قازاقتىڭ داستارقانى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قازاقتىڭ داستارقانى
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا
ساباقتىڭ ماقساتى: قازاق حالقىنىڭ قوناقتى قارسى الۋ، كۇتۋ، شىعارىپ سالۋمەن بايلانىستى داستۇرلەرمەن، قوناقاسى شىعۋ تاريحىمەن تانىستىرۋ،
تاقىرىپپەن بايلانىستى سوزدەردى ورىندى پايدالانۋعا داعدىلاندىرۋ، وقۋشىلاردى قوناقجايلى بولۋعا تاربيەلەۋ
ءادىسى: ماتىنمەن جۇمىس، توپتىق جۇمىس
كورنەكىلىگى: «سىباعا - ءقادىرلى، سىيلى ادامعا ارنايى ساقتالعان سوعىم ەتى»
«قوناقاسى - قوناققا ارناپ ازىرلەنگەن تاعام، اس» دەگەن سوزدەرى بار پلاكاتتار،
ءان «قازاقى داستارقانىم» تىيىم سوزدەر جازىلعان پلاكاتتار
بارىسى:
ءى. امانداسۋ
ءىى. ءتىل دامىتۋ
ءىىى. جاڭا ساباق
1. تىڭدالىم. قوناقجاي قازاق حالقى داستارقانىنا ەرەكشە ءمان بەرگەن. بار ءتاتتىسىن، جاقسىسىن قوناعىنا ارناپ، سىباعا ساقتاپ وتىرعان.
2. توپقا ءبولۋ. ءار وقۋشىنىڭ ءبىر زاتىن الىپ، ارالاستىرىپ، ءۇش توپقا ءبولۋ.
3. «قوش كەلدىڭىز! تورگە شىعىڭىز! جوعارىلاتىڭىز!» دەگەن سوزدەرمەن ءمۇعالىم ءار توپ وقۋشىلارىن ۇستەل باسىنا وتىرعىزادى.
ەستە ساقتاڭدار!
داستارقان باسىندا وتىرعان ادامداردى سانامايدى.
داستارقانعا ادامدار جاسىنا قاراي وتىرادى.
4. توپتىق جۇمىس. ءار توپتىڭ تاپسىرمالارى كونۆەرتتە.
1 - كەزەڭ. ماتىنمەن جۇمىس.
الاشا حاننىڭ ءۇش ۇلى بولىپتى. حان ولاردى ەنشى بەرۋگە شاقىرىپتى. ول ءوزىنىڭ بايلىعىن تورتكە ءبولىپتى. ءۇش بولىگىن ءۇش بالاسىنا بەرىپتى. ءتورتىنشى بولىگىن تاعى ۇشكە ءبولىپ، ونى بالالارىنا قوسىپتى. سونان كەيىن الدىندا وتىرعان ءۇش ۇلىنا مىنانداي وسيەت قالدىرىپتى:
« بالالارىم، اتا سالتى بويىنشا مەن سەندەرگە ەنشى بەرىپ وتىرمىن. ەستەرىڭدە بولسىن، سەندەردىڭ ۇرپاقتارىڭ ساپارعا شىققاندا جولعا ازىق - تۇلىك الىپ جۇرمەسىن. ءاربىر قازاق بالاسى كەز كەلگەن ۇيدەن اقىسىز قوناقاسى ىشەتىن بولسىن. ولار جولدا سۋساپ، قارنى اشىپ جۇرمەسىن. مەن سەندەرگە بەرگەن ءتورتىنشى ەنشىم سول. سول ەنشىمدى مەنىڭ كەلەر ۇرپاقتارىم عاسىردان - عاسىرعا جەتكىزىپ، مەنىڭ وسى وسيەتىمدى ساقتاسىن!» دەپ باتاسىن بەرىپتى.
