InfoHub Logo

قازاقتىڭ ءبىرتۋار ۇلدارىنىڭ ءبىرى مۇقاعالي ماقاتايەۆ وسىدان 90 جىل بۇرىن، قاقاعان قىستا، اقپان ايىنىڭ 9-شى جۇلدىزىندا الماتى وبلىسى، نارىنقول اۋدانى، قاراساز اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. ازان شاقىرىپ قويعان ەسىمى مۇحامەتقالي. دەگەنمەندە پايعامباردىڭ اتى اتالاتىن بۇل ەسىمدى جەڭگەلەرى اتاۋعا جۇرەكسىنىپ، مۇقاعالي دەپ اتاپ كەتكەن ەكەن. كەيىننەن اقىننىڭ ءوزى دە "بۇل ەسىمنىڭ قادىر-قاسيەتىن ءتۇسىنىپ، الىپ جۇرە الام با دەپ" ءتولقۇجاتىنا مۇقاعالي دەپ جازعىزىپ العان ەدى.

مۇقاعاليدىڭ بالالىق شاعى 30-جىلداردىڭ اشارشىلىعى مەن 41ء-شى جىلدىڭ ناۋبەتىنە سايكەس كەلەدى. اكەسى سۇلەيمەن سوعىسقا اتتانىپ، سول كەتكەننەن ورالمايدى. اكەسى قاراپايىم شارۋا ادامى بولعان. ول جاستايىنان ادەبي شىعارمالارعا ەرەكشە قىزىعۋشىلىق تانىتىپ، 14-15 جاسىنان باستاپ ولەڭ جازا باستاعان. ول قازاق كلاسسيكتەرىنەن بولەك گەتە، گەينە، بلوك، پۋشكين، ەسەنين، شەكسپير سەكىلدى تۇلعالاردىڭ دا شىعارماشىلىعىن ءسۇيىپ وقىعان.

اقىن اۋىلدىق كەڭەس حاتشىسى، تۋعان اۋىلىندا ورىس ءتىلى ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى، اۋداندىق گازەت ءتىلشىسى قىزمەتىن اتقارادى. ولەڭدەرى رەسپۋبليكالىق باسپا ءسوز بەتتەرىندە 1950 جىلدان باستاپ جارىق كورە باستايدى. كەيىن ءوزىنىڭ شىعارماشىلىق قارىم-قابىلەتىنە ۇلكەن سەنىم ارتىپ، 1962 جىلى الماتى قالاسىنا قونىس اۋدارادى. الىپ شاھارعا كەلگەن سوڭ "قازاق" راديوسىندا ديكتور، "سوسياليستىك قازاقستان" گازەتىندە ءتىلشى، "جۇلدىز"، "مادەنيەت جانە تۇرمىس" جۋرنالىندا مادەني قىزمەتكەر بولىپ جۇمىس ىستەيدى. سونداي-اق، جازۋشىلار وداعىنىڭ پوەزيا بولىمىندە كەڭەسشى قىزمەتىن اتقارادى. الماتىدا قارجىلاي قيىندىقتارعا تاپ بولعانىنا قاراماستان، وسىلايشا اقىن ءاردايىم قارا ولەڭگە دەگەن ماحاببات وتىن تۇتاتىپ وتىردى.الماتى شەت تىلدەرى ينستيتۋتىنىڭ نەمىس ءتىلى، قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ فيلولوگيا فاكۋلتەتتەرىندە وقىپ جانە ماسكەۋدەگى م. گوركيي اتىنداعى الەم ادەبيەتى ينستيتۋتىندا ءبىلىم الادى.

ونىڭ ولەڭدەرىنىڭ كوپشىلىگى ءوزىنىڭ ومىرىنەن الىنعان دەسەك ارتىق ايتقاندىق ەمەس. ءتىپتى ءومىرىنىڭ سوڭعى جىلدارى ول اۋرۋحانادا جاتقان كەزدە "دارىگەرىمە"، "جوق دارىگەر" اتتى ولەڭدەرىن شىعارعان. ال اقىننىڭ حال-جاعدايىنىڭ كۇن سايىن ناشارلاعانىن بايقاعان جارى لاشىن ەرىكسىز كۇرسىنىپ قالعان كەزدە "كۇرسىنبەشى" ولەڭىن شىعارعان بولاتىن. 1976 جىلى اقىن سيرروز اۋرۋىنان قايتىس بولادى. اقىننىڭ ءوزى ولگەنىمەن ارتىندا وشپەس مۇراسى - ولەڭدەرى مەن پوەمالارى قالدى.

---