پريزما مەن پيراميدانىڭ جازىقتىقپەن قيمالارىن سالۋ
Cاباق جوسپارى
گەومەتريا 10 سىنىپ
ساباق تاقىرىبى: پريزما مەن پيراميدانىڭ جازىقتىقپەن قيمالارىن سالۋ
ماقساتى:
بىلىمدىلىك.
- وقۋشىلاردى كوپبۇرىشتىڭ جەكە تۇرلەرىمەن جانە كەڭىستىكتەگى فيگۋرالاردى بەينەلەۋگە قويىلاتىن تالاپتارمەن تانىستىرۋ؛
- كوپجاقتاردىڭ قيمالارى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ؛
- كوپجاقتاردىڭ قيماسىنا ارنالعان جاتتىعۋلاردى ورىنداۋ نەگىزىندە وقۋشىلاردىڭ بويىندا كەڭىستىك ەلەستەتۋ قابىلەتىن قالىپتاستىرىپ، دامىتۋ؛
دامىتۋشىلىق: پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن، بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ، شىعارماشىلىعىن، ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ، قيالىن ۇشتاپ، ءبىلىمىن شىڭداۋعا جەتەلەۋ.
تاربيەلىك: توپپەن جۇمىس ىستەي ءبىلۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ. وقۋشىلاردى العىرلىققا، تاپقىرلىققا، شاپشاڭدىققا، ويىن اشىق جەتكىزۋگە، بەرىلگەن تاپسىرمانى جاۋاپكەرشىلىكپەن ورىنداي بىلۋگە، ەڭبەكسۇيگىشتىككە تاربيەلەۋ.
ساباق ءتۇرى: جاڭا ساباق
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: دەڭگەلىك تاپسىرمالار.
قاناتتى سوزدەر: ءبىلىم اسىل قازىنالى ساندىق، ونى الاتىن كىلت – ەڭبەك. (پ. بۋاست)
ساباقتىڭ ءادىسى: جەكەلەي جانە توپپەن جۇمىس
ساباقتا قولدانىلاتىن ءادىس - تاسىلدەر:
• ءبىلىمدى جەتكىزۋ: كورنەكىلىكتەردى قولدانۋ ارقىلى
• پراكتيكالىق (اۋىزشا جاتتىعۋ جۇمىستارىن ورىنداتۋ كەزىندە جانە سىزبا جۇمىستارى كەزىندە)
• ءىشىنارا ىزدەنۋشىلىك (شىعارماشىلىق تاپسىرمالار ورىنداتۋ)
• وقىتۋدىڭ اقپاراتتىق تەحنولوگيالارىن قولدانۋ (كومپيۋتەر، ەلەكتروندى وقۋلىق).
ساباق بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
ا) سالەمدەسۋ
ءا) وقۋشىلار ءتىزىمىن تەكسەرۋ
ب) ساباقتىڭ ماقساتىن نۇسقاۋ
وتكەندى قايتالاۋ
- كوپبۇرىشتار
- كوپجاقتار
- جازىقتىقتىڭ بەرىلۋ تاسىلدەرى
- پاراللەل تۇزۋلەر
- پاراللەل جازىقتىقتار
- پاراللەل پروەكسيالاۋ
جاڭا ساباق (ءبىلىم بەرۋ)
كوپجاقتاردىڭ تەك ەكى ءتۇرىن: پاراللەلەپيپەد جانە تەتراەدردى قاراستىرامىز.
تىكبۇرىشتى پاراللەلەپيپەد: 6 جاعى، 12 قىرى، 8 توبەسى، بارلىق جاعى تىكتورتبۇرىش، دەربەس ءتۇرى: كۋب (بارلىق جاعى كۆادرات).
تەتراەدر (ءۇشبۇرىشتى پيراميدا): 4 جاعى، 6 قىرى، 4 توبەسى، جاعى - ءۇشبۇرىش، بارلىق جاعى تەڭ بولسا - دۇرىس تەتراەدر.
