- 05 ناۋ. 2024 01:09
- 181
مۇناي ەمۋلسيالارىنىڭ ءتۇزىلۋى
ماماندىعى:«مۇناي جانە گاز كەن ورىندارىن پايدالانۋ»
ءپان اتى: مۇناي جانە گاز شىڭىراۋلارىنىڭ ءونىمىن ارتتىرۋ
وقۋ توبى: ەنگ - 200
ساباقتىڭ تاقىرىبى: مۇناي ەمۋلسيالارىنىڭ ءتۇزىلۋى
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا تاقىرىپتىڭ ءمانىن اشىپ، جاڭا ماتەريالدارمەن تانىستىرۋ. جاڭا تاقىرىپ بويىنشا ءتۇسىندىرۋ، مۇناي كەن ورىندارىنىڭ ولشەمى مەن پىشىنىنە تەحنيكالىق سيپاتتاما بەرۋ، تاقىرىپتى وقۋشىلارعا ۇعىندىرىپ ۇيرەتۋ.
ب) تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ۇجىمشىلدىققا، ۇنەمدىلىككە، ۇقىپتىلىققا باۋلۋ، ءوز ماماندىعىنا جاۋاپكەرشىلىككە تاربيەلەۋ؛
ۆ) دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ءوز ەركىمەن ىزدەنىپ، وي - ءورىسىن قالىپتاستىرۋ، ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ
ساباقتىڭ ءتۇرى: تەوريالىق
ساباقتىڭ ءتيپى: ءداستۇرلى(قۇرامداس)
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كومپيۋتەردەگى سلايد، وقۋلىق، پلاكاتتار، سۋرەتتەر مەن سىزبا سحەمالارى
وقىتۋ ادىستەرى: توپتىق، سۇراق - جاۋاپ، سالىستىرۋ، ءتۇسىندىرۋ، بايانداۋ
ساباقتىڭ وتكىزىلۋ بارىسى: 80 مين
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى – وقۋشىلاردىڭ ساباققا قاتىسۋىن تەكسەرۋ، ولاردىڭ دايىندىعىنا جانە ءدارىسحانانىڭ تازالىعىنا نازار اۋدارۋ. 2مين
ءىى. وتكەن تاقىرىپ بويىنشا وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن تەكسەرۋ. 23مين
1 - ءشى تاپسىرما. وقۋشىلارعا اۋىزشا تومەندەگىدەي سۇراقتار قويىلادى:
1. ابسوليۋتتىك ىلعالدىلىق؟
جاۋابى:. ابسوليۋتتىك ىلعالدىلىق دەپ قالىپتى جاعداي كەزىندەگى 1م3 گازدىڭ قۇرامىندا بولاتىن سۋ بۋىنىڭ ماسسالىق قۇرامىن ايتامىز.
2. سالىستىرمالى ىلعالدىلىق؟
جاۋابى: سالىستىرمالى ىلعالدىلىق دەپ ىلعالدىلىق قۇرامىنىڭ ىلعالدى سىيىمدىلىققا قاتىناسىن ايتامىز. سالىستىرمالى ىلعالدىلىقتى – گاز قۇرامىنداعى سۋ بۋىنىڭ پارسيالدى قىسىمىنىڭ - بەرىلگەن تەمپەراتۋرا كەزىندەگى سۋ بۋىنىڭ قانىعۋ قىسىمىنا – ر قاتىناسىمەن انىقتايدى.
3. گاز گيدراتتارى؟
جاۋابى: گاز گيدراتتارى – بۇل كومىرسۋتەكتەرىنىڭ سۋمەن قاتتى كريستالدى تۇراقسىز قوسىلىستارى. سىرتقى تۇرىنە قاراعاندا ولار سارعىلت ءتۇستى جۇمساق قارعا ۇقساس كەلەدى. گيدراتتار قىسىم ارتقان كەزدە قانداي دا بولماسىن تەمپەراتۋرادا پايدا بولادى.
4. قابات سۋلارى؟
جاۋابى: مۇناي كەن ورىندارىنىڭ قابات سۋلارى ۇڭعى ءونىمىنىڭ اجىراماس قۇرام بولىگى بولىپ سانالادى جانە كاسىپشىلىكتە مۇنايدى جيناۋ جانە دايىنداۋ كەزىندە ەداۋىر قيىنشىلىق تۋعىزادى. ءار ءتۇرلى كەن ورىندارىنداعى ۇڭعىدان مۇنايمەن بىرگە وندىرىلەتىن قابات سۋلارىن، ادەتتە ولاردىڭ قۇرامىندا ەرىگەن مينەرالدى تۇزداردىڭ كونسەنتراسياسىنا، گازدار مەن ميكروورگانيزمدەردىڭ بولۋىنا بايلانىستى اجىراتادى.
