سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 1 كۇن بۇرىن)
قاسىم حان
تاريح ءپانى ءمۇعالىمى گۋلدەراي ەديگەيەۆا
قازاقستان تاريحى 7 سىنىپ
ساباق تاقىرىبى: قاسىم حان (1511 - 1518 جج)
سىلتەمە: ءبىلىم ستاندارتى، ءپان باعدارلاماسى، «ورتا عاسىرلارداعى قازاقستان تاريحى» وقۋلىعى - 7سىنىپ، اۆتور جولداسبايەۆا و. ينتەرنەت ماتەريالدارى
جالپى ماقساتى:
مىندەتتەرى: قاسىم حان تۋرالى جانە ونىڭ جۇرگىزگەن ساياساتىن، قازاق حاندىعىنىڭ نىعايۋىنا قوسقان زور ۇلەسى تۋرالى وقىپ - ۇيرەنۋ
كۇتىلەتىن ناتيجە: قاسىم حان جانە ونىڭ زاڭى تۋرالى بىلەدى
قاسىم حاننىڭ جۇرگىزگەن ىشكى جانە سىرتقى ساياساتى تۋرالى دەرەكتەردى تالدايدى
قاسىم حان تۋرالى تاريحي دەرەكتەرگە باعا بەرە وتىرىپ، قورىتىندىلايدى
نەگىزگى يدەيالار: قاسىم حاننىڭ تۇسىنداعى قازاق حاندىعىنىڭ ىشكى جانە سىرتقى ساياسي جاعدايىمەن، قاسىم حاننىڭ زاڭدارىمەن وقۋشىلاردى جان - جاقتى تانىسادى. قاسىم حاننىڭ مەملەكەتتى نىعايتۋداعى ءىس - ارەكەتىنە تالداۋ جاساپ باعا بەرەدى.
تاپسىرمالار: /Wiki ماتەريال - دارى/ توپتىق جۇمىس
جەكە جۇمىس كەستە تولتىرۋ
جۇپتىق جۇمىس

ساباق بويىنشا ءمۇعالىمنىڭ جازبالارى: (ءمۇعالىم جانە وقۋشى ءىس – ارەكەتى )
ءى. ۇيىمداستىرۋ
1. 1. سىنىپ وقۋشىلارىنا ىنتىماقتاستىق پسيحولوگيالىق جاعىمدى احۋال قالىپتاستىرىپ، زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ. (2مينۋت)
1. 2. توپقا بىرىكتىرۋ كەرەي. جانىبەك، قوزىباسى دەپ ستيكەرگە جازىپ 3 توپقا بولىنەدى) ( 2 مينۋت)

ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ (3 مينۋت)
ديسكۋسسيالىق كارتا
1. كەرەي مەن جانىبەك شۋداعى قوزىباسىعا وردا تىكتى مە؟ (ءيا)
2. جانىبەك حان باراق حاننىڭ اعاسى بولات سۇلتاننىڭ بالاسى ما؟(جوق)
3. تەمىر اۋلەتى مۇحاممەد شايبانيمەن كۇرەستە جەڭىلىس تاپتى ما؟(ءيا)
4. 1470 ج جانىبەك حان باستاعان توپ تۇركىستانعا شابۋىل جاسادى ما؟ (جوق)
5. قازاق حاندارى ءامىر تەمىر ۇرپاقتارىمەن بىرلەسە وتىرىپ، شايباني حانعا قارسى شابۋىلعا شىقتى ما؟(ءيا)
6. شۋ بويىنداعى سىعاناق، ساۋران، سوزاق قازاق حاندىعىنىڭ ساياسي بەدەلىن نىعايتىپ، الەمگە تانىتتى ما؟(ءيا)
7. سىعاناق قالاسىن قازاقتار قايتارىپ العان سوڭ شايباني حان حيۋاعا قاشتى ما؟ (جوق)
8. قازاق حاندارى سىر بويىنداعى قالالار ءۇشىن 40 جىل سوعىستى ما؟ (جوق)

