قاراحان مەملەكەتى (942 - 1212 جىلدار)
تاريح 7 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قاراحان مەملەكەتى (942 - 1212 جىلدار)
وسى ساباق ارقىلى جۇزەگە اساتىن وقۋ ماقساتتارى: 6. 3. 1. 3 – X ع. – XIII ع. باسىنداعى مەملەكەتتەردىڭ دامۋ ەرەكشەلىكتەرىن ءتۇسىندىرىپ، ولاردىڭ ۇقساستىقتارى مەن ايىرماشىلىقتارىن انىقتاۋ؛
6. 3. 1. 7 – ورتاعاسىرلىق مەملەكەتتەردىڭ ىدىراۋىنىڭ نەگىزگى جانە جاناما سەبەپتەرىن انىقتاۋ؛
6. 3. 1. 3 – X ع. – XIII ع. باسىنداعى مەملەكەتتەردىڭ دامۋ ەرەكشەلىكتەرىن ءتۇسىندىرىپ، ولاردىڭ ۇقساستىقتارى مەن ايىرماشىلىقتارىن انىقتاۋ؛
ساباق ماقساتتارى: ح عاسىردىڭ ورتاسى - ءحىىى عاسىردىڭ باسىنداعى قاراحان مەملەكەتىمەن تانىستىرۋ.
SMART ماقساتى:
وقۋشىلاردىڭ ءبارى: قاراحان مەملەكەتىنىڭ تاريحىن ءتۇسىنۋ.
وقۋشىلاردىڭ كوبى: يسلامدى مەملەكەتتىك ءدىن رەتىندە قابىلداۋ سەبەبىن انىقتاۋ.
وقۋشىلاردىڭ كەيبىرەۋى: ساياسي - الەۋمەتتىك قۇرىلىمىن سالىستىرۋ.
باعالاۋ كريتەرييلەرى قاراحان مەملەكەتىنىڭ جەر اۋماعىن كورسەتەدى.
تاريحي وقيعالاردى انىقتايدى؛
قۇرىلىمىن تۇسىنەدى، سالىستىرادى.
تىلدىك ماقسات: ايتىلىم – جازىلىم، جازىلىم - ايتىلىم№2، №3وقىلىم - ايتىلىم
قۇندىلىقتارعا باۋلۋ ورتا عاسىر مەملەكەتىنىڭ تاريحىن تانۋ ارقىلى جالپى ادامزاتتىڭ قۇندىلىقتارىن قۇرمەتتەۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: گەوگرافيا، قازاقستان تاريحى.
الدىڭعى ءبىلىم: «وي قوزعاۋ» سۇراقتار ارقىلى ەكىنشى تاراۋ بويىنشا بىلىمدەرىن، تۇسىنىكتەرىن انىقتاۋ.
باسى
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: وقۋشىلارمەن امانداسىپ، سىنىپتى تۇگەندەۋ.
سىنىپتاعى پسيحولوگيالىق احۋالدى تۋعىزۋعا ارنالعان جاتتىعۋ.
وقۋشىلار ورىندارىنان تۇرىپ قولدارىنان ۇستاپ ءبىر - بىرىنە تىلەك بىلدىرەدى
وزىڭىزگە تىلەگەندى – باسقالارعا تىلەڭىز.
«وي قوزعاۋ» ستراتەگياسى. ەكىنشى تاراۋ بويىنشا العان بىلىمدەرىن تياناقتاۋ.
ورتاسى
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى: قاراحان مەملەكتى جايلى دەرەكتەر اراب جانە پارسى اۆتورلارىنىڭ ەڭبەكتەرىندە كوپتەپ كەزدەسەدى. وندا قارلۇقتار اراسىنان تۇركى تايپالارىنا بيلىك ەتكەن «قاعانداردىڭ قاعانى» شىققانىن ايتادى. قاراحان اۋلەتىنىڭ شىعۋ تەگى قاشقاريادا ءومىر سۇرگەن قارلۇقتارمەن بايلانىستى. 940 جىلى قاشعاريانىڭ قارلۇق تايپالارى بالاسۇعىندى باسىپ الىپ، ساتۇق بوعرا حان باسقارعان جاڭا اۋلەتتىڭ نەگىزىن قالادى. وسىلايشا، عىلىمدا قاراحان مەملەكەتى اتالعان جاڭا تۇركى يمپەرياسى قۇرىلدى. 999جىلى قاراحاندىقتار ورتا ازياداعى ساماني مەملەكەتىن تالقاندادى. ءوز بيلىگىن ءامۋدارياعا دەيىن جۇرگىزدى. بۇل وزەن قاراحان مەملەكەتى مەن گازناۋيلەر اراسىنداعى شەكارا بولدى.
ح عاسىردىڭ سوڭىنا قاراي قاعاناتتىڭ جەر اۋماعى قالىپتاستى. قاراحان مەملەكەتى مەن قىپشاق حاندىعى اراسىنداعى سولتۇستىك شەكارا بالقاش پەن الاكول كولدەرىنىڭ بويىمەن ءوتتى. قاراحاندىقتار يەلىكتەرى باتىسىندا ماۋارانحاردى(ءامۋداريا مەن سىرداريا)، جەتىسۋ جەرىن شىعىسىندا قاشعاردى قامتىدى.
