مەنىڭ پرەزيدەنتىم! (شىعارما)
مەنىڭ پرەزيدەنتىم! (شىعارما)
مەنىڭ كىندىك قانىم تامىپ، العاش ءتاي - ءتاي باسقان، العاش «انا» دەپ كۇلىم قاققان، اپاما ەرىپ قوي باققان ەلىم، كيەلى جەرىم، اتا مەكەن – جەرۇيىعىم بار. حالىق دانالىعى «اركىمگە ءوز تۋعان جەرى – مىسىر شاھارى» دەپ بەكەرگە ايتپاعان.
تۋعان جەرىن جىرعا قوسپاعان، تۋعان جەرى جايلى تولعانباعان اقىن - جازۋشىلار جەر بەتىندە جوق شىعار.
قاسيەتتى دە كيەلى ەلىم! سەنىڭ كەڭ جازيرالى توسىڭدە ەلىمىزدىڭ سان عاسىرلىق شەجىرەسىن باياندايتىن شىنايى دا انىق، دالەلدى تاريح جاتىر. تامىرى تەرەڭگە بوي تارتقان سارا جولىمىزدىڭ «تاۋەلسىزدىك» اتتى بابالار اڭساعان، بىزدەر قولداپ، قورعاعان تەڭىزدە كوش جالعاستىرۋى – بىزدەرگە، كەلەر ۇرپاققا، بەرىلىپ وتىرعان «باياندى باقىت» دەر ەدىم.
قازاقستان – كەڭ - بايتاق ولكە، ۇلان - عايىر جەرىمىز تابيعات رەسۋرستارىنا، شيكىزات كوزدەرىنە، ءتىپتى، باي. بۇل ەرەكشەلىكتەر «تاۋەلسىزدىك» اتتى قاسيەتتى ۇعىمعا قول ۇشىن جەتكىزۋدىڭ ءبىر باعىتى بولدى، بۇگىندە ءبىز باسقا دا دامىعان ەلدەرمەن تەرەزەمىزدى تەڭەستىرۋ جولىندامىز.
ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىزدە جۇزدەن استام ۇلت وكىلدەرى ءومىر سۇرەدى. ءارقايسىسىنىڭ جاعدايىن ويلاپ، باسىن بىرىكتىرىپ، ەلىمىزدە تىنىشتىقتى، بەيبىتشىلىكتى ساقتاپ وتىرعان ەلباسىمىز - نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتاي «ب ا ق اتامىز» باردا ءبىز باقىتتىمىز، قازاقستاندىقتار تاتۋ - ءتاتتى ءومىر سۇرەدى.
تاۋەلسىزدىكتىڭ بەت بۇرعان جولىندا ەلىمىزدىڭ ۇلتتىق رۋحاني اسىل قازىناسى، ەكونوميكاسى، ساياساتى، مادەنيەتى دامىپ، گۇلدەنۋدە، ءبىز ساناۋلى جىلدا ادام ايتقىسىز، ايتسا سەنبەيتىن جەتىستىكتەرگە جەتىپ وتىرمىز. ەڭ باستىسى – ءتىلىمىز مەملەكەتتىك مارتەبەسىن الىپ، اتا - بابامىزدىڭ رۋحى ءبىر سەرپىلىپ قالدى، قاسيەتتى اماناتتى ۋىستان شىعارىپ الماي، دەر كەزىندە تۇعىرىنا باعىتتاي، بەكىتە بىلدىك.
ەلباسىمىز نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتىڭ حالىققا ارنالعان جولداۋلارى، ەلىمىزدىڭ وركەندەۋ ماقساتىندا قالىپتاسقان اتالمىش «زاڭدار» - حالىقتىڭ تۇرمىس - تىرشىلىگىن، بولاشاققا دەگەن سەنىمىن نىعايتا ءتۇستى.
ەسىمىڭ اي – الەمگە تۇراقتالىپ،
كەلىپسىڭ سارىارقاعا جۇماقتى الىپ.
