مىسالدار (كۇندەلىكتى ساباق جوسپارى 7 سىنىپ)
كۇندەلىكتى ساباق جوسپارى، قازاق ادەبيەتى 7 سىنىپ
تاقىرىپتار:
16 - ساباق. مىسالدار
17 - ساباق. شىعارما
18 - ساباق. توقساندىق قايتالاۋ
19 - ساباق. س. تورايعىروۆ (1893 - 1920)
20 - ساباق. س. تورايعىروۆ «ءبىر ادامعا»
كۇنى:
ءپانى: قازاق ادەبيەتى
سىنىبى: 7
ساباقتىڭ تاقىرىبى: مىسالدار
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) مىسال ولەڭدەردىڭ ادامعا ساباق بولاتىن تاعلىمدىق شىعارما ەكەنىن ءتۇسىندىرۋ؛
ءا) وقۋشىلاردىڭ سويلەۋ ءتىلىن جەتىلدىرە وتىرىپ، شەشەندىك ونەرگە باۋلۋ؛
ب) وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن باقىلاۋ ارقىلى مانەرلەپ وقۋعا داعدىلاندىرۋ؛
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، بايانداۋ ت. ب
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى:، كىتاپتار، سۋرەتتەر ت. ب
ءپانارالىق بايلانىس: تاريح
ساباقتىڭ بارىسى:
ا) ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
وقۋشىلارمەن امانداسۋ، تۇگەلدەۋ، وقۋ قۇرالدارىن تەكسەرۋ، سىنىپتىڭ تازالىعىنا كوڭىل ءبولۋ. وقۋشىلاردىڭ زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ.
ءا) ءۇي تاپسىرماسىن پىسىقتاۋ:
ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمانى سۇرايمىن. وقۋشىلارعا بىرنەشە سۇراقتار قويامىن.
ب) جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ:
مىسالدا اڭدار، قۇستار، حايۋاناتتار، وسىمدىكتەر، ءىس - ارەكەتى مىنەزى ارقىلى ادام بويىنداعى ءمىندى كەمشىلىكتى تۇسپالداپ، ءاجۋا - كۇلكى ەتەدى. مىسالدار ولەڭمەن دە، قاراسوزبەن دە جازىلادى. وسىنداي شاعىن كولەمدى، وقيعالى، ادامعا ساباق بولاتىن تاعلىمدىق شىعارمانى مىسال دەيدى. مىسالدار ەڭبەكسۇيگىشتىك، ادىلدىك، ادالدىق، قاراپايىمدىلىق سياقتى جاقسى قاسيەتتەردى ماداقتاپ، ۋاعىزدايدى، جاعىمسىز قىلىقتاردى مىسقىل تۇرىندە كۇلكى ەتە وتىرىپ، ودان ساقتاندىرادى.
مىسالداردا جانۋارلار مەن جاندىكتەر ادام ىستەيتىن ارەكەتتەردى جاسايدى. بۇلاي كورسەتۋدى اللەگوريا دەيدى.
قازاق ادەبيەتىندە مىسال جانرى ۇلى ابايدان باستالادى. احمەت بايتۇرسىن ۇلى، ءسابيت دونەنتايەۆ سەكىلدى اقىندار اباي ءداستۇرىن ىلگەرى وزدىردى. بۇلار ورىستىڭ ۇلى مىسالشىسى ي. ا. كرىلوۆتىڭ تۋىندىلارىنا قازاقتىڭ شاپانىن جاۋىپ، قالپاعىن كيگىزدى. سوندىقتان اباي مەن احمەت مىسالدارى اۋدارمادان گورى قازاقتىڭ ءوز توپىراعىندا جاراتىلعان شىعارما كەيپىندە كورىنەدى.
كىتاپپەن جۇمىس: ا. بايتۇرسىنوۆ جانە اباي قۇنانباي ۇلىنىڭ مىسال ولەڭدەرىن مانەرلەپ وقيدى.
ءبىلىمدى بەكىتۋ:
وتىلگەن تاقىرىپقا بايلانىستى بىرنەشە سۇراقتار قويامىن.
1. مىسال دەگەنىمىز نە؟
2. كىمدەردىڭ مىسال ولەڭدەرىن بىلەسىڭدەر؟
ءبىلىمدى باعالاۋ:
وقۋشىلاردىڭ جاۋاپتارىنا، ساباققا بەلسەنە قاتىسىپ وتىرعاندارىنا قاراي بىلىمدەرى باعالانادى.