ستيكەردەگى ديالوگ. جۇپتىق جۇمىس (3 مينۋت)
1. قازاق حاندىعىنىڭ قۇرامىنا كىمدەر وتىرۋعا قۇقىلى بولدى؟ (شىڭعىسحاننىڭ ۇرپاعى بولعاندىقتان كەرەي مەن جانىبەك وتىرۋعا قۇقىلى بولدى).
2. قازاق حاندارى 15ع. 70 جىلد. قاي جەرلەردى باسىپ الدى؟ (سىرداريا بويى مەن قاراتاۋ ءوڭىرىن باسىپ الدى)
3. قازاق حاندارىنىڭ سىر بويىنداعى قالالار ءۇشىن كىممەن سوعىستى جانە نەشە جىلعا سوزىلدى؟ (ءابىلقايىردىڭ نەمەرەسى مۇحامەد شايباني حانمەن سوعىستى جانە 30 جىلعا سوزىلدى)
4. سىر بويىنداعى قالالاردىڭ قازاق حاندىعى ءۇشىن ماڭىزدىلىعى قانداي؟ (قازاق حاندىعىنىڭ كۇش - قۋاتىن، ساياسي بەدەلىن نىعايتىپ، الەمگە تانىتتى)
5. قازاق حاندىعىندا حالىقتىڭ سانى كىمدەردىڭ ەسەبىنەن كوبەيدى؟ (دەشتى قىپشىق دالاسىنىڭ كوشپەلى تايپالارى)
6. قازاقتىڭ العاشقى حانى كىم؟) (كەرەي)
7. قازاق حالقىنىڭ قالىپتاسۋىنىڭ نەگىزگى ەتنيكالىق ارقاۋى بولعان تايپالاردى اتا؟ (ەجەلگى ساق، ءۇيسىن، قاڭلىت. ت. ب.)
8. نەگە كەرەي ءبىرىنشى تاققا وتىردى؟ (مۇراگەرلىكپەن قاتار جاسىنىڭ ۇلكەندىگى ەسكەرىلگەن)
9. قازاق حاندىعى الدىنداعى تاريحي مىندەتتەرى قانداي؟
1. كوشپەلى شارۋالاردىڭ جايىلىمداردى پايدالانۋداعى دەشتى قىپشىق دالاسىندا بۇرىننان قالىپتاسقان ءتارتىبىن قالپىنا كەلتىرۋ
2. شىعىس پەن باتىس اراسىندا ساۋدا كەرۋەن جولى ۇستىندە ورنالاسقان سىرداريا بويىنداعى قالالاردى قازاق حاندىعىنا قاراتۋ
3. تايپالاردىڭ باسىن قوسىپ، قازاق ەتنيكالىق اۋماعىن بىرىكتىرۋ
10. قازاق حاندىعى قۇرىلۋىنىڭ تاريحي ماڭىزى قانداي؟
1. ۇلت بولىپ قالىپتاسۋى اياقتالدى.
2. ۇلتتىق ساياسي - اكىمشىلىك جۇيەسى قۇرىلدى
3. جەر اۋماعىن كەڭەيتتى
4. ۇلكەندى - كىشىلى مەملەكەتتەرمەن قارىم - قاتىناس ورناتتى
5. سالت - ءداستۇرى مەن ادەت - عۇرپى، ءدىلى، ءدىنى بار ەل ساناتىندا دامۋ جولىنا تۇسكەن ازات، ەركىن ەلگە اينالدى.
11. جاڭا قۇرىلعان حاندىقتى باسقارۋ ءىسى قالاي ۇيىمداستىرىلدى؟
12. العاشقى كەزدەگى قازاق حاندىعىنىڭ ىشكى جاعدايى قانداي بولدى؟
13. قازاق حاندىعى سىرداريا بويىنداعى قانداي قالالاردى وزىنە قاراتتى؟
14. سىرداريا بويىنداعى قالالاردىڭ قازاقتار ءۇشىن قانداي تاريحي ماڭىزى بولدى؟
15. 15 عاسىردا قازاق حاندىعى سىرتقى ساياساتتا قانداي باعىت ۇستاندى؟

ءىىى. تۇساۋ كەسەر
ءى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ ( 3 مينۋت)
سۇراقتارعا جاۋاپ بەرە وتىرىپ تۇلعانى تانىپ، جاڭا تاقىرىپتى اشۋ
1. قازاق حاندارى تۋ تىككەن قۇتتى مەكەن
2. قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلۋى تۋرالى جازعان تاريحشى
3. قازاق حاندىعىنىڭ تۇڭعىش حانى
4. جانىبەك حان قاي حاننىڭ بالاسى؟

قاسىم حان تۋرالى بەينە تاسپادان دەرەك تىڭداۋ (10 مينۋت)
ءىى. ماعىنانى تانۋ ءماتىن مەن جۇمىس
«ءۇش ناقتى قادام» ماتىندەگى ماڭىزدى وقيعالاردى، دەرەكتەردى انىقتاۋ جەكە وقيدى، جۇبىمەن بولىسەدى، توپقا سالادى، پوستەرگە قورعايدى
ءى - توپ. قاسىم حان تۋرالى دەرەكتەر جانە ونىڭ زاڭدارىن ايقىندايدى
ءىى - توپ. قاسىم حاننىڭ ىشكى ساياساتى
ءىىى - توپ. قاسىم حاننىڭ سىرتقى ساياساتى
باعالاۋ: «ماداقتاۋ سەنديەۆيچى»

