مەنىڭ وتانىم – تاۋەلسىز قازاقستان. تاۋەلدىك جالعاۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: مەنىڭ وتانىم – تاۋەلسىز قازاقستان.
ساباقتىڭ گرامماتيكالىق تاقىرىبى: تاۋەلدىك جالعاۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: تىڭداۋشىلاردى ەلىمىزدىڭ جەتكەن جەتىستىكتەرىمەن تانىستىرۋ، تاۋەلسىزدىك تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ.
دامىتۋشىلىق: قازاق حالقىنىڭ ەرلىگىن، دانالىعىن پاش ەتۋ، ونىڭ ىزگى قاسيەتتەرىن ارداقتاپ، ونەگە تۇتۋ. ەلگە، جەرگە، تىلگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ.
تاربيەلىك: وتانشىلدىققا، تۋعان جەرىن سۇيۋگە، مەملەكەتتىك رامىزدەرىن قاستەرلەۋگە، مەملەكەتتىك ءتىلىن قۇرمەتتەۋگە، ءوز ەلىنىڭ تاريحىن سىيلاۋعا ۇيرەتۋ، پاتريوتتىق رۋحتا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: پانورامالىق ساباق
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: ويىن، سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ، توپتاستىرۋ ستراتەگياسى، دەڭگەيلىك تاپسىرمالار.
كورنەكىلىكتەر: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سلايدتار، پرەزەنتاسيا، كەسپەلەر.
ساباقتىڭ بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
1. سالەمدەسۋ. (كەلگەن قوناقتارمەن تانىستىرۋ)
2. «تۇيمەداق» گ ۇلى بويىنشا ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
3. ءسوزجۇمباق شەشۋ. ەگەر دۇرىس شەشسەڭدەر، تىگىنەن بۇگىنگى ساباققا بايلانىستى ءسوز شىعادى.
1) سەميا ءسوزىنىڭ اۋدارماسى؛
2) اكەنىڭ اكەسى؛
3) ستارشيي برات ءسوز تىركەسىنىڭ اۋدارماسى.
4) شەشە ءسوزىنىڭ سينونيمى؛
ءبىزدىڭ وتانىمىز قاي ەل؟ (قازاقستان)
قازاقستان قانداي مەم لەكەت؟ (تاۋەلسىز)
سونىمەن بۇگىنگى ءبىزدىڭ ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى: «مەنىڭ وتانىم – تاۋەلسىز قازاقستان»
ساباعىمىز سايىس تۇرىندە وتەدى، ساباق 4 كەزەڭنەن تۇرادى.
ءى كەزەڭ. كوپ ءسوز بىلسەڭ، كوكجيەگىڭ كەڭ بولار. (جاڭا سوزدەرمەن تانىستىرۋ)
ءىى كەزەڭ. «ءبىلىم جانە ءداستۇر سىنى» (ءار تىڭداۋشى كەز كەلگەن اسىقتى تاڭداپ، سۇراققا جاۋاپ بەرەدى.)
ءىىى كەزەڭ. اۋىرسىز جەڭىل جوق. ماتىنمەن جۇمىس. جانە دەڭگەيلىك تاپسىرمالار
ءىV كەزەڭ. بەينەبايان.
ءىى. ءۇيتاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
(تاڭداپ العان سمايلكتىڭ ارتىندا وتكەن ساباققا بايلانىستى جاڭا سوزدەرمەن، سۇراقتار بەرىلدى.)
1. ءبىر اپتادا نەشە كۇن بار؟
اپتانىڭ ءبىرىنشى كۇنى قالاي اتالادى؟ (قازاقشا. ورىسشا بالاماسىن ايتىڭىز)
2. «ۆتورنيك» ءسوزىنىڭ اۋدارماسى
بۇگىن اپتانىڭ قاي كۇنى؟
3. 2018 جىلدىڭ 16 - جەلتوقسانى اپتانىڭ قاي كۇنىنە كەلىپ تۇر.