كوزىمە كورىنەرسىڭ جاس استانا،
ەسىلگە قونعان اققۋ سياقتانىپ، - دەگەندەي، اسپانمەن تالاسقان ءزاۋلىم «بايتەرەگى» بار استانا – بۇگىندە ءبىز ماقتانىشىمىز. شەتەلدىكتەردىڭ ورتالىق استانامىزعا قىزىعا قارايدى.
مەن – قانىممەن، جانىممەن، ارىممەن، بارىممەن قازاقپىن. مەن قازاق بولىپ تۋعانىمدى ەرەكشە ءبىر سەزىممەن، شەكسىز دە شەتسىز ىقىلاسپەن ماقتان تۇتامىن. قازاقستان اتتى قۇدىرەتتى ەلىم ءۇشىن، توپىراعى كيەلى جەرىم ءۇشىن، جاڭا اشىلىپ كەلە جاتقان قاۋىزى قاس - قاعىم ساتتە ءاپ - ادەمى گۇل شوعىنا اينالعان باقىتتى ءومىرىمىز ءۇشىن دە ماقتانامىن.
كوگىلدىر اسپان. كۇن شايداي اشىق. ءزاۋلىم كوكتە قىران قۇس قاناتىن تىكە كەڭ جايىپ، ەش ۋيامسىز قالىپتاپ ۇشىپ ءجۇر. ەلىمىز – تىنىش، حالقىمىز – باقىتتى. باسقا كەيبىر ەلدەردەگىدەي لاڭكەستىك ارەكەتتەردىڭ ءبىزدىڭ جەرىمىزدەن مۇلدە الشاق بولۋىن ءبىز، كەلەر ۇرپاق، حالىق، بارشامىز جاپپاي – تۇرماي تىلەيمىز. بۇل – قازاقستانىمنىڭ بولاشاق بەلەستەرى دەپ تۇسىنەمىن.
ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆ حالىققا ارناعان جولداۋىندارىنداعى قاسيەتتى، كيەلى ويلار رەسپۋبليكامىزدىڭ تۇكپىر - تۇكپىرىندە ىسكە اسىرىلىپ، جاندانۋدا. ءبىز بىرلىك، ىنتىماق، باۋىرمالدىق، تاتۋلىقتىڭ ارقاسىندا عانا – باقىتتىمىز. «بىرلىك بولماي، تىرلىك بولماس»، - دەگەن دانالىقتىڭ ءتۇپ قازىعى وسىندا.
تارىداي بولىپ كىرگەن التىن ۇيا - مەكتەبىمنەن تاۋداي بولىپ شىعاتىن ءسات جاقىنداعان سايىن الدىما قويعان ماقسات - مىندەتتەرىم ايقىندالا تۇسۋدە. قازاق اتتى ەلىم باردا، نۇر اعاداي ەلباسىم باردا مەن جاڭا ءومىر ەسىگىن سەنىممەن اشامىن، العاشقى قادامىمدى نىق باسامىن!
ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتىڭ قولداۋىمەن ءار جىل ەل دامۋىنا ەرەكشە ورىن الاتىن باعىتتارعا ارنالىپ، تاريحىمىح تارازىلاندى، بىرلىگىمىز بەكىپ، مادەنيەتىمىز ءوسىپ، دەنساۋلىق سلاسى نىعايىپ كەلەدى. سول جاقسى ءۇردىستى جالعاستىرۋ ءبىز ءۇشىن پەرزەنتتىك قارىز دا پارىز بولىپ سانالادى.
س. مۇقانوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپتىڭ
11 سىنىپ وقۋشىسى قۇسايىنوۆا اقمارال اسىلبەك قىزى
مەنىڭ پرەزيدەنتىم!
(شىعارما)
كوزگە كەلگەن ىستىق جاس ىتقىپ ءبىر كۇن شىقپاسىن،
قىنجىلعا تولعان كەۋدەنىڭ لىقسىپ ءبىر كۇنى شىقپاسىن.
قايدان ءبىلسىن؟
بۇل قازاقتىڭ ماڭدايىنا تورسىقتاي ءبىر ۇل دۇنيەگە كەلمەسىن...
ايداي الەمگە تاۋەلسىز ەلدىڭ كوك بايراعىن جەلبىرەتىپ تۇرماسىن.