(«قازاقتىڭ سالت - داستۇرلەرى مەن ادەت - عۇرىپتارى» كىتابىنان)
2 – كەزەڭ تاپسىرمالار ورىنداۋى
1 - توپتىڭ تاپسىرماسى:
ءماتىندى مازمۇنداۋ.
2 - توپتىڭ تاپسىرماسى:
ءماتىن مازمۇنى بويىنشا 3 سۇراق قۇراستىرۋ.
3 - توپتىڭ تاپسىرماسى:
ءماتىن مازمۇنى بويىنشا جوسپار قۇرۋ.
تەكسەرۋ. توپ جەتەكشىسى سويلەيدى، توپ مۇشەلەرى تولىقتىرادى.
3 - كەزەڭ. توپتىق تاپسىرمالار.
1 توپتىڭ تاپسىرماسى: قوناققا شاقىرۋ جازۋ
2 - توپتىڭ تاپسىرماسى: قوناقتارعا تىلەك سوزدەرىن جازۋ
3 - توپتىڭ تاپسىرماسى: قوناققا ارنالعان باتا سوزدەرىن جازۋ
4 - كەزەڭ:
جاعدايات: اكە - شەشەڭ ۇيدە بولماعاندا قوناق كەلدى. سەنىڭ ءىس - ارەكەتىڭ.
ءىۇ. وقىلىم. وقۋلىقپەن جۇمىس. 91 - بەت اس تۋرالى تىيىم سوزدەر.
تاپسىرما. وسى 10 تىيىم سوزدەردىڭ قايسىسىن ومىردە قولداناسىڭ؟ قىسقاشا اڭگىمەلەپ بەرۋ
ءۇ. رەفلەكسيا. پاراقشا تولتىرۋ.
• تولىق ءتۇسىندىم------------
• جارتىلاي ءتۇسىندىم-----------
• تۇسىنبەدىم---------------------
ءۇى. ءۇي جۇمىسى. سويلەمدەردىڭ دۇرىس - بۇرىستىعىن جازۋ،
تاپسىرما. باسقا ۇلتتاردىڭ تاعامدارى تۋرالى ماتەريال جيناۋ
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا
ساباقتىڭ ماقساتى: قازاق حالقىنىڭ قوناقتى قارسى الۋ، كۇتۋ، شىعارىپ سالۋمەن بايلانىستى داستۇرلەرمەن، قوناقاسى شىعۋ تاريحىمەن تانىستىرۋ،
تاقىرىپپەن بايلانىستى سوزدەردى ورىندى پايدالانۋعا داعدىلاندىرۋ، وقۋشىلاردى قوناقجايلى بولۋعا تاربيەلەۋ
ءادىسى: ماتىنمەن جۇمىس، توپتىق جۇمىس
كورنەكىلىگى: «سىباعا - ءقادىرلى، سىيلى ادامعا ارنايى ساقتالعان سوعىم ەتى»
«قوناقاسى - قوناققا ارناپ ازىرلەنگەن تاعام، اس» دەگەن سوزدەرى بار پلاكاتتار،
ءان «قازاقى داستارقانىم» تىيىم سوزدەر جازىلعان پلاكاتتار
بارىسى:
ءى. امانداسۋ
ءىى. ءتىل دامىتۋ
ءىىى. جاڭا ساباق
1. تىڭدالىم. قوناقجاي قازاق حالقى داستارقانىنا ەرەكشە ءمان بەرگەن. بار ءتاتتىسىن، جاقسىسىن قوناعىنا ارناپ، سىباعا ساقتاپ وتىرعان.
2. توپقا ءبولۋ. ءار وقۋشىنىڭ ءبىر زاتىن الىپ، ارالاستىرىپ، ءۇش توپقا ءبولۋ.
3. «قوش كەلدىڭىز! تورگە شىعىڭىز! جوعارىلاتىڭىز!» دەگەن سوزدەرمەن ءمۇعالىم ءار توپ وقۋشىلارىن ۇستەل باسىنا وتىرعىزادى.
ەستە ساقتاڭدار!
