موڭعولدار مەملەكەتتىلىك دەڭگەيگە قالاي جەتتى؟
ساباق تاقىرىبى: موڭعولدار مەملەكەتتىلىك دەڭگەيگە قالاي جەتتى؟
ساباقتىڭ ماقساتى • كوشپەلىلەردىڭ اسكەري ونەرى جەتىستىكتەرىن تالداۋ
• ح – XIII عع. مەملەكەتتەردى ءبىلۋ جانە كارتانى قولدانۋ ارقىلى ساياسي ۇدەرىستەردى ءتۇسىندىرۋ
جەتىستىك كريتەرييلەرى
• موڭعولدار مەملەكەتتىك دەڭگەيگە قالايشا جەتكەندىگىن بىلەدى؛
• اسكەري جەتىستىكتەرىن بىلەدى؛
• كارتا بويىنشا ساياسي ۇدەرىستەردى تۇسىنەدى؛
تىلدىك مىندەتتەر پاندىك لەكسيكا مەن تەرمينولوگيا:
1. «ياسا» زاڭدار جيناعى ارقىلى موڭعول مەملەكەتىنىڭ يدەولوگياسى، باسقارۋ جۇيەسى، الەۋمەتتىك قۇرىلىمىن تالدايدى (وقىلىم داعدىسى)؛
2. كەشىكتەن - شىڭعىسحاننىڭ جەكە باسىن قورعايتىن جاساۋىل
3. قۇرىلتاي – موڭعول يمپەرياسىنىڭ جوعارى باسقارۋ ورگانى
ديالوگ پەن جازۋعا پايدالى سوزدەر تىزبەگى:
اسكەر، الەۋمەتتىك، ساياسي جاعداي، قوسىلۋ، اقسۇيەك، قاراسۇيەك، زاڭ، اسكەري جۇيە، بىرىكتىرۋ.
الدىڭعى ءبىلىم
قازاقستان جەرىندە موڭعول ەكسپانسياسىنا دەيىن تۇركى تىلدەس تايپالاردىڭ ەتنوساياسي بىرلەستىگى قالىپتاسقانىن جانە ولاردىڭ الەۋمەتتىك – ەكونوميكالىق، ساياسي، مادەني جاعدايىن بىلەدى.
ساباقتىڭ باسى
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
1) تاقىرىپ اشۋ. بىرنەشە وقيعالاردى ماعىناسى بويىنشا سايكەستەندىرۋ.
2) تەرميندەرمەن جۇمىس. ينتەراكتيۆتى تاقتادا ءۇش تەرمين انىقتاماسىمەن شىعارىلادى. وقۋشىلار داپتەرلەرىنە جازىپ، مۇعالىممەن بىرگە ماعىناسىن تالقىلايدى.
3) ۆيدەو روليككە اناليز جاساۋ. شىڭعىس حان تۋرالى ۆيدەو روليك قوسىلادى. ۆيدەوروليكتى تىڭداي وتىرىپ، زەرتتەۋ سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرەدى.
• موڭعوليا جەرىندە ءومىر سۇرگەن تايپالار؟.............
• كوشپەلى تۇركى تايپالارىن ءوز تەرريتوريالارىنان ىعىستىرعان قاي مەملەكەت؟............
• شىڭعىسحان قۇرعان مەملەكەت تەرريتورياسى بۇعان دەيىن بولعان قاي قاعاناتتىڭ شەكاراسىمەن ءبىر نەمەسە ۇقساس؟...........
• قىتايلىقتار قانداي سىلتاۋ ايتىپ دالا كوشپەندىلەرىنە جورىقتار جاسادى؟...................................
• سىرداريا مەن ءامۋداريا ارالىعىنداعى جەرلەر قاي مەملەكەتتىڭ قول استىندا بولدى؟................
4) ماتىنمەن جۇمىس. ءماتىندى وقي وتىرىپ، مىنانداي زەرتتەۋ سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرەدى:
1. 1211 جىلى موڭعولدار قازاقستان جەرىنە نە سەبەپتى كەلەدى؟....................
2. كۇشلىك حان قاي مەملەكەتتىڭ بيلەۋشىسى بولدى؟................
3. كەرەيلەر بيلەۋشىسى كىم بولدى؟.....................
4. ءحىىى عاسىردا كەرەي، نايمان، جالايىر تايپالارى نەلىكتەن قازاقستانعا قوڭىس اۋداردى؟..........
5) كارتامەن جۇمىس. وقۋشىلار كارتاعا قاراپ وتىرىپ، ساياسي وزگەرىستەردى بىلەدى.
6) تەمۇجىن. (شىڭعىس حان) ساياسي پورترەت. قىسقاشا اقپارات بەرىلەدى.
7) موزايكا. موزايكالىق سۋرەتتى حات ارقىلى سويلەم قۇراستىرۋ.
