ءورت قاۋىپسىزدىگى (تاربيە ساعاتى)
تاربيە ساعاتى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءورت قاۋىپسىزدىگى
ساباقتىڭ ماقساتى مەن مىندەتى:
بىلىمدىلىك: بالالاردىڭ ءورت قاۋىپسىزدىگى ەرەجەلەرى تۋرالى بىلىمدەرىن قالىپتاستىرىپ، ءقاۋىپ تونگەن كەزدە وزدەرىن قورعاي بىلۋگە ماشىقتاندىرۋ بولىپ تابىلادى.
دامىتۋشىلىق: وي - ءورىسىن، دۇنيەتانىمىن دامىتۋ؛
تاربيەلىك: ەڭبەكسۇيگىشتىككە، ۇقىپتىلىققا، جاۋاپكەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتى جۇرگىزۋ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، پرەزەنتاسيا تۇرىندە كورسەتۋ.
ساباقتىڭ ءوتىلۋ فورماسى: ۇجىمدىق.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ ساباعى.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءداستۇرلى ساباق.
ساباق بارىسى.
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
ا) وقۋشىلاردىڭ ساباققا دايىندىعىن پىسىقتاۋ.
ءا) وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ
ءىى. وتكەندى پىسىقتاۋ، جاڭا ساباققا دايىندىق كەزەڭى.
ءىىى. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ.
ءورت قاۋىپسىزدىگى.
ءورت – بۇل ادامنىڭ ءومىرى مەن دەنساۋلىعىنا، قوعام مەن مەملەكەتكە زيانىن تيگىزەتىن، قورشاعان ورتاعا ۇلكەن ماتەريالدىق زاقىم كەلتىرەتىن، قورشاعان ورتاداعى زاتتاردىڭ باقىلاۋسىز جانۋى. ءورت ۋاقىتىمەن جانە كەڭىستىكتە كوبەيەتىن، جانۋدان بولەك ماسسا جانە جىلۋ اۋىسۋىن قوساتىن، اۋىر فيزيكو - حيميميالىق پروسەسس. ءورت وقيعالارى نەگىزىنەن تۇرعىن سەكتوردا تۋىنداپ وتىر. ياعني، ءورت باسقا ورىندارعا قاراعاندا ازاماتتاردىڭ ۇيلەرىندە ءجيى ورىن الادى. ونىڭ سەبەپتەرى دە ءار ءتۇرلى. ونىڭ ىشىندە باستى 4 سەبەپتى ايتۋعا بولادى: 1. وتتى ابايسىز قولدانۋ؛ 2. پەشتىڭ اقاۋلىعى؛ 3. ەلەكتر جەلىلەرى مەن قۇرالدارىن پايدالانۋدا ءورت قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن ساقتاماۋ؛ 4. بالالاردى قاراۋسىز قالدىرۋ بولىپ تابىلادى.
ەڭ باستىسى، ۇيدە وت جاعىلىپ، قىس بويى پايدالانىلاتىن پەش اقاۋلى بولسا، وندا ول ءورتتىڭ باسپانادا ورىن الۋىنا بىردەن - ءبىر سەبەپشى. ۇيدەگى پەشكە اسا ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراۋ كەرەك. پەش جازدىڭ كۇنى مىندەتتى تۇردە جوندەۋدەن وتكىزىلۋى ءتيىس. بالالارعا پەشتى قاراۋعا جانە جاعۋعا تيىم سالىنادى.
ءورت وقيعالارىنا باستى سەبەپشىلەردىڭ ءبىرى گاز باللونداردى پايدالانۋداعى ءورت قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن ساقتاماۋ بولىپ وتىر. گاز باللونى ورتكە قاۋىپتىلىگىمەن بىرگە، ۇيدە جارىلىسقا سەبەپشى بولىپ، ۇلكەن اپاتقا دا سوقتىرۋى مۇمكىن. گاز باللونى گاز پليتاسىنا دۇرىس ورناتىلۋى قاجەت. گاز باللونى گازدىڭ شىعىپ جاتقانىن، تەك سابىن كوپىرشىكتەرى ارقىلى تەكسەرۋگە بولادى. گازدىڭ ءيىسىن اۋادان سەزگەن ۋاقىتتا سىرىڭكە جاعۋعا، تەمەكى شەگۋگە، باسقا دا ەلەكتر قوندىرعىلارىن ىسكە قوسۋعا بولمايدى.
