مەن، ەلىمنىڭ پاتريوتىمىن!
3 سىنىپ
مەن، ەلىمنىڭ پاتريوتىمىن!
ماقساتى:
1 - وقۋشىلاردى وتاندى سۇيۋگە، قۇرمەتتەپ قاستەرلەۋگە، ءوز ەلىن، تەگىن تاريحىن بىلۋگە تاربيەلەۋ.
2 - وقۋشىلارعا پاتريوتتىق، ەستەتيكالىق، ادامگەرشىلىك تاربيە بەرۋ، ءوز وي - پىكىرىن بىلدىرە الاتىن وقۋشىلاردى تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر، ناقىل سوزدەر، كەسكىندەمەلەر، بەينە تاسپا
بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ.
اسپانى اشىق ەلىمىزدىڭ،
كوركى سۇلۋ جەرىمىزدىڭ،
ءبىز - باقىتتى بالامىز!
اقپىز، قارا، سارىمىز،
اعايىنبىز ءبارىمىز!
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى:
ناعىز پاتريوت - ءوز ەلىن ماقتايتىن ەمەس،
ناعىز پاتريوت كەمشىلىكتەردى بايقاپ،
ولاردى تۇزەۋگە ىقپالداساتىندار.
ءنۇرسۇلتان نازاربايەۆ
بۇگىن ءبىزدىڭ وتەتىن ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى: «مەن ءوز ەلىمنىڭ پاتريوتىمىن!» بالالار، سىزدەر الدىمەن «پاتريوت» دەگەن كىم، ول قانداي ادام دەگەن سۇراققا انىقتاما بەرىپ كەتكەنىم ءجون بولار. پاتريوت – ۇلتىن سۇيەتىن، ءوز تاريحىن، تۋعان ءتىلىن قۇرمەتتەيتىن، ۇرپاقتان ۇرپاققا جالعاسقان سالت – ءداستۇرىن دارىپتەيتىن، ۇلتتىق ءقادىر – قاسيەتىمىزدى ارتتىرۋعا ۇلەس قوساتىن سانالى تۇلعا. تۋعان ەلى ءۇشىن ۇنەمى تەر توگە قىزمەت ەتىپ، حالقىمىزدىڭ مول رۋحاني قۇندىلىقتارىن باعالاي بىلەتىن اسىل تۇلعا.
- وتان – ءار ادامنىڭ جۇرەگىنە جىلى تيەر قاسيەتتى ءسوز. وتان – سەنىڭ تۋعان ەلىڭ، تۋعان جەرىڭ، دوس – جاراندارىڭ، تۋعان - تۋىسقانىڭ. وتان - بۇل ءوزىڭنىڭ تۇراتىن، ءومىر سۇرەتىن، قىزمەت ەتەتىن جەرىڭ. وتان ادام ءۇشىن بىرەۋ عانا. وتاندى اناعا تەڭەيدى. سەبەبى، وتان سەندەردى اناڭداي قورعايدى، كومەكتەسەدى، كۇش بەرەدى. ءبىز وتانىمىزدى، ەلىمىزدى سۇيەمىز. ءبىز، قازاقستاننىڭ پاتريوتىمىز!
وتان دەگەن نە، كىم قالاي تۇسىنەدى؟
وتان دەيمىز كەڭ - بايتاق استانانى،
جاسىل جايلاۋ، جاڭا جول، جاس قالانى.
وتاننىڭ شەتى دە جوق، شەگى دە جوق،
ول ءبىراق ءوز ۇيىڭنەن باستالادى.
- ءبىزدىڭ وتانىمىز قالاي اتالادى؟
- قازاقستان رەسپۋبليكاسى قانداي مەملەكەت؟
- قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى كىم؟
- پرەزيدەنت دەگەن كىم؟ ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆ. ال ءبىزدىڭ وتانىمىز – قازاقستان رەسپۋبليكاسى. سان عاسىرلار بويى اتا - بابالارىمىز جەرىن جاۋدان قورعاپ، بۇگىنگى ۇرپاق، بىزگە جەتكىزدى. قازاقستان جەر كولەمى بويىنشا 9 ورىندا تۇر. قازاقستاندا ۇلكەن قالالار كوپ. ولار: الماتى، استانا، قاراعاندى، شىمكەنت، كوكشەتاۋ، قوستاناي، اقتاۋ، پاۆلودار، اقتوبە، تاراز، قىزىلوردا، وسكەمەن، سەمەي، تالدىقورعان. بۇلار – ادەمى قالالار. اتالعان قالالاردا قازاقتار، ورىستار، ۇيعىرلار، وزبەكتەر، كورەيلەر، ۋكرايندەر جانە تاعى باسقا ۇلتتاردىڭ وكىلدەرى تۇرادى. ولار تاتۋ - ءتاتتى، بىرلىكتە ءومىر ءسۇرىپ جاتىر.
