مەكتەپالدى دايارلىق سىنىبىنا ارنالعان "ديداكتيكالىق ويىندار"
مەكتەپالدى دايارلىق سىنىبىنا ارنالعان "ديداكتيكالىق ويىندار"
«تىلدىك ديداكتيكالىق ويىنداردىڭ ۇيىمداستىرىپ وتكىزۋدىڭ ماڭىزى»
قازاق حالقىنىڭ ۇلى ويشىلى اباي قۇنانبايەۆ «ويىن ويناپ، ءان سالماي، وسەر بالا بولا ما؟» - دەپ ايتقانداي بالانىڭ ومىرىندە ويىن ەرەكشە ورىن الدى. ويىن مەكتەپ جاسىنا دەيىنگى بالانىڭ جەكە باسىنىڭ دامۋىنا ىقپال ەتەتىن تاربيە قۇرالى. بالالار ويىن ارقىلى تەز تابىسىپ، جاقسى ۇعىسادى، بىرىنەن - ءبىرى ەپتىلىكتى ۇيرەنەدى. حالقىمىز ويىندارعا تەك بالالاردى الداندىرۋ، ويناتۋ ءادىسى دەپ قاراماي ولاردىڭ مىنەز - قۇلقىنىڭ قالىپتاسۋ قۇرالى دەپ تە ەرەكشە باعالاعان. ويىن ارقىلى بالا ءوزىن قورشاعان ورتامەن، تابيعاتپەن، قوعامدىق قۇبىلىستارمەن، ادامداردىڭ ەڭبەگىمەن، قارىم - قاتىناستارىمەن تانىسادى.
ويىن ۇلگىسىنىڭ تەحنولوگياسى بالانىڭ ناق وسىنداي بەلسەندىلىكتەرىن ارتتىرادى. كەز - كەلگەن بالا دا ادامنىڭ مادەنيەتى دە ويىن ارقىلى داميدى. ال بۇگىنگىدەي ديناميكا عاسىرىندا، وقۋ پروسەسىندە ويىن الدىنعى ورىندا، ياعني ويىن تەحنولوگياسى ارقىلى بالانىڭ وقۋعا ىنتاسىن، قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ جەڭىل بولماق.
ويىن – دەگەنىمىز نە؟ ويىن دەگەنىمىز – حالىقتىڭ بالانى ادەپتىلىككە، ساۋاتتىلىققا باۋليتىن قۇرالدىڭ ءبىرى.
ويىننىڭ تۇرلەرى وتە كوپ. مىسالى: رولدىك ويىندار، دەنە شىنىقتىرۋ ويىندارى، سيۋجەتتىك ويىندار، ديداكتيكالىق ويىن. سونىڭ ىشىندە ماڭىزدىسى – ديداكتيكالىق ويىن. بۇل ويىننىڭ پايداسى – بالانىڭ وي ءورىسىنىڭ قالىپتاسۋىن، دامۋىن ماقسات ەتىپ قويادى. سونداي - اق بالالاردىڭ ادامگەرشىلىك سەزىمىن وياتۋعا، ادامدارمەن دۇرىس قارىم – قاتىناس جاساۋ، ەڭبەك ادامدارىنا، باسقا ۇلت وكىلدەرىنە، دوستىق، تۋعان جەرىنە سۇيىسپەنشىلىك سەزىمىن تاربيەلەۋگە كوڭىل بولىنەدى. ديداكتيكالىق ويىندار ارنايى ماقساتتى كوزدەيدى جانە ناقتى مىندەتتەردى شەشەدى. ويىننىڭ مىندەتى بالانىڭ قىزىعۋشىلىعىن وياتىپ، بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ ماقساتىندا ىرىكتەلىپ الىناتىن ناقتى مازمۇنمەن انىقتالادى.