كىلتتى سوزدەردى داپتەرلەرىنە جازۋ: جىگىل، ياعما، يقتا، يقتادار، ۆاقف، مۇلىك.
ءبىلۋ جانە ءتۇسىنۋ 10 مينۋت
جۇپتىق تاپسىرما: (ءماتىن بولىكتەرىن تاراتۋ)
1جۇپ - الەۋمەتتىك قۇرىلىم.
2جۇپ - يسلامنىڭ قابىلدانۋى
3جۇپ - قاراحان مەملەكەتىنىڭ قۇلاۋى.
سەرگىتۋ ءساتى: « مەن كۇلگەندى ۇناتامىن» ويىن جاتتىعۋ.
جاتتىعۋ ناتيجەسى: وقۋشىلار كوڭىل كۇيىن، دەنساۋلىعىن جاقسارتادى جانە اينالاسىنداعى وقۋشىلاردىڭ كوڭىل كۇيىمەن دەنساۋلىعىنا جاقسى اسەر بەرەدى.
قولدانۋ 8 مينۋت «ينتەرۆيۋ» ءادىسى
جالپىعا ارنالعان تاپسىرما:
وقۋشىلار تاقىرىپ اياسىندا سۇراقتار قۇراستىرادى. سۇراقتار تاقتاعا ىلىنەدى. وقۋشىلار ءبىر - ءبىرىنىڭ سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرەدى.
«ميىڭنىڭ سۋرەتىن سالۋ» ءادىس - ءتاسىلى. وقۋشىلار ميدىڭ سۋرەتىن داپتەرگە سالادى دا، ساباق كەزىندە مەڭگەرگەن بىلىمدەرىن بىلدىرەتىن سوزدەرمەن تولىقتىرادى.
رەفلەكسيا
- نەنى ءبىلدى، نەنى ۇيرەندى؛
- نە ءالى دە تۇسىنىكسىز
- قانداي باعىتتا جۇمىس جۇرگىزۋ قاجەت.
ءۇي تاپسىرماسى: &11تاقىرىپ، قوسىمشا تاپسىرمالاردى ورىنداۋ.
مەكتەپ: اقمىرزا ورتا مەكتەبى
ءمۇعالىمنىڭ اتى - ءجونى: شاۆالييەۆا م. ش.
قاراحان مەملەكەتى. جۇكتەۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قاراحان مەملەكەتى (942 - 1212 جىلدار)
وسى ساباق ارقىلى جۇزەگە اساتىن وقۋ ماقساتتارى: 6. 3. 1. 3 – X ع. – XIII ع. باسىنداعى مەملەكەتتەردىڭ دامۋ ەرەكشەلىكتەرىن ءتۇسىندىرىپ، ولاردىڭ ۇقساستىقتارى مەن ايىرماشىلىقتارىن انىقتاۋ؛
6. 3. 1. 7 – ورتاعاسىرلىق مەملەكەتتەردىڭ ىدىراۋىنىڭ نەگىزگى جانە جاناما سەبەپتەرىن انىقتاۋ؛
6. 3. 1. 3 – X ع. – XIII ع. باسىنداعى مەملەكەتتەردىڭ دامۋ ەرەكشەلىكتەرىن ءتۇسىندىرىپ، ولاردىڭ ۇقساستىقتارى مەن ايىرماشىلىقتارىن انىقتاۋ؛
ساباق ماقساتتارى: ح عاسىردىڭ ورتاسى - ءحىىى عاسىردىڭ باسىنداعى قاراحان مەملەكەتىمەن تانىستىرۋ.
SMART ماقساتى:
وقۋشىلاردىڭ ءبارى: قاراحان مەملەكەتىنىڭ تاريحىن ءتۇسىنۋ.
وقۋشىلاردىڭ كوبى: يسلامدى مەملەكەتتىك ءدىن رەتىندە قابىلداۋ سەبەبىن انىقتاۋ.
وقۋشىلاردىڭ كەيبىرەۋى: ساياسي - الەۋمەتتىك قۇرىلىمىن سالىستىرۋ.
باعالاۋ كريتەرييلەرى قاراحان مەملەكەتىنىڭ جەر اۋماعىن كورسەتەدى.
تاريحي وقيعالاردى انىقتايدى؛
قۇرىلىمىن تۇسىنەدى، سالىستىرادى.
تىلدىك ماقسات: ايتىلىم – جازىلىم، جازىلىم - ايتىلىم№2، №3وقىلىم - ايتىلىم
قۇندىلىقتارعا باۋلۋ ورتا عاسىر مەملەكەتىنىڭ تاريحىن تانۋ ارقىلى جالپى ادامزاتتىڭ قۇندىلىقتارىن قۇرمەتتەۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: گەوگرافيا، قازاقستان تاريحى.