(وسى كەزدە كارتامەن جۇمىس جاساتۋ). اتالعان قالالاردى كارتاعا ءتۇسىرىپ بوياڭىزدار.
استانا
استانا - وتانىمىزدىڭ باس قالاسى، استاناسى. ول ەسىل وزەنىنىڭ جاعاسىندا ورنالاسقان. استانا قالاسىن ءقازىر بۇكىل ەل بىلەدى. استانادا بيىكتىگى 97 مەترلىك نە بار؟ بايتەرەك. بايتەرەكتى كورگەندەرىڭ، استاناعا بارعاندارىڭ بار ما؟ (وقۋشىلاردىڭ ويىن تىڭداۋ). ەندەشە الدىمىزداعى قيما قاعازدان نە شىعاتىنىن جابىستىرۋ ارقىلى كورەيىك. (جاپسىرمالاۋ جۇمىسىن جاساتۋ)
1992 جىلى ق ر مەملەكەتتىك رامىزدەرى قابىلداندى. ولار: تۋ، ەلتاڭبا، گيمن. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك تۋى.
ورتاسىندا شۇعىلالى كۇن، ونىڭ استىندا قالىقتاپ ۇشقان قىران بەينەلەنگەن تىكبۇرىشتى كوگىلدىر ءتۇستى ماتا. التىن كۇن، قىران جانە ويۋ - ورنەك ءبىزدىڭ حالقىمىزدىڭ اشىق كەلەشەگى مەن بەرەكەسى، تىنىشتىق پەن بايلىقتىڭ بەلگىسى.
كوك اسپانداي كوكپەڭبەك،
قازاقستان جالاۋى.
كوكەمە سول تەكتەن - تەك،
ەلدىڭ اشىق قاباعى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ەلتاڭباسىندا كوگىلدىر ءتۇس اياسىندا شاڭىراق بەينەلەنگەن. شاڭىراقتى اينالا كۇن ساۋلەسىندەي تاراپ، ۋىقتار شانشىلعان. بەس جۇلدىز، قاناتتى تۇلپار بەينەلەنگەن. بيداي ساباقتارى توقشىلىق، مولشىلىقتى بىلدىرەدى
ەلتاڭباسى ەلىمنىڭ،
نەتكەن ءايبات، ادەمى
تۇنىعىنداي كوڭىلدىڭ
ورتادا اسپان الەمى.
كەز - كەلگەن مەملەكەتتىك رامىزدەردىڭ ەڭ ماڭىزدىسى - گيمن. گيمن مەملەكەتتىك ءان. ول حالىقتى ايگىلى ەتەدى. ونىڭ سوزدەرىندە حالىقتىڭ مىڭداعان جىلعى تاريحى، بۇگىنگى ءومىرى مەن كەلەشەك ارمانى ايتىلعان.
وتتاي جانىپ جانارىڭ
ودان قۋات الامىن
ءانۇران ول — تىنىسى
كەڭ جازيرا دالامنىڭ.
مىنە، وسى قازاقستانداي ۇلكەن جەرىمىزدى، ەلىمىزدى، تانىتىپ، نامىسىمىزدى شەت ەلدە قورعاپ كەلگەن سپورتشىلارىمىزدى ايتپاساق بولمايدى. ءوز ەلىنىڭ پاتريوت ازاماتى رەتىندە كوك تۋىمىزدى ريودا جەلبىرەتكەن سپورتشىلارىمىزعا مىڭ العىس. قازاقستان قۇراماسىنىڭ ريو - دە - جانەيرو وليمپياداسىنان ۇتقان مەدالدار سانى - 17. 2012 - جىلعى لوندون وليمپياداسىنىڭ التىن مەدال يەگەرى، جەڭىل اتلەت ولگا رىپاكوۆا بۇل جولى قولا مەدال الدى. بوكسشى ۆاسيليي ليەۆيت كۇمىس مەدالعا قول جەتكىزدى. اۋىر اتلەت الەكساندر زايچيكوۆ قولا مەدال ۇتىپ الدى. بوكستان التىن مەدالدى قازاقستان قۇراماسىنا دانيار ەلەۋسىنوۆ تارتۋ ەتتى. ەركىن كۇرەستەن ەلميرا سىزدىقوۆا وليمپيادانىڭ قولا مەدالىن يەلەندى.
