قانات تۋرالى حيكايا. فاريزا وڭعارسىنوۆا
اقتوبە قالاسى،
روسسوۆحوز ورتا مەكتەبىنىڭ باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
ۇركىمباي شىرايگۇل ءىزباسار قىزى
«قانات تۋرالى حيكايا» فاريزا وڭعارسىنوۆا
اشىق ساباق تاقىرىبى:
«قانات تۋرالى حيكايا» ف. وڭعارسىنوۆا
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قانات تۋرالى حيكايا. ف. وڭعارسىنوۆا
ساباقتىڭ ماقساتى: ف. وڭعارسىنوۆانىڭ ولەڭىندەگى نەگىزگى ويدى، يدەيانى ۇعىندىرۋ.
بىلىمدىلىك: اتا - انا مەن بالا اراسىنداعى ماحابباتتى، اتا - اناعا تىلەگەن اق تىلەگىنەن بالالارعا ءوز اتا - اناسىنان ەڭ جاقىن، ەڭ قاسيەتتى ادام جوق ەكەندىگىن تۇسىنۋگە مۇمكىندىك بەرىلەدى.
دامىتۋشىلىق: بالالاردى شىعارماشىلىق جۇمىس جاساۋعا ۇيرەتۋ، مانەرلەپ وقۋ داعدىسىن جەتىلدىرۋ، ءوز ويلارىن ەركىن جەتكىزە بىلۋگە باۋلۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ۇلكەندى سىيلاي بىلۋگە جانە اتا – اناسىن سۇيۋگە جانە قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق.
ساباققا قولدانىلاتىن ءادىس - تاسىلدەر: جيناقتاۋ، توپتاۋ، سۇراق - جاۋاپ، كورنەكىلىك ءادىسى، ترەنينگ ءادىسى
ءپانارالىق بايلانىس: مۋزىكا، ەڭبەككە باۋلۋ، دۇنيەتانۋ
ساباقتىڭ بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
ترەنينگ. توپقا ءبولۋ
ءى توپ «انا» ءىى توپ «اكە» ءىىى توپ «بالا»
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
1. انا توبى. ب. بۇلقىشيەۆتىڭ «انا» ءماتىنىن جاتقا ايتادى
2. اكە توبى. انا تۋرالى ماقال - ماتەلدەر ايتۋ
3. بالا توبى. انا تۋرالى ەسسە جازۋ.
جاڭا ساباق.
1. قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ «بۇل كىم؟» ويىنى
ۇيدەگى التىن قازىق. – ول اقىلدى بولسا، بالا دانا بولادى. ونىڭ تاربيەسى – قىزعا ۇلگى. ول جوقتى بار، اشتى توق ەتەتىن، ۇيدەگى ب ا ق. قالامى جۇرەك جازۋشى دا، دانىشپان عالىم دا، ەل باسقارعان كوسەم دە، كۇمىس كومەي ءانشى مەن مىڭ بۇرالعان ءبيشى دە، سول ادامنان تۋىپ، سونىڭ كوكىرەگىنەن ءنار الىپ وسەدى.
بۇل كىم؟
جاۋابى: انا
اركىمنىڭ سۇيەنەر تىرەۋى. اركىمگە قىمبات ادام. ونى ارداقتاي ءبىلۋ كەرەك، ويتكەنى ول وتباسىنىڭ ەڭ باستى مۇشەسى، ياعني وتاعاسى. قاراپ وتىرساڭ ونىڭ دا ءتۇر - ءتۇرى بولادى. بۇل اقىلدى، ءبىرى ءبىلىمدى، ءبىرى جىگەرلى، قايراتتى، باتىل، بولىپ كەلەدى.
بۇل كىم؟
جاۋابى: اكە
وسى ەكى ادامدى ءبىز ءبىر سوزبەن قالاي اتايمىز؟
جاۋابى: اتا - انا
اسسوساسيا
انا اكە بالا
قۇس قاناتىن كورە وتىرىپ كىمگە ۇقساتاتىن ەرەكشەلىگىن كورسەتەدى.
