InfoHub Logo

ماتەماتيكا 5 - سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: وندىق بولشەكتى ناتۋرال سانعا كوبەيتۋ[/b]
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وندىق بولشەكتى ناتۋرال سانعا كوبەيتىپ، ۇتىرلەردى دۇرىس قويا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىق: سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ قابىلەتىن، بىلىمگە دەگەن قۇشتارلىعىن، قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
تاربيەلىك: ءوزىن - ءوزى تەكسەرۋ، ءوزىنىڭ ءبىلىم دەڭگەيىن وزگەلەرمەن سالىستىرا ءبىلۋ داعدىسىن قالىپتاستىرۋ.
ساباقتىڭ ۇرانى: نامىسىمدى قامشىلاپ، ءوزىمدى - ءوزىم تەكسەرسەم، بىلىمدەگى بيىگىم اسقار تاۋعا جەتەدى.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، ءار وقۋشىنىڭ باعالاۋ بەتشەلەرى، ديكتانت، باعالاۋ ۇلگىسى، ەرەجە شىعارۋ كارتوچكاسى.

ساباقتىڭ ءجۇرىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ. ساباقتىڭ ماقساتى، ۇرانى، ەرەكشەلىگى، ءجۇرىس ءتارتىبى تۇسىندىرىلەدى.
2. ءۇي جۇمىسىن تەكسەرۋ.
3. ءۇي جۇمىسىن قورىتىندىلاۋ
1. ءۇي جۇمىسىندا قانداي امالدار ورىندادىڭدار؟
2. وندىق بولشەكتەردى قوسۋ ءۇشىن نە ىستەيمىز؟
3. وندىق بولشەكتەردى ازايتۋ ءۇشىن شە؟

4. جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ ءۇشىن ماتەماتيكالىق ديكتانت ورىندايمىز:
1. ءنول ءبۇتىن جۇزدەن بەس (0، 05).
2. ەكى ءبۇتىن مىڭنان ءبىر (2، 001).
3. ون جەتى ءبۇتىن جۇزدەن وتىز التى (17، 36).
4. وتىز بەس ءبۇتىن وننان ەكى (35، 2).
جاڭا تاقىرىپ: وندىق بولشەكتى ناتۋرال سانعا كوبەيتۋ.

وندىق بولشەكتى ناتۋرال سانعا كوبەيتۋ ءۇشىن:
1. ۇتىرگە نازار اۋدارماي، ناتۋرال سانداردى كوبەيتكەندەي كوبەيتۋ كەرەك.
2. شىققان كوبەيتىندىدە وڭ جاقتان وندىق بولشەكتە ۇتىردەن كەيىن نەشە وندىق تاڭبا بولسا، سونشا سيفردى ۇتىرمەن ايىرۋ كەرەك.
5. ساناعا ءسىڭىرۋ.
1 - مىسال
4، 23
* 5
21، 15
ۇتىردەن سوڭ ەكى سان بار، دەمەك شىققان كوبەيتىندىدەن وڭ جاقتان ەكى ساننان سوڭ ءۇتىر ايىرامىز.
2 - مىسال
0، 009
* 7
0، 063
ۇتىردەن سوڭ ءۇش سان بار، دەمەك شىققان كوبەيتىندىدەن وڭ جاقتان ءۇش ساننان سوڭ ءۇتىر ايىرامىز.
6. دەربەس جاعدايلار.
وندىق بولشەكتى 10، 100، 1000 جانە ت. س. س رازرياد بىرلىكتەرىنە كوبەيتۋ ءۇشىن، وندىق بولشەكتىڭ ءۇتىرىن رازرياد بىرلىگىندە نەشە ءنول بولسا، سونشا سيفرعا وڭعا قاراي جىلجىتۋ كەرەك.
7، 465*10=74، 65
7، 465*100=746، 5
7، 465*1000=7465
7، 465*10000=74650

7. قاسيەتتەرى.
وندىق بولشەكتى ناتۋرال سانعا كوبەيتكەندە كوبەيتۋدىڭ اۋىستىرىمدىلىق، تەرىمدىلىك جانە ۇلەستىرىمدىلىك قاسيەتتەرى ورىندالادى.
1) 2، 81*3=3*2، 81
2) (3*2، 5)*4=3*(2، 5*4)
3) (6، 3+2)*5=6، 3*5+2*5
8. بەكىتۋ (كىتاپپەن جۇمىس)
№1080 (1، 3، 5، 7)
1) 6، 3*7=44، 1
5) 8، 31*14=116، 34
9) 2، 15*12=25، 8
2) 9، 6*8=76، 8
7) 9، 03*7=153، 51
№1081 (2، 4، 6، 8)
2) 13، 7*10=137
6) 8، 071*100=807، 1
4) 7، 549*100=754، 9
8) 12، 7*1000=12700

9. «كىم العىر» ويىنى.
1. ەگەر تىرنا ءبىر اياعىمەن تۇرسا 3 كگ بولادى، ال ەكى اياعىمەن تۇرسا، ونىڭ سالماعى قانشا؟
2. بۇل قۇرالدى ادەبيەت ءمۇعالىمى ەشقاشان قاجەت ەتپەيدى. ال ماتەماتيكا ءمۇعالىمى بەسىنشى سىنىپتان قولىنان تاستامايدى. ول ءوزى ءبىر ەرەكشە زات، ولشەپ - ولشەپ الىپ، ءتۇر - تۇرگە ءبولىپ تاستايدى. بەتىندەگى بەلگىلەردى اۋىرىپ، قىزۋىڭ قاتتى كوتەرىلگەندە ماماڭ دا، دارىگەر دە قايتا - قايتا ايتىپ قويمايدى. بۇل نە؟
3. ۇشاق استانادان الماتىعا دەيىن 1 ساعات 20 مينۋت ۇشادى، ال كەرى قاراي 80 مينۋت ۇشادى. بۇل ايىرماشىلىقتى قالاي تۇسىنۋگە بولادى؟
4. ەلەكتر پويىزى شىعىستان باتىسقا قاراي ءجۇرىپ كەلە جاتتى. ول ساعاتىنا 60 كم شاپشاڭدىقپەن جول ءجۇردى. سول باعىتتا شىعىستان باتىسقا قاراي جەل سوعىپ تۇردى. ءبىراق ونىڭ شاپشاڭدىعى ساعاتىنا 50 كم. جەل پويىزدىڭ ءتۇتىنىن قاي جاققا قاراي ايداپ اكەتتى؟
5. «ويىمدى جالعاستىر...»
جەتى جۇرتتىڭ ءتىلىن ءبىل...
6. جۇمباقتى شەش
ءجۇز ءمۇيىزى بار،
ۇستىندە كيىزى بار.
7. كوڭىلدى ساناۋ.
دۇكەننەن مەن سابىن الدىم،
ونىڭ جانە قابىن الدىم.
ەكى داپتەر، ءبىر قارىنداش
ءتىس ىسقىشتى تاعى الدىم
ەسەپتەشى سوندا ءبارى
قانشا بولدى، قولدا بارى؟
10. ءۇي جۇمىسى
№1080 (2، 4، 6، 8)؛ №1081 (1، 3، 5، 7، 9)
11. باعالاۋ، ماداقتاۋ.
12. قورىتىندىلاۋ.

باعالاۋ ۇلگىسى
«5» الۋ ءۇشىن 10 جانە ودان كوپ
«4» الۋ ءۇشىن 7 - 9 ارالىعى
«3» الۋ ءۇشىن 4 - 6 ارالىعى
باعالاۋ بەتشەسى
ءۇي جۇمىسى. ماتەماتيكالىق ديكتانت. جاڭا تاقىرىپقا قاتىسۋى. كىتاپپەن جۇمىس. «كىم العىر» ويىنى. قورىتىندى