مەن جانە تابيعات
«مەن جانە تابيعات»
سىنىپ ساعاتىنىڭ تاربيەلىك ماقساتى: تابيعاتقا دەگەن رۋحاني - سانالى قارىم - قاتىناستى قۇراستىرۋ، ادامنىڭ تابيعاتتىڭ ءبىر بولشەگى ەكەندىگىن دالەلدەۋ، وقۋشىلاردىڭ ەكولوگيالىق مادەنيەتىن، ادامگەرشىلىك ىزگىلىگى مەن جاۋاپكەرشىلىگىن، تابيعات قورعاۋدىڭ عىلىمي - تەوريالىق نەگىزىن ەكولوگيالىق تۇرعىدا ءتۇسىندىرىپ، وقۋشىنىڭ ءوز ولكەسىندەگى، جالپى دۇنيەدەگى تابيعاتقا دەگەن پاراساتىن، جاۋاپكەرشىلىگىن تاربيەلەپ، ارتتىرۋ.
وقۋشىلاردى ازاماتتىق قوزعالىس دەگەن ۇعىممەن جانە سەمەي پوليگونىنىڭ دامۋ تاريحىمەن تانىستىرۋ. ادام تابيعاتتىڭ ءبىر بولىگى ەكەنىڭ، تابيعاتتىڭ كۇيرەۋى ادامزاتتىڭ جوعالۋىنا اكەلىپ سوعاتىنىن ءتۇسىندىرۋ، جەتكىزۋ. وقۋشىلاردىڭ ازاماتتىق كوزقاراستارىن قالىپتاستىرۋ، قوزعالىستىڭ تۋۋ تاريحىمەن تانىستىرۋ. سەمەي پوليگونىنان ماعلۇمات بەرۋ، قازىرگى تاڭداعى ادامزات الدىندا تۇرعان ەكولوگيالىق پروبلەمالاردى شەشۋ جولدارىن كورسەتۋ.
جابدىقتاۋ: تابيعات تۋرالى دانالىق سوزدەر، پلاكاتتار، سۋرەتتەر، تەستتەر.
وتكىزۋ نىسانى: اڭگىمەلەسۋ، پىكىر الماسۋ، تەست، زاڭ باپتارى.
دايىندىق جۇمىسى:
1. تاقىرىپقا بايلانىستى ماتەريال جيناقتاۋ
2. وقۋشىلارمەن سويلەسۋ
3. كورنەكىلىكتەر دايىنداۋ
كوركەمدەۋ ماقساتىندا ىلىنەتىن سوزدەر:
1. ق ر زاڭىنىڭ 38 بابى: قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتارى تابيعاتتى ساقتاۋعا جانە تابيعي بايلىقتارعا ۇقىپتىلىقپەن قاراۋعا مىندەتتى
2. جەر تاعدىرى – ەل تاعدىرى
3. ادام – تابيعاتتىڭ ءبىر بولشەگى
4. تابيعات ادام ءۇشىن جاراتىلىپتى
بار قىزىق تابيعاتتان تاراتىلىپتى
سىنىپ ساعاتىن وتكىزۋ جوسپارى:
1. ءمۇعالىم ءسوزى.
2. وقۋشىلار دايىنداعان ماتەريالدى وقۋ، تالقىلاۋ
3. پىكىر الماسۋ. سۋرەتتەردى تالقىلاۋ
4. تەست سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرۋ، تالقىلاۋ
6. قورىتىندى
سىنىپ ساعاتىنىڭ بارىسى
مەن تاپتىم تابيعاتتان كەمەلدىكتى،
پاكتىكتى، ۇلىلىقتى، شەبەرلىكتى.
ءالى تۇر اينالامدا جوعالماستان،
جوعالىپ كەتسە داعى نەلەر مىقتى...
(ب. الدامجاروۆ)
1. ءمۇعالىم ءسوزى:
- سالەمەتسىزدەر مە؟
- ۇلدار، قىزدار جان جاقتارىڭا قاراڭدارشى. قابىرعادا ءىلىنىپ تۇرعان سوزدەرگە نازار اۋدارىپ، وقىڭدار (ۇقپاعان سوزدەردى تۇسىندىرەدى)
- بۇگىنگى تاقىرىپ تابيعاتقا، جەر ەكولوگياسىنا، ونىڭ ىشىندە قازاقستان ەكولوگياسىنا ياعني ءبىزدىڭ ولكەمىزدىڭ ەكولوگياسىنا ارنالعانىن ۇققان شىعارسىڭدار.
