InfoHub Logo

قازىرگىدەي ءبىلىمنىڭ ءقادىرى بارىنشا ارتقان، اقپاراتتى تەحنولوگيالار زامانىندا ەلىمىزدە جوعارى ءبىلىم بەرۋمەن اينالىساتىن مەكەمەلەر از ەمەس – بۇل، ارينە زاڭدى قۇبىلىس. الايدا سول تولىپ جاتقان وقۋ ورىندارىنىڭ ءبارى بىردەي زامان، قوعام تالابىنا تولىق جاۋاپ بەرەدى دەپ ايتۋ قيىن.

جوعارعى وقۋ ورىندارىنىڭ ىشىندەگى شوقتىعى بيىك، دارا ۋنيۆەرسيتەت – 90 جىلدىق تاريحى بار كونەكوز ۋنيۆەرسيتەت – ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى بولىپ تابىلادى. بۇل ۋنيۆەرسيتەت ءوزىنىڭ ۇزاق عۇمىرىندا قالىپتاسقان بايىپتى دا بايسالدى تاجىريبەسىمەن ەرەكشەلەنەتىن ءداستۇرشىل وقۋ ورنى عانا ەمەس، سونداي-اق زامانا تالابىنا دەر كەزىندە جاۋاپ بەرۋشى، ءبىلىم بەرۋدىڭ جاڭا تەحنولوگيالارىن ءبىرىنشى بولىپ يگەرۋشى، جاڭاشىل ۋنيۆەرسيتەت.

قازاقستاندىق ۋنيۆەرسيتەتتەردىڭ ىشىندە العاش بولىپ ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ الەمدەگى 800 ەڭ ۇزدىك ۋنيۆەرسيتەتتەر اراسىندا 2020 ج. 165 ورىنعا يە بولىپ، QS «World University Rankings» حالىقارالىق رەيتينگىسىندە تاعى دا بىرنەشە ساتىعا كوتەرىلدى. رەيتينگ بويىنشا ەڭ ۇزدىك 200 ۋنيۆەرسيتەتتەر توبىنا پوستكەڭەستىك كەڭىستىكتەن تەك ەكى ۋنيۆەرسيتەت كىرەدى، بۇل – قازۇۋ جانە لومونوسوۆ اتىنداعى ماسكەۋ مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتى (رف).

ۋنيۆەرسيتەتتىڭ وسى جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزۋىنە تاريح فاكۋلتەتى دە –قوماقتى ۇلەس قوسىپ وتىر. فاكۋلتەتتە ءبىرقاتار ماماندىقتار بويىنشا ماماندار دايىندالادى، اتاپ ايتقاندا، «تاريح» (سونىڭ ىشىندە، عىلىمي جانە پەداگوگيكالىق باعىتتار بويىنشا)، «ارحەولوگيا» جانە «ەتنولوگيا»، «مۇراجايتانۋ جانە ەسكەرتكىشتەردى قورعاۋ»، «مۇراعاتتانۋ، قۇجاتتانۋ جانە قۇجاتتارمەن قامتاماسىز ەتۋ»، «كىتاپحانا ءىسى» سياقتى نەگىزگى ماماندىقتارىمەن بىرگە، وتكەن وقۋ جىلىندا «تاريح جانە گەوگرافيا»، «باسقارۋدى قۇجاتتامامەن قامتاماسىز ەتۋ جانە ارحيۆتەردەگى اقپاراتتىق تەحنولوگيالار»  جانە باسقا دا ءبىرقاتار قوعامدا سۇرانىسقا يە بولىپ وتىرعان جاڭا ماماندىقتار بويىنشا وقۋ باعدارلامالارى جاسالىپ، وقۋ ۇدەرىسىنە ەنگىزىلدى. اتالمىش ماماندىقتار بويىنشا ءبىلىم بەرۋ فاكۋلتەتتىڭ ءۇش كافەدراسى – «قازاقستان تاريحى»،  «دۇنيە ءجۇزى تاريحى، تاريحناما جانە دەرەكتانۋ»، «ارحەولوگيا، ەتنولوگيا جانە مۋزەولوگيا» كافەدرالارىنىڭ بازاسىندا جۇزەگە اسىرىلادى.

فاكۋلتەت ءبىرقاتار جىلداردان بەرى بولونيا ۇدەرىسى ەلدەرىمەن بەلسەندى ارىپتەستىك قىزمەتىن جالعاستىرىپ كەلەدى. سونىڭ ىشىندە ءبىلىم بەرۋ ءىسىن ينتەرناسيوناليزاسيالاۋ باعىتىنداعى ءىس-شارالارعا دۇنيە ءجۇزى تاريحى، تاريحناما جانە دەرەكتانۋ كافەدراسى قوماقتى ۇلەس  قوسىپ وتىر. وسى باعىتتاعى اسا ماڭىزدى جەتىستىك – ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ مەن الەمنىڭ بەلگىلى ۋنيۆەرسيتتەتەرى – رەسەي مەملەكەتتىك گۋمانيتارلى ۋنيۆەرسيتەتى، يتاليانىڭ لا-ساپيەنزا ۋنيۆەرسيتەتى، سونداي-اق تۇركيانىڭ ستامبۋل ۋنيۆەرسيتەتتەرىمەن  تاريح ماماندىعى بويىنشا قوس ديپلومدىق ءبىلىم بەرۋ  باعدارلاماسى بويىنشا ماماندار دايىنداۋ تۋرالى كەلىسىمنىڭ جاسالۋى بولىپ تابىلادى. اتالمىش كەلىسىمدەر ءىس جۇزىنە اسىرىلىپ، 2018 جىلدان باستاپ قوس ديپلومدى ماماندار دايىنداۋ جولعا قويىلدى. قوس ديپلومدى ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىنىڭ العاشقى يەگەرلەرى، اتاپ ايتقاندا، ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ جانە يتاليانىڭ لا ساپيەنزا ۋنيۆەرسيتەتتەرىنىڭ ديپلومىن قاتار العان سەيلبەكوۆا مەرۋەرت جانە ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ جانە رمگۋ-دىڭ ديپلومدارىن قاتار العان جۇنىسبايەۆا ايدا دۇنيە ءجۇزى تاريحى، تاريحناما جانە دەرەكتانۋ كافەدراسىنا وقىتۋشىلىق قىزمەتكە قالدىرىلدى.

