قازاقستان - كوپۇلتتى زايىرلى مەملەكەت
«ماڭگىلىك ەل» 6 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قازاقستان - كوپۇلتتى زايىرلى مەملەكەت
ساباقتىڭ ماقساتى: جاس ۇرپاقتى وتاندى سۇيۋگە، ەلىمىزدىڭ رامىزدەرىن قاستەرلەۋگە، باي - قۋاتتى ەل ەكەندىگىن ماقتان ەتۋگە، تۋعان ەلىنە، جەرىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋعا، بەيبىتشىلىكتى نىعايتۋعا تاربيەلەۋ.
مىندەتتەرى:
• تانىمدىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن ارتتىرۋ. توپتا جۇمىس جاساي وتىرىپ، ءبىرىنىڭ پىكىرىن ءبىرى تىڭداي بىلۋگە ۇيرەتۋ. وي - ءورىسىن كەڭەيتۋ، اۋىزشا سويلەۋ مادەنيەتىن ورىستەتۋ.
• ەلىن، جەرىن، سالت - ءداستۇرىن قۇرمەتتەيتىن جانى تازا، رۋحى مىقتى ازامات تاربيەلەۋ. تاريحىمىزدى قۇرمەتتەۋگە باۋلۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ءادىس - تاسىلدەرى: سوزدىك، سۇراق - جاۋاپ،
وقىتۋ قۇرالدارى: سوزدىك، كورنەكىلىك، وقۋلىق، قازاقستان فيزيكالىق كارتاسى.
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
*وقۋشىلاردى ساباققا دايىنداۋ.
*سالەمدەسۋ.
*وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا بۇرۋ.
*ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
ءبىزدىڭ وتانىمىز قازاقستان رەسپۋبليكاسى. ول كونە زامانداردان باستالعان تاريحى، اسا باي ەل. قازاق ەلى - ەرجۇرەك، دوستىققا ادال، باۋىرمال، قوناقجاي حالىق. ىنتىماعى جاراسقان كوپتەگەن ۇلت وكىلدەرى تۇرادى. مەملەكەتىمىز كوپ ۇلتتى بولىپ سانالادى. ولار: ورىستار، وزبەكتەر، ۇيعىرلار، كارىستەر، گرەكتەر ت. ب ۇلت وكىلدەرى قازاق حالقىمەن تاتۋ - ءتاتتى ءومىر كەشۋدە. قازاقستاندا ءومىر ءسۇرىپ جاتقان ءاربىر ادام ءوز وتانىن جانىنداي جاقسى كورەدى، سۇيەدى، كوك بايراعىن كوككە كوتەرۋدى ماقتانىش تۇتادى.
قازاقستان – كوپۇلتتى، ۋنيتارلى، تاۋەلسىز مەملەكەت. الەم تانىعان وتانىمىزدا ءجۇز وتىز ۇلت پەن ۇلىس وكىلدەرى ءبىر ءۇيدىڭ بالاسىنداي دوستىق پەن تاتۋلىقتا، جاراسىمدى بىرلىكتە قويان - قولتىق ءومىر سۇرۋدە. ءبىز – ىنتىماعى جاراسقان ەلمىز. قيىن - قىستاۋ كەزەڭدە تاعدىرلارى تابىستىرعان حالقىمىز ءبىر شاڭىراقتىڭ استىندا سۇتتەي ۇيىپ وتىر.
- سۇراق – جاۋاپ كەزەڭى
1. قازاقستان رەسپۋبليكاسى قاشان تاۋەلسىزدىگىن الدى؟
(1991 ج. 16 - جەلتوقساندا)
2. ەڭ العاشقى ەلباسى سايلاۋى قاشان بولدى؟
(1991 جىلى 1 جەلتوقساندا - پرەزيدەنتتىڭ سايلاۋى بولدى)
3. 1 - جەلتوقسان قانداي كۇن؟
(تۇڭعىش پرەزيدەنت كۇنى)
4. قازاقستاننىڭ جاڭا كونستيتۋسياسى قاشان قابىلداندى؟
(1995 جىلى 30 تامىزدا)
- قازاقتا ىرىس قايدا باراسىڭ دەسە؟
- ىنتىماعى جاراسقان ەلگە بارام دەگەن ناقىل ءسوز بار.
ەلىمىز جاڭا XXI عاسىرعا، جاڭا مىڭجىلدىققا ادامزات ءۇشىن ەڭ قىمبات قازىنا - ۇلتارالىق تاتۋلىقتى، كونفەسسياارالىق كەلىسىمدى، ءوزارا تۇسىنىستىك پەن قۇرمەت سەزىمىن، جاراستىق پەن كەلىسىمدى - قاستەرلەپ ساقتاي وتىرىپ، قادام باستى. بۇرىننان قالىپتاسقان ءداستۇرلى دوستىقتىڭ باي تاجىريبەسى ۇلتتىق تاتۋلىق پەن كەلىسىمنىڭ عانا حالىقتاردىڭ ەكونوميكالىق تەڭدىگى، ساياسي جانە مادەني دامۋىن، ءوزارا دوستىقتى، ۇلتتىق مۇددەلەر مەن ۇلتتىق ەرەكشەلىكتەردى، تىلدەردىڭ ءبىر - بىرىنە دەگەن قۇرمەتىن قامتاماسىز ەتە الاتىنىن كورسەتتى.
ەلباسىنىڭ، مەملەكەتىمىزدىڭ ستراتەگيالىق ماقساتتارىندا ۇلتارالىق تاتۋلىقتىڭ، حالىقتاردىڭ ءوزارا تۇسىنىستىگى مەن كەلىسىمىن نىعايتا بەرۋ، ولاردى الداعى ۋاقىتتا توپتاستىرىپ، جاراستىرا بەرۋ ايرىقشا ورىن الدى. بۇگىنگى كۇنى قوعامىمىزداعى اۋىزبىرلىك، تۇراقتىلىق پەن تۋىسقاندىق قارىم - قاتىناس سونىڭ ناتيجەسى دەپ ايتا الامىز. بۇگىندە تاۋەلسىز مەملەكەت اتانىپ، ەل - حالىق بولىپ قالىپتاسۋدىڭ كۇردەلى ۇدەرىستەرىن باستان كەشىرىپ جاتقان كەزەڭدە ۇلتتىق كەلىسىمدى، ءدىنارالىق تاتۋلىقتى قامتاماسىز ەتۋ بۇگىنگى كۇننىڭ وزەكتى مىندەتى بولۋى دا سوندىقتان.
وي تولعاۋ.(سۇراق قويۋ ارقىلى وقۋشىلار پىكىرىن تىڭداۋ)
قازاق ەلى تاۋەلسىزدىككە قالاي قول جەتكىزدى؟
ءمۇعالىم: تاۋەلسىزدىك - ەڭ باستى قۇندىلىعىمىز. تاۋەلسىزدىككە قانتوگىسسىز، بەيبىت تۇردە قول جەتكىزگەننەن كەيىن عانا ەلىمىزدى الەمنىڭ وركەنيەتتى مەملەكەتتەرىنىڭ قاتارىنا قوسا الدىق. 23 جىل ىشىندە تاۋەلسىز قازاق ەلىن قالىپتاستىرىپ، نارىقتىڭ قيىن وتكەلدەرىنەن امان وتكىزىپ كەلەمىز. وسى كەزەڭدە قازاقستاندى دۇنيە ديدارىنداعى ەڭ مىقتى مەملەكەتتەر تانيتىنداي، سىيلايتىنداي دەڭگەيگە جەتكىزگەن تۇڭعىش نۇرسۇلتان نازاربايەۆتاي كورەگەن ساياساتكەردىڭ ەرەن ەڭبەگىن ءدال بۇگىن جانە ءارقاشاندا ايتىپ وتەمىز.
تاۋەلسىزدىك كۇنى ەلىمىزدىڭ بارلىق ازاماتتارى ءۇشىن ورنى ەرەكشە مەرەكە دەپ بىلەمىز، سەبەبى، وسىناۋ جۇرەكجاردى قۋانىشقا تولى كۇندى اتا - بابالارىمىز عاسىرلار بويى ارمانداپ، كۇتۋمەن ءوتتى. سەن بىلەسىڭبە؟
جەر شارىندا بىزدەن باسقا قانداي كوپۇلتتى مەملەكەتتەر بار؟
الەمدە كوپ ۇلتتى ەلدەر باسىم. ونداي حالىقتىڭ كوبى (500دەن استام) ءۇندىستاندا تۇرادى. ولار 100 - دەن استام تىلدە سويلەيدى. قىتايدا 60 - تاي ۇلت ءومىر سۇرەدى. (بارلىق ەۋروپادا سونشا ەل بار) رەسەيدە 180 - نەن استام ۇلت بار. دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ كوپ ۇلتتى مەملەكەتتەردىڭ ءبىرى اقش. تەك ءبىر نيۋ - يوركتىڭ وزىندە 177 ۇلتتىڭ وكىلدەرى تۇرادى.
نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى «تاۋەلسىزدىكتىڭ ءبىزدىڭ بارىمىزگە ارتار مىندەتى مول. ەندى، ەڭسەلى ەل بولۋدىڭ جولىنا شىنداپ ءتۇسۋىمىز كەرەك. اۋلەتىمىزدىڭ اسۋى دا، داۋلەتىمىزدىڭ تاسۋى دا ءوز قولىمىزدا. كەڭ - بايتاق جەرىمىزدىڭ بايلىعى وسى دالانىڭ تۇپكىلىكتى حالقىنا دا، تاعدىر قوسىپ، بىرگە ءومىر ءسۇرىپ جاتقان وزگە ۇلت وكىلدەرىنە دە مولىنان جەتەدى. تاريح كوشى ۇزاق. اسىقساق تا، اپتىقپايىق. قازاقستاننىڭ كوپۇلتتى حالقىنىڭ جۇلدىزى جوعارى بولاتىنىنا، تۋعان ەلىمىزدە داۋلەتتى دە ساۋلەتتى ءومىر ورنايتىنىنا كامىل سەنەمىن. سەنىمنەن ايىرىلمايىق، باۋىرلارىم»، - دەگەن ەدى.
قورتىندى: ەڭ باستىسى، ۇلتارالىق تاتۋلىق ارقاسىندا بۇگىندە ەل تىنىش، جۇرت امان. وسى بەرەكەمىز بۇزىلماعاي. قازاقستاندا تۇراتىن بارشا ۇلت اراسىنداعى اينىماس دوستىققا سىزات تۇسپەسە ەكەن دەپ تىلەيمىز. تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ تۇعىرى بيىك، حالقىمىزدىڭ ەڭسەسى جوعارى، ەگەمەندىگىمىز باياندى بولسىن!!!
ساباقتى بەكىتۋ:
1 قازاق ەلى تاۋەلسىزدىككە قالاي قول جەتكىزدى؟
2 زايىرلىلىك دەگەنىمىز نە؟
ۇيگە تاپسىرما: قوسىمشا مالىمەتتەر جيناتۋ
جامبىل وبلىسى،
جۋالى اۋدانى، ب. مومىش ۇلى اۋىلى
№ 29 الەكساندر گەرسەن ورتا مەكتەبى ماديبەكوۆا ب. ا.
قازاقستان - كوپۇلتتى زايىرلى مەملەكەت. جۇكتەۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قازاقستان - كوپۇلتتى زايىرلى مەملەكەت
ساباقتىڭ ماقساتى: جاس ۇرپاقتى وتاندى سۇيۋگە، ەلىمىزدىڭ رامىزدەرىن قاستەرلەۋگە، باي - قۋاتتى ەل ەكەندىگىن ماقتان ەتۋگە، تۋعان ەلىنە، جەرىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋعا، بەيبىتشىلىكتى نىعايتۋعا تاربيەلەۋ.
مىندەتتەرى:
• تانىمدىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن ارتتىرۋ. توپتا جۇمىس جاساي وتىرىپ، ءبىرىنىڭ پىكىرىن ءبىرى تىڭداي بىلۋگە ۇيرەتۋ. وي - ءورىسىن كەڭەيتۋ، اۋىزشا سويلەۋ مادەنيەتىن ورىستەتۋ.
• ەلىن، جەرىن، سالت - ءداستۇرىن قۇرمەتتەيتىن جانى تازا، رۋحى مىقتى ازامات تاربيەلەۋ. تاريحىمىزدى قۇرمەتتەۋگە باۋلۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ءادىس - تاسىلدەرى: سوزدىك، سۇراق - جاۋاپ،
وقىتۋ قۇرالدارى: سوزدىك، كورنەكىلىك، وقۋلىق، قازاقستان فيزيكالىق كارتاسى.
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
*وقۋشىلاردى ساباققا دايىنداۋ.
*سالەمدەسۋ.
*وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا بۇرۋ.
*ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
ءبىزدىڭ وتانىمىز قازاقستان رەسپۋبليكاسى. ول كونە زامانداردان باستالعان تاريحى، اسا باي ەل. قازاق ەلى - ەرجۇرەك، دوستىققا ادال، باۋىرمال، قوناقجاي حالىق. ىنتىماعى جاراسقان كوپتەگەن ۇلت وكىلدەرى تۇرادى. مەملەكەتىمىز كوپ ۇلتتى بولىپ سانالادى. ولار: ورىستار، وزبەكتەر، ۇيعىرلار، كارىستەر، گرەكتەر ت. ب ۇلت وكىلدەرى قازاق حالقىمەن تاتۋ - ءتاتتى ءومىر كەشۋدە. قازاقستاندا ءومىر ءسۇرىپ جاتقان ءاربىر ادام ءوز وتانىن جانىنداي جاقسى كورەدى، سۇيەدى، كوك بايراعىن كوككە كوتەرۋدى ماقتانىش تۇتادى.
قازاقستان – كوپۇلتتى، ۋنيتارلى، تاۋەلسىز مەملەكەت. الەم تانىعان وتانىمىزدا ءجۇز وتىز ۇلت پەن ۇلىس وكىلدەرى ءبىر ءۇيدىڭ بالاسىنداي دوستىق پەن تاتۋلىقتا، جاراسىمدى بىرلىكتە قويان - قولتىق ءومىر سۇرۋدە. ءبىز – ىنتىماعى جاراسقان ەلمىز. قيىن - قىستاۋ كەزەڭدە تاعدىرلارى تابىستىرعان حالقىمىز ءبىر شاڭىراقتىڭ استىندا سۇتتەي ۇيىپ وتىر.
- سۇراق – جاۋاپ كەزەڭى
1. قازاقستان رەسپۋبليكاسى قاشان تاۋەلسىزدىگىن الدى؟
(1991 ج. 16 - جەلتوقساندا)
2. ەڭ العاشقى ەلباسى سايلاۋى قاشان بولدى؟
(1991 جىلى 1 جەلتوقساندا - پرەزيدەنتتىڭ سايلاۋى بولدى)
3. 1 - جەلتوقسان قانداي كۇن؟
(تۇڭعىش پرەزيدەنت كۇنى)
4. قازاقستاننىڭ جاڭا كونستيتۋسياسى قاشان قابىلداندى؟
(1995 جىلى 30 تامىزدا)
- قازاقتا ىرىس قايدا باراسىڭ دەسە؟
- ىنتىماعى جاراسقان ەلگە بارام دەگەن ناقىل ءسوز بار.
ەلىمىز جاڭا XXI عاسىرعا، جاڭا مىڭجىلدىققا ادامزات ءۇشىن ەڭ قىمبات قازىنا - ۇلتارالىق تاتۋلىقتى، كونفەسسياارالىق كەلىسىمدى، ءوزارا تۇسىنىستىك پەن قۇرمەت سەزىمىن، جاراستىق پەن كەلىسىمدى - قاستەرلەپ ساقتاي وتىرىپ، قادام باستى. بۇرىننان قالىپتاسقان ءداستۇرلى دوستىقتىڭ باي تاجىريبەسى ۇلتتىق تاتۋلىق پەن كەلىسىمنىڭ عانا حالىقتاردىڭ ەكونوميكالىق تەڭدىگى، ساياسي جانە مادەني دامۋىن، ءوزارا دوستىقتى، ۇلتتىق مۇددەلەر مەن ۇلتتىق ەرەكشەلىكتەردى، تىلدەردىڭ ءبىر - بىرىنە دەگەن قۇرمەتىن قامتاماسىز ەتە الاتىنىن كورسەتتى.
ەلباسىنىڭ، مەملەكەتىمىزدىڭ ستراتەگيالىق ماقساتتارىندا ۇلتارالىق تاتۋلىقتىڭ، حالىقتاردىڭ ءوزارا تۇسىنىستىگى مەن كەلىسىمىن نىعايتا بەرۋ، ولاردى الداعى ۋاقىتتا توپتاستىرىپ، جاراستىرا بەرۋ ايرىقشا ورىن الدى. بۇگىنگى كۇنى قوعامىمىزداعى اۋىزبىرلىك، تۇراقتىلىق پەن تۋىسقاندىق قارىم - قاتىناس سونىڭ ناتيجەسى دەپ ايتا الامىز. بۇگىندە تاۋەلسىز مەملەكەت اتانىپ، ەل - حالىق بولىپ قالىپتاسۋدىڭ كۇردەلى ۇدەرىستەرىن باستان كەشىرىپ جاتقان كەزەڭدە ۇلتتىق كەلىسىمدى، ءدىنارالىق تاتۋلىقتى قامتاماسىز ەتۋ بۇگىنگى كۇننىڭ وزەكتى مىندەتى بولۋى دا سوندىقتان.
وي تولعاۋ.(سۇراق قويۋ ارقىلى وقۋشىلار پىكىرىن تىڭداۋ)
قازاق ەلى تاۋەلسىزدىككە قالاي قول جەتكىزدى؟
ءمۇعالىم: تاۋەلسىزدىك - ەڭ باستى قۇندىلىعىمىز. تاۋەلسىزدىككە قانتوگىسسىز، بەيبىت تۇردە قول جەتكىزگەننەن كەيىن عانا ەلىمىزدى الەمنىڭ وركەنيەتتى مەملەكەتتەرىنىڭ قاتارىنا قوسا الدىق. 23 جىل ىشىندە تاۋەلسىز قازاق ەلىن قالىپتاستىرىپ، نارىقتىڭ قيىن وتكەلدەرىنەن امان وتكىزىپ كەلەمىز. وسى كەزەڭدە قازاقستاندى دۇنيە ديدارىنداعى ەڭ مىقتى مەملەكەتتەر تانيتىنداي، سىيلايتىنداي دەڭگەيگە جەتكىزگەن تۇڭعىش نۇرسۇلتان نازاربايەۆتاي كورەگەن ساياساتكەردىڭ ەرەن ەڭبەگىن ءدال بۇگىن جانە ءارقاشاندا ايتىپ وتەمىز.
تاۋەلسىزدىك كۇنى ەلىمىزدىڭ بارلىق ازاماتتارى ءۇشىن ورنى ەرەكشە مەرەكە دەپ بىلەمىز، سەبەبى، وسىناۋ جۇرەكجاردى قۋانىشقا تولى كۇندى اتا - بابالارىمىز عاسىرلار بويى ارمانداپ، كۇتۋمەن ءوتتى. سەن بىلەسىڭبە؟
جەر شارىندا بىزدەن باسقا قانداي كوپۇلتتى مەملەكەتتەر بار؟
الەمدە كوپ ۇلتتى ەلدەر باسىم. ونداي حالىقتىڭ كوبى (500دەن استام) ءۇندىستاندا تۇرادى. ولار 100 - دەن استام تىلدە سويلەيدى. قىتايدا 60 - تاي ۇلت ءومىر سۇرەدى. (بارلىق ەۋروپادا سونشا ەل بار) رەسەيدە 180 - نەن استام ۇلت بار. دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ كوپ ۇلتتى مەملەكەتتەردىڭ ءبىرى اقش. تەك ءبىر نيۋ - يوركتىڭ وزىندە 177 ۇلتتىڭ وكىلدەرى تۇرادى.
نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى «تاۋەلسىزدىكتىڭ ءبىزدىڭ بارىمىزگە ارتار مىندەتى مول. ەندى، ەڭسەلى ەل بولۋدىڭ جولىنا شىنداپ ءتۇسۋىمىز كەرەك. اۋلەتىمىزدىڭ اسۋى دا، داۋلەتىمىزدىڭ تاسۋى دا ءوز قولىمىزدا. كەڭ - بايتاق جەرىمىزدىڭ بايلىعى وسى دالانىڭ تۇپكىلىكتى حالقىنا دا، تاعدىر قوسىپ، بىرگە ءومىر ءسۇرىپ جاتقان وزگە ۇلت وكىلدەرىنە دە مولىنان جەتەدى. تاريح كوشى ۇزاق. اسىقساق تا، اپتىقپايىق. قازاقستاننىڭ كوپۇلتتى حالقىنىڭ جۇلدىزى جوعارى بولاتىنىنا، تۋعان ەلىمىزدە داۋلەتتى دە ساۋلەتتى ءومىر ورنايتىنىنا كامىل سەنەمىن. سەنىمنەن ايىرىلمايىق، باۋىرلارىم»، - دەگەن ەدى.
قورتىندى: ەڭ باستىسى، ۇلتارالىق تاتۋلىق ارقاسىندا بۇگىندە ەل تىنىش، جۇرت امان. وسى بەرەكەمىز بۇزىلماعاي. قازاقستاندا تۇراتىن بارشا ۇلت اراسىنداعى اينىماس دوستىققا سىزات تۇسپەسە ەكەن دەپ تىلەيمىز. تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ تۇعىرى بيىك، حالقىمىزدىڭ ەڭسەسى جوعارى، ەگەمەندىگىمىز باياندى بولسىن!!!
ساباقتى بەكىتۋ:
1 قازاق ەلى تاۋەلسىزدىككە قالاي قول جەتكىزدى؟
2 زايىرلىلىك دەگەنىمىز نە؟
ۇيگە تاپسىرما: قوسىمشا مالىمەتتەر جيناتۋ
جامبىل وبلىسى،
جۋالى اۋدانى، ب. مومىش ۇلى اۋىلى
№ 29 الەكساندر گەرسەن ورتا مەكتەبى ماديبەكوۆا ب. ا.
قازاقستان - كوپۇلتتى زايىرلى مەملەكەت. جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
رەسەيدىڭ قازاق جەرىنە اكىمشىلىك - ساياسي باسقارۋ جۇيەسىن ەنگىزۋى