موڭعولدار مەملەكەتتىلىك دەڭگەيگە قالاي جەتتى؟ جۇكتەۋ
ساباقتىڭ ماقساتى • كوشپەلىلەردىڭ اسكەري ونەرى جەتىستىكتەرىن تالداۋ
• ح – XIII عع. مەملەكەتتەردى ءبىلۋ جانە كارتانى قولدانۋ ارقىلى ساياسي ۇدەرىستەردى ءتۇسىندىرۋ
جەتىستىك كريتەرييلەرى
• موڭعولدار مەملەكەتتىك دەڭگەيگە قالايشا جەتكەندىگىن بىلەدى؛
• اسكەري جەتىستىكتەرىن بىلەدى؛
• كارتا بويىنشا ساياسي ۇدەرىستەردى تۇسىنەدى؛
تىلدىك مىندەتتەر پاندىك لەكسيكا مەن تەرمينولوگيا:
1. «ياسا» زاڭدار جيناعى ارقىلى موڭعول مەملەكەتىنىڭ يدەولوگياسى، باسقارۋ جۇيەسى، الەۋمەتتىك قۇرىلىمىن تالدايدى (وقىلىم داعدىسى)؛
2. كەشىكتەن - شىڭعىسحاننىڭ جەكە باسىن قورعايتىن جاساۋىل
3. قۇرىلتاي – موڭعول يمپەرياسىنىڭ جوعارى باسقارۋ ورگانى
ديالوگ پەن جازۋعا پايدالى سوزدەر تىزبەگى:
اسكەر، الەۋمەتتىك، ساياسي جاعداي، قوسىلۋ، اقسۇيەك، قاراسۇيەك، زاڭ، اسكەري جۇيە، بىرىكتىرۋ.
الدىڭعى ءبىلىم
قازاقستان جەرىندە موڭعول ەكسپانسياسىنا دەيىن تۇركى تىلدەس تايپالاردىڭ ەتنوساياسي بىرلەستىگى قالىپتاسقانىن جانە ولاردىڭ الەۋمەتتىك – ەكونوميكالىق، ساياسي، مادەني جاعدايىن بىلەدى.
ساباقتىڭ باسى
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
1) تاقىرىپ اشۋ. بىرنەشە وقيعالاردى ماعىناسى بويىنشا سايكەستەندىرۋ.
2) تەرميندەرمەن جۇمىس. ينتەراكتيۆتى تاقتادا ءۇش تەرمين انىقتاماسىمەن شىعارىلادى. وقۋشىلار داپتەرلەرىنە جازىپ، مۇعالىممەن بىرگە ماعىناسىن تالقىلايدى.
3) ۆيدەو روليككە اناليز جاساۋ. شىڭعىس حان تۋرالى ۆيدەو روليك قوسىلادى. ۆيدەوروليكتى تىڭداي وتىرىپ، زەرتتەۋ سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرەدى.
• موڭعوليا جەرىندە ءومىر سۇرگەن تايپالار؟.............
• كوشپەلى تۇركى تايپالارىن ءوز تەرريتوريالارىنان ىعىستىرعان قاي مەملەكەت؟............
• شىڭعىسحان قۇرعان مەملەكەت تەرريتورياسى بۇعان دەيىن بولعان قاي قاعاناتتىڭ شەكاراسىمەن ءبىر نەمەسە ۇقساس؟...........
• قىتايلىقتار قانداي سىلتاۋ ايتىپ دالا كوشپەندىلەرىنە جورىقتار جاسادى؟...................................
• سىرداريا مەن ءامۋداريا ارالىعىنداعى جەرلەر قاي مەملەكەتتىڭ قول استىندا بولدى؟................
4) ماتىنمەن جۇمىس. ءماتىندى وقي وتىرىپ، مىنانداي زەرتتەۋ سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرەدى:
1. 1211 جىلى موڭعولدار قازاقستان جەرىنە نە سەبەپتى كەلەدى؟....................
2. كۇشلىك حان قاي مەملەكەتتىڭ بيلەۋشىسى بولدى؟................
3. كەرەيلەر بيلەۋشىسى كىم بولدى؟.....................
4. ءحىىى عاسىردا كەرەي، نايمان، جالايىر تايپالارى نەلىكتەن قازاقستانعا قوڭىس اۋداردى؟..........
5) كارتامەن جۇمىس. وقۋشىلار كارتاعا قاراپ وتىرىپ، ساياسي وزگەرىستەردى بىلەدى.
6) تەمۇجىن. (شىڭعىس حان) ساياسي پورترەت. قىسقاشا اقپارات بەرىلەدى.
7) موزايكا. موزايكالىق سۋرەتتى حات ارقىلى سويلەم قۇراستىرۋ.
موڭعولدار مەملەكەتتىلىك دەڭگەيگە قالاي جەتتى؟ جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
تاقىرىبى: ساندى 2 - گە كوبەيتۋ جانە ءبولۋ كەستەسى