سونداي-اق، كافەدرادا ماماندار دايارلاۋ اياسىندا ەۋروپا، اقش، رەسەي، جاپونيا، كورەيا جانە تۇركيانىڭ ەڭ ۇزدىك جوو-مەن جانە عىلىمي ۇيىمدارىمەن قىزمەتتەستىك بايلانىستار ورناتىلعان. كافەدرا ماگيسترانتتارى اتالمىش ۋنيۆەرسيتەتتەردە عىلىمي-زەرتتەۋ تاعىلىمنامالارىنان تۇراقتى تۇردە ءوتىپ وتىرادى. سونداي-اق فاكۋلتەتتىڭ باكالاۆريات دەڭگەيىندەگى ستۋدەنتتەرى دە، ءوزارا الماسۋ باعدارلاماسى بويىنشا اتالعان ۋنيۆەرسيتەتتەردە ءبىلىمىن تولىقتىرىپ قايتىپ وتىرادى. سونىمەن بىرگە، اتالمىش شەتەل ۋنيۆەرسيتەتتەرىنەن عالىمدار شاقىرتۋ ءىسى دە جولعا قويىلعان. اتاپ ايتقاندا،  كافەدرانىڭ شاقىرتۋىمەن 2017 جىلدىڭ 16 قازانى – 30 قاراشاسى ارالىعىندا نيەۆادا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ (اقش) پروفەسسورى پول ۆەرت كەلىپ، ستۋدەنتتەر مەن ماگيسترانتتارعا «باتىستاعى يمپەرياتانۋ» اتتى كۋرسىن وقىسا، 2018 جىلدىڭ 12 قازانى – 2019 جىلدىڭ  21 قاڭتارى ارالىعىندا ۆاشينگتون ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى              م.ا. تولماچيەۆا فۋلبرايت (Fulbright) باعدارلاماسى بويىنشا «ەۋرازيا تاريحى الەمدىك بايلانىستاردا» اتتى كۋرسىن وقىدى. ال ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ 1 ناۋرىزى – 11 ءساۋىرى ارالىعىندا وقىلعان ميننەسوتا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ (اقش) پروفەسسورى كولەن ماكفاددەننىڭ دارىستەرى فاكۋلتەت ستۋدەنتتەرى مەن ماگيستراننتارى تاراپىنان زور قىزىعۋشىلىق تۋعىزدى. قازىرگى تاڭدا دۇنيە ءجۇزى تاريحى، تاريحناما جانە دەرەكتانۋ كافەدراسىنىڭ شاقىرتۋىمەن فاكۋلتەتتە ۆارشاۆا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ وقىتۋشىسى يرەنا سكۋبا جانە ۆيسكونسون ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ وقىتۋشىسى نوتان سنودگراسس، رەسەي عىلىم اكادەمياسىنىڭ پروفەسسورى كيسەليەۆا د.ا. دۇنيە ءجۇزى تاريحى بويىنشا ءبىرقاتار پاندەردەن ساباق بەرۋدە.

مۇنداي تابىستار ۋنيۆەرسيتەتىمىزدىڭ ءاربىر فاكۋلتەتىندە، ءاربىر كافەدراسىندا بار دەسەك ارتىق ايتقان بولمايمىز. ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتتەگى سوڭعى جىلدارى قول جەتكىزىلگەن وسى جەتىستىكتەردىڭ بارلىعى دا ۋنيۆەرسيتەت تۇلەكتەرىنىڭ الەمدىك نارىقتاعى باسەكەگە قابىلەتتىگىن ەسەلەپ ارتتىرىپ وتىر. ءبىزدىڭ ۋنيۆەرسيتەتتىڭ ديپلومى قازاقستان ەكونوميكاسىنىڭ بارلىق سالاسىندا، سونىڭ ىشىندە ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا دا وتە جوعارى سۇرانىسقا يە. سوندىقتان دا مەكتەپ ءبىتىرۋشى تۇلەكتەردى قازاقستانداعى جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ كوشباسشىسى – ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنە ءبىلىم الۋعا شاقىرامىز.

قازۇۋ، تاريح فاكۋلتەتى، «تاريح جانە گەوگرافيا» ماماندىعىنىڭ 1 كۋرس ماگيسترانتى عالىموۆا ىنكار
جەتەكشىسى: قارتابايەۆا ە.ت.، دۇنيە ءجۇزى تاريحى، تاريحناما جانە دەرەكتانۋ كافەدراسىنىڭ دوسەنتى، ت.ع.ك.،

---