InfoHub Logo

قازاق ءتىلى. 6 - سىنىپ.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: وزگەلىك ەتىس. ىرىقسىز ەتىس.
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا وزگەلىك ەتىس، ىرىقسىز ەتىس، جاسالۋ جولدارى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ، وقۋشى ويىندا جاتتىعۋلار ارقىلى بەكىتۋ.
ءا) دامىتۋشىلىق: وقۋشىنىڭ ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن ارتتىرىپ، جاتتىعۋ جۇمىستارى ارقىلى وي ءورىسىن دامىتۋ
ب) تاربيەلىك: تاربيە مەن ءبىلىم ەگىز ۇعىم ەكەنىن بويلارىنا ءسىڭىرۋ، دۇرىس تۇسىنۋگە، ورىندى سويلەۋگە، ىزدەنىمپازدىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءداستۇرلى
ءتيپى: ارالاس
ءادىسى: تالداۋ، سالىستىرۋ، تەرىپ الۋ
كورنەكىلىگى: كەستەلەر، پاراقشالار
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەت، ءوزىن - ءوزى تانۋ

ساباقتىڭ بارىسى:
ءى ۇيىمداستىرۋ. پسيحولوگيالىق دايارلىق.
گەومەتريالىق فيگۋرالار بويىنشا توپتاردىڭ مىنەزىن انىقتاۋ:
ءۇشبۇرىش - جىگەرلى، وزىنە سەنىمدى، تەز شەشىم قابىلدايدى، قاجىرلى تۇلعا، ليدەر. شىدىمدى، تاۋەكەلشىل.
ءتورتبۇرىش - باتىل، بارلىق قۇبىلىستارعا قىزىعۋشىلىق بىلدىرەدى. اۋەسقوي. سۋىق ءتيىپ اۋرۋعا جانە جاراقاتتانۋشىلىققا دەگەن بەتالىستارى باسىم.
شەڭبەر:
- تۇلعاارالىق قاتىناستاردا ۇيلەسىمدىلىككە تالپىنۋشى، بايلانىسقا ءتۇسۋشى، مەيىرىمدى، جاناشىرلىققا قابىلەتتى، جومارت؛
- تانىمال ەمەس شەشىم قابىلداۋعا تىرىسادى، باسشىلىقتا دەموكراتيالى باسشىلىق ءستيلىن ۇستانۋشى؛
- كۇن ءتارتىبى مايىسپالى، قوعامدىق جۇمىستارعا بەيىم؛
- تۋما پسيحولوگ.
گەومەتريالىق فيگۋرالارعا بايلانىستى ءبىر - بىرىمەن امانداسادى:
ءۇشبۇرىش: قول الىسىپ؛
ءتورتبۇرىش: وزگە تىلدە.
دوڭگەلەك: ىم - يشارا ارقىلى.

ءىى ءۇي جۇمىسى.
وزدىك ەتىستىڭ ەرەجەسىن جاتتاۋ. جاتتىعۋ ورىنداۋ.

ءىىى جاڭا ساباق.
وزگەلىك ەتىس قيمىلدىڭ، ءىس - ارەكەتتىڭ سويلەمدەگى ءىس يەسى ياعني سۋبەكتىنىڭ ءوزى ەمەس، ەكىنشى ءبىر باسقا سۋبەكت، قيمىلدى ورىنداۋشى ارقىلى ىستەلىنەتىنىن ءبىلدىرىپ، بەلگىلى جۇرناقتار ارقىلى جاسالادى. ول جۇرناقتار:
1) - عىز، - گىز، - قىز، - كىز، وتىر - عىز، ءجۇر - گىز، ايت - قىز، جەت - كىز؛
2) - دىر، - ءدىر، - تىر، - ءتىر، - ىر، - ءىر، سال - دىر، سەن - ءدىر، اس - تىر، تىك - ءتىر، كەت - ءىر، اس - ىر؛
3 - سەت، - ت؛ جاسا - ت، سويلە - ت ت. ب.
دەمەك، وزگەلىك ەتىستى سويلەمدە كيمىلدى، ءىس - ارەكەتتى ىسكە اسىرۋشى ەكى سۋبەكت بولادى: ءبىرى — سول كيمىلدى ورىنداتۋشى، ەكىنشىسى — قيمىلدى تىكەلەي ورىنداۋشى، بۇل عىلىم تىلىندە اگەنس دەپ اتالادى. مىسالى: ول بالاسىنا ولەڭ ايتقىزدى.
ىرىقسىز ەتىس ءىس - ارەكەتتىڭ اتقارۋشىسى، قيمىل يەسى ارنايى ايتىلماي، قيمىل وزدىگىنەن ىستەلەتىندىگى كورىنەدى دە، - ىل، - ءىل، - ل ءتۇبىردىڭ ىشىندە ل دىبىسى بولسا - ىن، - ءىن، - ن جۇرناقتارى ارقىلى جاسالاتىن ەتىس ءتۇرى ىرىقسىز ەتىس دەپ اتالادى. ىرىقسىز ەتىس تەك ساباقتى ەتىستىكتەن جاسالادى، ءوزى جالعانعان ساباقتى ەتىستىكتى سالت ەتىستىككە اينالدىرادى: ءسوز ايت - ىلدى، ۋادە بەر - ءىل - ءدى، شارت جاسا - ل - دى، ءۇي تازا - لا - ن - دى، قامال ال - ىن - دى، ءۇي سال - ىن - دى ت. ب.