وتباسى جانە بالاباقشا ىنتىماقتاستىعى
وتباسى جانە بالاباقشا ىنتىماقتاستىعى.
قازىرگى زامان تالابىندا وتباسى بالانىڭ وقۋ تاربيەسىنە ارالاسۋ قاجەتتىلىگى ايتىلعان. سوندىقتان اتا - انا مەن بالاباقشا اراسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋ وزەكتى ماسەلە بوپ وتىر. اتا – انامەن بالاباقشا ىنتىماقتاستىعى، بالانى وقىتۋ مەن تاربيەلەۋدەگى – بارشانىڭ ءىسى. وتباسىنىڭ دا، بالاباقشانىڭ دا ماقسات – مۇددەسى بىرەۋ – ول بولاشاق ۇرپاق تاربيەسى. بولاشاق ازامات تاربيەلەنەتىن العاشقى ۇيا – وتباسى، اتا - انا قۇشاعى. جاس ءسابيدىڭ العاشقى ەستيتىنى اناسىنىڭ مەيىربان ءسوزى؛ كورەتىنى اناسىنىڭ ايالى الاقانى. «ۇيادا نە كورسە، ۇشقاندا سونى ىلەدى» نەمەسە «اكە كورگەن وق جانار، انا كورگەن تون پىشەر» دەگەندە وسىنىڭ ايعاعى. ياعني، اتا – اناسىنىڭ ونەگەسى، ونەرى بالاعا ۇلگى بولاتىنى، بالا ۇيدە قانداي يگى ىستەرگە تاربيەلەنسە ۇيادان ۇشقاندا دا سول ونەگە – وسيەت وعان سارقىلماس قازىنا بولارى ءسوزسىز. عابيدەن مۇستافين ايتقانداي «اتا – انا ءقادىرىن بىلگەن بالا حالىق ءقادىرىن بىلەر، حالىق ءقادىرىن بىلگەن بالا اتا – انانىڭ دا ءقادىرىن بىلەدى. ول ءۇشىن ءوز حالقىنىڭ ءداستۇرىن مادەنيەتىن، ونەرىن، ءتىلىن قادىرلەۋدى اتا – انا جانە ۇستاز بوپ ۇيرەتۋ كەرەك». ەندەشە «جۇمىلا كوتەرگەن جۇك جەڭىل» دەمەكشى وتباسى بالاباقشا بىرلەسە ىنتىماقتاسا وتىرىپ، وقۋ تاربيە جۇمىسىن ماقساتتى جۇرگىزسە، ەلدىڭ، حالقىنىڭ ءداستۇرىن سىيلايتىن ۇلتجاندى جەتكىنشەك ءوسىرۋ ماقساتىمىز ەسەلى وتەلەرى ءسوزسىز. بولاشاق ۇرپاق تاربيەسىن ىسكە اسىرىپ وتىرعان كەز – كەلگەن مەكەمە ءۇشىن وتباسىمەن جۇمىستى ءتيىستى دارەجەدە ۇيىمداستىرۋدىڭ ماڭىزى وتە زور. سەبەبى، وتباسى بالانىڭ تۇپكى تامىرى بولمىسىن قالايتىن مەكەن. سوندىقتان دا بالاباقشانىڭ وقۋ – تاربيە جۇمىسىندا اتا – انالارمەن جۇمىسقا ەرەكشە ءمان بەرىلەدى. سول سەبەپتى مەن اتا – انالارمەن جۇمىسقا ۇلكەن كوڭىل بولەمىن. كوزدەگەن ماقساتىم: بالاباقشامەن وتباسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى بىرىكتىرە وتىرىپ وقۋ جانە تاربيەلەۋ جۇيەسىن ۇيىمداستىرىپ، ءار بالانى جەكە تۇلعا رەتىندە قازىرگى زامان تالابىنا ساي رۋحاني جان دۇنيەسىن بايىتىپ، بويىنداعى قۇندىلىقتاردى دامىتۋ. بالاباقشا مەن اتا – انا اراسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى قۇرۋ. الدىما قويعان مىندەتتەرىم:
1. اتا – انالارعا بالالاردىڭ جاس ەرەكشەلىكتەرىنە سايكەس پەداگوگيكالىق كەڭەس بەرۋ.
2. بالاباقشاداعى ءىس – شارالارعا اتا – انالاردى قاتىستىرۋ.
3. اتا – انالاردى بالاباقشا ومىرىمەن قىزىقتىرۋ.
4. ۇلگىلى اتا – انالاردى ناسيحاتتاۋ.
5. اتا – انالار بۇرىشىن جاساۋ.
6. اتا – انالارمەن بىرىگە وتىرىپ قۇرىلعان وقۋ – تاربيە جوسپارىن جاساۋ.
7. بالالاردى دامىتۋدىڭ دياگنوستيكاسىن جاساۋ.
8. كۇندەلىكتى وقۋ – تاربيە جۇمىسىنا اتا – انالاردى تارتۋ.
الدىما قويعان مىندەتتەرىمدى ىسكە اسىرۋدا مىناداي ءىس – ارەكەتتەردى ۇيىمداستىردىم:
تاربيەشىنىڭ جۇرگىزگەن جۇمىسىنان حابارلى بولۋ ءۇشىن اتا – انالارعا توپتا «سىزدەر ءۇشىن اتا - انا» بۇرىشىن جاسادىم. وندا اتا – انالار «بىزبەن بىرگە وقىڭىز» ايدارىنان كۇندەلىكتى جۇرگىزىلگەن تاربيە جۇمىستارى بويىنشا تولىق ماعلۇماتتار الادى. سونىمەن قاتار بالاباقشا كۇن تارتىبىمەن تانىسادى. سونىمەن بىرگە ءار توقسان سايىن «اشىق ەسىك كۇندەرى» ۇيىمداستىرىلادى. مۇندا اتا – انا بالاسىنىڭ جەتىستىكتەرىن نەمەسە قيىندىقتارىن كورەدى، جانەدە بالادا قيىندىق تۋدىراتىن ماسەلەلەردى، ۇيدە ۇيىمداستىرۋ بويىنشا تاربيەشىدەن ادىستەمەلىك نۇسقاۋلار، ديداكتيكالىق ويىندار پايدالاناتىن ادەبيەتتەر سەكىلدى كەپىلدەمەلەر الادى.
وتباسى جانە بالاباقشا ىنتىماقتاستىعى. جۇكتەۋ
قازىرگى زامان تالابىندا وتباسى بالانىڭ وقۋ تاربيەسىنە ارالاسۋ قاجەتتىلىگى ايتىلعان. سوندىقتان اتا - انا مەن بالاباقشا اراسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋ وزەكتى ماسەلە بوپ وتىر. اتا – انامەن بالاباقشا ىنتىماقتاستىعى، بالانى وقىتۋ مەن تاربيەلەۋدەگى – بارشانىڭ ءىسى. وتباسىنىڭ دا، بالاباقشانىڭ دا ماقسات – مۇددەسى بىرەۋ – ول بولاشاق ۇرپاق تاربيەسى. بولاشاق ازامات تاربيەلەنەتىن العاشقى ۇيا – وتباسى، اتا - انا قۇشاعى. جاس ءسابيدىڭ العاشقى ەستيتىنى اناسىنىڭ مەيىربان ءسوزى؛ كورەتىنى اناسىنىڭ ايالى الاقانى. «ۇيادا نە كورسە، ۇشقاندا سونى ىلەدى» نەمەسە «اكە كورگەن وق جانار، انا كورگەن تون پىشەر» دەگەندە وسىنىڭ ايعاعى. ياعني، اتا – اناسىنىڭ ونەگەسى، ونەرى بالاعا ۇلگى بولاتىنى، بالا ۇيدە قانداي يگى ىستەرگە تاربيەلەنسە ۇيادان ۇشقاندا دا سول ونەگە – وسيەت وعان سارقىلماس قازىنا بولارى ءسوزسىز. عابيدەن مۇستافين ايتقانداي «اتا – انا ءقادىرىن بىلگەن بالا حالىق ءقادىرىن بىلەر، حالىق ءقادىرىن بىلگەن بالا اتا – انانىڭ دا ءقادىرىن بىلەدى. ول ءۇشىن ءوز حالقىنىڭ ءداستۇرىن مادەنيەتىن، ونەرىن، ءتىلىن قادىرلەۋدى اتا – انا جانە ۇستاز بوپ ۇيرەتۋ كەرەك». ەندەشە «جۇمىلا كوتەرگەن جۇك جەڭىل» دەمەكشى وتباسى بالاباقشا بىرلەسە ىنتىماقتاسا وتىرىپ، وقۋ تاربيە جۇمىسىن ماقساتتى جۇرگىزسە، ەلدىڭ، حالقىنىڭ ءداستۇرىن سىيلايتىن ۇلتجاندى جەتكىنشەك ءوسىرۋ ماقساتىمىز ەسەلى وتەلەرى ءسوزسىز. بولاشاق ۇرپاق تاربيەسىن ىسكە اسىرىپ وتىرعان كەز – كەلگەن مەكەمە ءۇشىن وتباسىمەن جۇمىستى ءتيىستى دارەجەدە ۇيىمداستىرۋدىڭ ماڭىزى وتە زور. سەبەبى، وتباسى بالانىڭ تۇپكى تامىرى بولمىسىن قالايتىن مەكەن. سوندىقتان دا بالاباقشانىڭ وقۋ – تاربيە جۇمىسىندا اتا – انالارمەن جۇمىسقا ەرەكشە ءمان بەرىلەدى. سول سەبەپتى مەن اتا – انالارمەن جۇمىسقا ۇلكەن كوڭىل بولەمىن. كوزدەگەن ماقساتىم: بالاباقشامەن وتباسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى بىرىكتىرە وتىرىپ وقۋ جانە تاربيەلەۋ جۇيەسىن ۇيىمداستىرىپ، ءار بالانى جەكە تۇلعا رەتىندە قازىرگى زامان تالابىنا ساي رۋحاني جان دۇنيەسىن بايىتىپ، بويىنداعى قۇندىلىقتاردى دامىتۋ. بالاباقشا مەن اتا – انا اراسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى قۇرۋ. الدىما قويعان مىندەتتەرىم:
1. اتا – انالارعا بالالاردىڭ جاس ەرەكشەلىكتەرىنە سايكەس پەداگوگيكالىق كەڭەس بەرۋ.
2. بالاباقشاداعى ءىس – شارالارعا اتا – انالاردى قاتىستىرۋ.
3. اتا – انالاردى بالاباقشا ومىرىمەن قىزىقتىرۋ.
4. ۇلگىلى اتا – انالاردى ناسيحاتتاۋ.
5. اتا – انالار بۇرىشىن جاساۋ.
6. اتا – انالارمەن بىرىگە وتىرىپ قۇرىلعان وقۋ – تاربيە جوسپارىن جاساۋ.
7. بالالاردى دامىتۋدىڭ دياگنوستيكاسىن جاساۋ.
8. كۇندەلىكتى وقۋ – تاربيە جۇمىسىنا اتا – انالاردى تارتۋ.
الدىما قويعان مىندەتتەرىمدى ىسكە اسىرۋدا مىناداي ءىس – ارەكەتتەردى ۇيىمداستىردىم:
تاربيەشىنىڭ جۇرگىزگەن جۇمىسىنان حابارلى بولۋ ءۇشىن اتا – انالارعا توپتا «سىزدەر ءۇشىن اتا - انا» بۇرىشىن جاسادىم. وندا اتا – انالار «بىزبەن بىرگە وقىڭىز» ايدارىنان كۇندەلىكتى جۇرگىزىلگەن تاربيە جۇمىستارى بويىنشا تولىق ماعلۇماتتار الادى. سونىمەن قاتار بالاباقشا كۇن تارتىبىمەن تانىسادى. سونىمەن بىرگە ءار توقسان سايىن «اشىق ەسىك كۇندەرى» ۇيىمداستىرىلادى. مۇندا اتا – انا بالاسىنىڭ جەتىستىكتەرىن نەمەسە قيىندىقتارىن كورەدى، جانەدە بالادا قيىندىق تۋدىراتىن ماسەلەلەردى، ۇيدە ۇيىمداستىرۋ بويىنشا تاربيەشىدەن ادىستەمەلىك نۇسقاۋلار، ديداكتيكالىق ويىندار پايدالاناتىن ادەبيەتتەر سەكىلدى كەپىلدەمەلەر الادى.
وتباسى جانە بالاباقشا ىنتىماقتاستىعى. جۇكتەۋ
You Might Also Like
