرامماسىنىڭ نەگىزگى ماسەلەلەرىن وتە جاقسى مەڭگەرۋىنە باسا نازار اۋداراتىنى ءسوزسىز. مەكتەپتەگى جۇمىستاردىڭ ناتيجەلەرى مىنانى كورسەتەدى: ساباق ۇستىندە، ساباقتان تىس ۋاقىتتاردا ماتەماتيكاعا بەيىم وقۋشىلارعا دۇرىس كوڭىل بولمەۋ، ولارمەن جەكە جۇمىس جۇرگىزبەۋ ولاردىڭ پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن تومەندەتەدى.
قوسىمشا وزىندىك جۇمىستار الماي، ءوزىنىڭ ماتەماتيكاعا بەيىمدىلىگىن كورسەتۋگە مۇمكىندىك بولماس، مۇنداي وقۋشىلار ساباق ۇستىندە كوڭىلسىز بولادى جانە ەرىكسىز ورتاشالار ساپىنا قوسىلادى. ال بۇل بولاشاقتا ەلىمىز ءۇشىن ءوز ماماندىعىن سۇيەتىن، شىعارماشىلىق ەڭبەكپەن جۇمىس ىستەۋگە قابىلەتتى ادامدى، ماماندىق يەسىن جوعالتۋ ءقاۋپىن تۋعىزادى.
سوندىقتان دا ءمۇعالىمنىڭ نەگىزگى مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى ۋاقىتىندا وقۋشىنىڭ وقۋ ماتەريالىن شىعارماشىلىقپەن مەڭگەرۋگە دەگەن قابىلەتىن جانە كەيبىر ەسەپتەردى شەشۋدەگى قيىندىقتاردى ءوز بەتىمەن جەڭۋگە دەگەن تالاپتارىن بايقاپ، ونى قولداۋ جانە كومەكتەسۋ بولىپ تابىلادى.
ال بۇل ىستە وقۋشىلاردىڭ ساباق ۇستىندە جانە ساباقتان تىس ۋاقىتتاردا ورىندايتىن ءوز بەتىمەن جانە قوسىمشا جۇمىستارى، ءتىپتى قوسىمشا ۇيگە بەرىلەتىن تاپسىرمالار دا ماڭىزدى ورىن الادى. مۇنداي جۇمىستار وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق ويىن، قىراعىلىعىن، ويلاۋ قابىلەتىن، ماتەماتيكاعا بەيىمدىلىگىن دامىتۋعا اسەر ەتەدى. ال جاتتىعۋلارداعى قيىنىراق جەرلەردى ءوز بەتىمەن ورىنداپ، ەسەپتى ءوز بەتى - مەن شەشۋ ولاردىڭ ماتەماتيكاعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن، ءوز ءبىلىمىنىڭ كۇشىنە دەگەن سەنىمىن ارتتىرادى، قۋانىشقا بولەيدى.
ءمۇعالىمنىڭ الدىنداعى باستى ماقسات – بارلىق بالالاردى ءوز بەتىمەن ءبىلىمدى يگەرۋگە ۇيرەتۋ، ال بۇعان وقىتۋدىڭ بارلىق كەزەڭدەرىندە: جاڭا ماتەريالدى ءتۇسىندىرۋ كەزىندە، ەسەپتەر مەن جاتتىعۋلاردى ورىنداۋ كەزىندە قايتالاۋ ساباقتارىندا وقۋشىلاردىڭ بەلسەندى تۇردە جۇمىستانۋى ارقىلى جەتۋگە بولادى. بۇل ماسەلەدە وقۋلىقپەن ءوز بەتىنشە جۇمىس جاساي ءبىلۋ ماڭىزدى رول اتقارادى، ال وقۋشىنىڭ وقۋلىقپەن جۇمىس جاساۋ داعدىسىن 4 - 5 - سىنىپتاردان باستاپ - اق قالىپتاستىرا بەرۋ كەرەك. مۇندا وقۋشىنىڭ نەگىزگى ماتەريالدى قوسىمشا ماسەلەلەردەن ايىرا بىلۋىنە ەرەكشە كوڭىل ءبولۋ كەرەك، كەيبىر وقۋشى بارلىق ماتەريالدى بارلىق مىسالىمەن جاتتاپ الۋعا تىرىسادى، ال گەومەتريالىق ماتەريال بولسا، ونداعى سىزبالارداعى بەينەلەنگەندەردى ەستە ۇستاۋعا ۇمتىلادى. ءبىراق ەگەر لوگيكالىق ويلار، بايلانىستار بولماسا، ءبىلىمنىڭ دە جوق بولعانى، جاتتاعاندارى تەز ۇمىتىلادى.
وقۋلىقپەن جۇمىستى ءارتۇرلى جۇرگىزۋگە بولادى. مىسالى، ءبىر وقۋشى ەسەپتىڭ بەرىلگەنىن وقىسا، قالعاندارى ءوز وقۋلىقتارىنا قاراي وتىرىپ، ەسەپتىڭ شارتىمەن تانىسىپ، بەرىلگەن جانە ىزدەلىندى شامالاردى انىقتايدى.
ءار وقىلعان ابزاس بويىنشا تۇسىنىكسىز سوزدەر مەن سويلەمدەردى تۇسىندىرە وتىرىپ، پۋنكت وقىتىلىپ بولعان سوڭ قايتالاۋ جۇرگىزىلەدى. كەيبىر تاقىرىپتاردى وتكىزۋدى جوسپارلاعاندا، ولاردىڭ ىشىنەن وقۋشىنىڭ ءوز بەتىمەن مەڭگەرۋگە، وقۋلىقپەن جۇمىس جاساۋىنا مۇمكىندىك بەرەتىندەرىن ءبولىپ العان ءجون. مۇنداي جۇمىستار وقۋشىلاردىڭ قىزىعۋشىلىعىن ارتتىراتىنى انىق.
مىسالى، 5 - سىنىپتا «ءبولۋ ەرەجەلەرى» تاقىرىبىن وتكەندە الدىمەن تەرىس سانداردى ءبولۋ ماعىناسىن ءتۇسىندىرىپ، بىرنەشە مىسالداردى قاراستىردىم. وقۋشىلاردىڭ تەرىس سانداردى ءبولۋ ەرەجەسىن وزدىگىنەن شىعارۋىنا مۇمكىندىك بەرىپ، ولاردىڭ وسى ەرەجەنى كىتاپتان تاۋىپ الىپ، ەرەجەنى تولىقتاي ايتتىردىم.