«سۋببوتا» ءسوزىنىڭ اۋدارماسى
4. ءبىر جىلدا نەشە اي بار؟
«سەنتيابر» ءسوزىنىڭ اۋدارماسى
5. مۇسىلمان حالقىنىڭ قاسيەتتى كۇنى قاي كۇن؟
«سرەدا» ءسوزىنىڭ اۋدارماسى
6. «اپرەل» ءسوزىنىڭ اۋدارماسى
ءبىر ايدا نەشە كۇن بار؟
7. «ماي» ءسوزىنىڭ اۋدارماسى
تاۋەلسىزدىك كۇنى قاي ايدا بولادى؟
8. كونستيتۋسيا كۇنى قاي ايدا تويلانادى؟
«يۋل» ءسوزىنىڭ اۋدارماسى
IIءى. جاڭا ساباق.
ءى. كوپ ءسوز بىلسەڭ، كوكجيەگىڭ كەڭ بولار.
رامىزدەر – سيمۆولى تاتۋ – درۋجنىە
ەل – سترانا حالىق – نارود
وتان – رودينا مەملەكەت – گوسۋدارستۆو
تابيعات – پريرودا ماقتان ەتەمىز – گورديمسيا
1) 1 مين. ەستە ساقتاۋ؛
2) ءسوز تىركەستەرىن قۇرۋ.
مىسالى: تاتۋ ەل، مەملەكەتتىك رامىزدەر، ادەمى تابيعات.
ءىى. «ءبىلىم جانە ءداستۇر سىنى» ويىنى. ءار اسىقتا 2 سۇراقتان بولادى. 1 سۇراق – جالپى قازاقستانعا بايلانىستى بولسا، 2سۇراق – سالت - داستۇرگە بايلانىستى بولادى.
1. قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا مەملەكەتتىك ءتىل - قاي ءتىل؟(قازاق ءتىلى)
قانداي ۇلتتىق ويىنداردى بىلەسىز.
2. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى كىم؟(نازاربايەۆ ن. ءا)
قازاقتىڭ ۇلتتىق كيىمدەرىن اتاڭىز.
3. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ استاناسى قاي قالا؟(استانا)
بالالارعا قاتىستى قانداي سالت - داستۇرلەردى بىلەسىز؟
4. ءانۇراننىڭ ءانىن جازعان كىم؟ (ءشامشى قالداياقوۆ)
ۇلتتىق تاعامداردى اتاڭىز؟
5. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تاۋەلسىزدىك كۇنى قاي كۇنى تويلانادى؟(16 - جەلتوقسان)
جىگىتتەردىڭ ۇلتتىق ءبيى؟
6. ۇلتتىق ۆاليۋتا قالاي اتالادى؟ (تەڭگە)
قازاق كينولارىن اتاڭىز؟
7. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش عارىشكەرى كىم؟(توقتار اۋباكىروۆ)
ناعاشى كىمنىڭ تۋىسى؟ (انانىڭ )
8. سەنىڭ وتانىڭ قالاي اتالادى؟ (قازاقستان)
9. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ رامىزدەرى قانداي؟ (تۋ، ەلتاڭبا، ءانۇران)
«جار - جار» ءانى قاي كەزدە ايتىلادى؟
10. ءانۇراننىڭ ءسوزىن جازعان كىمدەر؟ (جۇمەكەن ناجىمەدەنوۆ،
نۇرسۇلتان نازاربايەۆ)
قازاقتىڭ ۇلتتىق اسپاپتارىن اتاڭىز.
11. قازاقستان تاۋەلسىزدىگىن قاي جىلى الدى؟ (1991جىلى)
قازاقتىڭ جاڭا جىلى قاشان تويلانادى؟ (22 - ناۋرىز)
12. كونستيتۋسيا كۇنى قاي كۇنى تويلانادى؟ (30 - تامىز)
قىزدى ۇزاتقاندا قانداي باس كيىم كيەدى؟
13. ەلتاڭبانىڭ استىنتا قانداي ءسوز جازىلعان؟ (قازاقستان)
بولە دەگەن كىم؟ (1 ءۇيدىڭ قىزدارىنىڭ بالالارى)
14. استانا قالاسىنىڭ بۇرىنعى اتاۋى(اقمولا)
ناۋرىزدا قانداي ءداستۇرلى تاعام ازىرلەيدى؟ (ناۋرىز كوجە)
گرامماتيكا
تاۋەلدىك جالعاۋ.