شەرمەندە بولعان شەرلى جۇرەكتەردى جىلى جۇزبەن، مەيىرىمگە قات بولعان،
ءوز ەلىندە وزىمدىكى دەي الماي وزگەلەرگە جاۋتاڭداعان، جالتاقتاعان قازاقتىڭ
تاۋەلسىزدىك تاڭى اتتى، كوك كۇلىمدەپ، نۇرىن شاشقان ارايلاعان كۇن تۋدى.
بۇگىنگى تاڭدا ەڭسەمىزدى كوتەرىپ، تاۋەلسىزدىكتىڭ كوك تۋىن جەلبىرەتىپ، ەتەك – جەڭىمىزدى قىمتاپ، ەرجەتكەن بالادايمىز... وڭىمىز بەن سولىمىزدى اجىراتار تۇستا نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆ جۇرەككە قاتقان جارانى ايالى الاقانىمەن ەمدەۋدە. «كورەگەندى باسشى ەل قامىن ويلار بولار» - دەپ بابالارىمىز تەگىن ايتپاسا كەرەك. بىزگە بەرگەن اللانىڭ سىيى شىعار. جۇرەكتەگى جارامىز جازىلىپ، ەزۋىمىزگە كۇلكى ءۇيىرىلتىپ ءححى عاسىر تابىلدىرىعىن نىق سەنىممەن اتتادىق.
بۇل كۇن – ءبىلىم، عىلىم زامانى. قايدا بارساڭ «قورقىتتىڭ كورى ەمەس»، مەن – قازاقپىن! كورەگەن ەلدىڭ ۇلانىمىن، قىزىمىن جاۋتاڭداماي جالتاقتاماي ايتا الاتىن بەيبىتشىلىك زامانى.
بۇل ۋاقىتتا مەملەكەتتىك تاۋەلسىزدىك دەپ قازاق حالقى ۇلت رۋحىنىڭ ۇران، ۇلت پەرزەنتىنىڭ قىران، جاۋ قولىندا قالعان سايىن دالانىڭ قايتادان تۇران بولۋى دەپ ءبىلدى.
بۇگىن ءبىز تاۋەلسىز ەل دەپ وتانىمىزدىڭ يەلى بولۋىن، انا ءتىلىمىزدىڭ كيەلى بولۋىن، اتا تاريحىمىزدىڭ جۇيەلى بولۋىن ايتامىز. ءبىز، بۇگىن تاۋەلسىز ەل دەپ كىندىك قانىمىز استانانىڭ اسقارالى بولۋىن، وردامىزعا قۇت بەرەكە قونۋىن، ۇلت پەن ۇلىستاردىڭ اراسى ىنتىماققا تولۋىن ايتامىز.
تىلگە شىققان سۇيەلدەن قۇتىلاتىن كۇن تۋدى،
دىنسىزدىكتىڭ تامىرىنا بالتا شابار كۇن تۋدى.
ءوز ەلىمدى، ءوز جەرىمدى ايداي الەم تانيتۇعىن كۇن تۋدى.
قازاق دەگەن ەل بارىن، قازاق دەگەن جەر بارىن بىلەتۇعىن كۇن تۋدى.
بۇنىڭ ءبارى، ءبارى دە – نۇرسۇلتان اتامىزدىڭ ارقاسى.
ىنتىماعىن جاراستىرىپ، قازاعىمدى ايرانىڭداي ۇيىتقان.
ۇلتتاردىڭ، ۇلىستاردىڭ باسىن قوسىپ،
وزگە ەلگە ۇلگى بولىپ، كوشباسشىسى اتانعان – دەپ، ماقتانىشپەن جىر جازام.
اقىل پاراساتىمەن، ەستى ىستەرىمەن ەلىنە ۇيىتقى بولعان قازاقتىڭ كۇرە تامىرىنا ءنار بەرگەن مەنىڭ پرەزيدەنتىم ماڭگى جاساي بەرسىن!
س. مۇقانوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپتىڭ
10 - سىنىپ وقۋشىسى مەرەكەيەۆا ءزۇلفيا
مەنىڭ پرەزيدەنتىم! (شىعارما) جۇكتەۋ
مەنىڭ كىندىك قانىم تامىپ، العاش ءتاي - ءتاي باسقان، العاش «انا» دەپ كۇلىم قاققان، اپاما ەرىپ قوي باققان ەلىم، كيەلى جەرىم، اتا مەكەن – جەرۇيىعىم بار. حالىق دانالىعى «اركىمگە ءوز تۋعان جەرى – مىسىر شاھارى» دەپ بەكەرگە ايتپاعان.
تۋعان جەرىن جىرعا قوسپاعان، تۋعان جەرى جايلى تولعانباعان اقىن - جازۋشىلار جەر بەتىندە جوق شىعار.
قاسيەتتى دە كيەلى ەلىم! سەنىڭ كەڭ جازيرالى توسىڭدە ەلىمىزدىڭ سان عاسىرلىق شەجىرەسىن باياندايتىن شىنايى دا انىق، دالەلدى تاريح جاتىر. تامىرى تەرەڭگە بوي تارتقان سارا جولىمىزدىڭ «تاۋەلسىزدىك» اتتى بابالار اڭساعان، بىزدەر قولداپ، قورعاعان تەڭىزدە كوش جالعاستىرۋى – بىزدەرگە، كەلەر ۇرپاققا، بەرىلىپ وتىرعان «باياندى باقىت» دەر ەدىم.
قازاقستان – كەڭ - بايتاق ولكە، ۇلان - عايىر جەرىمىز تابيعات رەسۋرستارىنا، شيكىزات كوزدەرىنە، ءتىپتى، باي. بۇل ەرەكشەلىكتەر «تاۋەلسىزدىك» اتتى قاسيەتتى ۇعىمعا قول ۇشىن جەتكىزۋدىڭ ءبىر باعىتى بولدى، بۇگىندە ءبىز باسقا دا دامىعان ەلدەرمەن تەرەزەمىزدى تەڭەستىرۋ جولىندامىز.
ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىزدە جۇزدەن استام ۇلت وكىلدەرى ءومىر سۇرەدى. ءارقايسىسىنىڭ جاعدايىن ويلاپ، باسىن بىرىكتىرىپ، ەلىمىزدە تىنىشتىقتى، بەيبىتشىلىكتى ساقتاپ وتىرعان ەلباسىمىز - نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتاي «ب ا ق اتامىز» باردا ءبىز باقىتتىمىز، قازاقستاندىقتار تاتۋ - ءتاتتى ءومىر سۇرەدى.
تاۋەلسىزدىكتىڭ بەت بۇرعان جولىندا ەلىمىزدىڭ ۇلتتىق رۋحاني اسىل قازىناسى، ەكونوميكاسى، ساياساتى، مادەنيەتى دامىپ، گۇلدەنۋدە، ءبىز ساناۋلى جىلدا ادام ايتقىسىز، ايتسا سەنبەيتىن جەتىستىكتەرگە جەتىپ وتىرمىز. ەڭ باستىسى – ءتىلىمىز مەملەكەتتىك مارتەبەسىن الىپ، اتا - بابامىزدىڭ رۋحى ءبىر سەرپىلىپ قالدى، قاسيەتتى اماناتتى ۋىستان شىعارىپ الماي، دەر كەزىندە تۇعىرىنا باعىتتاي، بەكىتە بىلدىك.
ەلباسىمىز نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتىڭ حالىققا ارنالعان جولداۋلارى، ەلىمىزدىڭ وركەندەۋ ماقساتىندا قالىپتاسقان اتالمىش «زاڭدار» - حالىقتىڭ تۇرمىس - تىرشىلىگىن، بولاشاققا دەگەن سەنىمىن نىعايتا ءتۇستى.
ەسىمىڭ اي – الەمگە تۇراقتالىپ،
كەلىپسىڭ سارىارقاعا جۇماقتى الىپ.
كوزىمە كورىنەرسىڭ جاس استانا،
ەسىلگە قونعان اققۋ سياقتانىپ، - دەگەندەي، اسپانمەن تالاسقان ءزاۋلىم «بايتەرەگى» بار استانا – بۇگىندە ءبىز ماقتانىشىمىز. شەتەلدىكتەردىڭ ورتالىق استانامىزعا قىزىعا قارايدى.
