سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 4 اپتا بۇرىن)
مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمىندا قولدانىلاتىن دەنساۋلىق ساقتاۋ تەحنولوگيالاردىڭ تيىمدىلىگى
مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمىندا قولدانىلاتىن دەنساۋلىق ساقتاۋ تەحنولوگيالاردىڭ تيىمدىلىگى.

قازىرگى كەزدەگى ەلىمىزدە جۇرگىزىلىپ جاتقان ءبىلىم ساياساتى الەمدىك ءبىلىم كەڭىستىگىمەن ىقپالداسۋعا باعدارلانعان. الەمدىك ءبىلىم كەڭىستىگىنەن جالپى ءبىلىم بەرۋدىڭ باسىمدىلىق ماقساتى – وزگەرمەلى ءومىر جاعدايىنا تەز بەيىمدەلەتىن، ءوز جولىن دۇرىس تاڭداي بىلەتىن، وڭ شەشىم قابىلداي الاتىن تۇلعا دايارلاۋ. قاي كەزەڭدە بولماسىن ءبىلىم مەن تاربيە ەگىز ۇعىم ەكەندىگىن ەسكەرسەك، وتباسىنان باستاۋ العان بالا تاربيەسى مەكتەپكە دەيىنگى تاربيە ۇيىمدارىندا جالعاسىن تاۋىپ، بولاشاققا قادام باسارى انىق. ولاي بولسا، مەكتەپكە دەيىنگى تاربيە ۇيىمدارىنداعى بۇلدىرشىندەر تاربيەسىن جان - جاقتى جەتىلدىرۋدىڭ جولدارىن ايقىنداپ، بالا دەنساۋلىعىن ساقتاۋدىڭ جولدارىن قاراستىرۋ زامان تالابىنان تۋىنداپ وتىرعان جاعدايلاردىڭ ءبىرى.

مەكتەپكە دەيىنگى بىلىمدە باعا جەتپەس گيگيەنالىق تاربيەنىڭ تاجىريبەسى مول بولعانىمەن، قازىرگى زامانعا ساي بالانىڭ دەنساۋلىعىنىڭ ناشارلاپ، الەۋمەتتىك جاعداي بالانىڭ دۇرىس ءومىر ءسۇرۋ بەينەسىن قالىپتاستىرۋدا جاڭا قارىم - قاتىناستى مەڭزەيدى. ۇلتتىق دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىندا بالانىڭ سالاۋاتتى ءومىر سالتىنا تاربيەلەۋ نەگىزگى مىندەتتەردىڭ ءبىرى بولىپ سانالادى. بالانىڭ سالاۋاتتى ءومىر سالتىن قۇرۋ بالانىڭ تەك پسيحولوگيالىق جەكە - دارا ەرەكشەلىكتەرى عانا ەمەس، ونى قورشاعان ورتاسى مەن جانۇياسى قولداپ وتىرۋ قاجەت.

قازاقستانداعى سالاۋاتتى ءومىر سالتىن دامىتۋدىڭ باستاماسى مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمدارداعى بالالاردىڭ دەنساۋلىعىن ساقتاۋدىڭ اسا قاجەت ەكەندىگىن كورسەتەدى. بالاباقشا جۇمىسىنا دەنساۋلىق ساقتاۋ تەحنولوگيالارىن ەنگىزۋ قاجەتتى زامان تالابىنان تۋىندايدى.
وسىعان وراي جۇمىستىڭ وبەكتىسى – مەكتەپكە دەيىنگى جاستا بالانىڭ دەنساۋلىعىن قورعاۋ بولىپ سانالادى.

