InfoHub Logo

جاقىندا قازاقستاننىڭ ءىرى ساياسي تۇلعالارىنىڭ ءبىرى، ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك شارتى ۇيىمىنىڭ (ۇقشۇ) بۇرىنعى باس حاتشىسى يمانعالي تاسماعامبەتوۆتىڭ ەسىمى ۋكراينالىق «ميروتۆورەس» ("بىتىمگەر") سايتىنىڭ دەرەكقورىنا ەنگىزىلدى. بۇل وقيعا قازاقستاننىڭ گەوساياسي ۇستانىمى مەن رەسەي-ۋكراينا قاقتىعىسىنا قاتىستى كۇردەلى اقپاراتتىق كەڭىستىكتەگى ورنىن تاعى دا ءبىر تالقىعا سالدى. تاسماعامبەتوۆكە «سوعىستى ناسيحاتتادى» جانە «رەسەي اگرەسسياسىن قولدادى» دەگەن ايىپتار تاعىلۋىنىڭ استارىندا نە جاتىر جانە بۇل ءتىزىمنىڭ سالماعى قانداي؟

"ميروتۆورەس" دەگەن نە جانە ونىڭ ىقپالى قانداي؟

ەڭ الدىمەن، «ميروتۆورەس» سايتىنىڭ مارتەبەسىن ءتۇسىنىپ الۋ ماڭىزدى. بۇل – ۋكراينانىڭ رەسمي مەملەكەتتىك ورگانى (سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى، قاۋىپسىزدىك قىزمەتى نەمەسە باس پروكۋراتۋرا) ەمەس. بۇل – ۋكراينانىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىگىنە قاتەر توندىرەدى دەپ سانالاتىن ادامداردىڭ دەرەكتەرىن جينايتىن ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمنىڭ، ياعني بەلسەندىلەردىڭ باستاماسى.

بۇل سايتتىڭ زاڭدى كۇشى جوق. ياعني، بۇل تىزىمگە ەنۋ اۆتوماتتى تۇردە حالىقارالىق سانكسيالارعا (مىسالى، ەو نەمەسە اقش سانكسيالارىنا) نەمەسە قىلمىستىق قۋدالاۋعا اكەلمەيدى.

الايدا، ونىڭ سيمۆولدىق جانە رەپۋتاسيالىق ماڭىزى زور:

1. "قارا تاڭبا": بۇل تىزىمگە ەنۋ – ۋكراين قوعامىنىڭ بەلسەندى بولىگى ءۇشىن «ۋكراينانىڭ جاۋى» نەمەسە «كرەملدىك پروپاگانديست» دەگەندى بىلدىرەدى.

2. شەكاراداعى شەكتەۋلەر: تىزىمدەگى ادامداردىڭ ۋكراينا اۋماعىنا كىرۋىنە تىيىم سالىنۋى نەمەسە شەكارادا قوسىمشا تەكسەرۋلەرگە تاپ بولۋى ابدەن مۇمكىن.

3. اقپاراتتىق سوعىس قۇرالى: بۇل سايت قاقتىعىس باستالعاننان بەرى اقپاراتتىق مايداننىڭ ماڭىزدى ەلەمەنتىنە اينالدى.

تاسماعامبەتوۆكە تاعىلعان ايىپتاردىڭ سالماعى

Orda.kz سىلتەمە جاساعان سايتتىڭ مالىمەتىنشە، تاسماعامبەتوۆكە بىرنەشە اۋىر ايىپ تاعىلعان. ولاردى تالداپ كورەيىك:

• "رەسەيدىڭ ارەكەتتەرىن اشىق قولداۋ جانە سوعىستى ناسيحاتتاۋ": بۇل – وتە جالپىلاما ايىپ. «ميروتۆورەس» مۇنداي تۇجىرىمدى تاسماعامبەتوۆتىڭ ۇقشۇ باس حاتشىسى رەتىندە جاساعان بەلگىلى ءبىر مالىمدەمەلەرىنە نەگىزدەۋى مۇمكىن. ۇقشۇ – رەسەي جەتەكشىلىك ەتەتىن اسكەري-ساياسي بلوك، سوندىقتان ونىڭ باسشىسىنىڭ كەز كەلگەن ءسوزى باتىس پەن ۋكراينادا "ماسكەۋدىڭ ۇستانىمىن قايتالاۋ" رەتىندە قابىلدانادى.

• "زىمىران سوققىلارىن اقتاۋ": بۇل – اناعۇرلىم بايىپتى ايىپ. ەگەر تاسماعامبەتوۆتىڭ وسىنداي مالىمدەمەسى بولسا (الايدا، بۇل تۋرالى اشىق دەرەككوزدەردە كەڭىنەن تارالعان اقپارات جوق)، بۇل ونىڭ بەيتاراپ ديپلومات ەمەس، قاقتىعىستىڭ ءبىر تارابىن جاقتاۋشى رەتىندە قابىلدانۋىنا نەگىز بولادى.