مەن – قانىممەن، جانىممەن، ارىممەن، بارىممەن قازاقپىن. مەن قازاق بولىپ تۋعانىمدى ەرەكشە ءبىر سەزىممەن، شەكسىز دە شەتسىز ىقىلاسپەن ماقتان تۇتامىن. قازاقستان اتتى قۇدىرەتتى ەلىم ءۇشىن، توپىراعى كيەلى جەرىم ءۇشىن، جاڭا اشىلىپ كەلە جاتقان قاۋىزى قاس - قاعىم ساتتە ءاپ - ادەمى گۇل شوعىنا اينالعان باقىتتى ءومىرىمىز ءۇشىن دە ماقتانامىن.
كوگىلدىر اسپان. كۇن شايداي اشىق. ءزاۋلىم كوكتە قىران قۇس قاناتىن تىكە كەڭ جايىپ، ەش ۋيامسىز قالىپتاپ ۇشىپ ءجۇر. ەلىمىز – تىنىش، حالقىمىز – باقىتتى. باسقا كەيبىر ەلدەردەگىدەي لاڭكەستىك ارەكەتتەردىڭ ءبىزدىڭ جەرىمىزدەن مۇلدە الشاق بولۋىن ءبىز، كەلەر ۇرپاق، حالىق، بارشامىز جاپپاي – تۇرماي تىلەيمىز. بۇل – قازاقستانىمنىڭ بولاشاق بەلەستەرى دەپ تۇسىنەمىن.
ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆ حالىققا ارناعان جولداۋىندارىنداعى قاسيەتتى، كيەلى ويلار رەسپۋبليكامىزدىڭ تۇكپىر - تۇكپىرىندە ىسكە اسىرىلىپ، جاندانۋدا. ءبىز بىرلىك، ىنتىماق، باۋىرمالدىق، تاتۋلىقتىڭ ارقاسىندا عانا – باقىتتىمىز. «بىرلىك بولماي، تىرلىك بولماس»، - دەگەن دانالىقتىڭ ءتۇپ قازىعى وسىندا.
تارىداي بولىپ كىرگەن التىن ۇيا - مەكتەبىمنەن تاۋداي بولىپ شىعاتىن ءسات جاقىنداعان سايىن الدىما قويعان ماقسات - مىندەتتەرىم ايقىندالا تۇسۋدە. قازاق اتتى ەلىم باردا، نۇر اعاداي ەلباسىم باردا مەن جاڭا ءومىر ەسىگىن سەنىممەن اشامىن، العاشقى قادامىمدى نىق باسامىن!
ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتىڭ قولداۋىمەن ءار جىل ەل دامۋىنا ەرەكشە ورىن الاتىن باعىتتارعا ارنالىپ، تاريحىمىح تارازىلاندى، بىرلىگىمىز بەكىپ، مادەنيەتىمىز ءوسىپ، دەنساۋلىق سلاسى نىعايىپ كەلەدى. سول جاقسى ءۇردىستى جالعاستىرۋ ءبىز ءۇشىن پەرزەنتتىك قارىز دا پارىز بولىپ سانالادى.
س. مۇقانوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپتىڭ
11 سىنىپ وقۋشىسى قۇسايىنوۆا اقمارال اسىلبەك قىزى
مەنىڭ پرەزيدەنتىم!
(شىعارما)
كوزگە كەلگەن ىستىق جاس ىتقىپ ءبىر كۇن شىقپاسىن،
قىنجىلعا تولعان كەۋدەنىڭ لىقسىپ ءبىر كۇنى شىقپاسىن.
قايدان ءبىلسىن؟
بۇل قازاقتىڭ ماڭدايىنا تورسىقتاي ءبىر ۇل دۇنيەگە كەلمەسىن...
ايداي الەمگە تاۋەلسىز ەلدىڭ كوك بايراعىن جەلبىرەتىپ تۇرماسىن.
شەرمەندە بولعان شەرلى جۇرەكتەردى جىلى جۇزبەن، مەيىرىمگە قات بولعان،
ءوز ەلىندە وزىمدىكى دەي الماي وزگەلەرگە جاۋتاڭداعان، جالتاقتاعان قازاقتىڭ
تاۋەلسىزدىك تاڭى اتتى، كوك كۇلىمدەپ، نۇرىن شاشقان ارايلاعان كۇن تۋدى.
