InfoHub Logo

الماتى وبلىسى، جامبىل اۋدانى،
اسەت بەيسەۋوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپ مەكتەپكە دەيىنگى
شاعىن ورتالىعى تەحنولوگيا ءپانى ءمۇعالىمى
ياكىپوۆا باحىت كوكانوۆنا

تاقىرىپ: ويۋ ورنەك تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: ۇلتتىق ونەردى وسكەلەڭ ۇرپاققا ۇيرەتۋ.
بىلىمدىلىك ماقساتى: ويۋ - ورنەك تۋرالى ءبىلىم بەرۋ.
تاربيەلىك ماقساتى: وقۋشىلاردى ويۋ - ورنەك تاريحىمەن تانىستىرا وتىرىپ، ۇلتتىق ونەرىمىزدى ۇيرەنۋگە تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق ماقساتى: ويۋدىڭ ءارتۇرلى تۇرلەرىن كورسەتە وتىرىپ، وقۋشىلاردى ويۋ ويۋعا قىزىقتىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: قورىتىندا ساباق.
ءپانارالىق بايلانىس: گەوگرافيا، ماتەماتيكا، حيميا، مۋزىكا، ادەبيەت،
فيزيكا، بيولوگيا.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: بۋكلەت «ويۋ - ورنەك»، ويۋ قيىندىلارى.

ساباقتىڭ بارىسى:
ءى ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
قازاق حالقىنىڭ قولونەرىنىڭ سالاسىندا كەڭ قولدانىپ كەلگەن، ونەردىڭ وتە كونە، ءارى كۇردەلى ءتۇرى – ويۋ - ورنەك ونەرى. ويۋ مەن ورنەك قولونەر بۇيىمدارىنىڭ تۇتىنۋشىلىق جانە ەستەتيكالىق ءمانىن اشا تۇسەدى. ويۋ - ورنەك ونەرى ەجەلگى زامانداردا قالىپتاسىپ، دامىپ، بۇگىنگى كۇنگە دەيىن ءوز قاسيەتىن جوعالتپاي، جاقسى ساقتالعان ءىرى مادەنيەت.
حالىقتىڭ گەوگرافيالىق ورتاسىنا، ادەت - عۇرىپ، سالت - داستۇرىنە بايلانىستى، ويۋ - ورنەك ۇلگىلەرى ءارتۇرلى جاعدايدا دامىپ، تۇرلەنىپ وتىرادى.
حالقىمىزدىڭ بىزگە جەتكەن ويۋ - ورنەك ۇلگىلەرى – باي مۇرا، سارقىلماس قازىنا. ويۋ - ورنەك تۇرمىستا بۇيىمنىڭ بەتىن اشەكەيلەۋ ءۇشىن قولدانىلاتىن ناقىش، ورنەك. قازاق حالقى قولونەردى، ويۋ - ورنەكتى وتە كەڭىنەن قولدانادى. جالپى قازاق قولونەرىندە كەزدەسەتىن ويۋ - ورنەك ءتورت توپقا بولىنەدى.
ءبىرىنشى توپ – جان - جانۋارلار دۇنيەسىن بىلدىرەتىن ويۋ - ورنەكتەر. بۇل كوبىنەسە كيىزدەن جاسالعان بۇيىمداردى كوركەمدەۋگە ارنالادى.
ەكىنشى توپ – وسىمدىك ءتارىزدى ورنەكتەرمەن اسەمدەۋ. وسىمدىك ءتارىزدى ورنەكتەر سىرماق، تۇسكيىز اسەمدەۋ كەزىندە كەڭىنەن قولدانادى. ولار: جاپىراق ويۋى، شىرماۋىق ويۋى، قياق ويۋى ت. ب.
ءۇشىنشى توپ – گەومەتريالىق ويۋ - ورنەكتەر. ولار: يرەك، ايشىق، ءتورتبۇرىش، ءۇشبۇرىش ويۋلارى ت. ب.
ءتورتىنشى توپ – اسپان الەمىنە، جەر - دۇنيە سىرىن سۋرەتتەيتىن ويۋ - ورنەكتەر. تەكەمەتكە جان - جاققا كۇن ساۋلەسى سەكىلدى تارماعىن جايعان شەڭبەرلى ويۋ ءجيى سالىنادى.
اسىل مۇرامىز، ياعني ۇلتتىق ونەرىمىزدىڭ جوعالتپاۋدىڭ ەڭ ءتيىمدى جولى – وقۋشىلارىمىزعا ءوز مادەنيەتىمىزدىڭ، سالت - ءداستۇرىمىزدى، ءتىلىمىزدى، ءدىنىمىزدى دارىپتەپ وتىرۋ.
«ونەر تاۋسىلماس ازىق، جۇتاماس بايلىق» دەگەن حالقىمىز. ەندەشە، وسى ونەرىمىزدى ۇمىتپاي جالعاستىرۋ ءبىزدىڭ مىندەتىمىز.
«كەن اسىلى جەردە، ءسوز اسىلى ەلدە» دەگەندەي، ونەر تۇرلەرى ەلدە مول، حالىقپەن بىرگە جاساپ كەلەدى جانە جاساي بەرەدى.

ءىى وقۋشى ءبىلىمى
ا) سۇراققا جاۋاپ
1. ويۋدىڭ ءتورت قۇپياسى تۋرالى نە بىلەمىز؟
2. ويۋ - ورنەك ءسوزى قاي تىلدەن اۋدارىلعان؟
3. ويۋلاردى قاي بۇيىمداردا قولدانادى؟
4. سىرماققا قانداي ويۋ سالىنادى؟

ءىىى وقۋشى وي - ءورىسى. بۇل ءبولىم «ويىن تاپقىرلىق» دەپ اتالادى. جۇمباق شەشە وتىرىپ سوعان بايلانىستى ويۋ تابۋ.
جۇمباق
1. دۇنيەدە ءبىر مولدا
ۋاقىتىندا ناماز وقيدى
مەزگىلىندە ايقايلاپ،
قايتىپ كوپ جەر شوقيدى.
جاۋابى: قوراز
- وسى جۇمباققا بايلانىستى ويۋ تۇرلەرىن اتا؟

2. تاپتىم، تاپتىم تاپ جورعا،
تابانى جالپاق بوز جورعا.
جاۋابى: تۇيە

3. ەكى ايناسى بار،
ەكى نايزاسى بار،
ءتورت سىلدىرماعى بار،
ءبىر شىبىقتىسى بار.
جاۋابى: سيىر
- وسى جۇمباققا بايلانىستى ويۋ تۇرلەرىن اتا؟

IV وقۋشى شەبەرلىگى
بۇل ءبولىم «ويۋشى مامان» دەپ اتالادى. وقۋشىلار ءوز ونەرىن ويۋ قيىپ كورسەتەدى.
V قورىتىندى: ءار توپتىڭ ساباققا قاتىسۋىن ەسكەرىپ، وقۋشىلار ءبىلىمىن باعالاۋ.
VI ۇيگە تاپسىرما: ويۋ قيىپ ۇيرەنۋ