قازاق باتىرلارى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قازاق باتىرلارى 9 سىنىپ
« ەلىنىڭ داڭقىن باتىرى شىعارار،
باتىرى شىعارماسا، اقىنى شىعارار.»
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىك: وقۋشىلارعا «قازاق باتىرلارى» تۋرالى مالىمەت بەرۋ؛ تاقىرىپ بويىنشا بىلىمدەرىن جۇيەگە كەلتىرىپ پىسىقتاۋ، تياناقتاۋ، گرامماتيكالىق ۇعىمداردى ساۋاتتى ءارى دۇرىس قولدانۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ. پانگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
دامىتۋشىلىق: ەلەكتروندىق وقۋلىق ارقىلى ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ، كورۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ؛ وي تۇيىندەۋگە، شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەۋگە جۇمىلدىرۋ؛ ءماتىندى قازاق تىلىندە اڭگىمەلەۋگە ، اۋىزەكى سويلەۋگە داعدىلاندىرۋ، ءوي-ورىسىن كەڭەيتۋ.
تاربيەلىك: قازاقتىڭ تاريحي تۇلعالارىن ءبىلىپ، قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس
ساباقتىڭ ءادىسى: اڭگىمەلەۋ ، سۇراق –جاۋاپ، تالداۋ، سويلەسۋ ىزدەندىرۋ، دالەلدەۋ،
كورنەكىلىك ماتەريال: سۋرەتتەر، كارتوچكالار، تىرەك- سىزبا، سلايدتار.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى . ۇيىمداستىرۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
ءىىى. جاڭا ساباق
ءمۇعالىم ءسوزى
- بالالار، بۇگىنگى ساباق «قازاق باتىرلارى».
- قازاق حالقىنىڭ داڭقىن قانداي باتىرلار شىعاردى؟
- قانداي ەرلىك، وتان تۋرالى ماقال –ماتەلدەر بىلەسىڭدەر؟
ساباقتىڭ تاقىرىبى مەن ماقساتىمەن تانىستىرۋ
2. وي شاقىرۋ. «قازاق باتىرلارى» تىرەك - سىزبا ارقىلى جۇمىس
قازاق باتىرلارى
قابانباي باتىر
بوگەنباي باتىر
ءىۇ. سوزدىك جۇمىس
قالىڭ – منوگو----------------------ارلى-بەرلى – تۋدا-سيۋدا
جۇيرىك ات – سكاكوۆايا لوشاد----شاۋىپ ءوتۋ – بىسترو پروسكاكات
شوقپار – دۋبينا-------------------تىم-تىراقاي – ۆ رازنىە ستورونى
جابايى – ديكيە---------------------وسىدان باستاپ – س ەتيح پور
1. تاقىرىپ بويىنشا وتەتىن سوزدەر مەن ءسوز تىركەستەرىنىڭ ماعىنالارىن ءتۇسىندىرىپ ، اۋدارۋ.
2. دۇرىس ايتۋعا داعدىلاندىرۋ.
- ءمۇعالىم مانەرلەپ وقيدى .
- وقۋشىلار مۇعالىمنەن كەيىن داۋىستاپ قايتالايدى.
- وقۋشىلار تىزبەكپەن وقيدى .
3. ءسوز تىركەستەرىن قۇراستىرۋ
4. سوزيلەمدەر قۇراستىرۋ
1. لەكسيكالىق تاقىرىپ. «قازاق باتىرلارى»
- ءماتىندى مەن وقيمىن
- 1-2 وقۋشى وقيدى،
- اۋدارۋ، تۇسىنگەندەرىن سۇراۋ
2. «وي قوزعاۋ». « قابانباي باتىر مەن بوگەنباي باتىرلار تۋرالى نە بىلەسىڭ؟»
قازاق باتىرلارى
قابانباي باتىر
( 1691 – 1769 )
شىن اتى ەراسىل
ابىلاي حان دارابوز قابانباي
بوگەنباي باتىر
(1680-1775)
سارباز مەكتەبىندە وقىعان
1708ج 30مىڭ جاساققا قولباسشى بولعان
دەگەن اتاق بەرەدى
3. «بىلگىشتەر» ويىنى. سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ. سۇراقتاردى وقۋشىلارعا تاراتىپ بەرۋ. جاۋاپتارىن كۇتۋ.