• "ۇقشۇ اسكەرىن رەسەي ارمياسىنا كومەككە جىبەرۋگە دايىن بولۋ": بۇل – ەڭ ماڭىزدى تارماق. ۇقشۇ-نىڭ رەسمي ۇستانىمى – ۇيىمنىڭ ۋكرايناداعى «ارنايى اسكەري وپەراسياعا» قاتىسپايتىندىعى. ۇيىمنىڭ جارعىسى بويىنشا، ونىڭ مانداتى تەك مۇشە مەملەكەتتەردىڭ اۋماعىمەن شەكتەلەدى. ەگەر تاسماعامبەتوۆ باس حاتشى رەتىندە بۇل مانداتتان تىس ارەكەت ەتۋگە دايىن ەكەنىن بىلدىرسە، بۇل ۇلكەن ساياسي داۋ تۋدىرار ەدى. الايدا، ۇقشۇ-نىڭ بۇل ماسەلەگە قاتىستى ءالى كۇنگە دەيىن تۇسىنىكتەمە بەرمەۋى (اقپاراتتا كورسەتىلگەندەي)، بۇل ايىپتىڭ «ميروتۆورەس» سايتىنىڭ ءوز ينتەرپرەتاسياسى بولۋى مۇمكىن ەكەنىن كورسەتەدى.

بۇل جاعداي نەنى بىلدىرەدى؟

يمانعالي تاسماعامبەتوۆتىڭ بۇل تىزىمگە ەنۋىن بىرنەشە قىرىنان قاراستىرۋعا بولادى:

1. جەكە تۇلعا رەتىندە تاسماعامبەتوۆ ءۇشىن: بۇل، ەڭ الدىمەن، ونىڭ حالىقارالىق بەدەلىنە، اسىرەسە باتىس ەلدەرىندەگى جانە ۋكرايناداعى بەدەلىنە نۇقسان كەلتىرەدى. ول ەندى "بەيتاراپ" نەمەسە "قازاقستاندىق" ساياساتكەر عانا ەمەس، سونىمەن قاتار «رەسەيشىل» تۇلعا رەتىندە تاڭبالانادى. بۇل ونىڭ بولاشاقتاعى حالىقارالىق كەزدەسۋلەرىنە نەمەسە ىقتيمال تاعايىنداۋلارىنا (ەگەر ونداي جوسپارلار بولسا) اسەر ەتۋى مۇمكىن.

2. ۇقشۇ ۇيىمى ءۇشىن: بۇل وقيعا ۇقشۇ-نىڭ ۋكراينا مەن باتىس ەلدەرى الدىنداعى ءيميدجىن تاعى دا تومەندەتەدى. بۇل ۇيىمنىڭ مۇشەلەرى (قازاقستان، ارمەنيا، قىرعىزستان، تاجىكستان) وزدەرىن بەيتاراپ ۇستاۋعا تىرىسقانىمەن، ۇيىمنىڭ باس حاتشىسىنىڭ (ءتىپتى بۇرىنعى بولسا دا) "سوعىستى قولداۋشى" رەتىندە تانىلۋى، بۇكىل بلوكتىڭ رەسەيدىڭ ىقپالىندا ەكەندىگى تۋرالى ءنارراتيۆتى كۇشەيتەدى.

3. قازاقستان ءۇشىن (ەڭ ماڭىزدىسى): بۇل – قازاقستاننىڭ كوپۆەكتورلى ساياساتى ءۇشىن جاعىمسىز سيگنال. قازاقستان رەسمي تۇردە ۋكراينانىڭ اۋماقتىق تۇتاستىعىن قولدايدى، گۋمانيتارلىق كومەك جىبەرەدى جانە ەكى تاراپتى دا بەيبىتشىلىككە شاقىرادى. سونىمەن قاتار، ول رەسەيمەن ستراتەگيالىق وداقتاس جانە ۇقشۇ مۇشەسى بولىپ قالا بەرەدى.

تاسماعامبەتوۆ – قازاقستاندىق ساياسي ەليتانىڭ كورنەكتى وكىلى. ونىڭ ۇقشۇ-داعى قىزمەتى – وسى تەپە-تەڭدىكتى ساقتاۋدىڭ ءبىر بولىگى ەدى. ەندى ونىڭ ەسىمىنىڭ «ميروتۆورەس» تىزىمىندە پايدا بولۋى قازاقستاننىڭ وسى «بەيتاراپ» ۇستانىمىنا كولەڭكە تۇسىرەدى. بۇل كييەۆ پەن باتىستا "استانانىڭ ءسوزى مەن ءىسى سايكەس كەلمەيدى" دەگەن پىكىردى كۇشەيتۋى مۇمكىن.

قورىتىندى

يمانعالي تاسماعامبەتوۆتىڭ «ميروتۆورەس» تىزىمىنە ەنۋى – زاڭدى سالدارىنان گورى، ساياسي جانە اقپاراتتىق سالدارى اۋىر وقيعا. بۇل ونىڭ جەكە بەدەلىنە سوققى بولعانىمەن، ودان دا ماڭىزدىسى – بۇل قازاقستاننىڭ رەسەي مەن باتىس اراسىنداعى كۇردەلى گەوساياسي ويىنداعى بەيتاراپتىعىن ساقتاۋ قانشالىقتى قيىن ەكەنىن كورسەتەتىن تاعى ءبىر بەلگى. بۇل وقيعا اقپاراتتىق سوعىس جاعدايىندا ءاربىر مالىمدەمەنىڭ جانە ءاربىر لاۋازىمنىڭ ۇلكەن ساياسي سالماعى بار ەكەنىن دالەلدەيدى.