بۇگىنگى تاڭدا ەڭسەمىزدى كوتەرىپ، تاۋەلسىزدىكتىڭ كوك تۋىن جەلبىرەتىپ، ەتەك – جەڭىمىزدى قىمتاپ، ەرجەتكەن بالادايمىز... وڭىمىز بەن سولىمىزدى اجىراتار تۇستا نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆ جۇرەككە قاتقان جارانى ايالى الاقانىمەن ەمدەۋدە. «كورەگەندى باسشى ەل قامىن ويلار بولار» - دەپ بابالارىمىز تەگىن ايتپاسا كەرەك. بىزگە بەرگەن اللانىڭ سىيى شىعار. جۇرەكتەگى جارامىز جازىلىپ، ەزۋىمىزگە كۇلكى ءۇيىرىلتىپ ءححى عاسىر تابىلدىرىعىن نىق سەنىممەن اتتادىق.
بۇل كۇن – ءبىلىم، عىلىم زامانى. قايدا بارساڭ «قورقىتتىڭ كورى ەمەس»، مەن – قازاقپىن! كورەگەن ەلدىڭ ۇلانىمىن، قىزىمىن جاۋتاڭداماي جالتاقتاماي ايتا الاتىن بەيبىتشىلىك زامانى.
بۇل ۋاقىتتا مەملەكەتتىك تاۋەلسىزدىك دەپ قازاق حالقى ۇلت رۋحىنىڭ ۇران، ۇلت پەرزەنتىنىڭ قىران، جاۋ قولىندا قالعان سايىن دالانىڭ قايتادان تۇران بولۋى دەپ ءبىلدى.
بۇگىن ءبىز تاۋەلسىز ەل دەپ وتانىمىزدىڭ يەلى بولۋىن، انا ءتىلىمىزدىڭ كيەلى بولۋىن، اتا تاريحىمىزدىڭ جۇيەلى بولۋىن ايتامىز. ءبىز، بۇگىن تاۋەلسىز ەل دەپ كىندىك قانىمىز استانانىڭ اسقارالى بولۋىن، وردامىزعا قۇت بەرەكە قونۋىن، ۇلت پەن ۇلىستاردىڭ اراسى ىنتىماققا تولۋىن ايتامىز.
تىلگە شىققان سۇيەلدەن قۇتىلاتىن كۇن تۋدى،
دىنسىزدىكتىڭ تامىرىنا بالتا شابار كۇن تۋدى.
ءوز ەلىمدى، ءوز جەرىمدى ايداي الەم تانيتۇعىن كۇن تۋدى.
قازاق دەگەن ەل بارىن، قازاق دەگەن جەر بارىن بىلەتۇعىن كۇن تۋدى.
بۇنىڭ ءبارى، ءبارى دە – نۇرسۇلتان اتامىزدىڭ ارقاسى.
ىنتىماعىن جاراستىرىپ، قازاعىمدى ايرانىڭداي ۇيىتقان.
ۇلتتاردىڭ، ۇلىستاردىڭ باسىن قوسىپ،
وزگە ەلگە ۇلگى بولىپ، كوشباسشىسى اتانعان – دەپ، ماقتانىشپەن جىر جازام.
اقىل پاراساتىمەن، ەستى ىستەرىمەن ەلىنە ۇيىتقى بولعان قازاقتىڭ كۇرە تامىرىنا ءنار بەرگەن مەنىڭ پرەزيدەنتىم ماڭگى جاساي بەرسىن!
س. مۇقانوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپتىڭ
10 - سىنىپ وقۋشىسى مەرەكەيەۆا ءزۇلفيا
مەنىڭ پرەزيدەنتىم! (شىعارما) جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ساباق تاقىرىبى: كليماتتىڭ ادام ءومىرى مەن ونىڭ شارۋاشىلىق ارەكەتىنە تيگىزەتىن اسەرى. اگروكليماتتىق رەسۋرستار
-
تاقىرىبى: وتتەكتى ورگانيكالىق قوسىلىستار. سپيرتتەر.