بۇگىنگى ءبىزدىڭ ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبىمىز «قانات تۋرالى حيكايا». ف. وڭعارسىنوۆا
اۆتور تۋرالى مالىمەت.
ف. وڭعارسىنوۆا - 1939 جىلى اتىراۋ وبلىسى، يساتاي اۋدانىندا ومىرگە كەلگەن. قازاقتىڭ دارىندى اقىنى. ليريكالىق ولەڭ كىتاپتارىنىڭ اۆتورى. شىعارمالارى: «ساندۋعاش» العاشقى ولەڭدەر جيناعى، «الماس قىلىش»، «تارتادى بوزبالانى ماگنيتىم»، «سايراعان جەتىسۋدىڭ بۇلبۇلىمىن» پوەمالارى جارىق كورگەن.
2014 جىلدىڭ 23 قاڭتارىندا دۇنيەدەن وزدى.
داپتەرمەن جۇمىس.
حيكايا – سيۋجەتكە قۇرىلعان وقيعا جەلىسى. ادەبيەت جانرىنىڭ ءبىر ءتۇرى.
ءى انا توبى ولەڭدى تىزبەكتەي وقيدى. بەرىلگەن شۋماقتى مۇقيات وقىپ، وزىنە ۇناماعان ءسوزدىڭ استىن سىزىپ، نەگە ۇناماعانىن دالەلدەيدى. ءسوزدى تابۋ قيىن بولعان جاعدايدا كورشىسىمەن پىكىر الماستىرادى.. مۇنداعى ماقسات - بۇل ولەڭ شۋماعىنداعى بالاعان ۇنامايتىن ءسوز «مۇگەدەك»ەكەنىن كورسەتۋ. سول جامان ءسوزدى ومىردە بولدىرماۋ ءۇشىن اتا - اناڭنىڭ امان بولعانىن وقۋشىلار ءتۇسىنىپ، ءوز جاۋاپتارىن بەرەدى.
ءىى اكە توبى ولەڭنىڭ مازمۇنى تۋرالى ايتادى.
ءىىى بالا توبى ماقال - ماتەلدەردىڭ ەكىنشى جولىن تاۋىپ جازۋ.
شىعارماشىلىق تاپسىرما.
ءى توپ انا «ويىمنان تۋعان ورنەكتەر» ۇيقاس بويىنشا ولەڭ شىعارۋ.
1)..................................... بولامىن
....................................... الامىن
.........................................
........................................ اتا - انانىڭ
ءىى توپ اكە «بالا» سوزىنە ءسوزجۇمباق قۇراستىرۋ.
ءىىى توپ بالا «انا» سوزىنە رەبۋس قۇراستىرۋ.
ساباقتى بەكىتۋ.
مۇحاممەد پايعامبارىمىزدىڭ حاديستەرىندە دە ەڭ الدىمەن انانى قۇرمەتتەۋ پارىز ەكەنى ايتىلادى.
“اۋەلى اناڭا، تاعى دا اناڭا، سودان سوڭ اكەڭە جاقسىلىق جاسا” دەلىنگەن وندا.
اتا - اناسىنا تىلەيتىن جاقسى تىلەكتەرىن مىنا تۇردە ورىندايدى.
1. الدىمەن وڭ قولىڭدى قاعاز بەتىنە قوي دا، سۇلباسىن ءتۇسىرىپ ال. ونىڭ ىشىنە «اناما تىلەك» دەپ جاز.
2. ەندى سول قولىڭدى قاعاز بەتىنە قوي دا، سۇلباسىن ءتۇسىرىپ ال. ونىڭ ىشىنە «اكەمە تىلەك» دەپ جاز.
بۇل سەنىڭ اتا - اناڭا قۋانىش سىيلايتىندارىڭا ءبىر دالەلى بولسىن.
ءان: «قوس شىنارىم»
ءحى. ۇيگە تاپسىرما. ولەڭدى جاتتاۋ.