ديداكتيكالىق ويىنداردى ءتيىمدى پايدالانۋ ساباقتىڭ اسەرلىلىگىن، تارتىمدىلىعىن، بەلسەندىلىگىن، بالانىڭ ىنتاسىن كۇشەيتەدى. ويىن ەرەجەسى بالالاردىڭ تۇسىنۋىنە وڭاي، قاراپايىم، ءارى قىسقا بولۋى كەرەك. كەيدە ويىننىڭ مازمۇنى، ەرەجەسى بالالارعا دۇرىس تۇسىندىرىلمەيدى دە، بالالار وعان قىزىقپايدى، زەيىن قويىپ تىڭدامايدى. ونىڭ ۇستىنە ديداكتيكالىق ماتەريالدار مەن كورنەكىلىكتەرگە جەكە كوڭىل ءبولۋ كەرەك. بالالاردىڭ تانىم قابىلەتىن، لوگيكالىق وي - ءورىسىن كەڭەيتىپ، ساباققا ىنتاسىن ارتتىرۋدا ديداكتيكالىق ويىنداردى ۇتىمدى پايدالانۋدىڭ ماڭىزى زور.
ديداكتيكالىق ويىندار ءۇش توپقا بولىنەدى:
1. زاتتىق ديداكتيكالىق ويىندار - ديداكتيكالىق ويىنشىقتار مەن جانە ءتۇرلى ويىن ماتەريالدارىمەن ۇيىمداستىرىلادى.
2. ۇستەل ۇستىندە وينالاتىن ديداكتيكالىق ويىندار - «لوتو»، «دومينو»، ت. ب.
3. سوزدىك ديداكتيكالى قويىندار.
ديداكتيكالىق ويىن بالالاردىڭ قورشاعان ورتا تۋرالى تۇسىنىگىن كەڭەيتەدى، بالانى ويناي بىلۋگە باۋلىپ، اقىل - وي قىزمەتىن قالىپتاستىرادى، ءارى ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ قۇرالى بولىپ تابىلادى.
ءوز ءىس - تاجىريبەمدە مەن بالالارمەن تىلدىك ديداكتيكالىق سوزدىك جۇمىسىن جۇرگىزە وتىرىپ، ولاردى اينالاسىنداعى زاتتارمەن تانىستىرىپ، اتىن اتاي بىلۋگە، قاسيەتى مەن ساپاسىن، ءتۇر - ءتۇسىن جانە ءپىشىنىن اجىراتا بىلۋگە، ومىردەگى، قورشاعان ورتاداعى ءتۇرلى قۇبىلىستار جايىنداعى ۇعىم، تۇسىنىكتەرىن دامىتا وتىرىپ، بەلسەندى تۇردە تىلدىك قارىم - قاتىناس جاساي بىلۋگە ۇيرەتەمىن. مەكتەپ جاسىنا دەيىنگى بالالاردىڭ سوزدىك قورلارىن دامىتۋ ىسىندە تاربيەشىنىڭ:
- بالالاردىڭ سوزدىك قورلارىن دامىتۋ؛
- جاڭا سوزدەردى مەڭگەرتۋ؛
- ۇيرەنگەن سوزدەرىن تياناقتاپ، انىقتاپ، ءارى بايىتىپ وتىرۋ باستى مىندەت سانالادى. بالانىڭ ءتىلىن دامىتۋدا اۋىزەكى سويلەۋ، ءتىلدىڭ دىبىستالۋ مادەنيەتىنە تاربيەلەۋدە، بايلانىستىرىپ سويلەۋ، سوزدىك قورىن دامىتۋ ءۇشىن ساباقتا جانە ساباقتان تىس ۋاقىتتا وينالاتىن ديداكتيكالىق ويىنداردى پايدالانامىن.
ساباقتى بەكىتۋ، ساباقتا مەڭگەرگەن ماتەريال تۋرالى تۇسىنىگىن كەڭەيتۋ، بالانىڭ شىعارماشىلىعىن دامىتۋ، ءتىل بايلىعىن مولايتۋ ءۇشىن، ءتىل دامىتۋ ساباقتارىندا ديداكتيكالىق ويىنداردى پايدالانامىن، ويىندار ساباقتىڭ تاقىرىبىنا، ماقساتىنا ساي تاڭداپ الامىن. ساباقتىڭ قىزىقتى، تارتىمدى ءوتۋى ءۇشىن ديداكتيكالىق ويىنداردى دۇرىس پايدالانامىن.
1 كىشى توپتان باستاپ ەرەسەك توپتار اراسىندا جۇمىس جاساعان كەزىمدە ءتىل دامىتۋ ساباعىندا تاقىرىبىنا قاراي مىناداي ديداكتيكالىق ويىنداردى پايدالانامىن.
1 كىشى توپتا ديداكتيكالىق ويىنداردىڭ جەڭىل تۇرلەرى ويناتىلادى. «داۋىسىن سال» – ويىن شارتى: كۋبيزم ارقىلى ويناتامىن بالا كۋبيكتى لاقتىرىپ قانداي جانۋار تۇسسە سول جانۋاردىڭ دىبىسىن سالادى.
«قيمىلىن كورسەت» – ويىن شارت:
ايتىلعان زاتتاردىڭ قيمىلىن كورسەتۋ مىسالى: قويان، ۇشاق، ايۋ، باقا، ت. ب.
«عاجايىپ قالتا» – ويىن شارتى:
قالتانىڭ ىشىندەگى شىققان زاتتاردى اتاۋ مىسالى: الما، دوپ، مىسىق، ورىندىق، ت. ب.
2 - كىشى توپتا 1 – كىشى توپقا قاراعاندا ديداكتيكالىق ويىن كىشكەنە كۇردەلى بولادى.
«جەمىس پەن كوكونىستى اجىرات»-
ويىن شارتى: بالا جەمىستەر مەن كوكونىستى اجىراتادى
«ءۇي جانۋار مەن جابايى جانۋاردى اجىرات» – ويىن شارتى:
بالا ءۇي جانۋارى مەن دالا جانۋارىن اجىراتۋ كەرەك.
ورتاڭعى توپتا 1 - 2 – كىشى توپقا قاراعاندا قيىنداۋ بولادى.
«ءتىلشى» ويىننىڭ شارتى:
جۇرگىزۋشى بالا تاقىرىپ بويىنشا بالالارعا سۇراق قويادى، جاۋاپتارىن الادى. (جۇرگىزۋشى – جوعارى دەڭگەيدەگى بالا)
- مىناۋ نە؟
- مىناۋ جەمىس الما.
- الما قانداي؟
- الما قىزىل، ءتاتتى (سارى، دومالاق، ۇلكەن، كىشكەنتاي)
«قۇستاردىڭ اتىن اتا»- ويىن شارتى:
سۋرەتتەگى قۇستاردىڭ اتىن اتۋ.
«تازالىق بۇيىمداردىڭ اتىن اتا»- ويىن شارتى – تازالىققا جاتاتىن بۇيىمداردى اتاۋ.
قازىرگى ۋاقىتتا ەرەسەك توبىندا ءوزىم مىنا ويىنداردى قولدانامىن بۇل ويىن ماد توپتارىندا قولدانۋعا بولادى. كىشى توپتارعا قاراعاندا كۇردەلى بولىپ كەلەدى.
«مەكەنىن تاپ»
ويىننىڭ بارىسى:
ءۇي جانە جابايى جانۋارلار سۋرەتىڭ بىرتىندەپ الا وتىرىپ، نەمەسە بىرنەشە بالاعا ءبولىپ بەرىلگەن سۋرەتتەردى مەكەن جايلارىنا ورنالاستىرۋ قاجەت. مىسالى: ءۇي جانۋارلارىن جايلاۋعا ورنالاستىرۋ. ال جابايى جانۋارلاردى ورمانعا ورنالاستىرۋ كەرەك. جاڭىلماي تاپسىرمانى دۇرىس ورىنداعان بالالاردى ماداقتاپ، جاڭىلىسقان بالالارعا كومەكتەسىپ ءتۇسىندىرۋ.
«ەستافەتا»
ويىننىڭ ماقساتى: بالالاردىڭ ءتىلىن جانە سوزدىك قورىن جەتىلدىرۋ.
ەرتەگى كەيىپكەرلەر تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ.
كورنەكىلىكتەر: تاياقشا.
ويىن بارىسى: بالالار دوڭگەلەنىپ تۇرادى. جۇرگىزۋشى قولىندا ەستافەتالىق - تاياقشا بولادى. جۇرگىزۋشى ءبىر ەرتەگى كەيىپكەرىنىڭ اتىن ايتىپ، قولىنداعى تاياقشانى قاسىنداعى بالاعا بەرەدى. تاياقشانى العان بالا سول ەرتەگى كەيىپكەرلەرىنىڭ ءىس - ارەكەت قيمىلىنا بايلانىستى ءسوز ايتىپ، كەلەسى بالاعا تەزدەتىپ تاياقشانى بەرۋى ءتيىس. جۇرگىزۋشى قولىنا تاياقشا قايتىپ كەلگەندە، ول جاڭا سوزدەر ايتىپ، باسقا بالاعا بەرىپ باستايدى. بالالار ءسوز تاۋىپ ايتا الماسا، ايىپ سالىنىپ ۇپاي بەرىلەدى. 3 ايىپ سالىنعان ۇپاي العاننان كەيىن، ول بالا ويىننان شىعىپ قالادى. ويىن سوڭىندا كىمدە ايىپ سالىنعان ۇپايى از بولسا، سول بالا جەڭىمپاز اتتانادى. مىسالى: «يت» ءسوزى - ۇرەدى، جۇگىرەدى، ءۇي كۇزەتەدى ت. ب. «مىسىق» ءسوزى – وينايدى، تىشقان اۋلايدى ت. ب.
مەكتەپالدى دايارلىق سىنىبىنا ارنالعان "ديداكتيكالىق ويىندار". جۇكتەۋ
«تىلدىك ديداكتيكالىق ويىنداردىڭ ۇيىمداستىرىپ وتكىزۋدىڭ ماڭىزى»
قازاق حالقىنىڭ ۇلى ويشىلى اباي قۇنانبايەۆ «ويىن ويناپ، ءان سالماي، وسەر بالا بولا ما؟» - دەپ ايتقانداي بالانىڭ ومىرىندە ويىن ەرەكشە ورىن الدى. ويىن مەكتەپ جاسىنا دەيىنگى بالانىڭ جەكە باسىنىڭ دامۋىنا ىقپال ەتەتىن تاربيە قۇرالى. بالالار ويىن ارقىلى تەز تابىسىپ، جاقسى ۇعىسادى، بىرىنەن - ءبىرى ەپتىلىكتى ۇيرەنەدى. حالقىمىز ويىندارعا تەك بالالاردى الداندىرۋ، ويناتۋ ءادىسى دەپ قاراماي ولاردىڭ مىنەز - قۇلقىنىڭ قالىپتاسۋ قۇرالى دەپ تە ەرەكشە باعالاعان. ويىن ارقىلى بالا ءوزىن قورشاعان ورتامەن، تابيعاتپەن، قوعامدىق قۇبىلىستارمەن، ادامداردىڭ ەڭبەگىمەن، قارىم - قاتىناستارىمەن تانىسادى.
ويىن ۇلگىسىنىڭ تەحنولوگياسى بالانىڭ ناق وسىنداي بەلسەندىلىكتەرىن ارتتىرادى. كەز - كەلگەن بالا دا ادامنىڭ مادەنيەتى دە ويىن ارقىلى داميدى. ال بۇگىنگىدەي ديناميكا عاسىرىندا، وقۋ پروسەسىندە ويىن الدىنعى ورىندا، ياعني ويىن تەحنولوگياسى ارقىلى بالانىڭ وقۋعا ىنتاسىن، قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ جەڭىل بولماق.