- ەكولوگيا دەگەن نە؟
(وقۋشىلار پىكىرىن تىڭداۋ)
ەكولوگيا - «ەيكوس» - ءۇي، «لوگوس» - ءبىلىم – قورشاعان ورتا تۋرالى ءبىلىم دەگەن ءسوزدى بىلدىرەدى. ال ەندى، ءبىز تابيعاتتىڭ بولشەكتەرىن قاراستىرىپ شىعايىق. قورشاعان ورتانىڭ ەكولوگياسىن زەرتتەيىك.
2. تابيعات بايلىقتارىنىڭ ىشىندەگى تىرشىلىك اتاۋلىنىڭ ومىرلىك وزەگى، اڭسار ارمانى - تازا اۋا
بولماسىن اۋا ەشكىمنىڭ ارمان، مۇنى،
اۋادان ارتىق اس جوق جالعاندا ۇلى.
ويلاشى، كىمگە بولامىز ءبىز،
جۇتۋدان تازا قالعان كۇنى.
بولا الماس اسپان ۇيا زاۋالىنا،
جاۋلاردى تارتار ۋاقىت جاۋابىنا.
بومباسىن جەر مەن سۋدا سىناتپايمىز،
ۋلاۋعا جول بەرمەيمىز اۋانى دا.
ەكولوگيالىق اۋا پروبلەمالاردى اتاڭدارشى؟ ەكولوگيالىق داعدارىستىڭ نەگىزگى سەبەبى نەدە؟
- ورماندى جويۋ؛
- اتموسفەراعا جىل سايىن 30 ميلليونداي لاستاۋشى زاتتار لاقتىرىلادى؛
- كولىك اۋانى، قورشاعان ورتانى لاستاي ما؟ (وقۋشىلاردى تىڭداۋ)
سىنىپ ساعاتىنىڭ تاربيەلىك ماقساتى: تابيعاتقا دەگەن رۋحاني - سانالى قارىم - قاتىناستى قۇراستىرۋ، ادامنىڭ تابيعاتتىڭ ءبىر بولشەگى ەكەندىگىن دالەلدەۋ، وقۋشىلاردىڭ ەكولوگيالىق مادەنيەتىن، ادامگەرشىلىك ىزگىلىگى مەن جاۋاپكەرشىلىگىن، تابيعات قورعاۋدىڭ عىلىمي - تەوريالىق نەگىزىن ەكولوگيالىق تۇرعىدا ءتۇسىندىرىپ، وقۋشىنىڭ ءوز ولكەسىندەگى، جالپى دۇنيەدەگى تابيعاتقا دەگەن پاراساتىن، جاۋاپكەرشىلىگىن تاربيەلەپ، ارتتىرۋ.
وقۋشىلاردى ازاماتتىق قوزعالىس دەگەن ۇعىممەن جانە سەمەي پوليگونىنىڭ دامۋ تاريحىمەن تانىستىرۋ. ادام تابيعاتتىڭ ءبىر بولىگى ەكەنىڭ، تابيعاتتىڭ كۇيرەۋى ادامزاتتىڭ جوعالۋىنا اكەلىپ سوعاتىنىن ءتۇسىندىرۋ، جەتكىزۋ. وقۋشىلاردىڭ ازاماتتىق كوزقاراستارىن قالىپتاستىرۋ، قوزعالىستىڭ تۋۋ تاريحىمەن تانىستىرۋ. سەمەي پوليگونىنان ماعلۇمات بەرۋ، قازىرگى تاڭداعى ادامزات الدىندا تۇرعان ەكولوگيالىق پروبلەمالاردى شەشۋ جولدارىن كورسەتۋ.
جابدىقتاۋ: تابيعات تۋرالى دانالىق سوزدەر، پلاكاتتار، سۋرەتتەر، تەستتەر.
وتكىزۋ نىسانى: اڭگىمەلەسۋ، پىكىر الماسۋ، تەست، زاڭ باپتارى.