باعالاۋ
روسسوۆحوز ورتا مەكتەبىنىڭ باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
ۇركىمباي شىرايگۇل ءىزباسار قىزى
«قانات تۋرالى حيكايا» فاريزا وڭعارسىنوۆا
اشىق ساباق تاقىرىبى:
«قانات تۋرالى حيكايا» ف. وڭعارسىنوۆا
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قانات تۋرالى حيكايا. ف. وڭعارسىنوۆا
ساباقتىڭ ماقساتى: ف. وڭعارسىنوۆانىڭ ولەڭىندەگى نەگىزگى ويدى، يدەيانى ۇعىندىرۋ.
بىلىمدىلىك: اتا - انا مەن بالا اراسىنداعى ماحابباتتى، اتا - اناعا تىلەگەن اق تىلەگىنەن بالالارعا ءوز اتا - اناسىنان ەڭ جاقىن، ەڭ قاسيەتتى ادام جوق ەكەندىگىن تۇسىنۋگە مۇمكىندىك بەرىلەدى.
دامىتۋشىلىق: بالالاردى شىعارماشىلىق جۇمىس جاساۋعا ۇيرەتۋ، مانەرلەپ وقۋ داعدىسىن جەتىلدىرۋ، ءوز ويلارىن ەركىن جەتكىزە بىلۋگە باۋلۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ۇلكەندى سىيلاي بىلۋگە جانە اتا – اناسىن سۇيۋگە جانە قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق.
ساباققا قولدانىلاتىن ءادىس - تاسىلدەر: جيناقتاۋ، توپتاۋ، سۇراق - جاۋاپ، كورنەكىلىك ءادىسى، ترەنينگ ءادىسى
ءپانارالىق بايلانىس: مۋزىكا، ەڭبەككە باۋلۋ، دۇنيەتانۋ
ساباقتىڭ بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
ترەنينگ. توپقا ءبولۋ
ءى توپ «انا» ءىى توپ «اكە» ءىىى توپ «بالا»
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
1. انا توبى. ب. بۇلقىشيەۆتىڭ «انا» ءماتىنىن جاتقا ايتادى
2. اكە توبى. انا تۋرالى ماقال - ماتەلدەر ايتۋ
3. بالا توبى. انا تۋرالى ەسسە جازۋ.
جاڭا ساباق.
1. قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ «بۇل كىم؟» ويىنى
ۇيدەگى التىن قازىق. – ول اقىلدى بولسا، بالا دانا بولادى. ونىڭ تاربيەسى – قىزعا ۇلگى. ول جوقتى بار، اشتى توق ەتەتىن، ۇيدەگى ب ا ق. قالامى جۇرەك جازۋشى دا، دانىشپان عالىم دا، ەل باسقارعان كوسەم دە، كۇمىس كومەي ءانشى مەن مىڭ بۇرالعان ءبيشى دە، سول ادامنان تۋىپ، سونىڭ كوكىرەگىنەن ءنار الىپ وسەدى.
بۇل كىم؟
جاۋابى: انا
اركىمنىڭ سۇيەنەر تىرەۋى. اركىمگە قىمبات ادام. ونى ارداقتاي ءبىلۋ كەرەك، ويتكەنى ول وتباسىنىڭ ەڭ باستى مۇشەسى، ياعني وتاعاسى. قاراپ وتىرساڭ ونىڭ دا ءتۇر - ءتۇرى بولادى. بۇل اقىلدى، ءبىرى ءبىلىمدى، ءبىرى جىگەرلى، قايراتتى، باتىل، بولىپ كەلەدى.
بۇل كىم؟
جاۋابى: اكە
وسى ەكى ادامدى ءبىز ءبىر سوزبەن قالاي اتايمىز؟
جاۋابى: اتا - انا
اسسوساسيا
انا اكە بالا
قۇس قاناتىن كورە وتىرىپ كىمگە ۇقساتاتىن ەرەكشەلىگىن كورسەتەدى.