جۇمىستىڭ ماقساتى - مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمدا بالانىڭ دەنساۋلىعىن ساقتاۋدىڭ، سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ۇيىمداستىرۋ مەن بالا دەنساۋلىعىن شىڭداۋدىڭ مۇمكىندىكتەرىن قاراستىرۋ بولىپ تابىلادى.
مىندەتتەر:
- مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمدا دەنساۋلىق ساقتاۋ تەحنولوگياسىن قولدانۋ مۇمكىندىكتەرىن انىقتاۋ؛
- دەنساۋلىق ساقتاۋ تەحنولوگياسىنا سيپاتتاما بەرە وتىرىپ، مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمدا دەنساۋلىق ساقتاۋ تەحنولوگياسىن پايدالانۋ ادىستەمەسىن ۇسىنۋ؛
- ءبىلىم بەرۋدىڭ جاڭا تەحنولوگيالارىن قولدانۋ (دەنساۋلىق ساقتاۋ، اقپاراتتىق) عىلىمي - ادىستەمەلىك تۇرعىدان قامتاماسىز ەتۋ، ولاردى ىسكە اسىرۋ مەحانيزمدەرىن جەتىلدىرۋ؛
- بالالاردىڭ دەنساۋلىعىن ساقتاۋ ماقساتىندا يننوۆاسيالىق باعىتتاعى ماتەريالدىق - تەحنيكالىق بازا قالىپتاستىرۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجەسى:
مەكتەپكە دەيىنگى مەكەمەدەگى بالالاردىڭ دەنى ساۋ، پسيحولوگيالىق جانە ينتەلەكتۋالدىق تۇرعىدا جان - جاقتى قالىپتاسقان، باستاۋىشقا دايىن بولعان مەكەمە تۇلەگى.
تاربيەشىنىڭ بالالارمەن جۇمىس جۇرگىزۋىندەگى دەنساۋلىق ساقتاۋ تەحنولوگيالارى.
بالانىڭ دەنساۋلىعىن ساقتاۋ جانە نىعايتۋ، دەنە جاتتىعۋلارىن جاساۋعا قىزعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ، قيمىلدىق ىسكەرلىكتەرىن جاقسارتۋدا مەكتەپكە دەيىنگى مەكەمەدە دەنساۋلىقساقتاۋ تەحنولوگيالارىنىڭ تۇرلەرى:
بالاباقشادا وقۋ - تاربيە جۇمىستارىن زامان تالابىنا ساي جۇرگىزۋ، بالانىڭ دەنساۋلىعىن ساقتاۋ مەن نىعايتۋ ماسەلەلەرىن ءتيىمدى شەشۋ مەديسينالىق جانە پەداگوگيكالىق قىزمەتكەرلەردىڭ بىرلەسكەن ناتيجەلى ەڭبەكتەرىنە بايلانىستى. وسىنداي ماسەلەنى شەشۋ بارىسىندا ءبىزدىڭ انىقتاعانىمىز، بالانىڭ دەنساۋلىعىن نىعايتۋدا جانە اۋرۋدىڭ الدىن - الۋدا تەك قانا بالانىڭ قيمىل بەلسەندىلىكتەرىن كوتەرۋ وتە از، سونىمەن قاتار شىنىقتىرۋ شارالارىن جۇيەلى وتكىزۋ كەرەك. ول ءۇشىن پەداگوگ ءداستۇرلى جۇمىستارعا داستۇردەن تىس جۇمىس تۇرلەرىنىڭ جۇيەسىن تۋدىرۋى ءجون.
مىسالى، جالاڭ اياق ءجۇرۋ تابان مەن بۋىنداردى بەكىتۋ ءادىسى بولىپ تابىلعاندىقتان بارلىق جاتتىعۋلاردى جالاڭ اياق ۇيىمداستىرعان وتە ۇتىمدى بولادى.
ەرتەڭگىلىك جاتتىعۋدا ءارتۇرلى فورمالاردى قولدانۋ:
تىنىس الۋ جاتتىعۋلارى
جالپاقتاباندىلىقتىڭ الدىن - الۋ جاتتىعۋلارى
سىمباتتى تۇزەتۋ جاتتىعۋلارى
سوزىلۋ(سترەچينگ) جاتتىعالارى
يوگا جاتتىعۋلارى
كوزگە ارنالعان جاتتىعۋلار
تاڭەرتەڭگى جاتتىعۋدان كەيىن تىنىس الۋ نەمەسە تۇزدى جولمەن ءجۇرۋ وتە ءتيىمدى. سونىمەن قاتار دەنە تاربيە ساباقتارىندا داستۇردەن تىس قۇرال - جابدىقتاردى قولدانعان ءجون.
بالانىڭ دەنى ساۋ، سالماقتى، دەنە دامۋى مىقتى، تابەتى جاقسى، ۇيقىسى تولىققاندى بولىپ ءوسۋى ءۇشىن كۇن ءتارتىبىن قاتاڭ ساقتاۋ قاجەت. بۇل بالاعا بالالىق شاقتان باستاپ اعزاسىن كەز - كەلگەن اۋرۋعا قارسى تۇرۋىنا ماڭىزدى.