تاۋەلدىك جالعاۋ ءبىر زاتتىڭ ەكىنشى زاتقا (ادامعا) نەمەسە جاققا مەنشىكتى ەكەنىن بىلدىرەدى. كەستەمەن جۇمىس.
سەرگىتۋ ءساتى «ءتۇسىن مەنى»
ورتاعا ءبىر ادام شىعادى. سول ادامعا ءبىر ءسوز جاسىرىلادى، ال قاندارى تۋرا ايتپاي ماعىناسىنا جاقىن سوزدەر ايتادى. سول ءسوزدى شەشۋ كەرەك. ويىن سولاي جالعاسادى. مىسالى: كىتاپ، جاز، گۇل، وتباسى،
ءىىى. اۋىرسىز جەڭىل جوق. ماتىنمەن جۇمىس.
تاۋەلسىز قازاقستان
قازاقستان رەسپۋبليكاسى – كوپ ۇلتتى، تاۋەلسىز مەملەكەت. 1991 جىلعى جەلتوقساننىڭ 10 - ندا جوعارعى كەڭەس قازاق سوسياليستىك رەسپۋبليكاسىن قازاقستان رەسپۋبليكاسى دەپ اتاۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادى.
1991 جىلعى 16 جەلتوقسان ەلىمىزدىڭ تاريحىندا التىن ارىپتەرمەن جازىلدى. بۇل كۇنى ءبىزدىڭ ەل تاۋەلسىز مەملەكەت بولىپ جاريالاندى. مەملەكەتىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىن الەمنىڭ جۇزدەن استام ەلى تانىدى. ءبىزدىڭ ەلىمىز ءبىرقاتار اسا بەدەلدى حالىقارالىق ۇيىمدارعا، ونىڭ ىشىندە بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنا، حالىقارالىق ۆاليۋتا قورىنا مۇشە بولىپ قابىلداندى. ەگەمەندى ەل بولىپ، حالقىمىز ءوز ەركىمەن 1991 جىلى تۇڭعىش پرەزيدەنتىن سايلادى.
1992 ج. قازاقستان رەسپۋبليكاسى جوعارعى كەڭەسىنىڭ سەسسياسىندا رەسپۋبليكامىزدىڭ مەملەكەتتىك رامىزدەرى قابىلداندى. ەلتاڭبامىزدى، تۋىمىزدى بەلگىلەدىك. قازاق تىلىنە مەملەكەتتىك مارتەبە بەرىلدى.
1993 ج. 15 - قاراشادا ۇلتتىق ۆاليۋتا – تەڭگە ەنگىزىلدى.
سوڭعى كونستيتۋسيا 1995 جىلعى تامىزدىڭ 30 - ندا قابىلداندى. 1997 جىلدىڭ 10 جەلتوقسانىندا قازاقستاننىڭ استاناسى اقمولا قالاسىنا كوشىرىلدى.
1998 جىلدىڭ 6 مامىرىندا اقمولا قالاسىنىڭ اتاۋى قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ جارلىعىمەن استانا دەپ وزگەرتىلدى. تۋعان جەرىمىزدە تالاي - تالاي وركەندى وزگەرىستەر، جاقسى جاڭالىقتار بولىپ جاتىر. ەڭ باستىسى – تاتۋ - ءتاتتى ىنتىماعى جاراسقان كوپ ۇلتتى حالقىمىز بار. ءبىزدىڭ تۋىمىز – تاۋەلسىزدىك، تىلەگىمىز – بەيبىتشىلىك، تىنىشتىق. ەلىمىزدىڭ تۇتاستىعىن، جەرىمىزدىڭ بۇتىندىگىن، حالىقتارىمىزدىڭ جاراستىعىن امان ساقتاۋ – ءاربىر ازاماتتىڭ بورىشى.
دەڭگەيلىك تاپسىرمالار
1 - دەڭگەي. ماتىننەن 5 جۋان، 5 جىڭىشكە سوزدەردى تەرىپ جازىڭدار.
2 - دەڭگەي. بەرىلگەن سوزدەردى تاۋەلدەنىڭىز.
قازاقستان، تاۋەلسىز، وتان، ەلباسى، تۋعان جەر، تاريح، ەل، حالىق.
3 - دەڭگەي. ساندار سويلەيدى.