سەرگىتۋ ءساتى: ماتەماتيكالىق ويىن ( 3مينۋت)
(456*2)+602= 1514 ج سايد حان قاسىم حاننان شايبانيلەرگە قارسى كۇرەستە كومەك بەرۋىن سۇرايدى
(988+455)+80 = 1523ج ورىس دەرەكتەرىندە قاسىمنىڭ قايتىس بولعان جىلى
(560+650)+301= 1511 ج قاسىم سۇلتان حاندىق بيلىكتى قولىنا الادى
(951+500)+81= 1532ج تاحير حان ابد ار - راشيد حانمەن شايقاستا قازا تابادى
(655+104)*2= 1518ج م. ح. دۋلاتي دەرەگىندە قاسىم قايتىس بولعان جىل

ءىىى. مارشرۋتتىق قارتا دەڭگەيلى تاپسىرما (7 مينۋت)
ءى تاپسىرما ءماتىننىڭ ءبىرىنشى بولىمىندەگى نەگىزگى يدەيانى انىقتا
---------------------------------------------------------------------
مىنا سۇراقتارعا جاۋاپ ىزدە:
1. قاسىم حان بيلىك قۇرعان كەزدە قازاق مەملەكەتىنىڭ ورلەۋى قانداي بولدى؟----------------------------
2. قاسىم حان تۋرالى ۇلى ويشىلدار پىكىرى -------------------------------------------------------------------------

ءىى تاپسىرما ءماتىننىڭ ەكىنشى بولىمىندەگى «قاسىم حاننىڭ قاسقا جولى» دەپ اتالاتىن زاڭدارداعى ەرەجەلەردى سايكەستەندىر

1. اسكەري زاڭ
(ا) كىسى ءولتىرۋ، تالاۋ، شاپقىنشىلىق جاساۋ، ۇرلىق ىستەۋ)
2. قىلمىس زاڭى
(ءا) جەر داۋى، مال - مۇلىك داۋى)
3. مۇلىك زاڭى
(ب) الامان مىندەتى، قوسىن جاساقتاۋ، قارا قازان، ەردىڭ قۇنى، تۇلپار ات)
4. جۇتشىلىق زاڭى
(ۆ) مايتالمان شەشەندىك، حالىقارالىق قاتىناستاعى سىپايىلىق، ادەپتىلىك، يبالىلىق مايتالمان شەشەندىك، حالىقارالىق قاتىناستاعى سىپايىلىق، ادەپتىلىك، يبالىلىق)
5. ەلشىلىك زاڭ
(گ) شۇلەن تارتۋ، اس، توي، مەرەكە، دۋمان)

ءىىى تاپسىرما – ءماتىننىڭ ءۇشىنشى بولىمىندەگى قاسىم حاننىڭ ىشكى جانە سىرتقى ساياساتىنداعى ناقتى دالەلدەر.
قيىندىق! قاسىنداعى وقۋشىمەن كەڭەس!( بۇل قادامدى ورىنداۋعا قينالعان وقۋشىلار توپتاعى سىنىپتاستارىنان كومەك سۇراپ، اقىلداسۋىنا بولادى).
ىشكى ساياساتى --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- سىرتقى ساياساتى ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

بەكىتۋ: ( 7 مينۋت)
دە بەنونىڭ التى قالپاعى ««قاسىم حاننىڭ تاريحي بەينەسىنە قانداي باعا بەرەر ەدىڭ؟» وي پىكىرلەرىن ايتۋ
اق قالپاق - فاكتىلەر، سيفرلار جانە مالىمەتتەردى تازا كۇيىندە بەرۋ. بىزگە بەلگىلى نەمەسە قاجەتتى اقپاراتقا نازار اۋدارۋ ءۇشىن پايدالانىلادى.
سارى قالپاق - ءوپتيميزمدى، اشىقتىقتى، ءپوزيتيۆتى جانە كونسترۋكتيۆتى ويلار، ۇسىنىستار. ايقىندىلىق پەن ومىرگە سەنىممەن قاراۋدى بەينەلەيدى. بۇل قالپاقتى كيىپ ءسىز يدەيانىڭ جاعىمدى جاقتارىن زەردەلەيسىز جانە ءوز نازارىڭىزدى، كۇش - جىگەرىڭىزدى ونىڭ جەتىستىكتەرى مەن جاقسىلىقتارىن ىزدەۋگە جۇمسايسىز.
قاراقالپاق - نەگاتيۆتى ويلاۋ، بۇل«ءازازىلدىڭ قورعاۋشىسى»نەمەسە نەلىكتەن كەيبىر تەتىكتەر دۇرىس ىستەمەيتىنىن باعالاۋ.
قىزىل قالپاق - سەزىمدى، بول - جامدى جانە ىشكى تۇيسىكتى بىلدىرەدى.
جاسىل قالپاق - جاڭا يدەيالار اعىمىن تۋدىراتىن شىعارماشىلىق ويلاۋ.
كوك قالپاق - قورىتىندىلاۋدى، باعالاۋدى قاجەت ەتۋ.

قورىتىندى
باعالاۋ: باعالاۋ پاراعى، اشىق جۋرنال
رەفلەكسيا: (2 مينۋت)

تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما