InfoHub Logo

تاقىرىبى: قاڭلىلار تۋرالى دەرەكتەر. ارحەولوگيالىق ەسكەرتكىشتەر
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا قاڭلىلاردىڭ ەجەلدەن كەلە جاتقان قازاق تايپالارىنىڭ ءبىرى ەكەنىن، قازاق حالقىنىڭ قالىپتاسۋىنا ۇلەس قوسقانىن، ءوز كەزىندە بەلگىلى مەملەكەت بولىپ، كوپتەگەن ەلدەرمەن ديپلوماتيالىق، ساۋدا، مادەني قاتىناستار جاساعانىن، ءوزىنىڭ ۇزاق تاريحىندا ءوز زامانىنا لايىق جەتىلىپ، دامىعانىن اشىپ كورسەتۋ. جانە تىرەك - سىزبا ارقىلى تۇسىندىرە وتىرىپ بەرىك ءبىلىم قالىپتاستىرۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ وزدەرىن قالىپتاستىرا وتىرىپ، وتكەن ساباقتارداعى وقيعالاردى
بۇگىنگى ساباقتاردا كەزدەسكەن وقيعالارمەن سالىستىرۋ، ۇقساستىقتارى مەن ايىرماشىلىعىن ۆەنن دياگرامماسى بويىنشا تاپقىزۋ، وقۋشىلاردى سۇراقتار مەن تاپسىرمالاردى شەشۋگە قاتىستىرا وتىرىپ، وزدىگىنەن قورىتىندى جاساۋعا ۇيرەتۋ ارقىلى وي - ءورىسىن دامىتۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلارعا قاڭلىلاردىڭ ەجەلدەن بەرى ادامزات جيناعان تاجىريبەگە وزىندىك ۇلەس قوسقانىن اشىپ كورسەتە وتىرىپ، ەلىمىزدىڭ وتكەن تاريحىنا قۇرمەتپەن قاراۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: وزدىگىمەن جۇمىس ۇيىمداستىرۋ، تىرەك سىزبا ارقىلى ءتۇسىندىرۋ، توپپەن جۇمىس
جۇرگىزۋ ءادىسى.
كورنەكىلىگى: ق ر كارتاسى، «قاڭلىلار» كارتاسى، ءسوزجۇمباقتار، سلايد، ينتەراكتيۆتى كارتا

ساباقتىڭ بارىسى
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
1. وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ
2. ءۇش توپقا ءبولۋ، ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
3. ءۇي تاپسىرماسىن بەكىتۋ، باعالاۋ.
1 - توپ: «تيگراحاۋدا» - تيگراحاۋدا ساقتار دەگەنىمىز نە - شوشاق بورىك كيىپ جۇرەتىن ساقتار.
2 - توپ: «پارادارايا» پارادارايا ساقتارى – تەڭىزدىڭ سولتۇستىگى، ارال تەڭىزىنىڭ ماڭىندا، سىرداريا مەن ءامۋداريانىڭ تومەنگى اعىسىندا.
3 - توپ: «حاۋماۆارگا» حاۋماۆارگا حاوما سۋسىن دايىندايتىن ساقتار. مەكەندەگەن جەرلەرى: مۋرگاب اڭعارىندا ءومىر سۇرگەن.

ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
ءار توپ سۇراق قويۋ ارقىلى ءوز پلاكاتتارىن قورعاۋ.
1 - توپ. تيگراحاۋدا.
كەستەدەگى سوزدەردىڭ تۇسىنا شارتتى بەلگىلەردى قويۋ.
2 - توپ. پارادارايا.
ءۇيسىن مادەنيەتىندەگى اشەكەي بۇيىمدار، ىدىستارى، قۇرال سايمانداردى كورسەتە وتىرىپ كەستەنى تولتىرۋ.
3-توپ. حۋماۆارگا.
ۇيسىندەردىڭ جەرلەۋ ءداستۇرىن ءتۇسىندىرۋ.
ءۇي تاپسىرماسىن، بەكىتۋ باعالاۋ.
ءار توپ ۇياشىقتى اشۋ ارقىلى ساندار ارقىلى سۇراققا جاۋاپ بەرۋ.
1 - توپ.
1. ۇيسىندەر قونىس سالۋ ءۇشىن قانداي جەرلەردى تاڭداعان.
2. ۇيسىندەر تۋرالى قاي ەلدىڭ دەرەكتەرىنەن بىلەمىز.
3. قاي وزەندەردىڭ اڭعارىندا وتىرىقشى قونىستارى ءبىراز زەردەلى، شۋ، كەگەن وزەندەرى
4. قاي قونىس جاقسى ساقتالعان - اقتاس قونىسى.
5. ەڭ ۇلكەن بولمەسىنىڭ كەڭدىگى قانشا مەتر - 126 شارشى مەتر.

2 - توپ.
1. ۇيسىندەر قولونەر كاسىپتەرىن اتا. شەڭبەر، زەرگەرلىك، قۇمىراشى، تىگىنشى، توقىماشىلىق.
2. ءۇيسىن قورعاندارىنان تابىلعان زاتتار. قول اينا، قىش ىدىس، قىش قالىپ.
3. قۇمىرالاردىڭ كوبى نە تارىزدەس بولى كەلەدى. المۇرت.
4. ماتا توقۋ ءۇشىن نەگە ۇقساس توقىما كورمەسى قولدانىلعان. «ورمەككە».
5 تەرىدەن نەلەر جاساۋ كەڭىنەن تارادى. ىدىستار، ات ابزەلدەرى.