گاز شىققانىن بايقاساڭىز، تەز ارادا ەسىك پەن تەرەزەنى اشىپ بولمەنى جەلدەتىپ، باللوندى دالاعا شىعارىپ، اپاتتان قۇتقارۋ قىزمەتىنە حابارلاسىڭىز. باللوندى قىزدىرۋعا، ەگەر باللون بۇزىلعان بولسا، ونى ءوزىڭىز جوندەۋگە تيىم سالىنادى.
ءورت وقيعالارىنا باستى سەبەپشى ەلەكتر جەلىسى جانە ءورت قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن بۇزۋى بولىپ تابىلادى. ۇيگە جارىق تارتقان كەزدە، كوبىنەسە، ونىڭ دۇرىس ورناتىلۋى ەسكەرىلە بەرمەيدى. ەسكىرگەن سىمداردى قولدانۋ دا كەزدەسەدى. وسى ءجايتتاردىڭ بارلىعى اياعىندا ورتكە اكەپ سوقتىرادى. ەلەكتر جەلىسى بۇزىلا قالعان جاعدايدا، كاسىبي ءبىلىمىڭىز بولماسا، ونى ءوزىڭىز جوندەۋ - وتە ءقاۋىپتى.
سوندىقتان، ۇيدەگى ەلەكتر جەلىلەرىنە سالماق تۇسىرەتىندەي 2 - 3 ەلەكتر زاتىن ءبىر مەزەتتە ەلەكتر قۋاتىنا قوسپاۋ كەرەك.
ورتكە كەلگەندە بالانىڭ دا شالالىعى بار. قولىناسىرىڭكەۇستاپويناعانجاسوسپىرىمدەردىڭابايسىزدىعىنانبولعانورتوقيعالارى از ەمەس.
ءورت قاۋىپسىزدىگى – بۇل ءورت بولۋ مۇمكىندىگىن بولدىرماۋ جانە ونىڭ پايدا بولعان كەزىندە ادامدارعا، قۇرىلىس جانە ماتەريالدىق قۇندىلىقتارعا ءورتتىڭ ءقاۋىپتى فاكتورلارىنىڭ جاعىمسىز اسەرلەرىن جويۋ ءۇشىن قاجەتتى شارالاردى قولدانۋ بولىپ سانالادى.
ورتتەردى ءسوندىرۋدىڭ نەگىزگى قۇرالدارى:
سۋ — ءورتتى ءسوندىرۋدىڭ نەگىزگى قۇرالى. سۋ ەلەكتر وتكىزگىش، سوندىقتان ونى توقتا تۇرعان جۇيەلەر مەن جابدىقتاردى سوندىرۋگە پايدالانۋعا بولمايدى. ەلەكتر سىمدارعا سۋدىڭ تۇسۋىنەن قىسقا تۇيىقتالۋى بولۋى مۇمكىن.
قۇم — ءورتتىڭ شاعىن وشاقتارىن ءسوندىرۋ قۇرالدارىنىڭ ەڭ قاراپايىمى بولىپ تابىلادى. ونىڭ وتتى سوندىرۋدەگى ارەكەتى — ول جانعىش زاتتى سالقىنداتادى
حيميالىق كوبىكتىڭ قۇندىلىعى ونىڭ توزىمدىلىگىندە، تۇتقىرلىعىندا، جەڭىلدىگىندە بولىپ تابىلادى، ول جانعان زاتتى تولىعىمەن تىعىز جاۋادى جانە وعان اۋا جىبەرمەيدى.
كومىر قىشقىلدى ءورت سوندىرگىشتەر حيميالىقتارمەن قاتار ايتارلىقتاي تارالعان. ولار حيميالىق زەرتحانالاردا، كىتاپحانالاردا، مۇراجايلاردا جانە باسقا دا جايلاردا كەڭىنەن قولدانىلادى. بۇل ءورت سوندىرگىشتى قۋاتتاندىرۋ ءۇشىن ۇلكەن قىسىمدا تۇرعان سۇيىتىلعان كومىر قىشقىلى (كومىرتەك ديوكسيدى) قولدانىلادى.