كوپجاقتىڭ قيماسى دەگەن نە؟
ەگەر كوپجاقتىڭ ەڭ بولماعاندا ەكى نۇكتەسى \ جازىقتىقتىڭ ءارتۇرلى جاعىندا جاتسا، وندا وسى جازىقتىق\ كوپجاقتى قيادى دەيدى. – قيما جازىقتىق.
كوپجاق پەن قيما جازىقتىعىنىڭ ورتاق نۇكتەلەرىنەن تۇراتىن فيگۋرانى بەرىلگەن جازىقتىقپەن كوپجاق قيماسى دەپ اتالادى.
تەتراەدردىڭ ءتورت جاعى بار سوندىقتان ونىڭ قيماسى ءۇشبۇرىش نەمەسە ءتورتبۇرىش بولادى.
پاراللەلەپيپەدتىڭ قيماسى نە بولادى؟
پاراللەلەپيپەدتىڭ التى جاعى بار. ونىڭ قيماسى ءۇشبۇرىش نەمەسە ءتورتبۇرىش، بەسبۇرىش، التىبۇرىش بولىپ تابىلادى.
پاراللەلەپيپەدتىڭ تاباندارىنىڭ ديوگونالدارى ارقىلى وتەتىن جازىقتىقپەن قيماسى – دياگونال قيما دەپ اتالادى.
مىسالدار قاراستىرۋ (ءتۇسىنۋ)
ەسەپ. ك، ر، ت نۇكتەلەرى تەتراەدردىڭ ءبىر توبەسىنەن شىقپايتىن ءۇش قىرىندا جاتىر. وسى نۇكتەلەر ارقىلى وتەتىن جازىقتىقپەن تەتراەدردىڭ قيماسىن سالۋ.
ەسەپ. ك، ر، ت نۇكتەلەرى كۋبتىڭ ءۇش ايقاس قىرلارىنىڭ ورتاسى. وسى نۇكتەلەر ارقىلى وتەتىن جازىقتىق پەن كۋبتىڭ اراسىنداعى قيماسىن سالۋ.
باعالاۋ.
ۇيگە تاپسىرما. تەست جۇمىسى 10 ەسەپ
پريزما مەن پيراميدانىڭ جازىقتىقپەن قيمالارىن سالۋ جۇكتەۋ
گەومەتريا 10 سىنىپ
ساباق تاقىرىبى: پريزما مەن پيراميدانىڭ جازىقتىقپەن قيمالارىن سالۋ
ماقساتى:
بىلىمدىلىك.
- وقۋشىلاردى كوپبۇرىشتىڭ جەكە تۇرلەرىمەن جانە كەڭىستىكتەگى فيگۋرالاردى بەينەلەۋگە قويىلاتىن تالاپتارمەن تانىستىرۋ؛
- كوپجاقتاردىڭ قيمالارى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ؛
- كوپجاقتاردىڭ قيماسىنا ارنالعان جاتتىعۋلاردى ورىنداۋ نەگىزىندە وقۋشىلاردىڭ بويىندا كەڭىستىك ەلەستەتۋ قابىلەتىن قالىپتاستىرىپ، دامىتۋ؛
دامىتۋشىلىق: پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن، بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ، شىعارماشىلىعىن، ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ، قيالىن ۇشتاپ، ءبىلىمىن شىڭداۋعا جەتەلەۋ.
تاربيەلىك: توپپەن جۇمىس ىستەي ءبىلۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ. وقۋشىلاردى العىرلىققا، تاپقىرلىققا، شاپشاڭدىققا، ويىن اشىق جەتكىزۋگە، بەرىلگەن تاپسىرمانى جاۋاپكەرشىلىكپەن ورىنداي بىلۋگە، ەڭبەكسۇيگىشتىككە تاربيەلەۋ.
ساباق ءتۇرى: جاڭا ساباق
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: دەڭگەلىك تاپسىرمالار.
