وتانىم - التىن بەسىگىم
وتانىم - التىن بەسىگىم (پرەزەنتاسياسىمەن)
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردى وتاندى سۇيۋگە، قازاق ەلىنىڭ رامىزدەرىن قاستەرلەۋگە، تۋعان جەرىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋعا تاربيەلەۋ.
قايىرلى كۇن، قادىرمەندى كورەرمەندەر. «وتانىم – التىن بەسىگىم» اتتى تاپقىر دوستار ويىنىنا قوش كەلدىڭىزدەر!
بۇل ويىن 2 توپ اراسىندا سايىس تۇرىندە وتەدى. ەندەشە 2 توپتى ورتاعا شاقىرايىق. الدارىڭىزدا «قارلىعاش» توبى جانە «تۇلپار» توبى.
ويىن شارتى:
● تانىستىرۋ
● ويلان، تاپ
● سەن، بىلەسىڭ بە؟
● ونەرپاز بولساڭ
● جۇمباق
سايىسكەر ونەرىنە باعا بەرەتىن قازىلار القاسىمەن تانىستىرايىن
_________________________________________________________
قازاقستان
تۋىمەن تۇعىرلى،
ەلتاڭباسىمەن ەڭسەلى،
انۇرانىمەن ايباتتى.
باتىرلىققا ۋىزىنان جارىعان،
ەر تۇركىنى بايراعىنان تانىعان.
ءوزى اقىن، ءوزى ءانشى حالىققا،
جاراسادى جىگەر بەرەر ءاڭۇران.
ق ر ءانۇرانىڭ ورىنداۋ.
1 سايىس تانىستىرۋ
1 - توپ:
ءبىز قازاق دەگەن مال باققان ەلمىز
ەشكىمگە سوقتىقپاي جاي جاتقان ەلمىز
ەشبىر دۇشپان باسىنباعان ەلمىز،
باسىمىزدان ءسوز اسىرماعان ەلمىز،
باسىمىزدان قۇت - بەرەكە قاشپاسىن دەپ،
جەرىمىزدىڭ شەتىن جاۋ باسپاسىن دەپ،
نايزاعا ۇكى تاققان ەلمىز،
دوستىقتى ساقتاي بىلگەن ەلمىز،
ءدام – تۇزدى اقتاي بىلگەن ەلمىز.
دالامداي كەڭ تۇسىنىگى، ۇعىمى،
قازاققا ءتان مىنەزى مەن قىلىعى.
اسەل اپايدىڭ التىنداي قىزدارى
الدارىندا ەكىنشى «ءا» سىنىبى.
2 - توپ:
وتان دەيمىز وت جاققان جەرىمىزدى،
وتان دەيمىز وسىرگەن ەلىمىزدى،
وتان دەيمىز تۋعان جەر اتامەكەن -
بيىك تاۋ، ورمان، توعاي، كولىمىزدى.
وتان دەيمىز كەڭ بايتاق استانانى
جاسىل جايلاۋ، جاڭا جول، جاس قالانى.
وتاننىڭ شەتى دە جوق، شەگى دە جوق،
ول ءبىراق، ءوز ۇيىڭنەن باستالادى
وتان – وسى دوستارىم،
كوڭىلگە مۇنى تۇيە ءبىل
وتتان دەپ ءوسىپ جاس جانىڭ،
ونى ارداقتاپ سۇيە ءبىل
گۇلدەنىپ جاسارۋدا بۇكىل اۋىل،
گۇلدەنە جايناپ ويىنعا ءبىز دە كەلدىك
وتاندى كوتەرەلىك بۇل ويىندا
تۇلپارلاردان قارلىعاشتارعا ءبىر سالەم!
ءادىل قازىلار ۇپايلارىن ەسەپتەگەنشە الدارىنا جازىقپايەۆ بەكبولاتتىڭ ورىنداۋىندا «تۋعان جەر» ءانى
2- سايىسى «ويلان، تاپ»
شارتى: الدىعا ءبىر وقۋشى شىعادى بەرىلگەن 5 سۋرەتتى 1 مينۋت ىشىندە وقۋشىلارعا ءتۇسىندىرۋ، ال
ولار تابۋ كەرەك.
پرەزيدەنت
كيىز ءۇي
جىلقى
اباي قۇنانبايەۆ
بايتەرەك
تۋ
تەڭگە
شاڭىراق
مەكتەپ
مونۋمەنت «ءۇش بي»
ءادىل قازىلار ۇپايلارىن ەسەپتەگەنشە الدارىنا قابيدوللايەۆا ايجان، مولداسەيىتوۆ ولجاس، بايماعانبەتوۆ اياتتى «قازاقستان»، «ەلتاڭبا»، «قازاقستان تۋى» اتتى تاقپاقتارىمەن ورتاعا شاقىرامىز. قول سوعىپ قارسى الايىق.
