- 05 ناۋ. 2024 02:12
- 294
قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلۋى
ماڭعىستاۋ وبلىسى، بەينەۋ اۋدانى،
«اباي اتىنداعى ورتا مەكتەبى» مم تاريح ءپانى ءمۇعالىمى ك. مۋسايەۆا
تاقىرىبى: قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلۋى
ماقساتى:
قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلۋى، تاريحي ماڭىزى، ەتنيكالىق قۇرامى، كورشى ەلدەرمەن قارىم - قاتىناسى تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ.
وقۋشىلاردى تاريحي وقيعالاردى وقىپ - ۇيرەنۋگە، قورىتىندى جاساۋ ارقىلى ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ، العان بىلىمدەرىن ودان ءارى تەرەڭدەتۋ.
ەلىمىزدىڭ وتكەن تاريحىنا قۇرمەتپەن قاراۋعا، ەلىن، جەرىن سۇيۋگە، قورعاۋعا باۋلۋ.
كورنەكىلىگى: سلايدتار، قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلۋى تۋرالى بەينەتاسپا، ۇلەستىرمەلەر
ءادىسى: اۋىزشا بايانداۋ، سۇراق - جاۋاپ، توپپەن جۇمىس
ءتۇرى: ارالاس
ءجۇرىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
سىنىپ «كەرەي»،«جانىبەك»،«قازاق حاندىعى» بولىپ 3 توپقا بولىنەدى.
2. ءۇي تاپسىرماسىن ۇلەستىرمەلەر ارقىلى سۇراۋ.
3. كەرەي مەن جانىبەك سۇلتانداردىڭ حالىقپەن اقىلداسۋى اتتى كورىنىس (مۇحاممەدراسۋلاح، نۇرسۇلتان، جالعاس)
4. بەينەتاسپا
5. جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ
جوسپار:
1. قازاق حاندىعىنىڭ نەگىزىن سالۋشىلار
2. ەتنيكالىق قۇرامى مەن اۋماعى
3. كورشىلەس ەلدەرمەن بايلانىس
قازاق حاندىعىنىڭ ىرگەسىن نىعايتىپ، ونىڭ كۇشش - قۋاتىن ارتتىرۋ، ونى دەربەس مەملەكەتكە اينالدىرۋ بيلەۋشى توپتاردىڭ مۇددەسىنە ساي كەلدى. قازاقستاننىڭ وڭتۇستىك ايماقتارىنداعى تايپالاردىڭ باسىم كوپشىلىگى xv عاسىردىڭ 40 - 50 جىلداردىڭ وزىڭدە - اق كەرەي مەن جانىبەكتىڭ توڭىرەگىنە توپتاسقان ەدى.
كەرەي مەن جانىبەكتىڭ جەتىسۋعا كەلۋىن تاريحشى م. ح. دۋلاتي 1465 - 1466 جىلدار دەپ جازادى. سۇلتاندار باتىس جەتىسۋدى قۇتتى مەكەن ەتە وتىرىپ، 1465 - 1466 جىلدارى قوزىباسىدا قازاق حاندىعىن قۇردى.
حاندىقتىڭ العاشقى الىپ جاتقان جەرى قوزىباسى مەن شۋ اۋماعى بولعان.
XIV - XV عاسىرلاردا قازاقستان جەرىن مەكەندەيتىن قازاق تايپالارى ەرتىستەن جايىققا، التايدان كاسپيي مەن ارالعا دەيىنگى كەڭ - بايتاق دالانى قونىستانعان ەدى. قازاق دالاسىنىڭ نەگىزگى تۇرعىندارى ءۇيسىن، قىپشاق، ماڭعىت، كەرەي، ت. ب تايپالار بولدى. بۇل تايپالار ەكونوميكالىق، الەۋمەتتىك - مادەني جاعىنان ءبىر - بىرىنە تولىق ساي كەلگەن ەتنيكالىق توپتار ەدى.
قازاق حاندىعىنىڭ العاش قارىم - قاتىناس جاساعان ەلى موعول حاندىعى بولدى. قىرعىزدارمەن دە تاتۋ - ءتاتتى قاتىناس جاسادى.
سەرگىتۋ ءساتى: «يا» نەمەسە «جوق»
قازاق جەرىن مەكەندەگەن رۋ - تايپالاردىڭ ەتنيكالىق، ساياسي جاعىنان توپتاسۋى كۇشەيە ءتۇستى. يا.
قازاق حاندىعىنىڭ العاش تاعىنا وتىرعان جانىبەك حان. جوق.
«تاريحي دومينو» ويىنى (سوزدەردى رەتىمەن قويۋ).
بەكىتۋ سۇراقتارى:
1. سۇلتانداردىڭ جەتىسۋعا قاراي كوشۋدەگى ماقساتى نەدە؟
2. حاندىقتىڭ ەتنيكالىق قۇرامى قانداي رۋ - تايپالاردان تۇردى؟
3. قازاق حاندىعىنىڭ العاش قارىم - قاتىناس جاساعان ەلى؟
6. ۇيگە تاپسىرما: تاقىرىپتى وقۋ جانە تاۋەلسىز قازاقستان قازىرگى كەزدە دۇنيەجۇزى ەلدەرىمەن بايلانىسى اتتى شاعىن شىعارما جازۋ.
