InfoHub Logo

قازاق ءتىلى 4 سىنىپ
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى:
احمەتجان ارداق سايلاۋحان قىزى

ساباقتىڭ تاقىرىبى: قازاقستاندا مەكەندەيتىن قۇستار.
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ قازاقستاندا مەكەندەيتىن قۇستار تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ؛
مىندەتتەرى: 1. قازاقستاندا مەكەندەيتىن قۇستار تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ؛
2. ساۋاتتى جازۋعا، سۋرەت بويىنشا اڭگىمە قۇراستىرۋعا ۇيرەتۋ. ءتىل بايلىعىن دامىتۋ، سوزدىك قورىن مولايتۋ؛
3. تۋعان ولكە تابيعاتىنا، وندا ءومىر سۇرەتىن قۇستارعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك سەزىمدەرىن ارتتىرۋ، تابيعاتتى، قۇستاردى قورعاۋعا، ايالاۋعا
تاربيەلەۋ.(سلايد№1)
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق.
ساباقتىڭ ادىستەرى: ديالوگ، وي قوزعاۋ، سۇراق - جاۋاپ، تۇسىندىرمەلى، تالداۋ - جيناقتاۋ ت. ب.
كورنەكىلىگى: قۇستاردىڭ سۋرەتتەرى، سىزبالار، كەسپە قاعازدار.
جاڭا تەحنولوگيا: ينتەراكتيۆتى تاقتا
ءپانارالىق بايلانىس: دۇنيەتانۋ، جاراتىلىستانۋ.

ساباقتىڭ بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
1. وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ.
2. وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ.
3. ساباققا كىرىسپە.
پسيحولوگيالىق دايىندىق.
- بۇگىن كەزەكشى كىم؟
- بۇگىن نەشەسى؟
- اپتانىڭ قاي كۇنى؟
- جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
- بۇگىن ساباققا دەگەن كوڭىل - كۇيلەرىن قانداي؟ (سمايليك كورسەتۋ)

II. ءۇي جۇمىسىن تەكسەرۋ
1. جانۋارلار تۋرالى جاتتاعان ولەڭدەرىن تىڭداۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ دايىنداپ اكەلگەن جانۋارلار تۋرالى قىسقاشا مالىمەتتەرىن تىڭداۋ. ءار وقۋشى وقيدى.
3. سانداردى سويلەت (سلايد№2)
• ءپىل – قۇرلىقتاعى ەڭ ءىرى اۋىر سالماقتى جانۋار. سالماعى - 9 تونناداي. ازۋ ءتىسىنىڭ سالماعى – 220كگ. ءبىر كۇندە - 140 كگ. وسىمدىك جەيدى. تاۋلىگىنە 100 - 200 ليتر سۋ ىشەدى. ولار 70 - 80 جىل ءومىر سۇرەدى.
• تۇيە - 2 - 3 سەنتنەر جۇك كوتەرەدى. تۇيە 40 - 50 شاقىرىم جولدى سۋ ىشپەي، ءشوپ جەمەي جۇرە الادى. ول 45 كۇنگە دەيىن سۋ ىشپەي جۇرە الادى. تۇيە - 200 ليتر سۋ ىشەدى.
• ايۋ - ەڭ ۇلكەن اڭداردىڭ ءبىرى. ونىڭ سالماعى 1 - توننا، ۇزىندىعى 3 مەترگە دەيىن بولادى. ول 40 - 50 جىل ءومىر سۇرەدى.

III. جاڭا تاقىرىپقا شىعۋ.
قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ.
قۇستاردىڭ داۋىسى.(مۋزىكا)
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى:
قازاقستانداعى قۇستار تاۋلى جەرلەردە، ورماندا، جازىق جەرلەردە، سۋدا تىرشىلىك ەتەدى. بۇل جەر – ولاردىڭ تىرشىلىك ەتەتىن تۇراقتى مەكەنى. ولار وسىندا قىستايدى. ىرعىز، تورعاي كولدەرى – سۋ قۇستارىنىڭ تۇراقتى مەكەنى. مۇندا وتە كوپ.
اققۋ - لەبەد - ايرىقشا تازا، كەربەز قۇس.
ساۋىسقان – سوروكا - قىستاپ قالاتىن قۇستاردىڭ ءبىرى
توقىلداق - دياتەل - تۇمسىعى وتكىر، مىقتى بولادى. اعاشتى تەسىپ، قۇرتتاردى تەرىپ جەيدى.
بۇركىت – بەركۋت - كوك كۇمبەزىندە قالىقتاپ ۇشاتىن قىران قۇس.
ءبىرقازاق – پەليكان - تۇمسىعى ۇلكەن. بالىقتاردى تۇمسىعىنا تولتىرىپ جەيدى.
كوگەرشىن – گولۋب - قازاقستانننىڭ بارلىق جەرىندە كەزدەسەدى. ول بەيبىتشىلىك قۇسى.

سوزدىكپەن جۇمىس
بۇلبۇل – سولوۆەي
اققۋ - لەبەد
تىرنا – جۋراۆەل
توقىلداق - دياتەل
قارلىعاش – لاستوچكا
بۇركىت – بەركۋت
قارعا – ۆورونا
ءبىرقازان – پەليكان
كوكەك - كۋكۋشكا
كوگەرشىن – گولۋب
ۇزاق – گراچ
كوللەگرافيالىق مينۋت

* باللار ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
* كۇزدە قۇستار تىرشىلىگىندە قانداي وزگەرىس بولادى؟
* ولار جىلى جاققا ۇشا باستايدى.
- ال، ۇشا الماي كومەكتى قاجەت ەتىپ جۇرگەن قۇستار بار ەكەن. ول قاي قۇس ەكەن؟ (سلايد№3)
- بۇل – اققۋ. اققۋ تۋرالى نە بىلەسىڭدەر؟ اققۋ جالعىز جۇرمەيتىن قۇس. ءبىراق ول دوستارىنان اداسىپ قالىپ قويىپتى. وعان جولدى كورسەتۋ ءۇشىن مىنا تاپسىرمانى ورىنداۋىمىز كەرەك: (سلايد № 4)

- مىنە اققۋ دا ءوز دوستارىنا باراتىن جولدى تاۋىپ ۇشىپ كەتتى. (انيماسيا ارقىلى اققۋدى ۇشىرۋ. (سلايد №5)
- ەندى بىزدەن قارلىعاش تا كومەك سۇراپ تۇر ەكەن. ونىڭ قاناتى جارالانىپ ۇشا الماي قالىپتى. ءبىز مىنا تاپسىرمانى ورىنداساق. قاناتى جازىلۋىنا كومەك بولادى ەكەن. (سلايد № 6)
- مىنە، قارلىعاشتا قاناتى جازىلىپ ۇشىپ كەتتى. (انيماسيامەن قارلىعاشتى ۇشىرىپ جىبەرۋ)
- ءبىزدىڭ قۇستارعا كومەكتەسىپ جاتقانىمىزدى ەستىپ، تىرنا دا كومەك سۇراپ كەلىپتى. ول دا قۇستاردىڭ توبىنان قوسىلۋ ءۇشىن مىنا تاپسىرمانى ورىنداۋ كەرەك دەيدى:
- سەرگىتۋ ءساتى
3 - جاتتىعۋ ۇلگى بويىنشا جاز تاپسىرمانى ورىنداۋ
( سلايد № 7)
مايمىل، كوبەلەك، باقا، تۇلكى، كيت، بالىق، قۇس، ءپىل، كەرىك، بۇركىت، قۇس، كوگەرشىن، ساعات، جولبارىس، قارعا، اققۋ.