1. قازاق باتىرلارى نەمەن شۇعىلدانعان؟
2. قازاق باتىرلارىنىڭ قانداي مىندەتتەرى بولعان؟
3. قابانبايدى ەل قالاي اتاعان؟
4. قابانباي قايدا جەرلەنگەن؟
5. «قانجىعالى قارت » دەپ كىمدى اتاعان؟
6. بوگەنباي باتىر قايدا تۋعان، قاي جەردە قايتىس بولعان؟
7. بوگەنباي باتىر قانداي ادام بولعان؟
8. ونىڭ نەشە بالاسى بولعان؟
9. 1761 جىلى قىتايعا كىممەن، نە ءۇشىن بارعان؟
10. قازاق باتىرلارىنىڭ بار ءومىرى قايدا وتكەن؟
11. ۇلكەن سوعىس الدىندا باتىرلار نەگە شىقكان؟
12. ابىلاي حاننىڭ باتىرلارىنىڭ ىشىندەگى ەڭ ۇلكەن اعاسى كىم؟
13. بوگەنباي باتىر 1728 جىلى 38 جاسىندا نەشە مىڭ قولعا قولباسشى بولدى؟
4. «ويلانۋ ساتىسى» تاپسىرما جۇمىسىن ورىنداۋ.
وزدىك جۇمىسى
1-جاتتىعۋ. جاقشا ىشىندەگى سوزدەر مەن ءسوز تىركەستەرىن قازاق تىلىنە اۋدارىڭىز.
1. ەرتەدە قازاق باتىرلارى تەك اسكەري كاسىپپەن عانا (زانيماليس).
2. ناۋرىزباي قۇتپانبەت ۇلى - (ودين يز ترەح باتىروۆ ابلاي حانا)، قولباسشى.
3. (ۆ ۆوينە س دجۋنگارامي) ونىڭ قۇدايبەرگەن، شولپان، دۇيسەن دەگەن ءۇش بىردەي باۋىرى دا (پوگيبلي).
2-جاتتىعۋ. جاقشا ىشىندەگى سوزدەر مەن ءسوز تىركەستەرىن قازاق تىلىنە اۋدارىڭىز
1. ناۋرىزباي باتىردىڭ 1729 جىلى شامالعان مەن قاسكەلەڭدى جەكپە-جەكتە ولتىرگەنى (شيروكو راسپروسترانيلوس پو كازاحسكوي ستەپي).
2. 1750-1752 جىلدارى كوپ قازاقتى (وسۆوبوديل يز پلەنا).
3. (ۆ وبلاستياح، رايوناح كازاحستانا) ناۋرىزباي باتىردىڭ اتى (پريسۆوەنو ۋليسام)، ناۋرىزباي باتىرعا ارناپ (ۋستانوۆلەنى پامياتنيكي).
3-جاتتىعۋ. مىنا سويلەمدەرگە سۇراق قويىڭىز.
1. قازاق باتىرلارى اسكەري كاسىپپەن شۇعىلدانعان.
2. 1745 جىلى قابانباي باتىر رەسەي قولاستىنا وتۋگە تىلەك ءبىلدىردى.
3. XVIII عاسىر-دىڭ ءبىرىنشى جارتىسىندا قازاك، حالقىن تورلاعان كوپ جاۋدى قورعاۋدا بوگەنباي باتىر كوپ ەرلىك كورسەتتى.
4-جاتتىعۋ. مىنا سويلەمدەرگە سۇراق قويىڭىز، سينتاكسيستىك تالداۋ جاسا.
1. ناۋرىزباي باتىردىڭ 1729 جىلى شامالعان مەن قاسكەلەڭدى جەكپە-جەكتە ولتىرگەنى قازاق دالاسىنا كەڭىنەن تاراعان.
2. قازاقستان وبلىستارىندا، اۋداندارىندا ءۇش باتىردىڭ اتتارى كوشەلەرگە بەرىلگەن.
5-جاتتىعۋ. مىنا سويلەمدەرگە سۇراق قويىڭىز.
1. قازاق باتىرلارى اسكەري كاسىپپەن شۇعىلدانعان.
2. 1745 جىلى قابانباي باتىر رەسەي قولاستىنا وتۋگە تىلەك ءبىلدىردى.
3. XVIII عاسىردىڭ ءبىرىنشى جارتىسىندا قازاك، حالقىن تورلاعان كوپ جاۋداى قورعاۋدا بوگەنباي باتىر كوپ ەرلىك كورسەتتى.
4. ناۋرىزباي باتىردىڭ 1729 جىلى شامالعان مەن قاسكەلەڭدى جەكپە-جەكتە ولتىرگەنى قازاق دالاسىنا كەڭىنەن تاراعان.
5. قازاقستان وبلىستارىندا، اۋداندارىندا ءۇش باتىردىڭ اتتارى كوشەلەرگە بەرىلگەن.
6. ديالوگ بويىنشا ءوزارا سويلەسۋ.
7. قورىتىندى
- بۇگىن ساباقتا ءبىز نە بىلدىك؟
- نە ۇيرەندىك؟
- نە بىلگىم كەلەدى؟
ح.ءۇي تاپسىرماسى: 2ت. 35ب
5 ىڭعايلاس سالالاس قۇرم. سويلەم قۇراستىرىڭدار.