1991 جىلى 10 جەلتوقسان (قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ اتاۋى قابىلداندى)
1991 جىلى 16 جەلتوقسان ( تاۋەلسىز مەملەكەت بولىپ جاريالاندى)
1991 جىلى (تۇڭعىش پرەزيدەنت سايلاندى)
1992 جىلى (رامىزدەر قابىلداندى)
1993 جىلى 15قاراشا (ۇلتتىق ۆاليۋتا ەنگىزىلدى)
1995 جىلى 30 - تامىز (كونستيتۋسيا قابىلداندى)
1997 جىلى 10 جەلتوقسان (قازاقستاننىڭ استاناسى اقمولا قالاسىنا كوشىرىلدى)
1998 جىلدىڭ 6 - مامىرىندا (اقمولا قالاسىنىڭ اتاۋى استانا دەپ وزگەرتىلدى)
ءىV. بەينەبايان.
1) بۇل وقيعا قاي جىلى بولدى؟ (بەينەبايانعا بايلانىستى سۇراقتار قويىلادى.)
2) جاستاردىڭ كوتەرىلىسكە شىعۋىنا نە سەبەپ بولدى؟
3) ويتۇرتكى
تاۋەلسىزدىك دەگەن نە؟ وسى ءسوزدى ەستىگەندە ويعا قانداي ۇعىمدار كەلەدى؟
4) جەلتوقسان سوزىنەن ءسوز تۋدىرۋ.
قورىتىندى
ەگەمەندى ەلىمىزدىڭ ەرتەڭىنەن دە كوپ جاقسىلىق كۇتەمىز. بولاشاعىمىزدىڭ باياندى، كەلەشەگىمىزدىڭ كەمەل بولعانىن قالايمىز. ەلىمىز تىنىش، حالقىمىز امان بولسىن. جەر بەتىندە ءارقاشان دوستىق پەن كەلىسىم ورناپ، ەلىمىزدىڭ بولاشاعى جارقىن بولسىن!
بۋراباي اۋدانى
تىلدەردى وقىتۋ ورتالىعىنىڭ وقىتۋشىسى
شاكاريموۆا گۇلنار كەڭەس قىزى
ساباقتىڭ گرامماتيكالىق تاقىرىبى: تاۋەلدىك جالعاۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: تىڭداۋشىلاردى ەلىمىزدىڭ جەتكەن جەتىستىكتەرىمەن تانىستىرۋ، تاۋەلسىزدىك تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ.
دامىتۋشىلىق: قازاق حالقىنىڭ ەرلىگىن، دانالىعىن پاش ەتۋ، ونىڭ ىزگى قاسيەتتەرىن ارداقتاپ، ونەگە تۇتۋ. ەلگە، جەرگە، تىلگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ.
تاربيەلىك: وتانشىلدىققا، تۋعان جەرىن سۇيۋگە، مەملەكەتتىك رامىزدەرىن قاستەرلەۋگە، مەملەكەتتىك ءتىلىن قۇرمەتتەۋگە، ءوز ەلىنىڭ تاريحىن سىيلاۋعا ۇيرەتۋ، پاتريوتتىق رۋحتا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: پانورامالىق ساباق
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: ويىن، سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ، توپتاستىرۋ ستراتەگياسى، دەڭگەيلىك تاپسىرمالار.
كورنەكىلىكتەر: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سلايدتار، پرەزەنتاسيا، كەسپەلەر.
ساباقتىڭ بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
1. سالەمدەسۋ. (كەلگەن قوناقتارمەن تانىستىرۋ)
2. «تۇيمەداق» گ ۇلى بويىنشا ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
3. ءسوزجۇمباق شەشۋ. ەگەر دۇرىس شەشسەڭدەر، تىگىنەن بۇگىنگى ساباققا بايلانىستى ءسوز شىعادى.
1) سەميا ءسوزىنىڭ اۋدارماسى؛
2) اكەنىڭ اكەسى؛
3) ستارشيي برات ءسوز تىركەسىنىڭ اۋدارماسى.