بوكسشى ادىلبەك نيازىمبەتوۆ وسىمەن ەكىنشى مارتە وليمپيادانىڭ كۇمىس جۇلدەگەرى اتاندى. ەركىن كۇرەس¬تەن گيۋزەل مانيۋروۆا – كۇمىس، ەكاتەرينا لاريونوۆا قولا مەدال ۇتىپ الدى. بوكستان يۆان دىچكو مەن داريعا شاكىموۆا جارتىلاي فينالعا شىعىپ مەدالعا يە بولدى. قازاقستان سپورتشىلارى ريو - دە - جانەيرو وليمپياداسىندا جاقسى ونەر كورسەتتى، مىقتىلىعىن دالەلدەدى. وسى ورايدا ەل نامىسىن قورعاعان، كوك تۋىمىزدى جەلبىرەتكەن بارشا سپورتشىلارىمىزعا ءبىز ءوز ريزاشىلىعىمىزدى ءبىلدىرۋىمىز كەرەك.
«كوك تۋدىڭ جەلبىرەگەنى» اۋەنىن ۆيدەوسىمەن كورسەتۋ.
كەلەشەكتە سىزدەر دە وسىنداي اتاقتى سپورتشى، تانىمال ادام بولۋعا تىرىسۋلارىڭىز كەرەك.
«مەن كىم بولام؟» تاقىرىبىندا اۋىزشا وقۋشىلارعا ايتقىزۋ.
ءمۇعالىم: — يا، بالالار، ەلىن، جەرىن سۇيەتىن ازامات بولىپ شىعۋ ءۇشىن قانداي بالا بولۋىمىز كەرەك؟
ءبىلىمدى، ونەرلى، اقىلدى، ەڭبەكسۇيگىش بالا بولۋىمىز كەرەك. دۇرىس - اق، ەندەشە وتان، تۋعان جەر تۋرالى قانداي ماقال - ماتەلدەر بىلەمىز؟
«ماقالدى تاپ» ويىنىن وينايىق.
وتكىزگەن: وتارالييەۆا ب. ە.
مەن، ەلىمنىڭ پاتريوتىمىن! جۇكتەۋ
مەن، ەلىمنىڭ پاتريوتىمىن!
ماقساتى:
1 - وقۋشىلاردى وتاندى سۇيۋگە، قۇرمەتتەپ قاستەرلەۋگە، ءوز ەلىن، تەگىن تاريحىن بىلۋگە تاربيەلەۋ.
2 - وقۋشىلارعا پاتريوتتىق، ەستەتيكالىق، ادامگەرشىلىك تاربيە بەرۋ، ءوز وي - پىكىرىن بىلدىرە الاتىن وقۋشىلاردى تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر، ناقىل سوزدەر، كەسكىندەمەلەر، بەينە تاسپا
بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ.
اسپانى اشىق ەلىمىزدىڭ،
كوركى سۇلۋ جەرىمىزدىڭ،
ءبىز - باقىتتى بالامىز!
اقپىز، قارا، سارىمىز،
اعايىنبىز ءبارىمىز!
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى:
ناعىز پاتريوت - ءوز ەلىن ماقتايتىن ەمەس،
ناعىز پاتريوت كەمشىلىكتەردى بايقاپ،
ولاردى تۇزەۋگە ىقپالداساتىندار.
ءنۇرسۇلتان نازاربايەۆ
بۇگىن ءبىزدىڭ وتەتىن ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى: «مەن ءوز ەلىمنىڭ پاتريوتىمىن!» بالالار، سىزدەر الدىمەن «پاتريوت» دەگەن كىم، ول قانداي ادام دەگەن سۇراققا انىقتاما بەرىپ كەتكەنىم ءجون بولار. پاتريوت – ۇلتىن سۇيەتىن، ءوز تاريحىن، تۋعان ءتىلىن قۇرمەتتەيتىن، ۇرپاقتان ۇرپاققا جالعاسقان سالت – ءداستۇرىن دارىپتەيتىن، ۇلتتىق ءقادىر – قاسيەتىمىزدى ارتتىرۋعا ۇلەس قوساتىن سانالى تۇلعا. تۋعان ەلى ءۇشىن ۇنەمى تەر توگە قىزمەت ەتىپ، حالقىمىزدىڭ مول رۋحاني قۇندىلىقتارىن باعالاي بىلەتىن اسىل تۇلعا.