3 - توپ.
1. وبالار قالاي ورنالاسقان. سولتۇستىكتەن وڭتۇستىككە قاراي تىزبەكتەلە ورنالاسقان.
2. ءمايىتتىڭ باسى قالاي جاتقىزىلعان. باسى باتىسقا قاراتىلىپ.
3ۇيسىندەردىڭ نە جونىندە ءجوندى مالىمەتى جوق. ءتىلى مەن جازۋى جونىندە.
4. ەرتەدەگى ۇيسىندەردىڭ و دۇنيەدەگى تۇسىنىگى. ولگەن ادام تىرىلەدى دەپ ەسەپتەگەن.
5. ۇيسىندەر قاي ەلدەرمەن قارىم - قاتىناس جاساعان. حان (جۇڭگو) يمپەرياسىمەن، ورتا ازيانىڭ عۇن، قاڭلى، ۇيعىر تايپالارىمەن، ەنەسەي قىرعىزدارىمەن.
جاڭا ساباق. قاڭلىلار تۋرالى دەرەكتەر.
ارحەولوگيالىق ەسكەرتكىشتەر.

جاڭا ساباق جوسپارى.
1. قاڭلىلار تۋرالى دەرەكتەر
2. ارحەولوگيالىق ەسكەرتكىشتەر
3. قاڭلىلاردىڭ جەرلەۋ ءداستۇرى
1. قاڭلىلار ەرتەدەن كەلە جاتقان قازاق تايپالارىنىڭ ءبىرى، سول ەجەلگى قونىسىندا ءقازىر دە مەكەندەپ وتىر. ولار تۋرالى جۇڭگو جازبالارىنداعى دەرەكتەر جانە دە قونىستارى مەن زيراتتارىن زەرتتەپ جاتقان ارحەولوگ عالىمداردىڭ پىكىرلەرىن بايانداۋ.
ءا) ءبىزدىڭ جىل ساناۋىمىزدىڭ قارساڭىنداعى قاڭلى تايپاسىن كورسەتۋ ارقىلى ءوز بەتىنشە جۇمىس جۇرگىزۋ، ءوز كارتالارىنا سىزدىرۋ.

2. ارحەولوگيالىق ەسكەرتكىشتەر.
سىزبا ارقىلى ءتۇسىندىرۋ.

قاۋىنشى مادەنيەتى وتىرار - قاراتاۋ مادەنيەتى جەتىاسار مادەنيەتى
مايىتتەر كيىممەن جەرلەنگەن. قاسىنا كۇندەلىكتى تۇرمىستا پايدالانعان زاتتاردى قويىلعان. ايەلدەرىڭ قاسىنا اشەكەي بۇيىمدارى، ەر ادامداردىڭ قاسىنا قارۋلارى قويىلعان مايىتتەر تىك بۇرىشتى ەتىپ قازىلعان شۇڭقىرعا جەرلەنگەن. شۇڭقىردىڭ تومەنگى جاعىنا شيكى كىرپىش قالانعان. جانىنا كەراميكالىق ىدىستار، ايەلدەردىڭ ساندىك بۇيىمدارى قويىلعان جەرلەۋدىڭ 2 ءتۇرى بولدى. 1) وباعا جەرلەۋ. ءمايىتتى قامىستان توقىلعان توسەنىشكە سالىپ جاتقىزعان. قاسىنا قىش ىدىستار قويىلعان. ەر كىسىلەردىڭ قابىرىنە پىشاق، سەمسەر، ساداق؛ ايەلدەر قابىرىنە سىرعا، مونشاق، بىلەزىكتەر بىرگە كومىلگەن.
2) ساعانالارعا جەرلەۋ. ءمايىتتى شيگە، نە كيىزگە وراپ، ساكىگە جاتقىزعان. اينالاسىنا تاماق، ىشەتىن ىدىس - اياقتار قويعان. سىرتىنان توپىراق ءۇيىلىپ، وبا تۇرعىزىلعان.

ءىۇ. ساباقتى قورىتۋ كەزەڭى.
ا) قاۋىنشى، وتىرار، جەتىاسار زيراتتاردىڭ ءبىر - بىرىنەن ايىرماشىلىعىن اجىراتا وتىرىپ، قامتىلعان اۋماعىن كارتادان تاپقىزۋ، سۇراۋ
ءا) وقۋشىلاردىڭ وزدەرىنە وتكەن ساباقتاعى ءۇيسىن تايپالارى مەن بۇگىنگى قاڭلى تايپالارىنىڭ جەرلەۋ ءداستۇرىنىڭ ۇقساستىقتارى مەن ايىرماشىلىقتارىن ۆەنن دياگرامماسى بويىنشا تاپقىزۋ ارقىلى ساباقتى قورىتۋ.

ءۇ. وقۋشى ءبىلىمىن باعالاۋ
ءۇى. ۇيگە: §21 وقۋ، مازمۇنىن ايتۋ