ءپان اتى: مۇناي جانە گاز شىڭىراۋلارىنىڭ ءونىمىن ارتتىرۋ
وقۋ توبى: ەنگ - 200
ساباقتىڭ تاقىرىبى: مۇناي ەمۋلسيالارىنىڭ ءتۇزىلۋى
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا تاقىرىپتىڭ ءمانىن اشىپ، جاڭا ماتەريالدارمەن تانىستىرۋ. جاڭا تاقىرىپ بويىنشا ءتۇسىندىرۋ، مۇناي كەن ورىندارىنىڭ ولشەمى مەن پىشىنىنە تەحنيكالىق سيپاتتاما بەرۋ، تاقىرىپتى وقۋشىلارعا ۇعىندىرىپ ۇيرەتۋ.
ب) تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ۇجىمشىلدىققا، ۇنەمدىلىككە، ۇقىپتىلىققا باۋلۋ، ءوز ماماندىعىنا جاۋاپكەرشىلىككە تاربيەلەۋ؛
ۆ) دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ءوز ەركىمەن ىزدەنىپ، وي - ءورىسىن قالىپتاستىرۋ، ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ
ساباقتىڭ ءتۇرى: تەوريالىق
ساباقتىڭ ءتيپى: ءداستۇرلى(قۇرامداس)
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كومپيۋتەردەگى سلايد، وقۋلىق، پلاكاتتار، سۋرەتتەر مەن سىزبا سحەمالارى
وقىتۋ ادىستەرى: توپتىق، سۇراق - جاۋاپ، سالىستىرۋ، ءتۇسىندىرۋ، بايانداۋ
ساباقتىڭ وتكىزىلۋ بارىسى: 80 مين
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى – وقۋشىلاردىڭ ساباققا قاتىسۋىن تەكسەرۋ، ولاردىڭ دايىندىعىنا جانە ءدارىسحانانىڭ تازالىعىنا نازار اۋدارۋ. 2مين
ءىى. وتكەن تاقىرىپ بويىنشا وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن تەكسەرۋ. 23مين
1 - ءشى تاپسىرما. وقۋشىلارعا اۋىزشا تومەندەگىدەي سۇراقتار قويىلادى:
1. ابسوليۋتتىك ىلعالدىلىق؟
جاۋابى:. ابسوليۋتتىك ىلعالدىلىق دەپ قالىپتى جاعداي كەزىندەگى 1م3 گازدىڭ قۇرامىندا بولاتىن سۋ بۋىنىڭ ماسسالىق قۇرامىن ايتامىز.
2. سالىستىرمالى ىلعالدىلىق؟
جاۋابى: سالىستىرمالى ىلعالدىلىق دەپ ىلعالدىلىق قۇرامىنىڭ ىلعالدى سىيىمدىلىققا قاتىناسىن ايتامىز. سالىستىرمالى ىلعالدىلىقتى – گاز قۇرامىنداعى سۋ بۋىنىڭ پارسيالدى قىسىمىنىڭ - بەرىلگەن تەمپەراتۋرا كەزىندەگى سۋ بۋىنىڭ قانىعۋ قىسىمىنا – ر قاتىناسىمەن انىقتايدى.
3. گاز گيدراتتارى؟
جاۋابى: گاز گيدراتتارى – بۇل كومىرسۋتەكتەرىنىڭ سۋمەن قاتتى كريستالدى تۇراقسىز قوسىلىستارى. سىرتقى تۇرىنە قاراعاندا ولار سارعىلت ءتۇستى جۇمساق قارعا ۇقساس كەلەدى. گيدراتتار قىسىم ارتقان كەزدە قانداي دا بولماسىن تەمپەراتۋرادا پايدا بولادى.
4. قابات سۋلارى؟
جاۋابى: مۇناي كەن ورىندارىنىڭ قابات سۋلارى ۇڭعى ءونىمىنىڭ اجىراماس قۇرام بولىگى بولىپ سانالادى جانە كاسىپشىلىكتە مۇنايدى جيناۋ جانە دايىنداۋ كەزىندە ەداۋىر قيىنشىلىق تۋعىزادى. ءار ءتۇرلى كەن ورىندارىنداعى ۇڭعىدان مۇنايمەن بىرگە وندىرىلەتىن قابات سۋلارىن، ادەتتە ولاردىڭ قۇرامىندا ەرىگەن مينەرالدى تۇزداردىڭ كونسەنتراسياسىنا، گازدار مەن ميكروورگانيزمدەردىڭ بولۋىنا بايلانىستى اجىراتادى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.