InfoHub Logo

ءپانى: قارجىلىق ەسەپ جانە ۇيىم ەكونوميكاسى

تاقىرىبى: نەگىزگى وندىرىستىك قورلاردىڭ ەكونوميكالىق ءمانى. نەگىزگى قۇرالداردىڭ ەسەبى (پرەزەنتاسيا تۇرىندە)

ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: نەگىزگى وندىرىستىك قورلاردىڭ ەكونوميكالىق ءمانى باعالانۋى، توزۋى امورتيزاسياسى جانە قارجىلىق شوتتاردا بەينەلەنۋى.
تاربيەلىك: ءبىلىم الۋشىلاردى دۇرىس شەشىم تابۋعا ۇيرەتۋ، دەربەستىكپەن جاۋاپكەرشىلىككە، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ.

دامىتۋشىلىق: پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، ءبىلىم الۋشىلاردى ۇجىمدىق جۇمىس جاساي بىلۋگە باۋلۋ، تۇجىرىمداۋ، لوگيكالىق سۇراقتار ارقىلى وي - ءورىسىن، دۇنيەتانىمىن كەڭەيتۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن دامىتۋ، شىعارماشىلىق جاعدايلاردا شەشىم قابىلداۋعا كومەك كورسەتۋ، وقۋشىلاردى وزدىگىنەن ءبىلىم الۋ داعدىلارىن، اناليتيكالىق قاسيەتتەرىن دامىتۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: تەوريالىق،
ساباق ءتۇرى: جاڭا تاقىرىپتى مەڭگەرتۋ.
ساباق ءادىسى: بينارلى ساباق، ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، بايانداۋ، ويىن، لەكسيا ەلەمەنتتەر.
بينارلى ساباق – ءپان ارالىق بايلانىس پەن پاندەردى بىرىكتىرۋدى جۇزەگە اسىرۋدىڭ ءبىر ءتۇرى. بينارلى ساباق 1 ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن ءتۇرلى سالالاردان بىلىمدەردى بىرىكتىرۋگە مۇمكىندىك بەرىپ، تاجىريبەدە العان بىلىمدەردى پايدالانۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
ءپانارالىق بايلانىس: ەكونوميكالىق تالداۋ. ماتەماتيكا. ەكونوميكا نەگىزدەرى. قازاق ادەبيەتى. مەنەدجمەنت.
كورنەكى قۇرال: ينتەراكتيۆتى تاقتا، كەسپە قاعازدارى، بەينە، ۇپاي جيناۋ پاراعى، ماتەريالدار سىزبالار.

ساباقتىڭ بارىسى
1. ۇيىمداستىرۋ: وقۋشىلارمەن سالەمدەسىپ، تۇگەندەۋ. ءدارىسحانانىڭ تازالىعىنا نازار اۋدارۋ. وقۋشىلار ەكى توپقا ءبولىنىپ، ساراپشى سايلانادى.- 2 مينۋت
1 - ءبولىم بەينە روليك /3 - مين/
بەينەروليككە وقۋشىلاردىڭ پىكىرى./3 مين/
جاڭا تاقىرىپتى جانە ونىڭ ماقساتىن ايتامىز.
تاقىرىبى: نەگىزگى وندىرىستىك قورلاردىڭ ەكونوميكالىق ءمانى. نەگىزگى قۇرالداردىڭ ەسەبى.
ماقساتى: نەگىزگى وندىرىستىك قورلاردىڭ ەكونوميكالىق ءمانىن اشىپ، باعالانۋىن، توزۋ تۇرلەرىن، امورتيزاسياسىن جانە قارجىلىق شوتتاردا بەينەلەنۋىن وقۋشىلارعا مەڭگەرتىپ، بىلىمدەرىن ارتتىرۋ. 1 - مين
جوسپارى:
1. نەگىزگى وندىرىستىك قورلار ءمانى جانە ونىڭ باعالانۋى
2. نەگىزگى قۇرالداردىڭ ەسەبى جانە امورتيزاسياسى 1 - مين

وقۋشىلارعا جاڭا تاقىرىپتىڭ ماتەريالدارى تاراتىلادى. وقۋشىلار وزدىگىنەن تاقىرىپقا دايىندالادى. 12 - مين
كەلىسىم ەرەجەسىمەن تانىستىرۋ: 1 - مين
ءبارىمىز دە وقۋىمىزعا جاۋاپتىمىز؛
ءبىر - ءبىرىمىزدى تىڭدايمىز، ءسوز بولمەيمىز؛
"كوتەرىلگەن قول" ەرەجەسىمەن بىرەۋ عانا سويلەيدى؛
تەك ءىستىڭ ءمانى بويىنشا ايتامىز.
ءوز پىكىرىمىزدى بولمەيمىز.
ماعىناسىز سۇراقتار قويمايمىز.
باسقالاردىڭ ءسوزىن باعالايمىز.
ۋاقىت شەكتەۋىن ساقتايمىز.
وسى ۋاقىتتا:
نەگىزگى قور تۇسىنىگى ولاردىڭ باعالانۋى تۋرالى تۇسىنىك بەرەدى.
وندىرىستىك قورلار ەلىمىزدىڭ ۇلتتىق بايلىعىنىڭ اسا ماڭىزدى بولىگىن قۇرايدى.
نەگىزگى قور – ۇزاق جىلدار بويى ءوندىرىس سالاسىندا جۇمىس ىستەيتىن، ماتەريالدىق يگىلىكتەردى وندىرۋگە قاتىسىپ، ءوزىنىڭ زاتتاي ءتۇرىن ساقتايتىن، بىرتە - بىرتە توزاتىن جانە ءوزىنىڭ قۇنىن وندىرىلەتىن جاڭا ونىمگە توزۋ مولشەرىنە قاراي امورتيزاسيالىق جارنا تۇرىندە اۋداراتىن ءوندىرىس قۇرالدارىن ايتامىز.
كاسىپورىننىڭ ءوندىرىس قورى ۇنەمى قوزعالىستا بولىپ، اينالىمدا بولادى.
قوردىڭ ءارتۇرلى ەلەمەنتتەرى اينالىمدا بولۋى بىردەي ەمەس. مىنە وسىنداي جاعدايعا بايلانىستى ءوندىرىس شەڭبەرىندە بولعان قورلار نەمەسە ءوندىرىس قورلارى نەگىزگى جانە اينالىم بولىپ بولىنەدى.
نەگىزگى قورلاردىڭ ەكى ءتۇرى بولادى: وندىرىستىك نەگىزگى قورلار جانە بەيوندىرىستىك نەگىزگى قورلار.
ماتەريالدىق ءوندىرىس سالاسىندا جۇمىس ىستەيتىن نەگىزگى قورلار - وندىرىستىك نەگىزگى قورلار دەپ، وندىرىستىك ەمەس سالادا جۇمىس ىستەيتىن نەگىزگى قورلار – بەيوندىرىستىك نەگىزگى قورلار دەپ اتالادى (تۇرعىن ءۇي، مادەنيەت، سپورت مەكەمەلەرى، بالاباقشالار، ەمدەۋ ورنىندارى جانە تاعى باسقا دا كاسىپورىن بالانسىنداعى جۇمىسشىلارعا قىزمەت ەتەتىن وبەكتىلەر).
كەستە2. 1. نەگىزگى قورلاردىڭ سىنىپتاماسى.

توپتاردىڭ اتتارى. قولدانىلۋى جانە قىسقاشا مىنەزدەمەسى.
I. عيماراتتار
وندىرىستىك احيتەكتۋرا جانە قۇرىلىس وبەكتىلەرى (سەحتار، قويمالار، وندىرىستىك لابوراتوريالار جانە ت. ب.)
II. قۇرىلىستار. ءوندىرىس پروسەسىنە قىزمەت ەتەتىن تەحنيكالىق فۋنكسيالاردى اتقاراتىن ينجەنەرلىك قۇرىلىس وبەكتىلەرى.
III. جىبەرۋ قۇرالدارى. ەنەرگيانى، سۇيىق جانە گاز تۇرىندەگى زاتتاردى جىبەرۋشى قۇرالدار (ەلەكتر، جىلۋ جۇيەلەرى، گاز جۇيەسى)
IV. ماشينا مەن قۇرالدار
1. كۇش ماشينالارى مەن قۇرالدار. (گەنەراتورلار، ەلەكتور بولشەكتەر، بۋ ماشينالارى، تۋربينالار ت. ب.)
2. جۇمىس ماشينالارى مەن قۇرالدار. تەحنولوگيالىق پروسەسكە تىكەلەي قاتىساتىن قۇرالدار (ستانوكتار، پرەسسماشينالار، تەرمينالدىق پەشتەر جانە
3. ولشەۋ، رەتتەۋ پريبورلارى مەن قۇرالدارى، 4. لابوروتوريالىق قۇرالدار. ءوندىرىس پروسەسىن قول ەڭبەگىمەن نەمەسە اۆتوماتتاندىرۋ ارقىلى رەتتەۋگە، تەحنولوگيالىق پروسەستەردىڭ پارامەترىن ولشەۋگە جانە باقىلاۋعا، لاباروتوريالىق زەرتتەۋلەر جۇرگىزۋگە قاجەتتى.
5. ەسەپتەۋ تەحنيكاسى. ماتەماتيكالىق ەسەپتەردى شەشۋدى تەزدەتۋگە قاجەتتى قۇرالدار جيىنتىعى.
V. تاسىمالداۋ قۇرالدارى. كاسىپورىن كولەمىندەگى ادامدار مەن جۇكتەردى تاسىمالداۋعا قاجەتتى كولىكتەر (ەلەكتروۆوز، پاروۆوز، اۆتوموبيل)
VI. قۇرال - سايمان. ءوندىرىس پروسەسىنە قاجەتتى ەلەمەنتتەر (قول جانە مەحانيكالىق كەسۋ، ۇرۋ سايماندارى، شتامپتار ت. ب.)
VII. وندىرىستىك تۇگەندەمە وندىرىستىك وپەراسيالاردىورىنداۋدى جەڭىلدەتۋگە جانە جەكە ەڭبەك زاتتارىن ساقتاۋعا قاجەتتى (جۇمىس ستولى، قوراپ ت. ب.)
VIII. شارۋاشىلىق تۇگەندەمە (ينۆەنتار) كوبەيتۋ جانە قايتا ءتۇسىرۋ اپپاراتتارى، ستول، شكاف ت. ب.

نەگىزگى ءوندىرىس قورىن ەسەپكە العاندا جانە جوسپارلاعاندا سونىمەن بىرگە نەگىزگى ءوندىرىس قورىنىڭ ءوندىرىس قۋاتتىلىعىن انىقتاعاندا تابيعي جانە قۇن تۇردەگى كورسەتكىشتەر قولدانىلادى.
نەگىزگى قورلار تومەندەگىدەي باعالانادى:
باستاپقى قۇنى (ق1) ساتىپ الۋعا، ورناتۋعا، دايىنداۋعا كەتكەن شىعىندار بولىپ تابىلادى.
قايتا ءوندىرۋ قۇنى وبەكتىلەردى قالپىنا كەلتىرۋ كەزىندە باعالانۋىن كورسەتەدى. ول ەكى ءتۇرلى جولمەن باعالانۋى مۇمكىن: قايتا ەسەپتەۋ كوەففيسيەنتتەرىن قولدانۋ ارقىلى جانە نارىقتىق باعالاردى قولدانۋ ارقىلى تۋرا قايتا ەسەپتەۋ.
قالدىق قۇنى – بويىنشا ياعني باستاپقى قۇننىڭ نەمەسە قالپىنا كەلتىرىلگەن قۇننىڭ توزۋى قۇننىڭ ايىرماشىلىعىمەن انىقتالادى.
جويىلۋ قۇنى – نەگىزگى قورلاردىڭ قىزمەت ەتۋ مەرزىمى اياقتالعاننان كەيىنگى قۇنى.
نەگىزگى قۇرال ءوندىرىس پروسەسىندە قاتىسۋىمەن، جىلدار مەرزىمىنىڭ اسەرىمەن، تابيعات كۇشىنىڭ اسەر ەتۋىمەن پايدالانۋ پروسەسىندە بىرتىندەپ توزادى. توزۋدىڭ ەكى ءتۇرى بولادى: تابيعي جانە ساپالىق (مورالدىق) (زامان تالابىنا ساي كەلمەۋى).
نەگىزگى قورلاردىڭ تابيعي توزۋى ولاردىڭ ءوندىرىس پروسەسىنە قاتىسۋ ناتيجەسىنەن جانە نەگىزگى قۇرالداردىڭ پايدالانۋعا تىكەلەي قاتىسپاي – اق، ءتۇرلى سىرتقى فاكتورلاردىڭ اسەرىنەن: ىلعالدان، اتموسفەرالىق قۇبىلىستار ناتيجەسىنەن، مەتالداردىڭ توت باسۋىنان، ەسكىرۋىنەن ( توزۋدىڭ تابيعي نىسانى ) پايدا بولادى.
نەگىزگى قۇرالداردىڭ ساپالىق توزۋى تەحنيكالىق پروگرەسكە، ءوندىرىس ادىستەرىن جەتىلدىرۋگە جانە جاڭارتۋعا بايلانىستى بولىپ كەلەدى. مورالدىق توزۋدىڭ اسەرى ناتيجەسىندە تابيعي توزۋ مەرزىمى كەلگەنگە دەيىن نەگىزگى قۇرال – جابدىقتار وبەكتىلەرى جاڭاسىنا، ءارى نەعۇرلىم پايدالى تۇرىنە اۋىستىرىلادى.