4) شەشە ءسوزىنىڭ سينونيمى؛
ءبىزدىڭ وتانىمىز قاي ەل؟ (قازاقستان)
قازاقستان قانداي مەم لەكەت؟ (تاۋەلسىز)
سونىمەن بۇگىنگى ءبىزدىڭ ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى: «مەنىڭ وتانىم – تاۋەلسىز قازاقستان»
ساباعىمىز سايىس تۇرىندە وتەدى، ساباق 4 كەزەڭنەن تۇرادى.
ءى كەزەڭ. كوپ ءسوز بىلسەڭ، كوكجيەگىڭ كەڭ بولار. (جاڭا سوزدەرمەن تانىستىرۋ)
ءىى كەزەڭ. «ءبىلىم جانە ءداستۇر سىنى» (ءار تىڭداۋشى كەز كەلگەن اسىقتى تاڭداپ، سۇراققا جاۋاپ بەرەدى.)
ءىىى كەزەڭ. اۋىرسىز جەڭىل جوق. ماتىنمەن جۇمىس. جانە دەڭگەيلىك تاپسىرمالار
ءىV كەزەڭ. بەينەبايان.
ءىى. ءۇيتاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
(تاڭداپ العان سمايلكتىڭ ارتىندا وتكەن ساباققا بايلانىستى جاڭا سوزدەرمەن، سۇراقتار بەرىلدى.)
1. ءبىر اپتادا نەشە كۇن بار؟
اپتانىڭ ءبىرىنشى كۇنى قالاي اتالادى؟ (قازاقشا. ورىسشا بالاماسىن ايتىڭىز)
2. «ۆتورنيك» ءسوزىنىڭ اۋدارماسى
بۇگىن اپتانىڭ قاي كۇنى؟
3. 2018 جىلدىڭ 16 - جەلتوقسانى اپتانىڭ قاي كۇنىنە كەلىپ تۇر.
«سۋببوتا» ءسوزىنىڭ اۋدارماسى
4. ءبىر جىلدا نەشە اي بار؟
«سەنتيابر» ءسوزىنىڭ اۋدارماسى
5. مۇسىلمان حالقىنىڭ قاسيەتتى كۇنى قاي كۇن؟
«سرەدا» ءسوزىنىڭ اۋدارماسى
6. «اپرەل» ءسوزىنىڭ اۋدارماسى
ءبىر ايدا نەشە كۇن بار؟
7. «ماي» ءسوزىنىڭ اۋدارماسى
تاۋەلسىزدىك كۇنى قاي ايدا بولادى؟
8. كونستيتۋسيا كۇنى قاي ايدا تويلانادى؟
«يۋل» ءسوزىنىڭ اۋدارماسى
IIءى. جاڭا ساباق.
ءى. كوپ ءسوز بىلسەڭ، كوكجيەگىڭ كەڭ بولار.
رامىزدەر – سيمۆولى تاتۋ – درۋجنىە
ەل – سترانا حالىق – نارود
وتان – رودينا مەملەكەت – گوسۋدارستۆو
تابيعات – پريرودا ماقتان ەتەمىز – گورديمسيا
1) 1 مين. ەستە ساقتاۋ؛
2) ءسوز تىركەستەرىن قۇرۋ.
مىسالى: تاتۋ ەل، مەملەكەتتىك رامىزدەر، ادەمى تابيعات.
ءىى. «ءبىلىم جانە ءداستۇر سىنى» ويىنى. ءار اسىقتا 2 سۇراقتان بولادى. 1 سۇراق – جالپى قازاقستانعا بايلانىستى بولسا، 2سۇراق – سالت - داستۇرگە بايلانىستى بولادى.
1. قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا مەملەكەتتىك ءتىل - قاي ءتىل؟(قازاق ءتىلى)
قانداي ۇلتتىق ويىنداردى بىلەسىز.
2. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى كىم؟(نازاربايەۆ ن. ءا)
قازاقتىڭ ۇلتتىق كيىمدەرىن اتاڭىز.
3. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ استاناسى قاي قالا؟(استانا)
بالالارعا قاتىستى قانداي سالت - داستۇرلەردى بىلەسىز؟
4. ءانۇراننىڭ ءانىن جازعان كىم؟ (ءشامشى قالداياقوۆ)
ۇلتتىق تاعامداردى اتاڭىز؟
5. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تاۋەلسىزدىك كۇنى قاي كۇنى تويلانادى؟(16 - جەلتوقسان)
جىگىتتەردىڭ ۇلتتىق ءبيى؟
6. ۇلتتىق ۆاليۋتا قالاي اتالادى؟ (تەڭگە)
قازاق كينولارىن اتاڭىز؟
7. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش عارىشكەرى كىم؟(توقتار اۋباكىروۆ)
ناعاشى كىمنىڭ تۋىسى؟ (انانىڭ )
8. سەنىڭ وتانىڭ قالاي اتالادى؟ (قازاقستان)
9. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ رامىزدەرى قانداي؟ (تۋ، ەلتاڭبا، ءانۇران)
«جار - جار» ءانى قاي كەزدە ايتىلادى؟
10. ءانۇراننىڭ ءسوزىن جازعان كىمدەر؟ (جۇمەكەن ناجىمەدەنوۆ،
نۇرسۇلتان نازاربايەۆ)
قازاقتىڭ ۇلتتىق اسپاپتارىن اتاڭىز.
11. قازاقستان تاۋەلسىزدىگىن قاي جىلى الدى؟ (1991جىلى)
قازاقتىڭ جاڭا جىلى قاشان تويلانادى؟ (22 - ناۋرىز)
12. كونستيتۋسيا كۇنى قاي كۇنى تويلانادى؟ (30 - تامىز)
قىزدى ۇزاتقاندا قانداي باس كيىم كيەدى؟
13. ەلتاڭبانىڭ استىنتا قانداي ءسوز جازىلعان؟ (قازاقستان)
بولە دەگەن كىم؟ (1 ءۇيدىڭ قىزدارىنىڭ بالالارى)
14. استانا قالاسىنىڭ بۇرىنعى اتاۋى(اقمولا)
ناۋرىزدا قانداي ءداستۇرلى تاعام ازىرلەيدى؟ (ناۋرىز كوجە)
گرامماتيكا
تاۋەلدىك جالعاۋ.
تاۋەلدىك جالعاۋ ءبىر زاتتىڭ ەكىنشى زاتقا (ادامعا) نەمەسە جاققا مەنشىكتى ەكەنىن بىلدىرەدى. كەستەمەن جۇمىس.
سەرگىتۋ ءساتى «ءتۇسىن مەنى»
ورتاعا ءبىر ادام شىعادى. سول ادامعا ءبىر ءسوز جاسىرىلادى، ال قاندارى تۋرا ايتپاي ماعىناسىنا جاقىن سوزدەر ايتادى. سول ءسوزدى شەشۋ كەرەك. ويىن سولاي جالعاسادى. مىسالى: كىتاپ، جاز، گۇل، وتباسى،
ءىىى. اۋىرسىز جەڭىل جوق. ماتىنمەن جۇمىس.
تاۋەلسىز قازاقستان
قازاقستان رەسپۋبليكاسى – كوپ ۇلتتى، تاۋەلسىز مەملەكەت. 1991 جىلعى جەلتوقساننىڭ 10 - ندا جوعارعى كەڭەس قازاق سوسياليستىك رەسپۋبليكاسىن قازاقستان رەسپۋبليكاسى دەپ اتاۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادى.
1991 جىلعى 16 جەلتوقسان ەلىمىزدىڭ تاريحىندا التىن ارىپتەرمەن جازىلدى. بۇل كۇنى ءبىزدىڭ ەل تاۋەلسىز مەملەكەت بولىپ جاريالاندى. مەملەكەتىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىن الەمنىڭ جۇزدەن استام ەلى تانىدى. ءبىزدىڭ ەلىمىز ءبىرقاتار اسا بەدەلدى حالىقارالىق ۇيىمدارعا، ونىڭ ىشىندە بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنا، حالىقارالىق ۆاليۋتا قورىنا مۇشە بولىپ قابىلداندى. ەگەمەندى ەل بولىپ، حالقىمىز ءوز ەركىمەن 1991 جىلى تۇڭعىش پرەزيدەنتىن سايلادى.
1992 ج. قازاقستان رەسپۋبليكاسى جوعارعى كەڭەسىنىڭ سەسسياسىندا رەسپۋبليكامىزدىڭ مەملەكەتتىك رامىزدەرى قابىلداندى. ەلتاڭبامىزدى، تۋىمىزدى بەلگىلەدىك. قازاق تىلىنە مەملەكەتتىك مارتەبە بەرىلدى.