- وتان – ءار ادامنىڭ جۇرەگىنە جىلى تيەر قاسيەتتى ءسوز. وتان – سەنىڭ تۋعان ەلىڭ، تۋعان جەرىڭ، دوس – جاراندارىڭ، تۋعان - تۋىسقانىڭ. وتان - بۇل ءوزىڭنىڭ تۇراتىن، ءومىر سۇرەتىن، قىزمەت ەتەتىن جەرىڭ. وتان ادام ءۇشىن بىرەۋ عانا. وتاندى اناعا تەڭەيدى. سەبەبى، وتان سەندەردى اناڭداي قورعايدى، كومەكتەسەدى، كۇش بەرەدى. ءبىز وتانىمىزدى، ەلىمىزدى سۇيەمىز. ءبىز، قازاقستاننىڭ پاتريوتىمىز!
وتان دەگەن نە، كىم قالاي تۇسىنەدى؟
وتان دەيمىز كەڭ - بايتاق استانانى،
جاسىل جايلاۋ، جاڭا جول، جاس قالانى.
وتاننىڭ شەتى دە جوق، شەگى دە جوق،
ول ءبىراق ءوز ۇيىڭنەن باستالادى.
- ءبىزدىڭ وتانىمىز قالاي اتالادى؟
- قازاقستان رەسپۋبليكاسى قانداي مەملەكەت؟
- قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى كىم؟
- پرەزيدەنت دەگەن كىم؟ ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆ. ال ءبىزدىڭ وتانىمىز – قازاقستان رەسپۋبليكاسى. سان عاسىرلار بويى اتا - بابالارىمىز جەرىن جاۋدان قورعاپ، بۇگىنگى ۇرپاق، بىزگە جەتكىزدى. قازاقستان جەر كولەمى بويىنشا 9 ورىندا تۇر. قازاقستاندا ۇلكەن قالالار كوپ. ولار: الماتى، استانا، قاراعاندى، شىمكەنت، كوكشەتاۋ، قوستاناي، اقتاۋ، پاۆلودار، اقتوبە، تاراز، قىزىلوردا، وسكەمەن، سەمەي، تالدىقورعان. بۇلار – ادەمى قالالار. اتالعان قالالاردا قازاقتار، ورىستار، ۇيعىرلار، وزبەكتەر، كورەيلەر، ۋكرايندەر جانە تاعى باسقا ۇلتتاردىڭ وكىلدەرى تۇرادى. ولار تاتۋ - ءتاتتى، بىرلىكتە ءومىر ءسۇرىپ جاتىر.
(وسى كەزدە كارتامەن جۇمىس جاساتۋ). اتالعان قالالاردى كارتاعا ءتۇسىرىپ بوياڭىزدار.
استانا
استانا - وتانىمىزدىڭ باس قالاسى، استاناسى. ول ەسىل وزەنىنىڭ جاعاسىندا ورنالاسقان. استانا قالاسىن ءقازىر بۇكىل ەل بىلەدى. استانادا بيىكتىگى 97 مەترلىك نە بار؟ بايتەرەك. بايتەرەكتى كورگەندەرىڭ، استاناعا بارعاندارىڭ بار ما؟ (وقۋشىلاردىڭ ويىن تىڭداۋ). ەندەشە الدىمىزداعى قيما قاعازدان نە شىعاتىنىن جابىستىرۋ ارقىلى كورەيىك. (جاپسىرمالاۋ جۇمىسىن جاساتۋ)
1992 جىلى ق ر مەملەكەتتىك رامىزدەرى قابىلداندى. ولار: تۋ، ەلتاڭبا، گيمن. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك تۋى.
ورتاسىندا شۇعىلالى كۇن، ونىڭ استىندا قالىقتاپ ۇشقان قىران بەينەلەنگەن تىكبۇرىشتى كوگىلدىر ءتۇستى ماتا. التىن كۇن، قىران جانە ويۋ - ورنەك ءبىزدىڭ حالقىمىزدىڭ اشىق كەلەشەگى مەن بەرەكەسى، تىنىشتىق پەن بايلىقتىڭ بەلگىسى.
كوك اسپانداي كوكپەڭبەك،
قازاقستان جالاۋى.