ءادىل قازىلارعا ءسوز بەرەيىك
3 - سايىس: «سەڭ، بىلەسىڭ بە؟»
5 ءانۇراننىڭ 2 شۋماعىن ورىنداۋ
10 بەيبىتشىلىك قۇسى
5 قاي جىلى جەلتوقسان وقيعاسى بولدى؟
15 ەلتاڭبانىڭ ورتاسىندا نە بەينەلەنگەن؟
15كوپتىك جالعاۋلاردى اتا
5. ۇزىن مويىن،
ەكى ىشەك،
قاتار - قاتار تەپكىشەك.
باسىپ كورسەڭ ءبىر - بىرلەپ
ءۇن شىعادى كۇمبىرلەپ.
10 ەتىستىكتىڭ سۇراقتارى
5 رەسپۋبليكا كۇنى
ءادىل قازىلار ۇپايلارىن ەسەپتەگەنشە الدارىنا
بازاربايەۆا التىنگۇل مەن عازيزوۆ رۋستامنىڭ ورىنداۋىندا «اتامەكەن» ءانى
4 - سايىس: «ونەرپاز بولساڭ»
ۇيدە دايىنداپ كەلگەندەرى
1. تۇلپارلار توبى
(تولە بي: ۋا، حالايىق، ءسوز ءقادىرىن بىلسەڭ،
جاڭبىر جاۋماسا – جەر جەتىم،
باسشى بولماسا – ەل جەتىم.
ءسوز تانىعىش جاستارعا ون ءتۇرلى جۇمباعىم بار.
ايتەكە بي: بيىككە شىقساڭ – كوزىڭ اشىلادى،
جاقسى مەن جولداس بولساڭ، كوڭىلىڭ.
ايتىڭىز ۇلى اعا!
تولە بي: ايتسام ون ءتۇرلى جۇمباعىم مىناۋ – 1، 2، 3، 4، 5، 6، 7، 8، 9، 10.
1 - وقۋشى: بۇل نە دەگەن جۇمباق؟ وسىنداي دا جۇمباق بولا ما؟
قازىبەك بي:
1 دەگەنىم – بىرلىگى كەتكەن ەل جامان،
2 دەگەنىم – ەگىسىپ وتكەن ەر جامان،
3 دەگەنىم – ءۇش بولىنگەن اعايىن جامان،
4 دەگەنىم – تۇراقسىز دوس جامان،
5 دەگەنىم – بەلسەنىپ شىققان جاۋ جامان،
6 دەگەنىم – اسقىنعان دەرت جامان،
7 دەگەنىم – جاس كەلىنشەك جەسىر قالسا، سول جامان،
8 دەگەنىم – سەرپىلمەگەن قايعى جامان،
9 دەگەنىم – تورقالى توي، توپىراقتى ولىمدە باس كورسەتپەس، سول جامان،
10 دەگەنىم – وڭالماس كارىلىككە داۋا بولماس دەگەن.
تولە بي: راحمەت ءدال تاۋىپ شەشتىڭ. ويى دا، ءتىلى دە جۇيرىك تۇلپارىم مەنىڭ.
ايتەكە بي: تامىرى سۋدا تۇرسا دا ۋاقىتى جەتكەندە قۋرامايتىن قۇراق جوق. تەك جاقسىدان ولمەيتىن ءسوز قالادى.
تولە بي: دۇرىس ايتاسىڭ، ايتەكە. ال، قاز داۋىستى قازىبەك بي مىنا جينالعان حالايىققا نە ايتاسىڭ؟
قازىبەك بي: وركەنىن ءوسسىن دەسەڭ كەكشىل بولما –
كەساپاتى تيەر ەلىڭە.
ەلىم ءوسسىن دەسەڭ، ءورشىل بولما –
وركەنىڭدى وشىرەرسىڭ،
اللاھۋاكبار.
تولە بي: ۋا، حالقىم!
كوسىلە شابار جەرىڭ بار!
تۋ كوتەرگەن ەلىم بار.
اتادان قالعان سارا جولىڭ بار،
ءسوز ءقادىرىن بىلىڭدەر.
2. قارلىعاشتار توبى «قازاقشا بي»
5 - سايىسى: «جۇمباق»
ەكى توپقا پاراقتار بەرىلەدى ول پاراقتاردا سوزدەر جازىلىپ تۇر. سەندەر سول سوزدەردى كورەرمەندەرگە ءتۇسىندىرىپ ولاردان سول ءسوزدى ەستۋ كەرەكسىڭدەر.
تەلەفون، كەسە، يت، انا، سومكە
داپتەر، نان، ايۋ، قۋىرشاق، گۇل
ءادىل قازىلارعا ءسوز بەرەيىك
ماراپاتتاۋ.
