مەن ساعان ەسىرتكى جايلى ايتىپ بەرەمىن
ارال اۋدانى، قوسجار اۋىلى
№67 ورتا مەكتەبىنىڭ
8-سىنىپ وقۋشىسى
جامبىلبەك ۇلى شاحمادين
مەن ساعان ەسىرتكى جايلى ايتىپ بەرەمىن
ەڭبەك ەتسەم ەرتەڭگى باقىتىما سەنەمىن!
ماقساتىما جەتكىزەر ۋاقىتىما سەنەمىن!
اقىل سانا ءبىلىم مەن ونەرىمە سەنەمىن!
ابىرويلى اق نيەت ادامدىققا سەنەمىن!
ەسىرتكىسىز ءومىردىڭ عاجابىنا سەنەمىن!
جاس دوس، مەن ساعان ەسىرتكى جايلى بەرەمىن. ەسىرتكى زاتتارىنىڭ، ىشىمدىك ءىشۋ مەن تەمەكى تارتۋدىڭ، ناشاقورلىقتىڭ جاس اعزاعا تيگىزەر زياندى اسەرى، وكىنىشكە ۇرىندىرار، كەلەشەك ومىرلەرىنە كەلتىرەر كەساپاتى وراسان زور. ءبىز جارقىن بولاشاق يەسى - سانالى ۇرپاق رەتىندە زياندى ادەتتەردەن اۋلاق بولىپ، ءوزىن دە، وزگەنى دە زياندى ادەتتەردىڭ قاسىرەتىنەن قورعاي بىلۋگە، سالاۋاتتى ءومىر سۇرۋگە، ناشاقورلىقتىڭ الدىن الۋعا ۇيرەنۋىمىز كەرەك. جاسوسپىرىمدەردىڭ بويىندا سالاۋاتتى ءومىر سالتىن بەرىك قالىپتاستىرۋ، جەكە تۇلعانىڭ ساناسىن دامىتۋ، ومىرگە دەگەن كوزقاراستارىن قالىپتاستىرۋ ماقساتىندا كوپتەگەن ءىس-شارالاي ۇيىمداستىرىلۋدا.
تۇڭعىش پرەزيدەنت نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆ «قازاقستان -2030» ستراتەگيالىق دامۋ باعدارلاماسىنداعى حالقىنا جولداۋىندا «قازاقستاننىڭ ءاربىر ازاماتىنىڭ دەنساۋلىعى مىقتى، حال-احۋالى جاقسى بولۋى ءتيىس» دەپ اتاپ كورسەتكەن ەدى. ياعني، مەملەكەتتتىڭ ءبىرىنشى كەزەكتەگى اتقاراتىن شارالارىنىڭ ءبىرى حالىق دەنساۋلىعىن نىعايتۋ.
ءححى عاسىردا قوعام تەك جالاڭ ادامدار توبىنان عانا ەمەس، سونىمەن بىرگە دەنساۋلىعى مىقتى، رۋحاني دۇنيەسى باي، جانى مەن ءتانى كىرشىكسىز تازا ، تانىمدىق بەلسەندىلىگى مەن وزدىگىنەن ءبىلىم الۋعا دەگەن ىنتاسى مەن شىعارماشىلىق قابىلەتى ەرەكشە تۇلعالاردان تۇرۋى ءتيىس.
ولاي بولسا، ءبىز «سالاۋاتتى ءومىر سالتىن» ناسيحاتتاۋ، كەلەڭسىز جاعدايلاردىڭ الدىن الىپ «ءححى عاسىر – سالاۋاتتى قوعام عاسىرىن» قۇرۋىمىز كەرەك.
ءححى عاسىردا ادام بالاسىنىڭ باسىنا تونگەن ءقاۋىپتى ەپيدەميا – ناشاقورلىق قاناتىن كەڭ جايدى. ونىڭ اۋقىمدى مولشەرى ءارلى – بەرلى قازاقستان ارقىلى وتەدى. قانشاما بەيكۇنا ادامدار وسىلاردىڭ قۇرىعىنا ءتۇسىپ، دۇنيە سالىپ، تالاي اۋرۋلارعا ۇشىرادى
ەسىرتكى – بۇل ادامنىڭ كوڭىل-كۇيىن، سانا-سەزىمىن، مىنەز- قۇلقىن بۇزاتىن ءقاۋىپتى، تيىم سالىنعان حيميالىق زات. ول ادامنىڭ ەسىن الىپ، قۇمارلىق جيىلىگىنە ۇشىراتادى. ناشاقور ەسىرتكىسىز ءومىر سۇرە المايتىن بەيشارا حالگە تۇسەدى.
گرەك تىلىندە ۇيقى ماعىناسىن بىلدىرەتىن «nاrke» ءسوزى، اعىلشىن تىلىندە «narkotik» دەگەن سوزگە اينالىپ، ۇيىقتاۋ، جانسىزداندىرۋ، سەزىمسىزدەندىرۋ دەگەن ماعىنانى بەرەدى.
سالاۋاتتى ماقساتىمىز ء-ومىر ءسۇرۋ،
ءومىردىڭ ماعىناسىن كەرەك ءبىلۋ.
جاۋىمىز-ىشىمدىك پەن ناشاقورلىق
ۇستانايىق بۇل جولدان اۋلاق ءجۇرۋ!
ناشاقورلىقپەن اۋراتىنداردىڭ ءومىرى ۇزاققا بارمايدى. العاشقىدا لياززات ال ءۇشىن، كەيىننەن اۋىرماۋ ءۇشىن عانا قولداناتىن بولادى. ءسويتىپ، دەنەلەرىن ۋلاپ تاستايدى ناتيجەسىندە ميدىڭ تىنىس الۋ ورتالىعى توقتايدى. «اۋىرىپ ەم ىزدەگەنشە، اۋىرمايتىن جول ىزدە» دەيدى دانىشپان حالقىمىز. «ءومىرىمىزدى ۇزارتۋ دا، قىسقارتۋ دا ءوز قولىمىزدا.»
ومىرگە ادام ءبىر اق رەت كەلەدى،
جاستىق شاعىڭ ءومىرىڭنىڭ كەمەلى.
كۇتە بىلسەڭ ساۋلىعىڭدى ورەلى،
تابيعاتتىڭ بەرگەننەن كوپ بەرەرى.
ادام باقىتتى بولۋ ءۇشىن وعان دەنساۋلىق كەرەك، ال دەنساۋلىقتىڭ كەپىلى – سالاۋاتتىلىق. «تىرشىلىكتىڭ نەگىزى – سالاۋاتتى بولاشاق» ەكەنىن ءبىلىپ، ەسىرتكىدەن اۋلاق بولايىق دەگىم كەلەدى.
#ۋپندپكزو
You Might Also Like
-
مۋحتaرoۆa Aيگeريم مۋرaت قىزى
-
سالەم، جاس جەتكىنشەك! مەن سەندەرگە عالامدىق ماسەلەگە اينالىپ وتىرعان تاقىرىپتىڭ ءبىرى – ەسىرتكى جايىندا ايتقىم كەلىپ وتىر. ەسىرتكى - ادام ءومىرىن تۇبەگەيلى وزگەرتىپ، ادامنىڭ كوڭىل-كۇيىن،سانا-سە...