قاناتتى سوزدەر: ءبىلىم اسىل قازىنالى ساندىق، ونى الاتىن كىلت – ەڭبەك. (پ. بۋاست)
ساباقتىڭ ءادىسى: جەكەلەي جانە توپپەن جۇمىس
ساباقتا قولدانىلاتىن ءادىس - تاسىلدەر:
• ءبىلىمدى جەتكىزۋ: كورنەكىلىكتەردى قولدانۋ ارقىلى
• پراكتيكالىق (اۋىزشا جاتتىعۋ جۇمىستارىن ورىنداتۋ كەزىندە جانە سىزبا جۇمىستارى كەزىندە)
• ءىشىنارا ىزدەنۋشىلىك (شىعارماشىلىق تاپسىرمالار ورىنداتۋ)
• وقىتۋدىڭ اقپاراتتىق تەحنولوگيالارىن قولدانۋ (كومپيۋتەر، ەلەكتروندى وقۋلىق).
ساباق بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
ا) سالەمدەسۋ
ءا) وقۋشىلار ءتىزىمىن تەكسەرۋ
ب) ساباقتىڭ ماقساتىن نۇسقاۋ
وتكەندى قايتالاۋ
- كوپبۇرىشتار
- كوپجاقتار
- جازىقتىقتىڭ بەرىلۋ تاسىلدەرى
- پاراللەل تۇزۋلەر
- پاراللەل جازىقتىقتار
- پاراللەل پروەكسيالاۋ
جاڭا ساباق (ءبىلىم بەرۋ)
كوپجاقتاردىڭ تەك ەكى ءتۇرىن: پاراللەلەپيپەد جانە تەتراەدردى قاراستىرامىز.
تىكبۇرىشتى پاراللەلەپيپەد: 6 جاعى، 12 قىرى، 8 توبەسى، بارلىق جاعى تىكتورتبۇرىش، دەربەس ءتۇرى: كۋب (بارلىق جاعى كۆادرات).
تەتراەدر (ءۇشبۇرىشتى پيراميدا): 4 جاعى، 6 قىرى، 4 توبەسى، جاعى - ءۇشبۇرىش، بارلىق جاعى تەڭ بولسا - دۇرىس تەتراەدر.
كوپجاقتىڭ قيماسى دەگەن نە؟
ەگەر كوپجاقتىڭ ەڭ بولماعاندا ەكى نۇكتەسى \ جازىقتىقتىڭ ءارتۇرلى جاعىندا جاتسا، وندا وسى جازىقتىق\ كوپجاقتى قيادى دەيدى. – قيما جازىقتىق.
كوپجاق پەن قيما جازىقتىعىنىڭ ورتاق نۇكتەلەرىنەن تۇراتىن فيگۋرانى بەرىلگەن جازىقتىقپەن كوپجاق قيماسى دەپ اتالادى.
تەتراەدردىڭ ءتورت جاعى بار سوندىقتان ونىڭ قيماسى ءۇشبۇرىش نەمەسە ءتورتبۇرىش بولادى.
پاراللەلەپيپەدتىڭ قيماسى نە بولادى؟
پاراللەلەپيپەدتىڭ التى جاعى بار. ونىڭ قيماسى ءۇشبۇرىش نەمەسە ءتورتبۇرىش، بەسبۇرىش، التىبۇرىش بولىپ تابىلادى.
پاراللەلەپيپەدتىڭ تاباندارىنىڭ ديوگونالدارى ارقىلى وتەتىن جازىقتىقپەن قيماسى – دياگونال قيما دەپ اتالادى.
مىسالدار قاراستىرۋ (ءتۇسىنۋ)
ەسەپ. ك، ر، ت نۇكتەلەرى تەتراەدردىڭ ءبىر توبەسىنەن شىقپايتىن ءۇش قىرىندا جاتىر. وسى نۇكتەلەر ارقىلى وتەتىن جازىقتىقپەن تەتراەدردىڭ قيماسىن سالۋ.
ەسەپ. ك، ر، ت نۇكتەلەرى كۋبتىڭ ءۇش ايقاس قىرلارىنىڭ ورتاسى. وسى نۇكتەلەر ارقىلى وتەتىن جازىقتىق پەن كۋبتىڭ اراسىنداعى قيماسىن سالۋ.
باعالاۋ.
ۇيگە تاپسىرما. تەست جۇمىسى 10 ەسەپ
پريزما مەن پيراميدانىڭ جازىقتىقپەن قيمالارىن سالۋ جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتىنىڭ تەحنولوگيالىق كارتاسى
