وڭتۇستىك امەريكانىڭ گەوگرافيالىق ورنى. اشىلۋ جانە زەرتتەلۋ تاريحى
باتىس قازاقستان وبلىسى، اقجايىق اۋدانى،
المالى ورتا جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەبى.
گەوگرافيا، ەكولوگيا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى سابيروۆ ەربول امانگەلدى ۇلى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: وڭتۇستىك امەريكانىڭ گەوگرافيالىق ورنى. اشىلۋ جانە زەرتتەلۋ تاريحى.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك. وڭتۇستىك امەريكانىڭ گەوگرافيالىق ورنىنا، زەرتتەلۋ تاريحىنا سيپاتتاما بەرە وتىرىپ، ونىڭ جاعالاۋىنداعى مۇحيتتار مەن تەڭىزدەردىڭ ماتەريك تابيعاتى ءۇشىن ماڭىزىن ءتۇسىندىرۋ.
تاربيەلىك. وقۋشىلاردى گەوگرافيالىق اشىلۋلارعا قىزىعۋشىلىق تۋعىزۋ، الەمدى تانىپ بىلۋگە باۋلۋ، تابيعاتتى قورعاۋعا، سۇيۋگە تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق. وقىتۋ بارىسىندا ءار ءتۇرلى ءادىس – تاسىلدەردى قولدانۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ بەلسەندىلىگىن، قىزىعۋىن ارتتىرۋ، كارتامەن جۇمىس جاساۋدى جەتىلدىرۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ساباقتى مەڭگەرۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: ينتەراكتيۆتى تاقتامەن جۇمىس، « كىم كوپ بىلەدى؟» ويىنى، بايانداۋ، سايكەستەندىرۋ تەستى، ۆەنن دياگرامماسى، كارتامەن جۇمىس.
ءپانارالىق بايلانىس: تاريح، بيولوگيا، ەكولوگيا، ادەبيەت.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: دۇنيەجۇزىنىڭ جانە وڭتۇستىك امەريكانىڭ فيزيكالىق كارتالارى، وقۋلىق، ينتەراكتيۆتى تاقتا، اتلاس، كەسكىن كارتا، ۇلەستىرمەلى قاعازدار، سۋرەتتەر، قوسىمشا ماتەريالدار.
ساباقتىڭ بارىسى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
وقۋشىلارمەن سالەمدەسىپ، ولاردى تۇگەندەپ، باعالاۋ پاراعىن بەرۋ.
ءۇي تاپسىرماسى: ءار توپ ىشىندە جەكە وقۋشىلارعا ۇلەستىرمەلى قاعازدار تاراتۋ.
I. « قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ» كەزەڭى. ءمۇعالىم وقۋشىلارعا سولتۇستىك امەريكا اياسىندا سۇراقتار بەرەدى.
توپ جەتەكشىلەرىنە باعالاۋ پاراعى بەرىلەدى. ولار جۇلدىزشا سالىپ، بەلگىلەپ وتىرادى. ءاربىر سۇراق ءبىر جۇلدىزشامەن باعالانادى. « كىم كوپ بىلەدى؟» ويىنى.
سۇراقتار:
1. سولتۇستىك امەريكا ماتەريگى قانداي ەجەلگى ماتەريكتىڭ قالدىعى؟
2. سولتۇستىك امەريكانىڭ جەرىنىڭ اۋدانى؟ 3. ماتەريكتىڭ وڭتۇستىگىندەگى شەتكى نۇكتەسى؟
4. ماتەريك جاعالاۋىنا العاش كەلگەن ساياحاتشى كىم؟
5. ماتەريكتىڭ ەڭ بيىك تاۋ شىڭى؟
6. سولتۇستىك امەريكا مەن وڭتۇستىك امەريكانى ءبولىپ تۇرعان كانال؟
7.،، ميسسيسيپي،، وزەنىنىڭ اتاۋى ۇندىستەر تىلىندە نە دەگەندى بىلدىرەدى؟
8. ارتيكالىق ءشول زوناسىندا تىرشىلىك ەتەتىن دۇنيەجۇزىلىك قىزىل كىتاپقا ەنگىزىلگەن جانۋار؟
9. ماتەريكتىڭ ورتالىق بولىكتەرىندە بولاتىن قۇيىن ءتارىزدى داۋىل؟
10. سولتۇستىك امەريكانىڭ ۇلى كولدەرىن اتاڭدار؟
II. « عاجايىپ وڭتۇستىك امەريكا» كەزەڭى.
تانىستىرۋ.
مەن ءوزىم بولدىم ءبىراز جۇمباق مەكەن
جاعاما العاش ءجۇزىپ كولۋمب كەلگەن،
ءۇندىستاندى تاپتىم دەپ قاتەلەسىپ،
حالقىمدى ۇندىستەر دەپ اتاپ كەتكەن.