ءحى. باعالاۋ.
« ەلىنىڭ داڭقىن باتىرى شىعارار،
باتىرى شىعارماسا، اقىنى شىعارار.»
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىك: وقۋشىلارعا «قازاق باتىرلارى» تۋرالى مالىمەت بەرۋ؛ تاقىرىپ بويىنشا بىلىمدەرىن جۇيەگە كەلتىرىپ پىسىقتاۋ، تياناقتاۋ، گرامماتيكالىق ۇعىمداردى ساۋاتتى ءارى دۇرىس قولدانۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ. پانگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
دامىتۋشىلىق: ەلەكتروندىق وقۋلىق ارقىلى ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ، كورۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ؛ وي تۇيىندەۋگە، شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەۋگە جۇمىلدىرۋ؛ ءماتىندى قازاق تىلىندە اڭگىمەلەۋگە ، اۋىزەكى سويلەۋگە داعدىلاندىرۋ، ءوي-ورىسىن كەڭەيتۋ.
تاربيەلىك: قازاقتىڭ تاريحي تۇلعالارىن ءبىلىپ، قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس
ساباقتىڭ ءادىسى: اڭگىمەلەۋ ، سۇراق –جاۋاپ، تالداۋ، سويلەسۋ ىزدەندىرۋ، دالەلدەۋ،
كورنەكىلىك ماتەريال: سۋرەتتەر، كارتوچكالار، تىرەك- سىزبا، سلايدتار.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى . ۇيىمداستىرۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
ءىىى. جاڭا ساباق
ءمۇعالىم ءسوزى
- بالالار، بۇگىنگى ساباق «قازاق باتىرلارى».
- قازاق حالقىنىڭ داڭقىن قانداي باتىرلار شىعاردى؟
- قانداي ەرلىك، وتان تۋرالى ماقال –ماتەلدەر بىلەسىڭدەر؟
ساباقتىڭ تاقىرىبى مەن ماقساتىمەن تانىستىرۋ
2. وي شاقىرۋ. «قازاق باتىرلارى» تىرەك - سىزبا ارقىلى جۇمىس
قازاق باتىرلارى
قابانباي باتىر
بوگەنباي باتىر
ءىۇ. سوزدىك جۇمىس
قالىڭ – منوگو----------------------ارلى-بەرلى – تۋدا-سيۋدا
جۇيرىك ات – سكاكوۆايا لوشاد----شاۋىپ ءوتۋ – بىسترو پروسكاكات
شوقپار – دۋبينا-------------------تىم-تىراقاي – ۆ رازنىە ستورونى
جابايى – ديكيە---------------------وسىدان باستاپ – س ەتيح پور
1. تاقىرىپ بويىنشا وتەتىن سوزدەر مەن ءسوز تىركەستەرىنىڭ ماعىنالارىن ءتۇسىندىرىپ ، اۋدارۋ.
2. دۇرىس ايتۋعا داعدىلاندىرۋ.
- ءمۇعالىم مانەرلەپ وقيدى .
- وقۋشىلار مۇعالىمنەن كەيىن داۋىستاپ قايتالايدى.
- وقۋشىلار تىزبەكپەن وقيدى .
3. ءسوز تىركەستەرىن قۇراستىرۋ
4. سوزيلەمدەر قۇراستىرۋ
1. لەكسيكالىق تاقىرىپ. «قازاق باتىرلارى»
- ءماتىندى مەن وقيمىن
- 1-2 وقۋشى وقيدى،
- اۋدارۋ، تۇسىنگەندەرىن سۇراۋ
2. «وي قوزعاۋ». « قابانباي باتىر مەن بوگەنباي باتىرلار تۋرالى نە بىلەسىڭ؟»
قازاق باتىرلارى
قابانباي باتىر
( 1691 – 1769 )
شىن اتى ەراسىل
ابىلاي حان دارابوز قابانباي
بوگەنباي باتىر
(1680-1775)
سارباز مەكتەبىندە وقىعان
1708ج 30مىڭ جاساققا قولباسشى بولعان
دەگەن اتاق بەرەدى
3. «بىلگىشتەر» ويىنى. سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ. سۇراقتاردى وقۋشىلارعا تاراتىپ بەرۋ. جاۋاپتارىن كۇتۋ.