بۇگىنگى ءبىزدىڭ ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبىمىز «قانات تۋرالى حيكايا». ف. وڭعارسىنوۆا
اۆتور تۋرالى مالىمەت.
ف. وڭعارسىنوۆا - 1939 جىلى اتىراۋ وبلىسى، يساتاي اۋدانىندا ومىرگە كەلگەن. قازاقتىڭ دارىندى اقىنى. ليريكالىق ولەڭ كىتاپتارىنىڭ اۆتورى. شىعارمالارى: «ساندۋعاش» العاشقى ولەڭدەر جيناعى، «الماس قىلىش»، «تارتادى بوزبالانى ماگنيتىم»، «سايراعان جەتىسۋدىڭ بۇلبۇلىمىن» پوەمالارى جارىق كورگەن.
2014 جىلدىڭ 23 قاڭتارىندا دۇنيەدەن وزدى.
داپتەرمەن جۇمىس.
حيكايا – سيۋجەتكە قۇرىلعان وقيعا جەلىسى. ادەبيەت جانرىنىڭ ءبىر ءتۇرى.
ءى انا توبى ولەڭدى تىزبەكتەي وقيدى. بەرىلگەن شۋماقتى مۇقيات وقىپ، وزىنە ۇناماعان ءسوزدىڭ استىن سىزىپ، نەگە ۇناماعانىن دالەلدەيدى. ءسوزدى تابۋ قيىن بولعان جاعدايدا كورشىسىمەن پىكىر الماستىرادى.. مۇنداعى ماقسات - بۇل ولەڭ شۋماعىنداعى بالاعان ۇنامايتىن ءسوز «مۇگەدەك»ەكەنىن كورسەتۋ. سول جامان ءسوزدى ومىردە بولدىرماۋ ءۇشىن اتا - اناڭنىڭ امان بولعانىن وقۋشىلار ءتۇسىنىپ، ءوز جاۋاپتارىن بەرەدى.
ءىى اكە توبى ولەڭنىڭ مازمۇنى تۋرالى ايتادى.
ءىىى بالا توبى ماقال - ماتەلدەردىڭ ەكىنشى جولىن تاۋىپ جازۋ.
شىعارماشىلىق تاپسىرما.
ءى توپ انا «ويىمنان تۋعان ورنەكتەر» ۇيقاس بويىنشا ولەڭ شىعارۋ.
1)..................................... بولامىن
....................................... الامىن
.........................................
........................................ اتا - انانىڭ
ءىى توپ اكە «بالا» سوزىنە ءسوزجۇمباق قۇراستىرۋ.
ءىىى توپ بالا «انا» سوزىنە رەبۋس قۇراستىرۋ.
ساباقتى بەكىتۋ.
مۇحاممەد پايعامبارىمىزدىڭ حاديستەرىندە دە ەڭ الدىمەن انانى قۇرمەتتەۋ پارىز ەكەنى ايتىلادى.
“اۋەلى اناڭا، تاعى دا اناڭا، سودان سوڭ اكەڭە جاقسىلىق جاسا” دەلىنگەن وندا.
اتا - اناسىنا تىلەيتىن جاقسى تىلەكتەرىن مىنا تۇردە ورىندايدى.
1. الدىمەن وڭ قولىڭدى قاعاز بەتىنە قوي دا، سۇلباسىن ءتۇسىرىپ ال. ونىڭ ىشىنە «اناما تىلەك» دەپ جاز.
2. ەندى سول قولىڭدى قاعاز بەتىنە قوي دا، سۇلباسىن ءتۇسىرىپ ال. ونىڭ ىشىنە «اكەمە تىلەك» دەپ جاز.
بۇل سەنىڭ اتا - اناڭا قۋانىش سىيلايتىندارىڭا ءبىر دالەلى بولسىن.
ءان: «قوس شىنارىم»
ءحى. ۇيگە تاپسىرما. ولەڭدى جاتتاۋ.
باعالاۋ
You Might Also Like