ەڭ ۇزىن تاۋ تىزبەگى جەر بەتىندە
ادەمى، كوركەم سۇلۋ اند مەندە،
ۇستىرتتەر، ويپاتتار بار، جازىقتار بار
ىلعالدىڭ مول مولشەرى تاعى مەندە...
جاڭا ساباقتىڭ جوسپارى.
1. وڭتۇستىك امەريكانىڭ گەوگرافيالىق ورنى.
2. جاعالاۋداعى مۇحيتتار مەن تەڭىزدەر.
3. اشىلۋ جانە زەرتتەلۋ تاريحى.
1. وڭتۇستىك امەريكا سولتۇستىك امەريكا ماتەريگىمەن امەريكا دەگەن دۇنيە بولىگىن قۇرايدى. ال تىلدىك ەرەكشەلىگىنە قاراي ماتەريكتى ورتالىق امەريكامەن قوسىپ، لاتىن امەريكاسى دەپ اتايدى. ەڭ ەندى جەرى 50و. س. بويىنا سايكەس كەلەدى. جاعالاۋلارى كوپشىلىك بولىگىندە تىك جارتاستى، ونشا تىلىمدەنبەگەن بولىپ كەلەدى. ماتەريك جاعالاۋلارىنا جاقىن ماڭدا ارالدار از، تەك وڭتۇستىك – باتىسى مەن قيىر وڭتۇستىگىندە بىرنەشە ارالدار توبى كەزدەسەدى. ارالداردىڭ ەڭ ءىرىسى – ماگەللان بۇعازى ارقىلى ماتەريكتەن ءبولىنىپ جاتقان وتتى جەر ارالى. (وڭتۇستىك امەريكانىڭ فيزيكالىق كارتاسى)
2. ماتەريكتىڭ باتىسىن تىنىق مۇحيتى، ال شىعىس جاعالاۋلارىن اتلانت مۇحيتىنىڭ سۋلارى شايىپ جاتىر. وڭتۇستىك امەريكا جاعالاۋلارىندا ماتەريكتىك قاراڭ وتە ەنسىز، اسىرەسە، تىنىق مۇحيت جاعالاۋىندا بىردەن تەرەڭ شۇڭعىمالار باستالادى. ماتەريكتىڭ سولتۇستىك جاعالاۋىن اتلانت مۇحيتىنىڭ كاريب تەڭىزى شايىپ جاتىر.
3. وڭتۇستىك امەريكانى زەرتتەگەن ساياحاتشىلار تۋرالى اڭگىمە. ( 2 - قوسىمشا)
III. «وي - تولعانىس» كەزەڭى.
1.« سايكەستەندىرۋ تەستى»
اشىلۋ جانە زەرتتەلۋ تاريحى بويىنشا:
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
المالى ورتا جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەبى.
گەوگرافيا، ەكولوگيا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى سابيروۆ ەربول امانگەلدى ۇلى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: وڭتۇستىك امەريكانىڭ گەوگرافيالىق ورنى. اشىلۋ جانە زەرتتەلۋ تاريحى.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك. وڭتۇستىك امەريكانىڭ گەوگرافيالىق ورنىنا، زەرتتەلۋ تاريحىنا سيپاتتاما بەرە وتىرىپ، ونىڭ جاعالاۋىنداعى مۇحيتتار مەن تەڭىزدەردىڭ ماتەريك تابيعاتى ءۇشىن ماڭىزىن ءتۇسىندىرۋ.
تاربيەلىك. وقۋشىلاردى گەوگرافيالىق اشىلۋلارعا قىزىعۋشىلىق تۋعىزۋ، الەمدى تانىپ بىلۋگە باۋلۋ، تابيعاتتى قورعاۋعا، سۇيۋگە تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق. وقىتۋ بارىسىندا ءار ءتۇرلى ءادىس – تاسىلدەردى قولدانۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ بەلسەندىلىگىن، قىزىعۋىن ارتتىرۋ، كارتامەن جۇمىس جاساۋدى جەتىلدىرۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ساباقتى مەڭگەرۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: ينتەراكتيۆتى تاقتامەن جۇمىس، « كىم كوپ بىلەدى؟» ويىنى، بايانداۋ، سايكەستەندىرۋ تەستى، ۆەنن دياگرامماسى، كارتامەن جۇمىس.
ءپانارالىق بايلانىس: تاريح، بيولوگيا، ەكولوگيا، ادەبيەت.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: دۇنيەجۇزىنىڭ جانە وڭتۇستىك امەريكانىڭ فيزيكالىق كارتالارى، وقۋلىق، ينتەراكتيۆتى تاقتا، اتلاس، كەسكىن كارتا، ۇلەستىرمەلى قاعازدار، سۋرەتتەر، قوسىمشا ماتەريالدار.
ساباقتىڭ بارىسى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
وقۋشىلارمەن سالەمدەسىپ، ولاردى تۇگەندەپ، باعالاۋ پاراعىن بەرۋ.
ءۇي تاپسىرماسى: ءار توپ ىشىندە جەكە وقۋشىلارعا ۇلەستىرمەلى قاعازدار تاراتۋ.
I. « قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ» كەزەڭى. ءمۇعالىم وقۋشىلارعا سولتۇستىك امەريكا اياسىندا سۇراقتار بەرەدى.
توپ جەتەكشىلەرىنە باعالاۋ پاراعى بەرىلەدى. ولار جۇلدىزشا سالىپ، بەلگىلەپ وتىرادى. ءاربىر سۇراق ءبىر جۇلدىزشامەن باعالانادى. « كىم كوپ بىلەدى؟» ويىنى.
سۇراقتار:
1. سولتۇستىك امەريكا ماتەريگى قانداي ەجەلگى ماتەريكتىڭ قالدىعى؟
2. سولتۇستىك امەريكانىڭ جەرىنىڭ اۋدانى؟ 3. ماتەريكتىڭ وڭتۇستىگىندەگى شەتكى نۇكتەسى؟
4. ماتەريك جاعالاۋىنا العاش كەلگەن ساياحاتشى كىم؟
5. ماتەريكتىڭ ەڭ بيىك تاۋ شىڭى؟
6. سولتۇستىك امەريكا مەن وڭتۇستىك امەريكانى ءبولىپ تۇرعان كانال؟
7.،، ميسسيسيپي،، وزەنىنىڭ اتاۋى ۇندىستەر تىلىندە نە دەگەندى بىلدىرەدى؟
8. ارتيكالىق ءشول زوناسىندا تىرشىلىك ەتەتىن دۇنيەجۇزىلىك قىزىل كىتاپقا ەنگىزىلگەن جانۋار؟
9. ماتەريكتىڭ ورتالىق بولىكتەرىندە بولاتىن قۇيىن ءتارىزدى داۋىل؟
10. سولتۇستىك امەريكانىڭ ۇلى كولدەرىن اتاڭدار؟
II. « عاجايىپ وڭتۇستىك امەريكا» كەزەڭى.
تانىستىرۋ.
مەن ءوزىم بولدىم ءبىراز جۇمباق مەكەن
جاعاما العاش ءجۇزىپ كولۋمب كەلگەن،
ءۇندىستاندى تاپتىم دەپ قاتەلەسىپ،
حالقىمدى ۇندىستەر دەپ اتاپ كەتكەن.
ەڭ ۇزىن تاۋ تىزبەگى جەر بەتىندە
ادەمى، كوركەم سۇلۋ اند مەندە،
ۇستىرتتەر، ويپاتتار بار، جازىقتار بار
ىلعالدىڭ مول مولشەرى تاعى مەندە...
جاڭا ساباقتىڭ جوسپارى.
1. وڭتۇستىك امەريكانىڭ گەوگرافيالىق ورنى.
2. جاعالاۋداعى مۇحيتتار مەن تەڭىزدەر.
3. اشىلۋ جانە زەرتتەلۋ تاريحى.
1. وڭتۇستىك امەريكا سولتۇستىك امەريكا ماتەريگىمەن امەريكا دەگەن دۇنيە بولىگىن قۇرايدى. ال تىلدىك ەرەكشەلىگىنە قاراي ماتەريكتى ورتالىق امەريكامەن قوسىپ، لاتىن امەريكاسى دەپ اتايدى. ەڭ ەندى جەرى 50و. س. بويىنا سايكەس كەلەدى. جاعالاۋلارى كوپشىلىك بولىگىندە تىك جارتاستى، ونشا تىلىمدەنبەگەن بولىپ كەلەدى. ماتەريك جاعالاۋلارىنا جاقىن ماڭدا ارالدار از، تەك وڭتۇستىك – باتىسى مەن قيىر وڭتۇستىگىندە بىرنەشە ارالدار توبى كەزدەسەدى. ارالداردىڭ ەڭ ءىرىسى – ماگەللان بۇعازى ارقىلى ماتەريكتەن ءبولىنىپ جاتقان وتتى جەر ارالى. (وڭتۇستىك امەريكانىڭ فيزيكالىق كارتاسى)
2. ماتەريكتىڭ باتىسىن تىنىق مۇحيتى، ال شىعىس جاعالاۋلارىن اتلانت مۇحيتىنىڭ سۋلارى شايىپ جاتىر. وڭتۇستىك امەريكا جاعالاۋلارىندا ماتەريكتىك قاراڭ وتە ەنسىز، اسىرەسە، تىنىق مۇحيت جاعالاۋىندا بىردەن تەرەڭ شۇڭعىمالار باستالادى. ماتەريكتىڭ سولتۇستىك جاعالاۋىن اتلانت مۇحيتىنىڭ كاريب تەڭىزى شايىپ جاتىر.
3. وڭتۇستىك امەريكانى زەرتتەگەن ساياحاتشىلار تۋرالى اڭگىمە. ( 2 - قوسىمشا)
III. «وي - تولعانىس» كەزەڭى.
1.« سايكەستەندىرۋ تەستى»
اشىلۋ جانە زەرتتەلۋ تاريحى بويىنشا:
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
You Might Also Like