«ءوز ەلىم» حورمەن ورىنداۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردى وتاندى سۇيۋگە، قازاق ەلىنىڭ رامىزدەرىن قاستەرلەۋگە، تۋعان جەرىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋعا تاربيەلەۋ.
قايىرلى كۇن، قادىرمەندى كورەرمەندەر. «وتانىم – التىن بەسىگىم» اتتى تاپقىر دوستار ويىنىنا قوش كەلدىڭىزدەر!
بۇل ويىن 2 توپ اراسىندا سايىس تۇرىندە وتەدى. ەندەشە 2 توپتى ورتاعا شاقىرايىق. الدارىڭىزدا «قارلىعاش» توبى جانە «تۇلپار» توبى.
ويىن شارتى:
● تانىستىرۋ
● ويلان، تاپ
● سەن، بىلەسىڭ بە؟
● ونەرپاز بولساڭ
● جۇمباق
سايىسكەر ونەرىنە باعا بەرەتىن قازىلار القاسىمەن تانىستىرايىن
_________________________________________________________
قازاقستان
تۋىمەن تۇعىرلى،
ەلتاڭباسىمەن ەڭسەلى،
انۇرانىمەن ايباتتى.
باتىرلىققا ۋىزىنان جارىعان،
ەر تۇركىنى بايراعىنان تانىعان.
ءوزى اقىن، ءوزى ءانشى حالىققا،
جاراسادى جىگەر بەرەر ءاڭۇران.
ق ر ءانۇرانىڭ ورىنداۋ.
1 سايىس تانىستىرۋ
1 - توپ:
ءبىز قازاق دەگەن مال باققان ەلمىز
ەشكىمگە سوقتىقپاي جاي جاتقان ەلمىز
ەشبىر دۇشپان باسىنباعان ەلمىز،
باسىمىزدان ءسوز اسىرماعان ەلمىز،
باسىمىزدان قۇت - بەرەكە قاشپاسىن دەپ،
جەرىمىزدىڭ شەتىن جاۋ باسپاسىن دەپ،
نايزاعا ۇكى تاققان ەلمىز،
دوستىقتى ساقتاي بىلگەن ەلمىز،
ءدام – تۇزدى اقتاي بىلگەن ەلمىز.
دالامداي كەڭ تۇسىنىگى، ۇعىمى،
قازاققا ءتان مىنەزى مەن قىلىعى.
اسەل اپايدىڭ التىنداي قىزدارى
الدارىندا ەكىنشى «ءا» سىنىبى.
2 - توپ:
وتان دەيمىز وت جاققان جەرىمىزدى،
وتان دەيمىز وسىرگەن ەلىمىزدى،
وتان دەيمىز تۋعان جەر اتامەكەن -
بيىك تاۋ، ورمان، توعاي، كولىمىزدى.
وتان دەيمىز كەڭ بايتاق استانانى
جاسىل جايلاۋ، جاڭا جول، جاس قالانى.
وتاننىڭ شەتى دە جوق، شەگى دە جوق،
ول ءبىراق، ءوز ۇيىڭنەن باستالادى
وتان – وسى دوستارىم،
كوڭىلگە مۇنى تۇيە ءبىل
وتتان دەپ ءوسىپ جاس جانىڭ،
ونى ارداقتاپ سۇيە ءبىل
گۇلدەنىپ جاسارۋدا بۇكىل اۋىل،
گۇلدەنە جايناپ ويىنعا ءبىز دە كەلدىك
وتاندى كوتەرەلىك بۇل ويىندا
تۇلپارلاردان قارلىعاشتارعا ءبىر سالەم!
ءادىل قازىلار ۇپايلارىن ەسەپتەگەنشە الدارىنا جازىقپايەۆ بەكبولاتتىڭ ورىنداۋىندا «تۋعان جەر» ءانى
2- سايىسى «ويلان، تاپ»
شارتى: الدىعا ءبىر وقۋشى شىعادى بەرىلگەن 5 سۋرەتتى 1 مينۋت ىشىندە وقۋشىلارعا ءتۇسىندىرۋ، ال
ولار تابۋ كەرەك.
پرەزيدەنت
كيىز ءۇي
جىلقى
اباي قۇنانبايەۆ
بايتەرەك
تۋ
تەڭگە
شاڭىراق
مەكتەپ
مونۋمەنت «ءۇش بي»
ءادىل قازىلار ۇپايلارىن ەسەپتەگەنشە الدارىنا قابيدوللايەۆا ايجان، مولداسەيىتوۆ ولجاس، بايماعانبەتوۆ اياتتى «قازاقستان»، «ەلتاڭبا»، «قازاقستان تۋى» اتتى تاقپاقتارىمەن ورتاعا شاقىرامىز. قول سوعىپ قارسى الايىق.
