قازاقستانداعى ەكولوگيالىق پروبلەمالار مەن الەۋمەتتىك-دەموگرافيالىق ۇردىستەر (1946-1991)
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قازاقستانداعى ەكولوگيالىق پروبلەمالار مەن الەۋمەتتىك - دەموگرافيالىق ۇردىستەر (1946 - 1991)
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: قازاقستانداعى ەكولوگيالىق پروبلەمالار مەن الەۋمەتتىك - دەموگرافيالىق وزگەرىستەر سياقتى كۇردەلى ماسەلەلەرگە توقتالا وتىرىپ قازاقستانعا عانا ەمەس، بۇكىل جەر شارى تۇرعىندارىنىڭ دەنساۋلىعىنا تونگەن زور ءقاۋىپ ەكەنىن ءتۇسىندىرۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ تاريحي تانىمىن، سويلەۋ مادەنيەتىن دامىتۋ، ءارتۇرلى تاپسىرمالار ارقىلى تاريحي وقيعالاردى ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
تاربيەلىك: ءوز وتانىن، ەلىن سۇيۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق.
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق – جاۋاپ، اۋىزشا بايانداۋ، سالىستىرۋ، تالداۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، كارتا، تاپسىرمالار، كەستەلەر، سەمەي پوليگونى تۋرالى دەرەكتى فيلم.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ، سىنىپتى تۇگەلدەۋ، ساباققا نازار اۋدارۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىمەن جۇمىس:
1 - تاپسىرما: كەستەنى پايدالانىپ، سايكەستىكتى تابۋ.
ءىىى. جاڭا ساباق:
جاڭا ساباقتىڭ جوسپارى:
1. ەكولوگيالىق پروبلەمالاردىڭ اسقىنۋى.
2. Aرaل aپaتى.
3. دەموگرافيالىق ۇردىستەر.
1. تابيعي پايدالى قازبالاردىڭ اسا مول قورلارى بار، ءبىراق تابيعات قورعاۋدىڭ قۇقىقتىق بازاسى جوق، ءوندىرىستىڭ تومەندىگى مادەنيەتىنىڭ جاعدايىندا قازاقستان اۋماعى عىلىم مەن تەحنيكا جەتiستiكتەرi تەگەۋرiنiنiڭ الدىندا قورعانسىز بولىپ شىقتى. ەكونوميكانىڭ دامۋى، جاڭا كەن ورىندارىن يگەرۋ، جاڭا ەلدi مەكەندەر سالۋ تابيعي رەسۋرستاردى كوپ مولشەردە قاجەت ەتتى. ۇزاق ۋاقىت بويى رەسپۋبليكاداعى تابيعي بايلىق سارقىلمايتىنداي كورىنىپ، ول ەكستەنسيۆتi جولمەن يگەرiلiپ كەلدi. تەك 80 - جىلداردىڭ ەكiنشi جارتىسىندا عانا قازاقستاننىڭ ەكولوگيالىق جاعدايىن ساۋىقتىرۋ مەن ونىڭ تابيعي بايلىقتارىن تيiمدi پايدالانۋعا بەتبۇرىس باستالدى. الايدا قازاقستانداعى تابيعاتتى قورعاۋدىڭ ىس-تاجىريبەسى وتە قاناعاتتانعىسىز جاعدايدا ەدi.
كەلتىرگەن زيانى:
جايىلىمدىق جەرلەر دە زارداپ شەكتى.
كەي وڭىرلەر قۋ تاقىرعا اينالدى.
توپىراق ەروزياسى رەسپۋبليكاداعى 5 ملن گەكتاردان استام جىرتىلاتىن جەردى قامتىدى.
وسكەمەن، بالقاش، لەنينوگور ت. ب. قالالاردا ورنالاسقان ءتۇستى مەتاللۋرگيا كاسىپورىندارى 1960 جىلدارى اتموسفەراعا ساعاتىنا 3، 6 ملن تەكشە مەتر تەحنيكالىق گاز، 3، 1 ملن تەكشە مەتر زياندى قوسپا تاراتقان.
توبىل، ەسىل، ەرتىس، ورال، بادام، قاراتال وزەندەرىنە جىل سايىن ملرد - تاعان تەكشە مەتر تازارتىلماعان كىر سۋ اعىزىلعان.
كسرو - نىڭ اسكەري، حيميالىق جانە عارىشتىق پوليگوندارىنىڭ سىناقتارى جۇرگىزىلگەن ايماقتار:
كاپۋستين يار، ازعىر پوليگوندارىندا بىرنەشە مارتە جەر استى يادرولىق جارىلىستارى جاسالىندى.
سارىشاعان پوليگونىندا اۋە قاۋiپسiزدiگi كۇشتەرى ستراتەگيالىق جۇيەلەرى مەن لازەر قارۋىنىڭ بىرنەشە دۇركىن سىناقتارى جۇرگiزiلدi.
سەمەي پوليگونىنداعى سىناقتار ايماقتىڭ ەكولوگيالىق جاعدايىن ودان ءارi اسقىندىردى.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: قازاقستانداعى ەكولوگيالىق پروبلەمالار مەن الەۋمەتتىك - دەموگرافيالىق وزگەرىستەر سياقتى كۇردەلى ماسەلەلەرگە توقتالا وتىرىپ قازاقستانعا عانا ەمەس، بۇكىل جەر شارى تۇرعىندارىنىڭ دەنساۋلىعىنا تونگەن زور ءقاۋىپ ەكەنىن ءتۇسىندىرۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ تاريحي تانىمىن، سويلەۋ مادەنيەتىن دامىتۋ، ءارتۇرلى تاپسىرمالار ارقىلى تاريحي وقيعالاردى ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
تاربيەلىك: ءوز وتانىن، ەلىن سۇيۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق.
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق – جاۋاپ، اۋىزشا بايانداۋ، سالىستىرۋ، تالداۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، كارتا، تاپسىرمالار، كەستەلەر، سەمەي پوليگونى تۋرالى دەرەكتى فيلم.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ، سىنىپتى تۇگەلدەۋ، ساباققا نازار اۋدارۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىمەن جۇمىس:
1 - تاپسىرما: كەستەنى پايدالانىپ، سايكەستىكتى تابۋ.
ءىىى. جاڭا ساباق:
جاڭا ساباقتىڭ جوسپارى:
1. ەكولوگيالىق پروبلەمالاردىڭ اسقىنۋى.
2. Aرaل aپaتى.
3. دەموگرافيالىق ۇردىستەر.
1. تابيعي پايدالى قازبالاردىڭ اسا مول قورلارى بار، ءبىراق تابيعات قورعاۋدىڭ قۇقىقتىق بازاسى جوق، ءوندىرىستىڭ تومەندىگى مادەنيەتىنىڭ جاعدايىندا قازاقستان اۋماعى عىلىم مەن تەحنيكا جەتiستiكتەرi تەگەۋرiنiنiڭ الدىندا قورعانسىز بولىپ شىقتى. ەكونوميكانىڭ دامۋى، جاڭا كەن ورىندارىن يگەرۋ، جاڭا ەلدi مەكەندەر سالۋ تابيعي رەسۋرستاردى كوپ مولشەردە قاجەت ەتتى. ۇزاق ۋاقىت بويى رەسپۋبليكاداعى تابيعي بايلىق سارقىلمايتىنداي كورىنىپ، ول ەكستەنسيۆتi جولمەن يگەرiلiپ كەلدi. تەك 80 - جىلداردىڭ ەكiنشi جارتىسىندا عانا قازاقستاننىڭ ەكولوگيالىق جاعدايىن ساۋىقتىرۋ مەن ونىڭ تابيعي بايلىقتارىن تيiمدi پايدالانۋعا بەتبۇرىس باستالدى. الايدا قازاقستانداعى تابيعاتتى قورعاۋدىڭ ىس-تاجىريبەسى وتە قاناعاتتانعىسىز جاعدايدا ەدi.
كەلتىرگەن زيانى:
جايىلىمدىق جەرلەر دە زارداپ شەكتى.
كەي وڭىرلەر قۋ تاقىرعا اينالدى.
توپىراق ەروزياسى رەسپۋبليكاداعى 5 ملن گەكتاردان استام جىرتىلاتىن جەردى قامتىدى.
وسكەمەن، بالقاش، لەنينوگور ت. ب. قالالاردا ورنالاسقان ءتۇستى مەتاللۋرگيا كاسىپورىندارى 1960 جىلدارى اتموسفەراعا ساعاتىنا 3، 6 ملن تەكشە مەتر تەحنيكالىق گاز، 3، 1 ملن تەكشە مەتر زياندى قوسپا تاراتقان.
توبىل، ەسىل، ەرتىس، ورال، بادام، قاراتال وزەندەرىنە جىل سايىن ملرد - تاعان تەكشە مەتر تازارتىلماعان كىر سۋ اعىزىلعان.
كسرو - نىڭ اسكەري، حيميالىق جانە عارىشتىق پوليگوندارىنىڭ سىناقتارى جۇرگىزىلگەن ايماقتار:
كاپۋستين يار، ازعىر پوليگوندارىندا بىرنەشە مارتە جەر استى يادرولىق جارىلىستارى جاسالىندى.
سارىشاعان پوليگونىندا اۋە قاۋiپسiزدiگi كۇشتەرى ستراتەگيالىق جۇيەلەرى مەن لازەر قارۋىنىڭ بىرنەشە دۇركىن سىناقتارى جۇرگiزiلدi.
سەمەي پوليگونىنداعى سىناقتار ايماقتىڭ ەكولوگيالىق جاعدايىن ودان ءارi اسقىندىردى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