كوكەمە سول تەكتەن - تەك،
ەلدىڭ اشىق قاباعى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ەلتاڭباسىندا كوگىلدىر ءتۇس اياسىندا شاڭىراق بەينەلەنگەن. شاڭىراقتى اينالا كۇن ساۋلەسىندەي تاراپ، ۋىقتار شانشىلعان. بەس جۇلدىز، قاناتتى تۇلپار بەينەلەنگەن. بيداي ساباقتارى توقشىلىق، مولشىلىقتى بىلدىرەدى
ەلتاڭباسى ەلىمنىڭ،
نەتكەن ءايبات، ادەمى
تۇنىعىنداي كوڭىلدىڭ
ورتادا اسپان الەمى.
كەز - كەلگەن مەملەكەتتىك رامىزدەردىڭ ەڭ ماڭىزدىسى - گيمن. گيمن مەملەكەتتىك ءان. ول حالىقتى ايگىلى ەتەدى. ونىڭ سوزدەرىندە حالىقتىڭ مىڭداعان جىلعى تاريحى، بۇگىنگى ءومىرى مەن كەلەشەك ارمانى ايتىلعان.
وتتاي جانىپ جانارىڭ
ودان قۋات الامىن
ءانۇران ول — تىنىسى
كەڭ جازيرا دالامنىڭ.
مىنە، وسى قازاقستانداي ۇلكەن جەرىمىزدى، ەلىمىزدى، تانىتىپ، نامىسىمىزدى شەت ەلدە قورعاپ كەلگەن سپورتشىلارىمىزدى ايتپاساق بولمايدى. ءوز ەلىنىڭ پاتريوت ازاماتى رەتىندە كوك تۋىمىزدى ريودا جەلبىرەتكەن سپورتشىلارىمىزعا مىڭ العىس. قازاقستان قۇراماسىنىڭ ريو - دە - جانەيرو وليمپياداسىنان ۇتقان مەدالدار سانى - 17. 2012 - جىلعى لوندون وليمپياداسىنىڭ التىن مەدال يەگەرى، جەڭىل اتلەت ولگا رىپاكوۆا بۇل جولى قولا مەدال الدى. بوكسشى ۆاسيليي ليەۆيت كۇمىس مەدالعا قول جەتكىزدى. اۋىر اتلەت الەكساندر زايچيكوۆ قولا مەدال ۇتىپ الدى. بوكستان التىن مەدالدى قازاقستان قۇراماسىنا دانيار ەلەۋسىنوۆ تارتۋ ەتتى. ەركىن كۇرەستەن ەلميرا سىزدىقوۆا وليمپيادانىڭ قولا مەدالىن يەلەندى.
بوكسشى ادىلبەك نيازىمبەتوۆ وسىمەن ەكىنشى مارتە وليمپيادانىڭ كۇمىس جۇلدەگەرى اتاندى. ەركىن كۇرەس¬تەن گيۋزەل مانيۋروۆا – كۇمىس، ەكاتەرينا لاريونوۆا قولا مەدال ۇتىپ الدى. بوكستان يۆان دىچكو مەن داريعا شاكىموۆا جارتىلاي فينالعا شىعىپ مەدالعا يە بولدى. قازاقستان سپورتشىلارى ريو - دە - جانەيرو وليمپياداسىندا جاقسى ونەر كورسەتتى، مىقتىلىعىن دالەلدەدى. وسى ورايدا ەل نامىسىن قورعاعان، كوك تۋىمىزدى جەلبىرەتكەن بارشا سپورتشىلارىمىزعا ءبىز ءوز ريزاشىلىعىمىزدى ءبىلدىرۋىمىز كەرەك.
«كوك تۋدىڭ جەلبىرەگەنى» اۋەنىن ۆيدەوسىمەن كورسەتۋ.
كەلەشەكتە سىزدەر دە وسىنداي اتاقتى سپورتشى، تانىمال ادام بولۋعا تىرىسۋلارىڭىز كەرەك.
«مەن كىم بولام؟» تاقىرىبىندا اۋىزشا وقۋشىلارعا ايتقىزۋ.
ءمۇعالىم: — يا، بالالار، ەلىن، جەرىن سۇيەتىن ازامات بولىپ شىعۋ ءۇشىن قانداي بالا بولۋىمىز كەرەك؟
ءبىلىمدى، ونەرلى، اقىلدى، ەڭبەكسۇيگىش بالا بولۋىمىز كەرەك. دۇرىس - اق، ەندەشە وتان، تۋعان جەر تۋرالى قانداي ماقال - ماتەلدەر بىلەمىز؟
«ماقالدى تاپ» ويىنىن وينايىق.
وتكىزگەن: وتارالييەۆا ب. ە.
مەن، ەلىمنىڭ پاتريوتىمىن! جۇكتەۋ