ءادىل قازىلارعا ءسوز بەرەيىك
3 - سايىس: «سەڭ، بىلەسىڭ بە؟»
5 ءانۇراننىڭ 2 شۋماعىن ورىنداۋ
10 بەيبىتشىلىك قۇسى
5 قاي جىلى جەلتوقسان وقيعاسى بولدى؟
15 ەلتاڭبانىڭ ورتاسىندا نە بەينەلەنگەن؟
15كوپتىك جالعاۋلاردى اتا
5. ۇزىن مويىن،
ەكى ىشەك،
قاتار - قاتار تەپكىشەك.
باسىپ كورسەڭ ءبىر - بىرلەپ
ءۇن شىعادى كۇمبىرلەپ.
10 ەتىستىكتىڭ سۇراقتارى
5 رەسپۋبليكا كۇنى
ءادىل قازىلار ۇپايلارىن ەسەپتەگەنشە الدارىنا
بازاربايەۆا التىنگۇل مەن عازيزوۆ رۋستامنىڭ ورىنداۋىندا «اتامەكەن» ءانى
4 - سايىس: «ونەرپاز بولساڭ»
ۇيدە دايىنداپ كەلگەندەرى
1. تۇلپارلار توبى
(تولە بي: ۋا، حالايىق، ءسوز ءقادىرىن بىلسەڭ،
جاڭبىر جاۋماسا – جەر جەتىم،
باسشى بولماسا – ەل جەتىم.
ءسوز تانىعىش جاستارعا ون ءتۇرلى جۇمباعىم بار.
ايتەكە بي: بيىككە شىقساڭ – كوزىڭ اشىلادى،
جاقسى مەن جولداس بولساڭ، كوڭىلىڭ.
ايتىڭىز ۇلى اعا!
تولە بي: ايتسام ون ءتۇرلى جۇمباعىم مىناۋ – 1، 2، 3، 4، 5، 6، 7، 8، 9، 10.
1 - وقۋشى: بۇل نە دەگەن جۇمباق؟ وسىنداي دا جۇمباق بولا ما؟
قازىبەك بي:
1 دەگەنىم – بىرلىگى كەتكەن ەل جامان،
2 دەگەنىم – ەگىسىپ وتكەن ەر جامان،
3 دەگەنىم – ءۇش بولىنگەن اعايىن جامان،
4 دەگەنىم – تۇراقسىز دوس جامان،
5 دەگەنىم – بەلسەنىپ شىققان جاۋ جامان،
6 دەگەنىم – اسقىنعان دەرت جامان،
7 دەگەنىم – جاس كەلىنشەك جەسىر قالسا، سول جامان،
8 دەگەنىم – سەرپىلمەگەن قايعى جامان،
9 دەگەنىم – تورقالى توي، توپىراقتى ولىمدە باس كورسەتپەس، سول جامان،
10 دەگەنىم – وڭالماس كارىلىككە داۋا بولماس دەگەن.
تولە بي: راحمەت ءدال تاۋىپ شەشتىڭ. ويى دا، ءتىلى دە جۇيرىك تۇلپارىم مەنىڭ.
ايتەكە بي: تامىرى سۋدا تۇرسا دا ۋاقىتى جەتكەندە قۋرامايتىن قۇراق جوق. تەك جاقسىدان ولمەيتىن ءسوز قالادى.
تولە بي: دۇرىس ايتاسىڭ، ايتەكە. ال، قاز داۋىستى قازىبەك بي مىنا جينالعان حالايىققا نە ايتاسىڭ؟
قازىبەك بي: وركەنىن ءوسسىن دەسەڭ كەكشىل بولما –
كەساپاتى تيەر ەلىڭە.
ەلىم ءوسسىن دەسەڭ، ءورشىل بولما –
وركەنىڭدى وشىرەرسىڭ،
اللاھۋاكبار.
تولە بي: ۋا، حالقىم!
كوسىلە شابار جەرىڭ بار!
تۋ كوتەرگەن ەلىم بار.
اتادان قالعان سارا جولىڭ بار،
ءسوز ءقادىرىن بىلىڭدەر.
2. قارلىعاشتار توبى «قازاقشا بي»
5 - سايىسى: «جۇمباق»
ەكى توپقا پاراقتار بەرىلەدى ول پاراقتاردا سوزدەر جازىلىپ تۇر. سەندەر سول سوزدەردى كورەرمەندەرگە ءتۇسىندىرىپ ولاردان سول ءسوزدى ەستۋ كەرەكسىڭدەر.
تەلەفون، كەسە، يت، انا، سومكە
داپتەر، نان، ايۋ، قۋىرشاق، گۇل
ءادىل قازىلارعا ءسوز بەرەيىك
ماراپاتتاۋ.
«ءوز ەلىم» حورمەن ورىنداۋ.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.