1. قازاق باتىرلارى نەمەن شۇعىلدانعان؟
2. قازاق باتىرلارىنىڭ قانداي مىندەتتەرى بولعان؟
3. قابانبايدى ەل قالاي اتاعان؟
4. قابانباي قايدا جەرلەنگەن؟
5. «قانجىعالى قارت » دەپ كىمدى اتاعان؟
6. بوگەنباي باتىر قايدا تۋعان، قاي جەردە قايتىس بولعان؟
7. بوگەنباي باتىر قانداي ادام بولعان؟
8. ونىڭ نەشە بالاسى بولعان؟
9. 1761 جىلى قىتايعا كىممەن، نە ءۇشىن بارعان؟
10. قازاق باتىرلارىنىڭ بار ءومىرى قايدا وتكەن؟
11. ۇلكەن سوعىس الدىندا باتىرلار نەگە شىقكان؟
12. ابىلاي حاننىڭ باتىرلارىنىڭ ىشىندەگى ەڭ ۇلكەن اعاسى كىم؟
13. بوگەنباي باتىر 1728 جىلى 38 جاسىندا نەشە مىڭ قولعا قولباسشى بولدى؟
4. «ويلانۋ ساتىسى» تاپسىرما جۇمىسىن ورىنداۋ.
وزدىك جۇمىسى
1-جاتتىعۋ. جاقشا ىشىندەگى سوزدەر مەن ءسوز تىركەستەرىن قازاق تىلىنە اۋدارىڭىز.
1. ەرتەدە قازاق باتىرلارى تەك اسكەري كاسىپپەن عانا (زانيماليس).
2. ناۋرىزباي قۇتپانبەت ۇلى - (ودين يز ترەح باتىروۆ ابلاي حانا)، قولباسشى.
3. (ۆ ۆوينە س دجۋنگارامي) ونىڭ قۇدايبەرگەن، شولپان، دۇيسەن دەگەن ءۇش بىردەي باۋىرى دا (پوگيبلي).
2-جاتتىعۋ. جاقشا ىشىندەگى سوزدەر مەن ءسوز تىركەستەرىن قازاق تىلىنە اۋدارىڭىز
1. ناۋرىزباي باتىردىڭ 1729 جىلى شامالعان مەن قاسكەلەڭدى جەكپە-جەكتە ولتىرگەنى (شيروكو راسپروسترانيلوس پو كازاحسكوي ستەپي).
2. 1750-1752 جىلدارى كوپ قازاقتى (وسۆوبوديل يز پلەنا).
3. (ۆ وبلاستياح، رايوناح كازاحستانا) ناۋرىزباي باتىردىڭ اتى (پريسۆوەنو ۋليسام)، ناۋرىزباي باتىرعا ارناپ (ۋستانوۆلەنى پامياتنيكي).
3-جاتتىعۋ. مىنا سويلەمدەرگە سۇراق قويىڭىز.
1. قازاق باتىرلارى اسكەري كاسىپپەن شۇعىلدانعان.
2. 1745 جىلى قابانباي باتىر رەسەي قولاستىنا وتۋگە تىلەك ءبىلدىردى.
3. XVIII عاسىر-دىڭ ءبىرىنشى جارتىسىندا قازاك، حالقىن تورلاعان كوپ جاۋدى قورعاۋدا بوگەنباي باتىر كوپ ەرلىك كورسەتتى.
4-جاتتىعۋ. مىنا سويلەمدەرگە سۇراق قويىڭىز، سينتاكسيستىك تالداۋ جاسا.
1. ناۋرىزباي باتىردىڭ 1729 جىلى شامالعان مەن قاسكەلەڭدى جەكپە-جەكتە ولتىرگەنى قازاق دالاسىنا كەڭىنەن تاراعان.
2. قازاقستان وبلىستارىندا، اۋداندارىندا ءۇش باتىردىڭ اتتارى كوشەلەرگە بەرىلگەن.
5-جاتتىعۋ. مىنا سويلەمدەرگە سۇراق قويىڭىز.
1. قازاق باتىرلارى اسكەري كاسىپپەن شۇعىلدانعان.
2. 1745 جىلى قابانباي باتىر رەسەي قولاستىنا وتۋگە تىلەك ءبىلدىردى.
3. XVIII عاسىردىڭ ءبىرىنشى جارتىسىندا قازاك، حالقىن تورلاعان كوپ جاۋداى قورعاۋدا بوگەنباي باتىر كوپ ەرلىك كورسەتتى.
4. ناۋرىزباي باتىردىڭ 1729 جىلى شامالعان مەن قاسكەلەڭدى جەكپە-جەكتە ولتىرگەنى قازاق دالاسىنا كەڭىنەن تاراعان.
5. قازاقستان وبلىستارىندا، اۋداندارىندا ءۇش باتىردىڭ اتتارى كوشەلەرگە بەرىلگەن.
6. ديالوگ بويىنشا ءوزارا سويلەسۋ.
7. قورىتىندى
- بۇگىن ساباقتا ءبىز نە بىلدىك؟
- نە ۇيرەندىك؟
- نە بىلگىم كەلەدى؟
ح.ءۇي تاپسىرماسى: 2ت. 35ب
5 ىڭعايلاس سالالاس قۇرم. سويلەم قۇراستىرىڭدار.
ءحى. باعالاۋ.