ۇيگە تاپسىرما: مىسال ولەڭدەر وقىپ كەلۋ.
تولىق نۇسقاسىن قاراۋ
تاقىرىپتار:
16 - ساباق. مىسالدار
17 - ساباق. شىعارما
18 - ساباق. توقساندىق قايتالاۋ
19 - ساباق. س. تورايعىروۆ (1893 - 1920)
20 - ساباق. س. تورايعىروۆ «ءبىر ادامعا»
كۇنى:
ءپانى: قازاق ادەبيەتى
سىنىبى: 7
ساباقتىڭ تاقىرىبى: مىسالدار
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) مىسال ولەڭدەردىڭ ادامعا ساباق بولاتىن تاعلىمدىق شىعارما ەكەنىن ءتۇسىندىرۋ؛
ءا) وقۋشىلاردىڭ سويلەۋ ءتىلىن جەتىلدىرە وتىرىپ، شەشەندىك ونەرگە باۋلۋ؛
ب) وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن باقىلاۋ ارقىلى مانەرلەپ وقۋعا داعدىلاندىرۋ؛
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، بايانداۋ ت. ب
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى:، كىتاپتار، سۋرەتتەر ت. ب
ءپانارالىق بايلانىس: تاريح
ساباقتىڭ بارىسى:
ا) ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
وقۋشىلارمەن امانداسۋ، تۇگەلدەۋ، وقۋ قۇرالدارىن تەكسەرۋ، سىنىپتىڭ تازالىعىنا كوڭىل ءبولۋ. وقۋشىلاردىڭ زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ.
ءا) ءۇي تاپسىرماسىن پىسىقتاۋ:
ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمانى سۇرايمىن. وقۋشىلارعا بىرنەشە سۇراقتار قويامىن.
ب) جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ:
مىسالدا اڭدار، قۇستار، حايۋاناتتار، وسىمدىكتەر، ءىس - ارەكەتى مىنەزى ارقىلى ادام بويىنداعى ءمىندى كەمشىلىكتى تۇسپالداپ، ءاجۋا - كۇلكى ەتەدى. مىسالدار ولەڭمەن دە، قاراسوزبەن دە جازىلادى. وسىنداي شاعىن كولەمدى، وقيعالى، ادامعا ساباق بولاتىن تاعلىمدىق شىعارمانى مىسال دەيدى. مىسالدار ەڭبەكسۇيگىشتىك، ادىلدىك، ادالدىق، قاراپايىمدىلىق سياقتى جاقسى قاسيەتتەردى ماداقتاپ، ۋاعىزدايدى، جاعىمسىز قىلىقتاردى مىسقىل تۇرىندە كۇلكى ەتە وتىرىپ، ودان ساقتاندىرادى.
مىسالداردا جانۋارلار مەن جاندىكتەر ادام ىستەيتىن ارەكەتتەردى جاسايدى. بۇلاي كورسەتۋدى اللەگوريا دەيدى.
قازاق ادەبيەتىندە مىسال جانرى ۇلى ابايدان باستالادى. احمەت بايتۇرسىن ۇلى، ءسابيت دونەنتايەۆ سەكىلدى اقىندار اباي ءداستۇرىن ىلگەرى وزدىردى. بۇلار ورىستىڭ ۇلى مىسالشىسى ي. ا. كرىلوۆتىڭ تۋىندىلارىنا قازاقتىڭ شاپانىن جاۋىپ، قالپاعىن كيگىزدى. سوندىقتان اباي مەن احمەت مىسالدارى اۋدارمادان گورى قازاقتىڭ ءوز توپىراعىندا جاراتىلعان شىعارما كەيپىندە كورىنەدى.
كىتاپپەن جۇمىس: ا. بايتۇرسىنوۆ جانە اباي قۇنانباي ۇلىنىڭ مىسال ولەڭدەرىن مانەرلەپ وقيدى.
ءبىلىمدى بەكىتۋ:
وتىلگەن تاقىرىپقا بايلانىستى بىرنەشە سۇراقتار قويامىن.
1. مىسال دەگەنىمىز نە؟
2. كىمدەردىڭ مىسال ولەڭدەرىن بىلەسىڭدەر؟
ءبىلىمدى باعالاۋ:
وقۋشىلاردىڭ جاۋاپتارىنا، ساباققا بەلسەنە قاتىسىپ وتىرعاندارىنا قاراي بىلىمدەرى باعالانادى.
ۇيگە تاپسىرما: مىسال ولەڭدەر وقىپ كەلۋ.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
تولىق نۇسقاسىن قاراۋ