7. باعالاۋ.
«اباي اتىنداعى ورتا مەكتەبى» مم تاريح ءپانى ءمۇعالىمى ك. مۋسايەۆا
تاقىرىبى: قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلۋى
ماقساتى:
قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلۋى، تاريحي ماڭىزى، ەتنيكالىق قۇرامى، كورشى ەلدەرمەن قارىم - قاتىناسى تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ.
وقۋشىلاردى تاريحي وقيعالاردى وقىپ - ۇيرەنۋگە، قورىتىندى جاساۋ ارقىلى ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ، العان بىلىمدەرىن ودان ءارى تەرەڭدەتۋ.
ەلىمىزدىڭ وتكەن تاريحىنا قۇرمەتپەن قاراۋعا، ەلىن، جەرىن سۇيۋگە، قورعاۋعا باۋلۋ.
كورنەكىلىگى: سلايدتار، قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلۋى تۋرالى بەينەتاسپا، ۇلەستىرمەلەر
ءادىسى: اۋىزشا بايانداۋ، سۇراق - جاۋاپ، توپپەن جۇمىس
ءتۇرى: ارالاس
ءجۇرىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
سىنىپ «كەرەي»،«جانىبەك»،«قازاق حاندىعى» بولىپ 3 توپقا بولىنەدى.
2. ءۇي تاپسىرماسىن ۇلەستىرمەلەر ارقىلى سۇراۋ.
3. كەرەي مەن جانىبەك سۇلتانداردىڭ حالىقپەن اقىلداسۋى اتتى كورىنىس (مۇحاممەدراسۋلاح، نۇرسۇلتان، جالعاس)
4. بەينەتاسپا
5. جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ
جوسپار:
1. قازاق حاندىعىنىڭ نەگىزىن سالۋشىلار
2. ەتنيكالىق قۇرامى مەن اۋماعى
3. كورشىلەس ەلدەرمەن بايلانىس
قازاق حاندىعىنىڭ ىرگەسىن نىعايتىپ، ونىڭ كۇشش - قۋاتىن ارتتىرۋ، ونى دەربەس مەملەكەتكە اينالدىرۋ بيلەۋشى توپتاردىڭ مۇددەسىنە ساي كەلدى. قازاقستاننىڭ وڭتۇستىك ايماقتارىنداعى تايپالاردىڭ باسىم كوپشىلىگى xv عاسىردىڭ 40 - 50 جىلداردىڭ وزىڭدە - اق كەرەي مەن جانىبەكتىڭ توڭىرەگىنە توپتاسقان ەدى.
كەرەي مەن جانىبەكتىڭ جەتىسۋعا كەلۋىن تاريحشى م. ح. دۋلاتي 1465 - 1466 جىلدار دەپ جازادى. سۇلتاندار باتىس جەتىسۋدى قۇتتى مەكەن ەتە وتىرىپ، 1465 - 1466 جىلدارى قوزىباسىدا قازاق حاندىعىن قۇردى.
حاندىقتىڭ العاشقى الىپ جاتقان جەرى قوزىباسى مەن شۋ اۋماعى بولعان.
XIV - XV عاسىرلاردا قازاقستان جەرىن مەكەندەيتىن قازاق تايپالارى ەرتىستەن جايىققا، التايدان كاسپيي مەن ارالعا دەيىنگى كەڭ - بايتاق دالانى قونىستانعان ەدى. قازاق دالاسىنىڭ نەگىزگى تۇرعىندارى ءۇيسىن، قىپشاق، ماڭعىت، كەرەي، ت. ب تايپالار بولدى. بۇل تايپالار ەكونوميكالىق، الەۋمەتتىك - مادەني جاعىنان ءبىر - بىرىنە تولىق ساي كەلگەن ەتنيكالىق توپتار ەدى.
قازاق حاندىعىنىڭ العاش قارىم - قاتىناس جاساعان ەلى موعول حاندىعى بولدى. قىرعىزدارمەن دە تاتۋ - ءتاتتى قاتىناس جاسادى.
سەرگىتۋ ءساتى: «يا» نەمەسە «جوق»
قازاق جەرىن مەكەندەگەن رۋ - تايپالاردىڭ ەتنيكالىق، ساياسي جاعىنان توپتاسۋى كۇشەيە ءتۇستى. يا.
قازاق حاندىعىنىڭ العاش تاعىنا وتىرعان جانىبەك حان. جوق.
«تاريحي دومينو» ويىنى (سوزدەردى رەتىمەن قويۋ).
بەكىتۋ سۇراقتارى:
1. سۇلتانداردىڭ جەتىسۋعا قاراي كوشۋدەگى ماقساتى نەدە؟
2. حاندىقتىڭ ەتنيكالىق قۇرامى قانداي رۋ - تايپالاردان تۇردى؟
3. قازاق حاندىعىنىڭ العاش قارىم - قاتىناس جاساعان ەلى؟
6. ۇيگە تاپسىرما: تاقىرىپتى وقۋ جانە تاۋەلسىز قازاقستان قازىرگى كەزدە دۇنيەجۇزى ەلدەرىمەن بايلانىسى اتتى شاعىن شىعارما جازۋ.
7. باعالاۋ.