InfoHub Logo

اۋزىمەن قۇس تىستەگەن، تىلىمەن ءتۇيىن تۇيگەن، وراق ءتىلدى ءومىرباي بابامىز 1768 جىلى جالاعاش اۋدانىنا قاراستى اقشىعاناق ەلدى مەكەنىندە دۇنيەگە كەلىپتى. بايقون بي: "بالاڭ وي مەن تىلگە باي بولار، ءۇش جۇزگە داڭقى جەتەر، بۇل باعى وزىمەن كەتەر” دەگەندەي، كەزىندە ءومىرباي ءۇش جۇزگە تانىمال تەكتى تۇلعا بولعان. ول ەل باسىنا كۇن تۋعان شاقتا ەلشىلىك جاساعان، اعايىن اراسىنداعى داۋ-جانجالعا تورەلىك ايتىپ، ەل-حالىقتىڭ بىرلىگىنە ەتەنە ارالاسقان. ءومىربايدىڭ سەگىز جاسار كەزى بولسا كەرەك. كەزىندەگى اقشىعاناق اۋىلىنداعى ءبىر كىسىنىڭ بالاسى تۇرماي، شەتىنەي بەرگەن سوڭ اۋىل اقساقالدارىن جيناپ اس بەرەدى. اس ءىشىلىپ بولعان سوڭ ءۇي يەلەرى اقساقالداردان باتا سۇرايدى. ۇلكەندەر جاعى بىر-بىرىنە سىلتەمە جاساپ، باتا بەرە الماسا كەرەك. سوندا ەسىك تابالدىرىعىنا تاياۋ تۇرعان ءومىرباي بالا: "ۇلكەن كىسىلەر جاڭىلدى، جاڭىلماسا، نە قىلدى. توردەن ىزدەگەن باتاڭىز، بوساعادان تابىلدى. وسى بەرگەن قۇدايىڭ، حاقتان بولسىن قابىلدى، قۇداي اشسىن باعىڭدى، اۋمين” دەيدى عوي. بالانىڭ باتاسىنان كەيىن الگى كىسىنى قۇداي قولداپ، پەرزەنتتى بولىپتى. وسىدان كەيىن-اق ءومىربايدىڭ تاسى تاۋعا ورلەپ، ەل-حالىققا تانىلا باستايدى.

زامانىندا كەنەسارى حان باتىر بايقادام مەن شالكەم-شالىس كەلىپ، زىندانعا سالدىرادى. سوندا كەنەسارىعا ەلشىلىككە ءومىرباي كەلىپتى. ايماققا اتى ءمالىم — ءومىربايدى كەنەسارى قۇشاق جايا قارسى الىپ، بارلىق ءجون-جورالعىنى جاسايدى. داستارقانعا اس كەلىپ، ءومىرباي بيگە باس تارتىلىپ جاتقاندا ول تاباقشىلارعا "قويا تۇر” دەگەندەي يشارا جاساپ:

— كەنەكە، داڭقىڭ التى الاشقا تانىمال قول باستاعان باتىرسىڭ، ەل باستاعان كوسەمسىڭ. اتا سالتىمىزدا اعانىڭ الدىنا تۇسكەندى كورىپ پە ەدىڭ؟ مەن اعام بايقادام تۇرعاندا باس ۇستامايمىن، — دەگەن ەكەن.

اتالى سوزگە توقتاعان كەنەسارى حان بايقادام باتىردى زىنداننان الدىرىپ، ءومىرباي شەشەنمەن تابىستىرعان كورىنەدى.

وقۋعا كەڭەس بەرەمىز:

كەنەسارى — ناۋرىزباي

اعىباي باتىر

---