ءورت سوندىرگىشپەن جۇمىس ىستەۋ بارىسىندا باللوندى كولدەنەڭ جاعدايعا بۇرۋعا بولمايدى، ويتكەنى بۇل كەزدە سيفوندى قۇبىر ارقىلى كومىر قىشقىلدىڭ شىعۋى بۇزىلادى.
قازىرگى ۋاقىتتا قۇرعاق ۇنتاقتارمەن تولتىرىلعان ۇنتاقتى ءورت سوندىرگىشتەر كوپ تارالعان، ولار ءورت اۋماعىنا ءتۇسىپ، وتتى سوندىرەتىن زات بولەدى.
ۇنتاقتى ءورت سوندىرگىشتەر تەز تۇتانعىش جانە جانعىش سۇيىقتىقتاردىڭ، گازداردىڭ، اعاش ونىمدەرىنىڭ، توق قىسىمىندا تۇرعان ەلەكتر سىمداردىڭ، ءسىلتىلى مەتاللدار مەن وزدىگىنەن جانۋ قاسيەتى بار باسقا دا زاتتاردىڭ جانۋىن ءسوندىرۋ ءۇشىن قولدانىلادى.
ءورت قاۋىپسىزدىگى ەرەجەسى
ۇيدەگى ءورت
ەگەر ءورت قاتتى جانىپ تۇرسا، وندا ءسىزدىڭ نەگىزگى ماقساتىڭىز تەز ۇيدەن كەتۋ. 101 - گە حابارلاسىپ ءورت سوندىرۋشىلەردى شاقىرتۋ. ەگەر ءورت قاتتى جانىپ تۇرماسا دا، ءبىراق ءۇيدىڭ ءىشى قاتتى ءتۇتىن بولسا، ۇيدەن تەز كەتۋ كەرەك. ءتۇتىن ورتتەن دە ءقاۋىپتى بولادى.
ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز:
1. ءتۇتىننىڭ ءيسىن سەزگەننەن كەيىن ۇيدەن تەز كەتىڭىز. كەز كەلگەن شۇبەرەكتى سۋلاپ اۋىزىڭىز بەن مۇرىندى جابىڭىز سوسىن ەڭكەيىپ (ويتكەنى ءتۇتىن جوعارىعا ۇمتىلادى) بولمەدەن كەتىڭىز.
2. ەگەر ءورت كىشكەنتاي بولمەدە بولسا، وندا ەسىكتەر مەن تەرەزەلەردى اشپاڭىز، اۋا ءورتتى كۇشەيتىپ جىبەرەدى.
3. جانىپ جاتقان ۇيدەن ليفتپەن تۇسپەڭىز، ويتكەنى ول قاتتى ءورت بولىپ جاتقان قاباتتا توقتاپ اشىلۋ مۇمكىن جانە سودان ءبارى جاراقات الادى. توك كەز كەلگەن ۋاقىتتا ءسونىپ قالۋ مۇمكىن جانە ليفت ەتاجداردىڭ اراسىندا قالۋ مۇمكىن.
4. ەگەر كوريدور جانە پلوششادكا ورتتە جانە تۇتىندە (تومەن تۇسۋگە جول جابىق) بولسا، وندا شاتىرعا كوتەرىلىڭىز.
5. ەگەر ءورت كوريدوردا بولسا، ەسىكتى قاتتى جاۋىپ، سۇيىق شۇبەرەكتەرمەن اشىق جەرلەردى جاۋىپ، ەسىككە كورپە نە پالتو ءىلىڭىز. تەرەزەنى اشىپ قاتتى داۋىس بەرىپ كومەككە شاقىرىڭىز.
6. ەگەر سىزگە بىرەۋدى ورتتەن قۇتقارۋ كەرەك بولسا، وندا ءوزىڭدى ارقانمەن وراپ ءبىر شەتىن دالادا تۇرعان ادامعا بەرىڭىز. ەگەر ءسىز ەسىڭىزدى جوعالساڭىز، وندا ءسىزدى ارقاننان تارتىپ ورتتەن الىپ شىعا الادى. اۋىزىمەن مۇرىندى ىلعال شۇبەرەكپەن جابىڭىز.
7. ەگەر قۇتقارعان ادام تۇتىنمەن دەمالىپ ەسىن جوعالتسا، وندا وعان جاساندى دەم بەرىڭىز.
تۇتىنمەن ۋلانۋدىڭ العاشقى بەلگىلەرى: باستىڭ اينالۋى، باس اۋىرۋى، ءجيى دەمالۋ، جۇرەك اينۋى، سانانى جوعالتۋ.
ەگەر ءورت قاتتى جانىپ تۇرماسا.
ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز:
1. ءورتتى ءبىر زاتپەن (كورپە، پالتومەن) ۇستىنەن جابا سالىڭىز. سودان كەيىن ۇستىنەن سۋ كۇيىڭىز.
2. تۇتىنمەن دەمالماۋعا تىرىسىڭىز. مۇرىندى جانە اۋىزدى ىلعال شۇبەرەكپەن وراپ قويىڭىز.
3. ورتتەن جانىپ تۇرعان زاتتاردى الماڭىز، ويتكەنى ول ءورتتىڭ تارالۋدىڭ سەبەپكەرى بولادى.
4. ءورتتى شەتىنەن باستاپ ورتاعا قاراي ءسوندىرۋ كەرەك.
ادام ۇستىندەگى كيىمنىڭ جانىپ كەتۋى
ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز:
ادامدى تەز عانا جەرگە جاتقىزىڭىز (بۇل ءورتتىڭ ادامنىڭ باسىنا بارۋىنا جول جابادى)، ۇستىنە سۋ كۇيىپ نەمەسە كۋرتكامەن، پالتومەن جابىڭىز.
ءورتتىڭ الدىن الۋ شارالارىن مىنالار كىرەدى:
- قۇرىلىستىق - جوبالاۋ؛
- تەحنيكالىق؛
- ۇيىمداستىرۋشىلىق؛
قۇرىلىستىق - جوبالاۋ شارالارى عيماراتتار مەن قۇرىلىستاردىڭ وتقا توزىمدىلىگىمەن انىقتالادى.
تەحنيكالىق شارالارىنا مىنالار كىرەدى:
- ومىرگە قاجەتتى جۇيەلەردى (جىلۋ، جارىقتاندىرۋ، ۆەنتيلياسيا ت. ب.) ورناتقان كەزدەردە ءورت قاۋىپسىزدىگى نورمالارىن ساقتاۋ؛
- قۇرال - جابدىقتار جۇمىسىنىڭ ءتارتىبى مەن تەحنولوگيالىق پروسەستەر پارامەرتلەرىن ساقتاۋ؛
- ءارتۇرلى قورعانۋ جۇيەلەرىن پايدالانۋ.
ۇيىمداستىرۋشىلىق شارالار قۇرامىنا ءورت قاۋىپسىزدىگى بويىنشا وقۋ وتكىزۋ، ءورت قاۋىپسىزدىگى شارالارىنىڭ ساقتالۋىن تەكسەرۋ كىرەدى.
IV. جاڭا ساباقتى بەكىتۋ.
سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ.
1. ءورت دەگەنىمىز نە؟
2. ءورت قاۋىپسىزدىگى دەگەنىمىز نە؟
3. ءورتتىڭ الدىن الۋ شارالارى.
4. ءورت ءسوندىرۋ قۇرالدارى.
V. ساباقتى قورىتىندىلاۋ، باعالاۋ.
كۇندەلىكتى ومىردە ادام بالاسىن قورشاعان ءقاۋىپ - قاتەر از ەمەس. سونىڭ ىشىندە، ەڭ كۇردەلى – ءورت.
ءورت – اسا قاتىگەز، ول ەشكىمدى ايامايدى. ەڭ باستىسى، ءورتتىڭ تۋىنداۋىنا جول بەرمەگەن ءجون.
قۇرمەتتى وقۋشىلار، ءورت قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن ساقتاۋلارىڭىزدى وتىنەمىن. ورتتەن ساق بولىڭىزدار!!!
ءورت قاۋىپسىزدىگى (تاربيە ساعاتى) جۇكتەۋ
ءورت قاۋىپسىزدىگى (تاربيە ساعاتى) سلايد جۇكتەۋ
ءورت قاۋىپسىزدىگى (تاربيە ساعاتى) فلپچ جۇكتەۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءورت قاۋىپسىزدىگى
ساباقتىڭ ماقساتى مەن مىندەتى:
بىلىمدىلىك: بالالاردىڭ ءورت قاۋىپسىزدىگى ەرەجەلەرى تۋرالى بىلىمدەرىن قالىپتاستىرىپ، ءقاۋىپ تونگەن كەزدە وزدەرىن قورعاي بىلۋگە ماشىقتاندىرۋ بولىپ تابىلادى.
دامىتۋشىلىق: وي - ءورىسىن، دۇنيەتانىمىن دامىتۋ؛
تاربيەلىك: ەڭبەكسۇيگىشتىككە، ۇقىپتىلىققا، جاۋاپكەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتى جۇرگىزۋ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، پرەزەنتاسيا تۇرىندە كورسەتۋ.
ساباقتىڭ ءوتىلۋ فورماسى: ۇجىمدىق.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ ساباعى.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءداستۇرلى ساباق.
ساباق بارىسى.
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
ا) وقۋشىلاردىڭ ساباققا دايىندىعىن پىسىقتاۋ.
ءا) وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ
ءىى. وتكەندى پىسىقتاۋ، جاڭا ساباققا دايىندىق كەزەڭى.
ءىىى. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ.
ءورت قاۋىپسىزدىگى.
ءورت – بۇل ادامنىڭ ءومىرى مەن دەنساۋلىعىنا، قوعام مەن مەملەكەتكە زيانىن تيگىزەتىن، قورشاعان ورتاعا ۇلكەن ماتەريالدىق زاقىم كەلتىرەتىن، قورشاعان ورتاداعى زاتتاردىڭ باقىلاۋسىز جانۋى. ءورت ۋاقىتىمەن جانە كەڭىستىكتە كوبەيەتىن، جانۋدان بولەك ماسسا جانە جىلۋ اۋىسۋىن قوساتىن، اۋىر فيزيكو - حيميميالىق پروسەسس. ءورت وقيعالارى نەگىزىنەن تۇرعىن سەكتوردا تۋىنداپ وتىر. ياعني، ءورت باسقا ورىندارعا قاراعاندا ازاماتتاردىڭ ۇيلەرىندە ءجيى ورىن الادى. ونىڭ سەبەپتەرى دە ءار ءتۇرلى. ونىڭ ىشىندە باستى 4 سەبەپتى ايتۋعا بولادى: 1. وتتى ابايسىز قولدانۋ؛ 2. پەشتىڭ اقاۋلىعى؛ 3. ەلەكتر جەلىلەرى مەن قۇرالدارىن پايدالانۋدا ءورت قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن ساقتاماۋ؛ 4. بالالاردى قاراۋسىز قالدىرۋ بولىپ تابىلادى.
ەڭ باستىسى، ۇيدە وت جاعىلىپ، قىس بويى پايدالانىلاتىن پەش اقاۋلى بولسا، وندا ول ءورتتىڭ باسپانادا ورىن الۋىنا بىردەن - ءبىر سەبەپشى. ۇيدەگى پەشكە اسا ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراۋ كەرەك. پەش جازدىڭ كۇنى مىندەتتى تۇردە جوندەۋدەن وتكىزىلۋى ءتيىس. بالالارعا پەشتى قاراۋعا جانە جاعۋعا تيىم سالىنادى.
ءورت وقيعالارىنا باستى سەبەپشىلەردىڭ ءبىرى گاز باللونداردى پايدالانۋداعى ءورت قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن ساقتاماۋ بولىپ وتىر. گاز باللونى ورتكە قاۋىپتىلىگىمەن بىرگە، ۇيدە جارىلىسقا سەبەپشى بولىپ، ۇلكەن اپاتقا دا سوقتىرۋى مۇمكىن. گاز باللونى گاز پليتاسىنا دۇرىس ورناتىلۋى قاجەت. گاز باللونى گازدىڭ شىعىپ جاتقانىن، تەك سابىن كوپىرشىكتەرى ارقىلى تەكسەرۋگە بولادى. گازدىڭ ءيىسىن اۋادان سەزگەن ۋاقىتتا سىرىڭكە جاعۋعا، تەمەكى شەگۋگە، باسقا دا ەلەكتر قوندىرعىلارىن ىسكە قوسۋعا بولمايدى.
گاز شىققانىن بايقاساڭىز، تەز ارادا ەسىك پەن تەرەزەنى اشىپ بولمەنى جەلدەتىپ، باللوندى دالاعا شىعارىپ، اپاتتان قۇتقارۋ قىزمەتىنە حابارلاسىڭىز. باللوندى قىزدىرۋعا، ەگەر باللون بۇزىلعان بولسا، ونى ءوزىڭىز جوندەۋگە تيىم سالىنادى.
ءورت وقيعالارىنا باستى سەبەپشى ەلەكتر جەلىسى جانە ءورت قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن بۇزۋى بولىپ تابىلادى. ۇيگە جارىق تارتقان كەزدە، كوبىنەسە، ونىڭ دۇرىس ورناتىلۋى ەسكەرىلە بەرمەيدى. ەسكىرگەن سىمداردى قولدانۋ دا كەزدەسەدى. وسى ءجايتتاردىڭ بارلىعى اياعىندا ورتكە اكەپ سوقتىرادى. ەلەكتر جەلىسى بۇزىلا قالعان جاعدايدا، كاسىبي ءبىلىمىڭىز بولماسا، ونى ءوزىڭىز جوندەۋ - وتە ءقاۋىپتى.
سوندىقتان، ۇيدەگى ەلەكتر جەلىلەرىنە سالماق تۇسىرەتىندەي 2 - 3 ەلەكتر زاتىن ءبىر مەزەتتە ەلەكتر قۋاتىنا قوسپاۋ كەرەك.
ورتكە كەلگەندە بالانىڭ دا شالالىعى بار. قولىناسىرىڭكەۇستاپويناعانجاسوسپىرىمدەردىڭابايسىزدىعىنانبولعانورتوقيعالارى از ەمەس.
ءورت قاۋىپسىزدىگى – بۇل ءورت بولۋ مۇمكىندىگىن بولدىرماۋ جانە ونىڭ پايدا بولعان كەزىندە ادامدارعا، قۇرىلىس جانە ماتەريالدىق قۇندىلىقتارعا ءورتتىڭ ءقاۋىپتى فاكتورلارىنىڭ جاعىمسىز اسەرلەرىن جويۋ ءۇشىن قاجەتتى شارالاردى قولدانۋ بولىپ سانالادى.
ورتتەردى ءسوندىرۋدىڭ نەگىزگى قۇرالدارى:
سۋ — ءورتتى ءسوندىرۋدىڭ نەگىزگى قۇرالى. سۋ ەلەكتر وتكىزگىش، سوندىقتان ونى توقتا تۇرعان جۇيەلەر مەن جابدىقتاردى سوندىرۋگە پايدالانۋعا بولمايدى. ەلەكتر سىمدارعا سۋدىڭ تۇسۋىنەن قىسقا تۇيىقتالۋى بولۋى مۇمكىن.
قۇم — ءورتتىڭ شاعىن وشاقتارىن ءسوندىرۋ قۇرالدارىنىڭ ەڭ قاراپايىمى بولىپ تابىلادى. ونىڭ وتتى سوندىرۋدەگى ارەكەتى — ول جانعىش زاتتى سالقىنداتادى
حيميالىق كوبىكتىڭ قۇندىلىعى ونىڭ توزىمدىلىگىندە، تۇتقىرلىعىندا، جەڭىلدىگىندە بولىپ تابىلادى، ول جانعان زاتتى تولىعىمەن تىعىز جاۋادى جانە وعان اۋا جىبەرمەيدى.
كومىر قىشقىلدى ءورت سوندىرگىشتەر حيميالىقتارمەن قاتار ايتارلىقتاي تارالعان. ولار حيميالىق زەرتحانالاردا، كىتاپحانالاردا، مۇراجايلاردا جانە باسقا دا جايلاردا كەڭىنەن قولدانىلادى. بۇل ءورت سوندىرگىشتى قۋاتتاندىرۋ ءۇشىن ۇلكەن قىسىمدا تۇرعان سۇيىتىلعان كومىر قىشقىلى (كومىرتەك ديوكسيدى) قولدانىلادى.
ءورت سوندىرگىشپەن جۇمىس ىستەۋ بارىسىندا باللوندى كولدەنەڭ جاعدايعا بۇرۋعا بولمايدى، ويتكەنى بۇل كەزدە سيفوندى قۇبىر ارقىلى كومىر قىشقىلدىڭ شىعۋى بۇزىلادى.
قازىرگى ۋاقىتتا قۇرعاق ۇنتاقتارمەن تولتىرىلعان ۇنتاقتى ءورت سوندىرگىشتەر كوپ تارالعان، ولار ءورت اۋماعىنا ءتۇسىپ، وتتى سوندىرەتىن زات بولەدى.
ۇنتاقتى ءورت سوندىرگىشتەر تەز تۇتانعىش جانە جانعىش سۇيىقتىقتاردىڭ، گازداردىڭ، اعاش ونىمدەرىنىڭ، توق قىسىمىندا تۇرعان ەلەكتر سىمداردىڭ، ءسىلتىلى مەتاللدار مەن وزدىگىنەن جانۋ قاسيەتى بار باسقا دا زاتتاردىڭ جانۋىن ءسوندىرۋ ءۇشىن قولدانىلادى.
ءورت قاۋىپسىزدىگى ەرەجەسى
ۇيدەگى ءورت
ەگەر ءورت قاتتى جانىپ تۇرسا، وندا ءسىزدىڭ نەگىزگى ماقساتىڭىز تەز ۇيدەن كەتۋ. 101 - گە حابارلاسىپ ءورت سوندىرۋشىلەردى شاقىرتۋ. ەگەر ءورت قاتتى جانىپ تۇرماسا دا، ءبىراق ءۇيدىڭ ءىشى قاتتى ءتۇتىن بولسا، ۇيدەن تەز كەتۋ كەرەك. ءتۇتىن ورتتەن دە ءقاۋىپتى بولادى.
ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز:
1. ءتۇتىننىڭ ءيسىن سەزگەننەن كەيىن ۇيدەن تەز كەتىڭىز. كەز كەلگەن شۇبەرەكتى سۋلاپ اۋىزىڭىز بەن مۇرىندى جابىڭىز سوسىن ەڭكەيىپ (ويتكەنى ءتۇتىن جوعارىعا ۇمتىلادى) بولمەدەن كەتىڭىز.
2. ەگەر ءورت كىشكەنتاي بولمەدە بولسا، وندا ەسىكتەر مەن تەرەزەلەردى اشپاڭىز، اۋا ءورتتى كۇشەيتىپ جىبەرەدى.
3. جانىپ جاتقان ۇيدەن ليفتپەن تۇسپەڭىز، ويتكەنى ول قاتتى ءورت بولىپ جاتقان قاباتتا توقتاپ اشىلۋ مۇمكىن جانە سودان ءبارى جاراقات الادى. توك كەز كەلگەن ۋاقىتتا ءسونىپ قالۋ مۇمكىن جانە ليفت ەتاجداردىڭ اراسىندا قالۋ مۇمكىن.
4. ەگەر كوريدور جانە پلوششادكا ورتتە جانە تۇتىندە (تومەن تۇسۋگە جول جابىق) بولسا، وندا شاتىرعا كوتەرىلىڭىز.
5. ەگەر ءورت كوريدوردا بولسا، ەسىكتى قاتتى جاۋىپ، سۇيىق شۇبەرەكتەرمەن اشىق جەرلەردى جاۋىپ، ەسىككە كورپە نە پالتو ءىلىڭىز. تەرەزەنى اشىپ قاتتى داۋىس بەرىپ كومەككە شاقىرىڭىز.
6. ەگەر سىزگە بىرەۋدى ورتتەن قۇتقارۋ كەرەك بولسا، وندا ءوزىڭدى ارقانمەن وراپ ءبىر شەتىن دالادا تۇرعان ادامعا بەرىڭىز. ەگەر ءسىز ەسىڭىزدى جوعالساڭىز، وندا ءسىزدى ارقاننان تارتىپ ورتتەن الىپ شىعا الادى. اۋىزىمەن مۇرىندى ىلعال شۇبەرەكپەن جابىڭىز.
7. ەگەر قۇتقارعان ادام تۇتىنمەن دەمالىپ ەسىن جوعالتسا، وندا وعان جاساندى دەم بەرىڭىز.