ويىن – دەگەنىمىز نە؟ ويىن دەگەنىمىز – حالىقتىڭ بالانى ادەپتىلىككە، ساۋاتتىلىققا باۋليتىن قۇرالدىڭ ءبىرى.
ويىننىڭ تۇرلەرى وتە كوپ. مىسالى: رولدىك ويىندار، دەنە شىنىقتىرۋ ويىندارى، سيۋجەتتىك ويىندار، ديداكتيكالىق ويىن. سونىڭ ىشىندە ماڭىزدىسى – ديداكتيكالىق ويىن. بۇل ويىننىڭ پايداسى – بالانىڭ وي ءورىسىنىڭ قالىپتاسۋىن، دامۋىن ماقسات ەتىپ قويادى. سونداي - اق بالالاردىڭ ادامگەرشىلىك سەزىمىن وياتۋعا، ادامدارمەن دۇرىس قارىم – قاتىناس جاساۋ، ەڭبەك ادامدارىنا، باسقا ۇلت وكىلدەرىنە، دوستىق، تۋعان جەرىنە سۇيىسپەنشىلىك سەزىمىن تاربيەلەۋگە كوڭىل بولىنەدى. ديداكتيكالىق ويىندار ارنايى ماقساتتى كوزدەيدى جانە ناقتى مىندەتتەردى شەشەدى. ويىننىڭ مىندەتى بالانىڭ قىزىعۋشىلىعىن وياتىپ، بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ ماقساتىندا ىرىكتەلىپ الىناتىن ناقتى مازمۇنمەن انىقتالادى.
ديداكتيكالىق ويىنداردى ءتيىمدى پايدالانۋ ساباقتىڭ اسەرلىلىگىن، تارتىمدىلىعىن، بەلسەندىلىگىن، بالانىڭ ىنتاسىن كۇشەيتەدى. ويىن ەرەجەسى بالالاردىڭ تۇسىنۋىنە وڭاي، قاراپايىم، ءارى قىسقا بولۋى كەرەك. كەيدە ويىننىڭ مازمۇنى، ەرەجەسى بالالارعا دۇرىس تۇسىندىرىلمەيدى دە، بالالار وعان قىزىقپايدى، زەيىن قويىپ تىڭدامايدى. ونىڭ ۇستىنە ديداكتيكالىق ماتەريالدار مەن كورنەكىلىكتەرگە جەكە كوڭىل ءبولۋ كەرەك. بالالاردىڭ تانىم قابىلەتىن، لوگيكالىق وي - ءورىسىن كەڭەيتىپ، ساباققا ىنتاسىن ارتتىرۋدا ديداكتيكالىق ويىنداردى ۇتىمدى پايدالانۋدىڭ ماڭىزى زور.
ديداكتيكالىق ويىندار ءۇش توپقا بولىنەدى:
1. زاتتىق ديداكتيكالىق ويىندار - ديداكتيكالىق ويىنشىقتار مەن جانە ءتۇرلى ويىن ماتەريالدارىمەن ۇيىمداستىرىلادى.
2. ۇستەل ۇستىندە وينالاتىن ديداكتيكالىق ويىندار - «لوتو»، «دومينو»، ت. ب.
3. سوزدىك ديداكتيكالى قويىندار.
ديداكتيكالىق ويىن بالالاردىڭ قورشاعان ورتا تۋرالى تۇسىنىگىن كەڭەيتەدى، بالانى ويناي بىلۋگە باۋلىپ، اقىل - وي قىزمەتىن قالىپتاستىرادى، ءارى ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ قۇرالى بولىپ تابىلادى.
ءوز ءىس - تاجىريبەمدە مەن بالالارمەن تىلدىك ديداكتيكالىق سوزدىك جۇمىسىن جۇرگىزە وتىرىپ، ولاردى اينالاسىنداعى زاتتارمەن تانىستىرىپ، اتىن اتاي بىلۋگە، قاسيەتى مەن ساپاسىن، ءتۇر - ءتۇسىن جانە ءپىشىنىن اجىراتا بىلۋگە، ومىردەگى، قورشاعان ورتاداعى ءتۇرلى قۇبىلىستار جايىنداعى ۇعىم، تۇسىنىكتەرىن دامىتا وتىرىپ، بەلسەندى تۇردە تىلدىك قارىم - قاتىناس جاساي بىلۋگە ۇيرەتەمىن. مەكتەپ جاسىنا دەيىنگى بالالاردىڭ سوزدىك قورلارىن دامىتۋ ىسىندە تاربيەشىنىڭ:
- بالالاردىڭ سوزدىك قورلارىن دامىتۋ؛
- جاڭا سوزدەردى مەڭگەرتۋ؛
- ۇيرەنگەن سوزدەرىن تياناقتاپ، انىقتاپ، ءارى بايىتىپ وتىرۋ باستى مىندەت سانالادى. بالانىڭ ءتىلىن دامىتۋدا اۋىزەكى سويلەۋ، ءتىلدىڭ دىبىستالۋ مادەنيەتىنە تاربيەلەۋدە، بايلانىستىرىپ سويلەۋ، سوزدىك قورىن دامىتۋ ءۇشىن ساباقتا جانە ساباقتان تىس ۋاقىتتا وينالاتىن ديداكتيكالىق ويىنداردى پايدالانامىن.
ساباقتى بەكىتۋ، ساباقتا مەڭگەرگەن ماتەريال تۋرالى تۇسىنىگىن كەڭەيتۋ، بالانىڭ شىعارماشىلىعىن دامىتۋ، ءتىل بايلىعىن مولايتۋ ءۇشىن، ءتىل دامىتۋ ساباقتارىندا ديداكتيكالىق ويىنداردى پايدالانامىن، ويىندار ساباقتىڭ تاقىرىبىنا، ماقساتىنا ساي تاڭداپ الامىن. ساباقتىڭ قىزىقتى، تارتىمدى ءوتۋى ءۇشىن ديداكتيكالىق ويىنداردى دۇرىس پايدالانامىن.
1 كىشى توپتان باستاپ ەرەسەك توپتار اراسىندا جۇمىس جاساعان كەزىمدە ءتىل دامىتۋ ساباعىندا تاقىرىبىنا قاراي مىناداي ديداكتيكالىق ويىنداردى پايدالانامىن.
1 كىشى توپتا ديداكتيكالىق ويىنداردىڭ جەڭىل تۇرلەرى ويناتىلادى. «داۋىسىن سال» – ويىن شارتى: كۋبيزم ارقىلى ويناتامىن بالا كۋبيكتى لاقتىرىپ قانداي جانۋار تۇسسە سول جانۋاردىڭ دىبىسىن سالادى.
«قيمىلىن كورسەت» – ويىن شارت:
ايتىلعان زاتتاردىڭ قيمىلىن كورسەتۋ مىسالى: قويان، ۇشاق، ايۋ، باقا، ت. ب.
«عاجايىپ قالتا» – ويىن شارتى:
قالتانىڭ ىشىندەگى شىققان زاتتاردى اتاۋ مىسالى: الما، دوپ، مىسىق، ورىندىق، ت. ب.
2 - كىشى توپتا 1 – كىشى توپقا قاراعاندا ديداكتيكالىق ويىن كىشكەنە كۇردەلى بولادى.
«جەمىس پەن كوكونىستى اجىرات»-
ويىن شارتى: بالا جەمىستەر مەن كوكونىستى اجىراتادى
«ءۇي جانۋار مەن جابايى جانۋاردى اجىرات» – ويىن شارتى:
بالا ءۇي جانۋارى مەن دالا جانۋارىن اجىراتۋ كەرەك.
ورتاڭعى توپتا 1 - 2 – كىشى توپقا قاراعاندا قيىنداۋ بولادى.