1993 ج. 15 - قاراشادا ۇلتتىق ۆاليۋتا – تەڭگە ەنگىزىلدى.
سوڭعى كونستيتۋسيا 1995 جىلعى تامىزدىڭ 30 - ندا قابىلداندى. 1997 جىلدىڭ 10 جەلتوقسانىندا قازاقستاننىڭ استاناسى اقمولا قالاسىنا كوشىرىلدى.
1998 جىلدىڭ 6 مامىرىندا اقمولا قالاسىنىڭ اتاۋى قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ جارلىعىمەن استانا دەپ وزگەرتىلدى. تۋعان جەرىمىزدە تالاي - تالاي وركەندى وزگەرىستەر، جاقسى جاڭالىقتار بولىپ جاتىر. ەڭ باستىسى – تاتۋ - ءتاتتى ىنتىماعى جاراسقان كوپ ۇلتتى حالقىمىز بار. ءبىزدىڭ تۋىمىز – تاۋەلسىزدىك، تىلەگىمىز – بەيبىتشىلىك، تىنىشتىق. ەلىمىزدىڭ تۇتاستىعىن، جەرىمىزدىڭ بۇتىندىگىن، حالىقتارىمىزدىڭ جاراستىعىن امان ساقتاۋ – ءاربىر ازاماتتىڭ بورىشى.
دەڭگەيلىك تاپسىرمالار
1 - دەڭگەي. ماتىننەن 5 جۋان، 5 جىڭىشكە سوزدەردى تەرىپ جازىڭدار.
2 - دەڭگەي. بەرىلگەن سوزدەردى تاۋەلدەنىڭىز.
قازاقستان، تاۋەلسىز، وتان، ەلباسى، تۋعان جەر، تاريح، ەل، حالىق.
3 - دەڭگەي. ساندار سويلەيدى.
1991 جىلى 10 جەلتوقسان (قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ اتاۋى قابىلداندى)
1991 جىلى 16 جەلتوقسان ( تاۋەلسىز مەملەكەت بولىپ جاريالاندى)
1991 جىلى (تۇڭعىش پرەزيدەنت سايلاندى)
1992 جىلى (رامىزدەر قابىلداندى)
1993 جىلى 15قاراشا (ۇلتتىق ۆاليۋتا ەنگىزىلدى)
1995 جىلى 30 - تامىز (كونستيتۋسيا قابىلداندى)
1997 جىلى 10 جەلتوقسان (قازاقستاننىڭ استاناسى اقمولا قالاسىنا كوشىرىلدى)
1998 جىلدىڭ 6 - مامىرىندا (اقمولا قالاسىنىڭ اتاۋى استانا دەپ وزگەرتىلدى)
ءىV. بەينەبايان.
1) بۇل وقيعا قاي جىلى بولدى؟ (بەينەبايانعا بايلانىستى سۇراقتار قويىلادى.)
2) جاستاردىڭ كوتەرىلىسكە شىعۋىنا نە سەبەپ بولدى؟
3) ويتۇرتكى
تاۋەلسىزدىك دەگەن نە؟ وسى ءسوزدى ەستىگەندە ويعا قانداي ۇعىمدار كەلەدى؟
4) جەلتوقسان سوزىنەن ءسوز تۋدىرۋ.
قورىتىندى
ەگەمەندى ەلىمىزدىڭ ەرتەڭىنەن دە كوپ جاقسىلىق كۇتەمىز. بولاشاعىمىزدىڭ باياندى، كەلەشەگىمىزدىڭ كەمەل بولعانىن قالايمىز. ەلىمىز تىنىش، حالقىمىز امان بولسىن. جەر بەتىندە ءارقاشان دوستىق پەن كەلىسىم ورناپ، ەلىمىزدىڭ بولاشاعى جارقىن بولسىن!
بۋراباي اۋدانى
تىلدەردى وقىتۋ ورتالىعىنىڭ وقىتۋشىسى
شاكاريموۆا گۇلنار كەڭەس قىزى
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قازاقستاننىڭ بولاشاعى – جاستاردىڭ قولىندا.