تۇتىنمەن ۋلانۋدىڭ العاشقى بەلگىلەرى: باستىڭ اينالۋى، باس اۋىرۋى، ءجيى دەمالۋ، جۇرەك اينۋى، سانانى جوعالتۋ.
ەگەر ءورت قاتتى جانىپ تۇرماسا.
ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز:
1. ءورتتى ءبىر زاتپەن (كورپە، پالتومەن) ۇستىنەن جابا سالىڭىز. سودان كەيىن ۇستىنەن سۋ كۇيىڭىز.
2. تۇتىنمەن دەمالماۋعا تىرىسىڭىز. مۇرىندى جانە اۋىزدى ىلعال شۇبەرەكپەن وراپ قويىڭىز.
3. ورتتەن جانىپ تۇرعان زاتتاردى الماڭىز، ويتكەنى ول ءورتتىڭ تارالۋدىڭ سەبەپكەرى بولادى.
4. ءورتتى شەتىنەن باستاپ ورتاعا قاراي ءسوندىرۋ كەرەك.
ادام ۇستىندەگى كيىمنىڭ جانىپ كەتۋى
ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز:
ادامدى تەز عانا جەرگە جاتقىزىڭىز (بۇل ءورتتىڭ ادامنىڭ باسىنا بارۋىنا جول جابادى)، ۇستىنە سۋ كۇيىپ نەمەسە كۋرتكامەن، پالتومەن جابىڭىز.
ءورتتىڭ الدىن الۋ شارالارىن مىنالار كىرەدى:
- قۇرىلىستىق - جوبالاۋ؛
- تەحنيكالىق؛
- ۇيىمداستىرۋشىلىق؛
قۇرىلىستىق - جوبالاۋ شارالارى عيماراتتار مەن قۇرىلىستاردىڭ وتقا توزىمدىلىگىمەن انىقتالادى.
تەحنيكالىق شارالارىنا مىنالار كىرەدى:
- ومىرگە قاجەتتى جۇيەلەردى (جىلۋ، جارىقتاندىرۋ، ۆەنتيلياسيا ت. ب.) ورناتقان كەزدەردە ءورت قاۋىپسىزدىگى نورمالارىن ساقتاۋ؛
- قۇرال - جابدىقتار جۇمىسىنىڭ ءتارتىبى مەن تەحنولوگيالىق پروسەستەر پارامەرتلەرىن ساقتاۋ؛
- ءارتۇرلى قورعانۋ جۇيەلەرىن پايدالانۋ.
ۇيىمداستىرۋشىلىق شارالار قۇرامىنا ءورت قاۋىپسىزدىگى بويىنشا وقۋ وتكىزۋ، ءورت قاۋىپسىزدىگى شارالارىنىڭ ساقتالۋىن تەكسەرۋ كىرەدى.
IV. جاڭا ساباقتى بەكىتۋ.
سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ.
1. ءورت دەگەنىمىز نە؟
2. ءورت قاۋىپسىزدىگى دەگەنىمىز نە؟
3. ءورتتىڭ الدىن الۋ شارالارى.
4. ءورت ءسوندىرۋ قۇرالدارى.
V. ساباقتى قورىتىندىلاۋ، باعالاۋ.
كۇندەلىكتى ومىردە ادام بالاسىن قورشاعان ءقاۋىپ - قاتەر از ەمەس. سونىڭ ىشىندە، ەڭ كۇردەلى – ءورت.
ءورت – اسا قاتىگەز، ول ەشكىمدى ايامايدى. ەڭ باستىسى، ءورتتىڭ تۋىنداۋىنا جول بەرمەگەن ءجون.
قۇرمەتتى وقۋشىلار، ءورت قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن ساقتاۋلارىڭىزدى وتىنەمىن. ورتتەن ساق بولىڭىزدار!!!
ءورت قاۋىپسىزدىگى (تاربيە ساعاتى) جۇكتەۋ
ءورت قاۋىپسىزدىگى (تاربيە ساعاتى) سلايد جۇكتەۋ
ءورت قاۋىپسىزدىگى (تاربيە ساعاتى) فلپچ جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ازيانىڭ مۇناي ەكسپورتتاۋشى ەلدەرى