دايىندىق جۇمىسى:
1. تاقىرىپقا بايلانىستى ماتەريال جيناقتاۋ
2. وقۋشىلارمەن سويلەسۋ
3. كورنەكىلىكتەر دايىنداۋ
كوركەمدەۋ ماقساتىندا ىلىنەتىن سوزدەر:
1. ق ر زاڭىنىڭ 38 بابى: قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتارى تابيعاتتى ساقتاۋعا جانە تابيعي بايلىقتارعا ۇقىپتىلىقپەن قاراۋعا مىندەتتى
2. جەر تاعدىرى – ەل تاعدىرى
3. ادام – تابيعاتتىڭ ءبىر بولشەگى
4. تابيعات ادام ءۇشىن جاراتىلىپتى
بار قىزىق تابيعاتتان تاراتىلىپتى
سىنىپ ساعاتىن وتكىزۋ جوسپارى:
1. ءمۇعالىم ءسوزى.
2. وقۋشىلار دايىنداعان ماتەريالدى وقۋ، تالقىلاۋ
3. پىكىر الماسۋ. سۋرەتتەردى تالقىلاۋ
4. تەست سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرۋ، تالقىلاۋ
6. قورىتىندى
سىنىپ ساعاتىنىڭ بارىسى
مەن تاپتىم تابيعاتتان كەمەلدىكتى،
پاكتىكتى، ۇلىلىقتى، شەبەرلىكتى.
ءالى تۇر اينالامدا جوعالماستان،
جوعالىپ كەتسە داعى نەلەر مىقتى...
(ب. الدامجاروۆ)
1. ءمۇعالىم ءسوزى:
- سالەمەتسىزدەر مە؟
- ۇلدار، قىزدار جان جاقتارىڭا قاراڭدارشى. قابىرعادا ءىلىنىپ تۇرعان سوزدەرگە نازار اۋدارىپ، وقىڭدار (ۇقپاعان سوزدەردى تۇسىندىرەدى)
- بۇگىنگى تاقىرىپ تابيعاتقا، جەر ەكولوگياسىنا، ونىڭ ىشىندە قازاقستان ەكولوگياسىنا ياعني ءبىزدىڭ ولكەمىزدىڭ ەكولوگياسىنا ارنالعانىن ۇققان شىعارسىڭدار.
- ەكولوگيا دەگەن نە؟
(وقۋشىلار پىكىرىن تىڭداۋ)
ەكولوگيا - «ەيكوس» - ءۇي، «لوگوس» - ءبىلىم – قورشاعان ورتا تۋرالى ءبىلىم دەگەن ءسوزدى بىلدىرەدى. ال ەندى، ءبىز تابيعاتتىڭ بولشەكتەرىن قاراستىرىپ شىعايىق. قورشاعان ورتانىڭ ەكولوگياسىن زەرتتەيىك.
2. تابيعات بايلىقتارىنىڭ ىشىندەگى تىرشىلىك اتاۋلىنىڭ ومىرلىك وزەگى، اڭسار ارمانى - تازا اۋا
بولماسىن اۋا ەشكىمنىڭ ارمان، مۇنى،
اۋادان ارتىق اس جوق جالعاندا ۇلى.
ويلاشى، كىمگە بولامىز ءبىز،
جۇتۋدان تازا قالعان كۇنى.
بولا الماس اسپان ۇيا زاۋالىنا،
جاۋلاردى تارتار ۋاقىت جاۋابىنا.
بومباسىن جەر مەن سۋدا سىناتپايمىز،
ۋلاۋعا جول بەرمەيمىز اۋانى دا.
ەكولوگيالىق اۋا پروبلەمالاردى اتاڭدارشى؟ ەكولوگيالىق داعدارىستىڭ نەگىزگى سەبەبى نەدە؟
- ورماندى جويۋ؛
- اتموسفەراعا جىل سايىن 30 ميلليونداي لاستاۋشى زاتتار لاقتىرىلادى؛
- كولىك اۋانى، قورشاعان ورتانى لاستاي ما؟ (وقۋشىلاردى تىڭداۋ)
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: جىكتەۋ ەسىمدىگىنىڭ سەپتەلۋى (سلايدىمەن)