«ءتىلشى» ويىننىڭ شارتى:
جۇرگىزۋشى بالا تاقىرىپ بويىنشا بالالارعا سۇراق قويادى، جاۋاپتارىن الادى. (جۇرگىزۋشى – جوعارى دەڭگەيدەگى بالا)
- مىناۋ نە؟
- مىناۋ جەمىس الما.
- الما قانداي؟
- الما قىزىل، ءتاتتى (سارى، دومالاق، ۇلكەن، كىشكەنتاي)
«قۇستاردىڭ اتىن اتا»- ويىن شارتى:
سۋرەتتەگى قۇستاردىڭ اتىن اتۋ.
«تازالىق بۇيىمداردىڭ اتىن اتا»- ويىن شارتى – تازالىققا جاتاتىن بۇيىمداردى اتاۋ.
قازىرگى ۋاقىتتا ەرەسەك توبىندا ءوزىم مىنا ويىنداردى قولدانامىن بۇل ويىن ماد توپتارىندا قولدانۋعا بولادى. كىشى توپتارعا قاراعاندا كۇردەلى بولىپ كەلەدى.
«مەكەنىن تاپ»
ويىننىڭ بارىسى:
ءۇي جانە جابايى جانۋارلار سۋرەتىڭ بىرتىندەپ الا وتىرىپ، نەمەسە بىرنەشە بالاعا ءبولىپ بەرىلگەن سۋرەتتەردى مەكەن جايلارىنا ورنالاستىرۋ قاجەت. مىسالى: ءۇي جانۋارلارىن جايلاۋعا ورنالاستىرۋ. ال جابايى جانۋارلاردى ورمانعا ورنالاستىرۋ كەرەك. جاڭىلماي تاپسىرمانى دۇرىس ورىنداعان بالالاردى ماداقتاپ، جاڭىلىسقان بالالارعا كومەكتەسىپ ءتۇسىندىرۋ.
«ەستافەتا»
ويىننىڭ ماقساتى: بالالاردىڭ ءتىلىن جانە سوزدىك قورىن جەتىلدىرۋ.
ەرتەگى كەيىپكەرلەر تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ.
كورنەكىلىكتەر: تاياقشا.
ويىن بارىسى: بالالار دوڭگەلەنىپ تۇرادى. جۇرگىزۋشى قولىندا ەستافەتالىق - تاياقشا بولادى. جۇرگىزۋشى ءبىر ەرتەگى كەيىپكەرىنىڭ اتىن ايتىپ، قولىنداعى تاياقشانى قاسىنداعى بالاعا بەرەدى. تاياقشانى العان بالا سول ەرتەگى كەيىپكەرلەرىنىڭ ءىس - ارەكەت قيمىلىنا بايلانىستى ءسوز ايتىپ، كەلەسى بالاعا تەزدەتىپ تاياقشانى بەرۋى ءتيىس. جۇرگىزۋشى قولىنا تاياقشا قايتىپ كەلگەندە، ول جاڭا سوزدەر ايتىپ، باسقا بالاعا بەرىپ باستايدى. بالالار ءسوز تاۋىپ ايتا الماسا، ايىپ سالىنىپ ۇپاي بەرىلەدى. 3 ايىپ سالىنعان ۇپاي العاننان كەيىن، ول بالا ويىننان شىعىپ قالادى. ويىن سوڭىندا كىمدە ايىپ سالىنعان ۇپايى از بولسا، سول بالا جەڭىمپاز اتتانادى. مىسالى: «يت» ءسوزى - ۇرەدى، جۇگىرەدى، ءۇي كۇزەتەدى ت. ب. «مىسىق» ءسوزى – وينايدى، تىشقان اۋلايدى ت. ب.
مەكتەپالدى دايارلىق سىنىبىنا ارنالعان "ديداكتيكالىق ويىندار". جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
مەكتەپالدى دايارلىق سىنىپتارىنا سەرگىتۋ ساتتەرى
