پەتيسيا جانە ىقتيمال رەفەرەندۋم: بيزنەس قاۋىمداستىق ققس مولشەرلەمەسىن كوتەرۋگە قارسى
قازاقستاندىق كاسىپكەرلەر ققس (ندس) وسىمىنە قارسى پەتيسيا ۇيىمداستىرۋدا
قازاقستاندا بيزنەس-قوعامداستىقتىڭ سالىق ساياساتىنا قاتىستى نارازىلىعى كۇشەيىپ كەلەدى. ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگى قوسىلعان قۇن سالىعىنىڭ (ققس) 12%-دان 20%-عا دەيىن كوتەرىلۋى مۇمكىن ەكەنىن تالقىلاۋدا. بۇل شەشىم كاسىپكەرلەر تاراپىنان قاتتى سىنعا ۇشىرادى. بيزنەس وكىلدەرى اتالمىش باستامانىڭ ەكونوميكالىق سالدارى اۋىر بولاتىنىن ايتىپ، پەتيسيا ۇيىمداستىرىپ، ءتىپتى رەفەرەندۋم وتكىزۋدى تالاپ ەتۋدە. بۇل تۋرالى Todayinfo حابارلايدى.
ققس ءوسىمى: ەكونوميكاعا اسەرى قانداي؟
نالوگتىق ساراپشى، بىرنەشە بيزنەس-كەڭەس پلاتفورمالارىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى فايزيراحمان ميانوۆتىڭ پىكىرىنشە، ققس-تى كوتەرۋ تەك ىشكى ەكونوميكالىق فاكتورلارمەن عانا ەمەس، سونىمەن قاتار سىرتقى مىندەتتەمەلەرمەن دە بايلانىستى بولۋى مۇمكىن. ونىڭ ايتۋىنشا، بۇل شارا:
- تاۋارلار مەن قىزمەتتەردىڭ وزىندىك قۇنىنىڭ ارتۋىنا؛
- باعانىڭ قىمباتتاۋىنا؛
- ينفلياسيانىڭ ۇدەۋى مەن ەكونوميكالىق ستاگناسياعا اكەلۋى مۇمكىن.
ساراپشى بۇل وزگەرىستىڭ سالدارى بيزنەس ءۇشىن عانا ەمەس، قاراپايىم ازاماتتارعا دا اۋىر تيەتىنىن ايتادى.
«كەدەيلىك سالىعى» نەمەسە كاسىپكەرلەرگە قىسىم
ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگى سالىق رەفورماسىن ازىرلەۋدە، ونىڭ ىشىندە ققس-تى ارتتىرۋ، سالىق سالۋ شەگىن تومەندەتۋ جانە ەڭبەكاقى قورىنا جۇكتەمەنى ازايتۋ قاراستىرىلعان. بۇل وزگەرىستەردىڭ ماقساتى – سالىقتىق جۇكتەمەنى ءوندىرىس كەزەڭىنەن ساتىلىم كەزەڭىنە اۋىستىرۋ. الايدا، فايزيراحمان ميانوۆ بۇل ءتاسىلدى ادىلەتسىز دەپ سانايدى.
«قازىرگى تاڭدا ءاربىر جۇمىس ىستەيتىن قازاقستاندىق جالاقىسىنىڭ 40%-ىن سالىقتارعا تولەيدى. بۇل ۇلكەن قارجىلىق اۋىرتپالىق. ققس ءوسىمى قاراپايىم تۇتىنۋشىلار ءۇشىن قوسىمشا شىعىنعا الىپ كەلەدى»، – دەيدى ساراپشى.
قازىرگى ەرەجە بويىنشا، جىلدىق اينالىمى 78 ملن تەڭگەدەن اساتىن كاسىپكەرلەر ققس تولەۋشىلەر ساناتىنا كىرەدى. ال جاڭا ۇسىنىس بويىنشا بۇل شەك 15 ملن تەڭگەگە دەيىن تومەندەمەك. بۇل 300 مىڭعا جۋىق كاسىپكەرگە قوسىمشا سالىق جۇكتەمەسىن تۋدىرادى، ناتيجەسىندە بيزنەس تابىسىنىڭ ءبىر بولىگى جوعالادى جانە شىعىندار تۇتىنۋشىلارعا اۋىسادى.
بيزنەس كولەڭكەگە كەتۋى مۇمكىن
كاسىپكەرلەر ءۇشىن سالىق اۋىرتپالىعىنىڭ ارتۋى ولاردىڭ ءبىر بولىگىنىڭ «كولەڭكەلى ەكونوميكاعا» كەتۋىنە نەمەسە مۇلدە جابىلۋىنا الىپ كەلۋى مۇمكىن. سونىمەن قاتار، بۇل شەتەلدىك ينۆەستورلاردىڭ قازاقستان نارىعىنا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن تومەندەتۋى ىقتيمال.
سالىستىرمالى تۇردە، وزبەكستاندا ققس مولشەرلەمەسى – 12%، ال كەيبىر كوممۋنالدىق قىزمەتتەر مەن ەكسپورتتىق وپەراسيالارعا نولدىك ستاۆكا قولدانىلادى. 2028 جىلعا دەيىن ققس مولشەرلەمەسىن كوتەرۋ جوسپارلانباعان.
ققس ءوسىمى: سىرتقى ىقپال بار ما؟
فايزيراحمان ميانوۆتىڭ پىكىرىنشە، بۇل باستاما قازاقستاننىڭ ەكونوميكالىق مۇددەسىنەن گورى، سىرتقى ۇيىمداردىڭ تالاپتارىمەن بايلانىستى بولۋى مۇمكىن. ساراپشى اتاپ وتكەندەي، 2010 جىلى قازاقستان دۇنيەجۇزىلىك بانكپەن سالىق رەفورماسىن جۇزەگە اسىرۋ تۋرالى كەلىسىمگە قول قويدى، وعان 17 ملن دوللار نەسيە ءبولىندى. وسى كەلىسىمنىڭ ءبىر تارماعىندا ققس مولشەرلەمەسىن ارتتىرۋ تۋرالى شارت قاراستىرىلعان.
ءىرى بيزنەسكە جەڭىلدىكتەر، قاراپايىم حالىققا اۋىرتپالىق
جاڭا سالىق رەفورماسى اياسىندا تۇرعىن ءۇي سەكتورىنا بەرىلەتىن جەڭىلدىكتەر الىنىپ تاستالۋى مۇمكىن. بۇل پاتەر باعاسىنىڭ قىمباتتاۋىنا جانە تۇرعىن ۇيگە قولجەتىمدىلىكتىڭ تومەندەۋىنە الىپ كەلەدى. الايدا، اۆتوكولىك ءوندىرىسى، جەر قويناۋىن پايدالانۋشىلار جانە ءىرى كورپوراسيالار ءۇشىن جەڭىلدىكتەر ساقتالماق. بۇل ادىلەتتى مە دەگەن سۇراق كاسىپكەرلەردى الاڭداتىپ وتىر.
بيزنەس رەفەرەندۋم تالاپ ەتۋدە
قازىرگى تاڭدا كاسىپكەرلەر WhatsApp-تا «ققس وسىمىنە قارسىمىز» اتتى توپ اشىپ، ءوز پوزيسيالارىن بىلدىرۋدە. ولار پەتيسياعا قول جيناپ، ۇكىمەتتىڭ شەشىمىنە ىقپال ەتۋگە تىرىسۋدا. ەگەر بۇل ارەكەتتەر ناتيجە بەرمەسە، بيزنەس-قاۋىمداستىق رەفەرەندۋم وتكىزۋ تۋرالى باستاما كوتەرمەك.
«بۇل وزگەرىس بۇكىل ەلگە اسەر ەتەدى. سوندىقتان ءبىز حالىق پەن بيزنەس بىرىگىپ، بيلىككە ءوز پىكىرىمىزدى جەتكىزۋىمىز كەرەك»، – دەپ تۇيىندەدى ميانوۆ.
ps
قازاقستاندا ققس مولشەرلەمەسىن ارتتىرۋعا قاتىستى قىزۋ پىكىرتالاس ءجۇرىپ جاتىر. بۇل باستاماعا قارسى شىققان كاسىپكەرلەر پەتيسيا ۇيىمداستىرىپ، رەفەرەندۋم وتكىزۋدى تالاپ ەتۋدە. ەگەر وزگەرىس قابىلدانسا، تاۋارلار مەن قىزمەتتەر قىمباتتاپ، بيزنەسكە قىسىم ارتادى، ال كەيبىر كومپانيالار نارىقتان كەتۋى مۇمكىن. بيلىك بۇل ۇسىنىستىڭ بارلىق ىقتيمال سالدارىن ەسكەرىپ، بيزنەس-قوعامداستىقتىڭ پىكىرىن ەسكەرۋى قاجەت.
You Might Also Like
-
كوكجال – قازاق تىلىندە قاسقىردىڭ ەركەك ءتۇرىن، اسىرەسە كۇشتى، باتىل جانە تاجىريبەلى قاسقىردى سيپاتتايتىن اتاۋ. كوكجال ءسوزى "كوك" جانە "جال" سوزدەرىنىڭ بىرىگۋىنەن قۇرالعان،
-
بۇرىنعى قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ ماسكەۋگە ساپارى قوعامدا ءتۇرلى پىكىرلەر مەن بولجامدارعا جول اشتى. ءبىرقاتار ساراپشىلار بۇل ساپاردى ەلدەگى ىشكى ساياسي جاعدايمەن بايلانىستىرۋدا.