سەبەبى اعزادا بارلىق ومىرلىك ارەكەتتەر بەلگىلى ءبىر تارتىپپەن ءجۇرىپ وتىرادى. جۇرەك ىرعاقتى جۇمىس جاسايدى، جيىرىلۋى - بوساۋى، تىنىس الۋ، دەم الۋمەن - دەم شىعارۋ كەزەكتەسەدى، اسقازانداعى استا بەلگىلى ۋاقىتتا قورىتىلىپ وتىرادى.
جالپى تابيعاتتا بارلىق جاعدايلار بەلگىلى رەتتىلىكپەن جۇرەدى: جىل مەزگىلدەرىنىڭ، كۇن مەن ءتۇن اۋىسۋى...
مىنە، سوندىقتان مەكتەپكە دەيىنگى مەكەمەلەردە كۇن ءتارتىبى ساقتالۋعا قاتاڭ كوڭىل بولىنگەن. شىنىقتىرۋ – ساۋىقتىرۋدىڭ دا ءتارتىبى بولعان جاعدايدا عانا بالانىڭ اعزاسىنا ءتيىمدى بولادى.
مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمىنداعى دەنساۋلىق ساقتاۋ پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالارى
مەكتەپكە دەيىنگى كەزەڭ – بالا اعزاسىنىڭ وتە قارقىندى داميتىن كەزەڭى ەكەنىن بىلەمىز. ياعني وسى جاس شاماداعى بالانىڭ اعزاسىنىڭ بارلىق جۇيكە جۇيەلەرى مەن دەنە مۇشەلەرىنىڭ، جۇيكەلىك - پسيحيكالىق دامۋى قالىپتاسا تۇسكەن كەزى.
سوندىقتان دا مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمدا دەنساۋلىق ساقتاۋ ءىس - شارالارى كەشەندى دە جۇيەلى جۇرگىزىلۋى قاجەت. سوندا عانا جاڭا ءوسىپ كەلە جاتقان وسكەلەڭ اعزا سىرتقى فاكتورلار اسەرىنە توتەپ بەرە الاتىن بولادى.
دەنساۋلىق ساقتاۋ تەحنولوگيالارىنىڭ كەشەندى جۇرگىزۋدىڭ باستى ماقساتى
مەكتەپكە دەيىنگى بالالاردىڭ قيمىل - ارەكەتتەرىن جەتىلدىرىپ، ونىڭ اعزاسىن سۋىققا ءتوزىمدى بولۋعا جاتتىقتىرۋ.
دەنى ساۋ بالانى وسىرۋدە بىرنەشە باعىتتار الىندى.
بالالار اۋرۋلارىن تومەندەتۋگە مۇمكىندىكتەر جاساۋ ءۇشىن پەداگوگتاردىڭ كاسىبي - شەبەرلىكتەرىن ورلەتۋ جانە دە اتا - انالارمەن ىنتىماقتاسا وتىرىپ، شىنىقتىرۋدى كەشەندى ۇيىمداستىرۋ
بۇل ءىس - شارالار بارلىق ءبىلىم سالالارىمەن بايلانىستىرىپ، ارەكەتتەستىرىپ جالپى «دەنساۋلىق ساقتاۋ تەحنولوگيالارى» دەپ اتالادى.
شىنىقتىرۋدىڭ نەگىزگى مىندەتتەرى
بالانىڭ تۇلعالىق ەرەكشەلىگىن ەسكەرە كۇش - قايراتتارىن قالىپتاستىرۋ جانە دەنساۋلىعىن شىنىقتىرۋدى جۇزەگە اسىرۋ. بۇل مىندەتتەرگە، تەك شىنىقتىرۋ شارالارىنىن كەشەندى تۇردە وتكىزگەندە عانا ناتيجەگە قول جەتكىزدى، ياعني بالاباقشاداعى بالانىڭ بولعان ءبىر كۇنى - ونىڭ اعزاسىنا پايدالى دارۋمەندەردى ەنگىزىپ ءاسمازىرىن تۇرلەندىرىپ، ونى بالاعا جەتكىزۋ، قاراپايىم شىنىقتىرۋ مەن قاتار ارنايى جوسپارلانعان شارالاردى، قيمىل - ارەكەتى ۇيلەسىمدى ۇيىمداستىرىلادى.
بالامەن شىنىقتىرۋ شارالارىن ۇيىمداستىرۋ الدىندا بىرنەشە ەرەجەلەردى ساقتاۋ كەرەك:
دەنى ساۋ بالامەن شىنىقتىرۋدى جۇيەلى جۇرگىزۋ، ونىڭ تەرىس ەموسياسىن (ۇرەي، جىلاۋ، مازاسىزدىق) تۋدىرمايتىن جانە بىرتىندەپ ۇدەتىپ، ۇزارتىلىپ، مەدبيكە مەن پەداگوگتىڭ قاتاڭ قاداعالاۋىندا بولۋى قاجەت.

گۋلجان دجامانشالوۆا

تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما