ءومىر — تەڭىز
ءومىر — تەڭىز، جۇزەم وندا دەمەڭىز،
ىزگىلىكتەن جاسالماسا كەمەڭىز.
رۋداكي
ءومىر — ول ۇلكەن جول. ءومىر ادامعا ءبىر – اق رەت بەرىلگەن ۇلكەن سىي. ءومىردىڭ ءمانى ادالدىق، ادامدىقتا. ءومىر ارناسى كەڭ وزەن، سول وزەننەن ءوز ارنامىزدى تاۋىپ اعۋ ءبىزدىڭ باستى ماقساتىمىز. ال ءوز ماقساتىمىزعا جەتۋ وڭاي ەمەس، ول ءۇشىن قانداي دا ءبىر قيىندىقتارعا، كەدەرگىلەرگە كەزدەسۋىمىز مۇمكىن. ەندى بىرەۋلەرگە قيىندىقتار كەزدەسپەۋى دە مۇمكىن. سونداي كەزدەردە بىرەۋلەرگە قىزعانشاقتىق، كورە الماۋشىلىق تانىتپاي، ءوز ماقساتىمىز ءۇشىن كۇرەسە ءبىلۋىمىز كەرەك. ءوزىمىزدىڭ كۇشتى جاقتارىمىزدى كورسەتىپ، السىزدىك، شاراسىزدىق تانىتپاۋىمىز كەرەك. ءبىز ءوز ءومىرىمىز ءۇشىن ءومىر سۇرۋگە ءتيىسپىز. بىرەۋگە رەنجىپ نەگە وپ وڭاي ولە سالۋىمىز كەرەك، باقا عۇرلى جوقپىز با؟ باقا دا ءوز ءومىرى ءۇشىن كۇرەسىپ اقىرى جەڭىسكە جەتتى.
ادام ءوزىن — ءوزى تاربيەلەپ، الدىنا ماقسات قويا ءبىلۋى كەرەك. سول ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن ادامي قۇندىلىقتاردى باعالاي وتىرىپ، “ءوز ءومىرىم وزىمە قۇندى ” دەگەن قاعيدانى باستى نازاردا ۇستاۋىمىز قاجەت. ءبىز ومىردە وزىمىزگە ماقسات قويا بىلەمىز بە؟ ءومىر — ارپالىس، كۇرەس. بۇل تابيعات زاڭدىلىقتارى.
ءومىر – كوپىر، وت ۇستىنە سالىنعان،
دىڭگەكتەرى زاندەم وتقا مالىنعان.
قورقۋ بىلمە، اياقتارىڭ تايماسىن،
ويناپ وتپەن، شارپۋ كورمە جالىننان!
ءبىر – اق رەت بەرىلەتىن باعا جەتپەس قىمبات سىيدى بىزگە سىيلاعان كىم؟…
ارينە بىزگە وسىنداي باعا جەتپەس سىي سىيلاعان ەڭ قىمبات ادامدارىمىز، ول ءبىزدىڭ اتا – انامىز. سوندىقتان ولاردى رەنجىتپەۋىمىز كەرەك. حالىق اۋزىندا مىناداي اڭگىمە بار ەمەس پە؟ “اناڭدى ءۇش رەت مەككەگە ارقالاپ اپارساڭ دا بورىشىڭدى وتەي المايسىڭ” - دەپ. سەبەبى، بىرىنشىدەن ول بىزگە “ءومىر” سىيلادى، بىزگە جارىق دۇنيەنى كورسەتتى، ءبىزدى ءوسىردى، ءبىزدىڭ ىستىعىمىزعا كۇيدى، سۋىعىمىزعا توڭدى، ءتۇن ۇيقىسىن ءتورت ءبولىپ ءبىزدى ايالادى، تاربيەلەپ ءوسىردى. ەگەر بىزگە انامىز وسىنداي باعا جەتپەس سىي سىيلاسا، بىزدە وعان لايىقتى ءومىر سۇرۋگە ءتيىسپىز. بىرەۋگە رەنجىپ، بىرەۋدى كىنالاپ، ءمىن تاعۋ دۇرىس ەمەس. ومىردەگى قايعىنى، قيىندىقتى، ساتسىزدىكتى كوتەرە ءبىلۋ كەرەك. جاڭا، جاقسى ويلار ويلاۋ كەرەك.
عاجايىپ ءومىر! سۇلۋلىق پەن ۇيلەسىمدىلىكتى تالاپ ەتەتىن ءتاتتى ءومىر! ادام مەن ادامگەرشىلىكتى قالايتىن تاماشا ءومىر! «ءومىر» شىنىمەن دە ءتاتتى، عاجاپ، تاماشا. الايدا وسى سۇلۋلىقتى، عاجاپ ءومىردىڭ ءقادىرىن تۇسىنبەيتىندەر كوپ قوي. قايتالانىپ كەلمەيتىن، اللانىڭ بەرگەن سىيىن ادامگەرشىلىك، يماندىلىقپەن نەگە وتكىزبەسكە؟ عاجاپ ءومىردى ادامداردىڭ نەگە جاقسى كورمەيتىنىنە تاڭ قالامىن.
ءيا، ءومىر، ءومىر، ءومىر… اللاھ ادامعا ءومىردى تەك ءبىر رەت قانا بەرەدى، سول ارقىلى ادامنىڭ بۇل ومىردەگى جاساعان جاقسىلىعىنا، ادامگەرشىلىگىنە، كىشىپەيىلدىلىگىنە، ءوزى الدانسادا ەشقاشان وزگە ادامدى الداماي، ادال بولسا عانا ومىردە شىنايى باقىتقا جەتكىزەدى. كەيبىرەۋ ءومىر ءوز قولىڭدا ءوزىڭ قالاي قۇراساڭ سولاي بولادى دەيدى. بالكىم سولاي دا شىعار… ال مەن ولاي دەپ ويلامايمىن سەبەبى ءومىردى قالاي قۇرساڭ دا، اللاھتىڭ بەرگەنىن ەشقاشان وزگەرتە المايسىڭ. مەيلى قولىڭداعى بار نارسەنى سالساڭ دا اللاھتىڭ بۇيىرتقانىنان باسقا ەشنارسە بولمايدى. مەن ءۇشىن بۇل ءومىر تەك قانا سىناق. ومىردە باسىڭا قانداي قيىنشىلىق تۇسسە دە، سوعان توتەپ بەرىپ، شىدامدى بولىپ، سابىرلى بولىپ، سول قيىن كەزەڭنەن شىعا بىلسەك بۇل ءبىزدىڭ ۇلكەن جەڭىسىمىز. اينالاداعى ادامدارعا قاراڭىزشى ءبارىنىڭ ءوز ءومىرى، تىرلىگى بار. بىرەۋى قينالادى، بىرەۋى قۋانادى، بىرەۋى دۇنيەگە كەلىپ جاتسا، ەندى بىرەۋى قابىردە جاتادى. كەيدە ادامدار وسىنىڭ ءبارىن بايقاماي، مەن شارشادىم، ءومىر سۇرگىم كەلمەيدى،- دەيدى. كەي كەزدەردە وزدەرىنە قول جۇمساپ جاتادى. سوندا بۇل ومىردەن وتكەندە جانى تىنىش بولا ما؟
ادام ءومىرى جەڭىس پەن جەڭىلىستەن، ساتتىلىك پەن ساتسىزدىكتەن، قايعى مەن قۋانىشتان قۇرالادى. مىنە ءومىردىڭ ءوزى بىلە – بىلسەك سونىسىمەن قىمبات. ومىردە بارىدە وتكىنشى.
ءومىر — سەنىڭ مۇمكىندىگىڭ، پايدالانا ءبىل؛
ءومىر — سۇلۋلىق، سۇيسىنە ءبىل؛
ءومىر — ارمان، جۇزەگە اسىر؛
ءومىر — پارىز، ورىنداي ءبىل؛
ءومىر — ويىن، ويناي ءبىل؛
ءومىر — بايلىق، باعالاي ءبىل؛
ءومىر — ماحاببات، ءلاززات الا ءبىل؛
ءومىر — قۇپيا، سىرىن اش؛
ءومىر — قايعى، كوتەرە ءبىل؛
ءومىر — كۇرەس، جەڭە ءبىل؛
ءومىر — باقىت، باياندى ەتە ءبىل.
ارينە، ءومىر جولى – داڭعىل ەمەس. ءورى دە، ىلديىدا جەتەرلىك. ءومىر سىنىنان سۇرىنبەي ءوتۋ – ءار ادامزاتتىڭ باستى پارىزى. ءاربىر ادام اڭساعان ارمانىنا جەتۋ ءۇشىن ءومىر بويى كۇرەسەدى. تالاپتانادى، تالپىنادى. ءومىردىڭ «ءبىر كىرپىشى بوپ قالانۋعا» بار — ىنتا جىگەرىن سالادى. بىزدە سونداي جاستىڭ ءبىرىمىز. اڭساعان ارمانىمىزعا جەتۋىمىز كەرەك. قاتارىمىزدان قالماي، ءومىر شىڭىنا كوتەرىلۋ ءبىزدىڭ باستى ماقساتىمىز. ەلىمىزدىڭ جارقىن بولاشاعى ءبىزدىڭ قولىمىزدا! سونى ۇمىتپاۋىمىز كەرەك…
ىزگىلىكتەن جاسالماسا كەمەڭىز.
رۋداكي
ءومىر — ول ۇلكەن جول. ءومىر ادامعا ءبىر – اق رەت بەرىلگەن ۇلكەن سىي. ءومىردىڭ ءمانى ادالدىق، ادامدىقتا. ءومىر ارناسى كەڭ وزەن، سول وزەننەن ءوز ارنامىزدى تاۋىپ اعۋ ءبىزدىڭ باستى ماقساتىمىز. ال ءوز ماقساتىمىزعا جەتۋ وڭاي ەمەس، ول ءۇشىن قانداي دا ءبىر قيىندىقتارعا، كەدەرگىلەرگە كەزدەسۋىمىز مۇمكىن. ەندى بىرەۋلەرگە قيىندىقتار كەزدەسپەۋى دە مۇمكىن. سونداي كەزدەردە بىرەۋلەرگە قىزعانشاقتىق، كورە الماۋشىلىق تانىتپاي، ءوز ماقساتىمىز ءۇشىن كۇرەسە ءبىلۋىمىز كەرەك. ءوزىمىزدىڭ كۇشتى جاقتارىمىزدى كورسەتىپ، السىزدىك، شاراسىزدىق تانىتپاۋىمىز كەرەك. ءبىز ءوز ءومىرىمىز ءۇشىن ءومىر سۇرۋگە ءتيىسپىز. بىرەۋگە رەنجىپ نەگە وپ وڭاي ولە سالۋىمىز كەرەك، باقا عۇرلى جوقپىز با؟ باقا دا ءوز ءومىرى ءۇشىن كۇرەسىپ اقىرى جەڭىسكە جەتتى.
ادام ءوزىن — ءوزى تاربيەلەپ، الدىنا ماقسات قويا ءبىلۋى كەرەك. سول ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن ادامي قۇندىلىقتاردى باعالاي وتىرىپ، “ءوز ءومىرىم وزىمە قۇندى ” دەگەن قاعيدانى باستى نازاردا ۇستاۋىمىز قاجەت. ءبىز ومىردە وزىمىزگە ماقسات قويا بىلەمىز بە؟ ءومىر — ارپالىس، كۇرەس. بۇل تابيعات زاڭدىلىقتارى.
ءومىر – كوپىر، وت ۇستىنە سالىنعان،
دىڭگەكتەرى زاندەم وتقا مالىنعان.
قورقۋ بىلمە، اياقتارىڭ تايماسىن،
ويناپ وتپەن، شارپۋ كورمە جالىننان!
ءبىر – اق رەت بەرىلەتىن باعا جەتپەس قىمبات سىيدى بىزگە سىيلاعان كىم؟…
ارينە بىزگە وسىنداي باعا جەتپەس سىي سىيلاعان ەڭ قىمبات ادامدارىمىز، ول ءبىزدىڭ اتا – انامىز. سوندىقتان ولاردى رەنجىتپەۋىمىز كەرەك. حالىق اۋزىندا مىناداي اڭگىمە بار ەمەس پە؟ “اناڭدى ءۇش رەت مەككەگە ارقالاپ اپارساڭ دا بورىشىڭدى وتەي المايسىڭ” - دەپ. سەبەبى، بىرىنشىدەن ول بىزگە “ءومىر” سىيلادى، بىزگە جارىق دۇنيەنى كورسەتتى، ءبىزدى ءوسىردى، ءبىزدىڭ ىستىعىمىزعا كۇيدى، سۋىعىمىزعا توڭدى، ءتۇن ۇيقىسىن ءتورت ءبولىپ ءبىزدى ايالادى، تاربيەلەپ ءوسىردى. ەگەر بىزگە انامىز وسىنداي باعا جەتپەس سىي سىيلاسا، بىزدە وعان لايىقتى ءومىر سۇرۋگە ءتيىسپىز. بىرەۋگە رەنجىپ، بىرەۋدى كىنالاپ، ءمىن تاعۋ دۇرىس ەمەس. ومىردەگى قايعىنى، قيىندىقتى، ساتسىزدىكتى كوتەرە ءبىلۋ كەرەك. جاڭا، جاقسى ويلار ويلاۋ كەرەك.
عاجايىپ ءومىر! سۇلۋلىق پەن ۇيلەسىمدىلىكتى تالاپ ەتەتىن ءتاتتى ءومىر! ادام مەن ادامگەرشىلىكتى قالايتىن تاماشا ءومىر! «ءومىر» شىنىمەن دە ءتاتتى، عاجاپ، تاماشا. الايدا وسى سۇلۋلىقتى، عاجاپ ءومىردىڭ ءقادىرىن تۇسىنبەيتىندەر كوپ قوي. قايتالانىپ كەلمەيتىن، اللانىڭ بەرگەن سىيىن ادامگەرشىلىك، يماندىلىقپەن نەگە وتكىزبەسكە؟ عاجاپ ءومىردى ادامداردىڭ نەگە جاقسى كورمەيتىنىنە تاڭ قالامىن.
ءيا، ءومىر، ءومىر، ءومىر… اللاھ ادامعا ءومىردى تەك ءبىر رەت قانا بەرەدى، سول ارقىلى ادامنىڭ بۇل ومىردەگى جاساعان جاقسىلىعىنا، ادامگەرشىلىگىنە، كىشىپەيىلدىلىگىنە، ءوزى الدانسادا ەشقاشان وزگە ادامدى الداماي، ادال بولسا عانا ومىردە شىنايى باقىتقا جەتكىزەدى. كەيبىرەۋ ءومىر ءوز قولىڭدا ءوزىڭ قالاي قۇراساڭ سولاي بولادى دەيدى. بالكىم سولاي دا شىعار… ال مەن ولاي دەپ ويلامايمىن سەبەبى ءومىردى قالاي قۇرساڭ دا، اللاھتىڭ بەرگەنىن ەشقاشان وزگەرتە المايسىڭ. مەيلى قولىڭداعى بار نارسەنى سالساڭ دا اللاھتىڭ بۇيىرتقانىنان باسقا ەشنارسە بولمايدى. مەن ءۇشىن بۇل ءومىر تەك قانا سىناق. ومىردە باسىڭا قانداي قيىنشىلىق تۇسسە دە، سوعان توتەپ بەرىپ، شىدامدى بولىپ، سابىرلى بولىپ، سول قيىن كەزەڭنەن شىعا بىلسەك بۇل ءبىزدىڭ ۇلكەن جەڭىسىمىز. اينالاداعى ادامدارعا قاراڭىزشى ءبارىنىڭ ءوز ءومىرى، تىرلىگى بار. بىرەۋى قينالادى، بىرەۋى قۋانادى، بىرەۋى دۇنيەگە كەلىپ جاتسا، ەندى بىرەۋى قابىردە جاتادى. كەيدە ادامدار وسىنىڭ ءبارىن بايقاماي، مەن شارشادىم، ءومىر سۇرگىم كەلمەيدى،- دەيدى. كەي كەزدەردە وزدەرىنە قول جۇمساپ جاتادى. سوندا بۇل ومىردەن وتكەندە جانى تىنىش بولا ما؟
ادام ءومىرى جەڭىس پەن جەڭىلىستەن، ساتتىلىك پەن ساتسىزدىكتەن، قايعى مەن قۋانىشتان قۇرالادى. مىنە ءومىردىڭ ءوزى بىلە – بىلسەك سونىسىمەن قىمبات. ومىردە بارىدە وتكىنشى.
ءومىر — سەنىڭ مۇمكىندىگىڭ، پايدالانا ءبىل؛
ءومىر — سۇلۋلىق، سۇيسىنە ءبىل؛
ءومىر — ارمان، جۇزەگە اسىر؛
ءومىر — پارىز، ورىنداي ءبىل؛
ءومىر — ويىن، ويناي ءبىل؛
ءومىر — بايلىق، باعالاي ءبىل؛
ءومىر — ماحاببات، ءلاززات الا ءبىل؛
ءومىر — قۇپيا، سىرىن اش؛
ءومىر — قايعى، كوتەرە ءبىل؛
ءومىر — كۇرەس، جەڭە ءبىل؛
ءومىر — باقىت، باياندى ەتە ءبىل.
ارينە، ءومىر جولى – داڭعىل ەمەس. ءورى دە، ىلديىدا جەتەرلىك. ءومىر سىنىنان سۇرىنبەي ءوتۋ – ءار ادامزاتتىڭ باستى پارىزى. ءاربىر ادام اڭساعان ارمانىنا جەتۋ ءۇشىن ءومىر بويى كۇرەسەدى. تالاپتانادى، تالپىنادى. ءومىردىڭ «ءبىر كىرپىشى بوپ قالانۋعا» بار — ىنتا جىگەرىن سالادى. بىزدە سونداي جاستىڭ ءبىرىمىز. اڭساعان ارمانىمىزعا جەتۋىمىز كەرەك. قاتارىمىزدان قالماي، ءومىر شىڭىنا كوتەرىلۋ ءبىزدىڭ باستى ماقساتىمىز. ەلىمىزدىڭ جارقىن بولاشاعى ءبىزدىڭ قولىمىزدا! سونى ۇمىتپاۋىمىز كەرەك…
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ماتەماتيكالىق ناۋرىز
