قاتاعان قىرعىنى
قازاق حاندارى مەن باتىرلارى تۋرالى جازعان داستانىمنىڭ ءۇزىندىسىن وقىرماندارعا ۇسىنعاندى ءجون كوردىم. قازاق تاريحىندا ەڭ ءبىرىنشى جانە سوڭعى تاق تالاسى، ب ا ق تالاسى 1627 جىلى بولعان وقيعا.
اۆتور: سالىمبايەۆ تىلەكقالي
قاتاعان تراگەدياسى.
قاتاعان - قازاق رۋى كونە شاقتان،
ەل شەتىنە جاۋ كەلسە قورعان بولعان.
كەڭ دالادا ەركىن وسكەن ايبىندى جۇرت.
ماۋرەناحر، بۇقاردى تالاي شاپقان.
قاتاعاندا تۇرسىن حان دەگەن بولعان،
العان ويى تۋ باستا بولعان جامان.
ەكى سان قاتاعاندى ەلدەن ءبولىپ،
جەكە حاندىق قۇرۋدى ويىنا العان.
بۇقار حانى يمامق ۇلى مۇنى سەزگەن،
كوكتەن ىزدەگەنى تابىلىپ جەردەن.
قولتىعىنا سۋ بۇركىپ قايراي تۇسكەن،
تاياز ويلى زەردەسىزدى ەلدەن بەزگەن.
* * *
كونە قالا تۇركىستان قازاقتىڭ استاناسى،
بار قازاقتىڭ كيەلى باس قالاسى.
ۇلى حاندار زامانىنان كۇللى قازاق،
ءتاۋىپ ەتكەن قاسيەتتى باسپاناسى.
* * *
تۇرسىن حان تاشكەنتتى وردا ەتكەن،
ءوز تەڭگەسىن شىعارىپ بولەكتەنگەن.
بۇقاردىڭ وزبەك حانىن جاقىن تارتىپ،
ءوز ۇلتىنان ءوزى جەرىپ ەلدەن بەزگەن.
ەسىم حانعا الاۋىزدىق ۇنامايدى،
تۇرسىن حاننىڭ الدىنا تالاي باردى.
«بولىنگەندى قاشان دا ءبورى جەيدى،
الاۋىزدىقتى تۇرسىن حان قويساڭ - دەيدى -
اداسقاننىڭ ارتى قۇز، الدى تىك جار،
اقارىس، بەكارىس، جانارىس ءبىر تۋعاندار.
ۇلتىمىزدىڭ ار - نامىسىن مازاق ەتپەي،
سەرتتەسەيىك، ريزا بولسىن ارۋاقتار».
اقساقالدار، القا بيلەر، حاس باتىرلار،
تالاي سەرتتىڭ كۋاسى بولعانى بار.
سىرتتان تيگەن جاۋ بولسا كورىپ باعار،
ىشتەن شىققان جاۋ جامان، وڭباعاندار.
ەسىم، تۇرسىن ەكى حان قۇداي قولداپ،
تاتۋلىققا سەرتتەسەدى سەمسەر ۇستاپ.
بىرگە جورىق جولىنا اتتانادى،
بۇقار حانىن ءقاۋىپتى جاۋعا ساناپ.
ءاندىجان، شاحرۋحيا قامالدارىنىڭ سۇلتاندارى،
يمامق ۇلى وتىرعىزعان قازاق ءبارى.
الاش قولى حاس دۇشپاندى بەتكە العاندا،
قامال كىلتىن ءوز جۇرتىنا قۋانا تاپسىرادى.
بۇقاردىڭ قامالدارى قۇلايدى باعى تايعان،
قارالى كۇن تايايدى ۇرپاعىنا شاعاتايدىڭ.
شيباندىقتار ولاردىڭ جولىن قۇشىپ،
جەر بەتىنەن جويىلۋعا از اق قالعان.
اۆتور: سالىمبايەۆ تىلەكقالي
قاتاعان تراگەدياسى.
قاتاعان - قازاق رۋى كونە شاقتان،
ەل شەتىنە جاۋ كەلسە قورعان بولعان.
كەڭ دالادا ەركىن وسكەن ايبىندى جۇرت.
ماۋرەناحر، بۇقاردى تالاي شاپقان.
قاتاعاندا تۇرسىن حان دەگەن بولعان،
العان ويى تۋ باستا بولعان جامان.
ەكى سان قاتاعاندى ەلدەن ءبولىپ،
جەكە حاندىق قۇرۋدى ويىنا العان.
بۇقار حانى يمامق ۇلى مۇنى سەزگەن،
كوكتەن ىزدەگەنى تابىلىپ جەردەن.
قولتىعىنا سۋ بۇركىپ قايراي تۇسكەن،
تاياز ويلى زەردەسىزدى ەلدەن بەزگەن.
* * *
كونە قالا تۇركىستان قازاقتىڭ استاناسى،
بار قازاقتىڭ كيەلى باس قالاسى.
ۇلى حاندار زامانىنان كۇللى قازاق،
ءتاۋىپ ەتكەن قاسيەتتى باسپاناسى.
* * *
تۇرسىن حان تاشكەنتتى وردا ەتكەن،
ءوز تەڭگەسىن شىعارىپ بولەكتەنگەن.
بۇقاردىڭ وزبەك حانىن جاقىن تارتىپ،
ءوز ۇلتىنان ءوزى جەرىپ ەلدەن بەزگەن.
ەسىم حانعا الاۋىزدىق ۇنامايدى،
تۇرسىن حاننىڭ الدىنا تالاي باردى.
«بولىنگەندى قاشان دا ءبورى جەيدى،
الاۋىزدىقتى تۇرسىن حان قويساڭ - دەيدى -
اداسقاننىڭ ارتى قۇز، الدى تىك جار،
اقارىس، بەكارىس، جانارىس ءبىر تۋعاندار.
ۇلتىمىزدىڭ ار - نامىسىن مازاق ەتپەي،
سەرتتەسەيىك، ريزا بولسىن ارۋاقتار».
اقساقالدار، القا بيلەر، حاس باتىرلار،
تالاي سەرتتىڭ كۋاسى بولعانى بار.
سىرتتان تيگەن جاۋ بولسا كورىپ باعار،
ىشتەن شىققان جاۋ جامان، وڭباعاندار.
ەسىم، تۇرسىن ەكى حان قۇداي قولداپ،
تاتۋلىققا سەرتتەسەدى سەمسەر ۇستاپ.
بىرگە جورىق جولىنا اتتانادى،
بۇقار حانىن ءقاۋىپتى جاۋعا ساناپ.
ءاندىجان، شاحرۋحيا قامالدارىنىڭ سۇلتاندارى،
يمامق ۇلى وتىرعىزعان قازاق ءبارى.
الاش قولى حاس دۇشپاندى بەتكە العاندا،
قامال كىلتىن ءوز جۇرتىنا قۋانا تاپسىرادى.
بۇقاردىڭ قامالدارى قۇلايدى باعى تايعان،
قارالى كۇن تايايدى ۇرپاعىنا شاعاتايدىڭ.
شيباندىقتار ولاردىڭ جولىن قۇشىپ،
جەر بەتىنەن جويىلۋعا از اق قالعان.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
