- 24 اقپ. 2023 00:00
- 571
قازاقستانداعى حالىق ساناعى
ەلىمىزدەگى حالىق ساناعى سوناۋ 1897 جىلدان باستاۋ العان. سول كەزدەگى ستاتيستيكا بويىنشا قازىرگى قازاقستان جەرىندە 4 ملن 333 مىڭ ادام تۇرعان. ەسەپكە 60 ۇلت وكىلى الىنعان. ولاردىڭ ىشىندە: قازاقتار – 3 392،7 مىڭ ادام نەمەسە 81،7%؛ ورىستار – 454،4 مىڭ (10،9%)؛ ۋكرايندەر – 79،5 مىڭ (1،9%)؛ تاتارلار – 55،9 مىڭ (1،34%)؛ ۇيعىرلار – 55،8 مىڭ (1،34%)؛ وزبەكتەر – 29،5 مىڭ (0،75%) ت.ت. قۇراعان.
قازاقتاردىڭ وبلىستارداعى ۇلەس سالماعى: سەمەيدە – 90،6%، تورعايدا– 88،3%، ورالدا –71،3%، اقمولادا – 62،6%، سىرداريا – 60،4%، جەتىسۋدا – 52،1%. ورىستار اقمولا (25،5%) مەن ورال (25%) وبلىستارىندا كوبىرەك بولدى.
اۋىلدا – 3 882 350 ادام، نەمەسە جالپى قازاقتىڭ 93،6%-ى تۇردى.
قالادا – قازاقتاردىڭ 6%-ى عانا. ورالدا – 36،4 مىڭ، ۆەرنىيدا (قازىرگى الماتى) – 22،7 مىڭ، سەمەيدە – 20،2 مىڭ، پەتروپاۆلوۆسكىدە – 19،7 مىڭ، اۋليە-اتادا (قازىرگى تاراز) – 11،7 مىڭ، شىمكەنتتە – 11،2 مىڭ، اقمولادا – 9،7 مىڭ، گۋريەۆتە (قازىرگى اتىراۋ) – 9،3 مىڭ، پاۆلوداردا – 7،7 مىڭ، پەروۆسكىدە (قازىرگى قىزىلوردا) – 5،0 مىڭ، اقتوبەدە – 2،8 مىڭ.
1917 جىل
حالىق سانى – 6 218 300 ادام.سونىڭ ىشىندە قازاقتار – 3 615 000 (58%).
1926 جىل
قازاقستاندا 6 198 467 ادامتىركەلگەن. ونىڭ ىشىندە قازاقتار – 3 627 612. 1897 جىلعىمەن سالىستىرعاندا نەبارى 11 مىڭعا عانا ءوسىپ، ۇلەسى 58،5%-عا دەيىن تومەندەدى.
1917-1920 جىلدار ارالىعىندا حالىق سانى 6 218 300 ادامنان 4 679 795 ادامعا، ال 1923 جىلى 3 786 910 ادامعا دەيىن كەمىدى. وسىلايشا، التى جىلدا 2 431 390 ادامعا ازايدى.
1939 جىل
كسرو-نىڭ 1937 جىلى جۇرگىزگەن حالىق ساناعى اياقسىز قالدى. قايتا جۇرگىزىلگەن 1939 جىلعى ساناق بويىنشا قازاقستاندا 6 530 528 ادامتىركەلدى.
قازاقتار – 2 327 625 ادام (37،84%)؛ ورىستار – 2 458 687 ادام (40%)؛ وزبەكتەر – 120 655 ادام (1،96%)؛ تاتارلار – 108 127 ادام؛ ۇيعىرلار – 35 409 ادام (0،58%)؛ ازەربايجاندار – 12 966 ادام (0،21%)؛ چۋۆاشتار – 6 590 ادام (0،11%)؛ قىرعىزدار – 5 033 ادام (0،08%).
1959 جىل
حالىق سانى – 9 309 847ادام.
قازاقتار – 2 794 966، حالىقتىڭ 29،85%-ى. ورىستار – 3 974 229 (42،68%).
1979-1989 جىلدار
قازاقتىڭ سانى: 1979 جىلى – 5 289 349 (حالىقتىڭ 36،02%-ى)؛ 1989 جىلى – 6 534 616 ادام (39،69%-ى).
1990-2018 جىلدار
حالىق سانى – 16 009 597 ادام. 1999-2009 جىلدار ارالىعىندا قازاقتار 26%-عا (ياعني 2،1 ملن-عا) ارتقان.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تاۋەلسىزدىكتەگى ەڭ العاشقى ۇلتتىق حالىق ساناعى قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتىنىڭ قاۋلىسىنا سايكەس 1999 جىلى 25 اقپاننان باستاپ 4 ناۋرىز ارالىعىندا وتكىزىلدى. 1999 جىلعى ءبىرىنشى ۇلتتىق حالىق ساناعىنىڭ قورىتىندىسىمەن قالانىڭ حالىق سانى 319324 ادامدى قۇرادى، ونىڭ ىشىندە ەرلەر – 148607، ال ايەلدەر – 170 717 ادام. 1989 جىلعى ساناقپەن سالىستىرعاندا استانا قالاسىنىڭ حالقى 13،5 پايىزعا وسكەن. حالىقتىڭ قارقىندى ءوسۋى بۇل قالانىڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ استانا ستاتۋسىن العانىنا بايلانىستى بولىپ وتىر.