الدىڭعى ءبىلىم: «وي قوزعاۋ» سۇراقتار ارقىلى ەكىنشى تاراۋ بويىنشا بىلىمدەرىن، تۇسىنىكتەرىن انىقتاۋ.
باسى
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: وقۋشىلارمەن امانداسىپ، سىنىپتى تۇگەندەۋ.
سىنىپتاعى پسيحولوگيالىق احۋالدى تۋعىزۋعا ارنالعان جاتتىعۋ.
وقۋشىلار ورىندارىنان تۇرىپ قولدارىنان ۇستاپ ءبىر - بىرىنە تىلەك بىلدىرەدى
وزىڭىزگە تىلەگەندى – باسقالارعا تىلەڭىز.
«وي قوزعاۋ» ستراتەگياسى. ەكىنشى تاراۋ بويىنشا العان بىلىمدەرىن تياناقتاۋ.
ورتاسى
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى: قاراحان مەملەكتى جايلى دەرەكتەر اراب جانە پارسى اۆتورلارىنىڭ ەڭبەكتەرىندە كوپتەپ كەزدەسەدى. وندا قارلۇقتار اراسىنان تۇركى تايپالارىنا بيلىك ەتكەن «قاعانداردىڭ قاعانى» شىققانىن ايتادى. قاراحان اۋلەتىنىڭ شىعۋ تەگى قاشقاريادا ءومىر سۇرگەن قارلۇقتارمەن بايلانىستى. 940 جىلى قاشعاريانىڭ قارلۇق تايپالارى بالاسۇعىندى باسىپ الىپ، ساتۇق بوعرا حان باسقارعان جاڭا اۋلەتتىڭ نەگىزىن قالادى. وسىلايشا، عىلىمدا قاراحان مەملەكەتى اتالعان جاڭا تۇركى يمپەرياسى قۇرىلدى. 999جىلى قاراحاندىقتار ورتا ازياداعى ساماني مەملەكەتىن تالقاندادى. ءوز بيلىگىن ءامۋدارياعا دەيىن جۇرگىزدى. بۇل وزەن قاراحان مەملەكەتى مەن گازناۋيلەر اراسىنداعى شەكارا بولدى.
ح عاسىردىڭ سوڭىنا قاراي قاعاناتتىڭ جەر اۋماعى قالىپتاستى. قاراحان مەملەكەتى مەن قىپشاق حاندىعى اراسىنداعى سولتۇستىك شەكارا بالقاش پەن الاكول كولدەرىنىڭ بويىمەن ءوتتى. قاراحاندىقتار يەلىكتەرى باتىسىندا ماۋارانحاردى(ءامۋداريا مەن سىرداريا)، جەتىسۋ جەرىن شىعىسىندا قاشعاردى قامتىدى.
كىلتتى سوزدەردى داپتەرلەرىنە جازۋ: جىگىل، ياعما، يقتا، يقتادار، ۆاقف، مۇلىك.
ءبىلۋ جانە ءتۇسىنۋ 10 مينۋت
جۇپتىق تاپسىرما: (ءماتىن بولىكتەرىن تاراتۋ)
1جۇپ - الەۋمەتتىك قۇرىلىم.
2جۇپ - يسلامنىڭ قابىلدانۋى
3جۇپ - قاراحان مەملەكەتىنىڭ قۇلاۋى.
سەرگىتۋ ءساتى: « مەن كۇلگەندى ۇناتامىن» ويىن جاتتىعۋ.
جاتتىعۋ ناتيجەسى: وقۋشىلار كوڭىل كۇيىن، دەنساۋلىعىن جاقسارتادى جانە اينالاسىنداعى وقۋشىلاردىڭ كوڭىل كۇيىمەن دەنساۋلىعىنا جاقسى اسەر بەرەدى.
قولدانۋ 8 مينۋت «ينتەرۆيۋ» ءادىسى
جالپىعا ارنالعان تاپسىرما:
وقۋشىلار تاقىرىپ اياسىندا سۇراقتار قۇراستىرادى. سۇراقتار تاقتاعا ىلىنەدى. وقۋشىلار ءبىر - ءبىرىنىڭ سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرەدى.
«ميىڭنىڭ سۋرەتىن سالۋ» ءادىس - ءتاسىلى. وقۋشىلار ميدىڭ سۋرەتىن داپتەرگە سالادى دا، ساباق كەزىندە مەڭگەرگەن بىلىمدەرىن بىلدىرەتىن سوزدەرمەن تولىقتىرادى.
رەفلەكسيا
- نەنى ءبىلدى، نەنى ۇيرەندى؛
- نە ءالى دە تۇسىنىكسىز
- قانداي باعىتتا جۇمىس جۇرگىزۋ قاجەت.
ءۇي تاپسىرماسى: &11تاقىرىپ، قوسىمشا تاپسىرمالاردى ورىنداۋ.
مەكتەپ: اقمىرزا ورتا مەكتەبى
ءمۇعالىمنىڭ اتى - ءجونى: شاۆالييەۆا م. ش.
قاراحان مەملەكەتى. جۇكتەۋ
You Might Also Like