داستارقان باسىندا وتىرعان ادامداردى سانامايدى.
داستارقانعا ادامدار جاسىنا قاراي وتىرادى.
4. توپتىق جۇمىس. ءار توپتىڭ تاپسىرمالارى كونۆەرتتە.
1 - كەزەڭ. ماتىنمەن جۇمىس.
الاشا حاننىڭ ءۇش ۇلى بولىپتى. حان ولاردى ەنشى بەرۋگە شاقىرىپتى. ول ءوزىنىڭ بايلىعىن تورتكە ءبولىپتى. ءۇش بولىگىن ءۇش بالاسىنا بەرىپتى. ءتورتىنشى بولىگىن تاعى ۇشكە ءبولىپ، ونى بالالارىنا قوسىپتى. سونان كەيىن الدىندا وتىرعان ءۇش ۇلىنا مىنانداي وسيەت قالدىرىپتى:
« بالالارىم، اتا سالتى بويىنشا مەن سەندەرگە ەنشى بەرىپ وتىرمىن. ەستەرىڭدە بولسىن، سەندەردىڭ ۇرپاقتارىڭ ساپارعا شىققاندا جولعا ازىق - تۇلىك الىپ جۇرمەسىن. ءاربىر قازاق بالاسى كەز كەلگەن ۇيدەن اقىسىز قوناقاسى ىشەتىن بولسىن. ولار جولدا سۋساپ، قارنى اشىپ جۇرمەسىن. مەن سەندەرگە بەرگەن ءتورتىنشى ەنشىم سول. سول ەنشىمدى مەنىڭ كەلەر ۇرپاقتارىم عاسىردان - عاسىرعا جەتكىزىپ، مەنىڭ وسى وسيەتىمدى ساقتاسىن!» دەپ باتاسىن بەرىپتى.
(«قازاقتىڭ سالت - داستۇرلەرى مەن ادەت - عۇرىپتارى» كىتابىنان)
2 – كەزەڭ تاپسىرمالار ورىنداۋى
1 - توپتىڭ تاپسىرماسى:
ءماتىندى مازمۇنداۋ.
2 - توپتىڭ تاپسىرماسى:
ءماتىن مازمۇنى بويىنشا 3 سۇراق قۇراستىرۋ.
3 - توپتىڭ تاپسىرماسى:
ءماتىن مازمۇنى بويىنشا جوسپار قۇرۋ.
تەكسەرۋ. توپ جەتەكشىسى سويلەيدى، توپ مۇشەلەرى تولىقتىرادى.
3 - كەزەڭ. توپتىق تاپسىرمالار.
1 توپتىڭ تاپسىرماسى: قوناققا شاقىرۋ جازۋ
2 - توپتىڭ تاپسىرماسى: قوناقتارعا تىلەك سوزدەرىن جازۋ
3 - توپتىڭ تاپسىرماسى: قوناققا ارنالعان باتا سوزدەرىن جازۋ
4 - كەزەڭ:
جاعدايات: اكە - شەشەڭ ۇيدە بولماعاندا قوناق كەلدى. سەنىڭ ءىس - ارەكەتىڭ.
ءىۇ. وقىلىم. وقۋلىقپەن جۇمىس. 91 - بەت اس تۋرالى تىيىم سوزدەر.
تاپسىرما. وسى 10 تىيىم سوزدەردىڭ قايسىسىن ومىردە قولداناسىڭ؟ قىسقاشا اڭگىمەلەپ بەرۋ
ءۇ. رەفلەكسيا. پاراقشا تولتىرۋ.
• تولىق ءتۇسىندىم------------
• جارتىلاي ءتۇسىندىم-----------
• تۇسىنبەدىم---------------------
ءۇى. ءۇي جۇمىسى. سويلەمدەردىڭ دۇرىس - بۇرىستىعىن جازۋ،
تاپسىرما. باسقا ۇلتتاردىڭ تاعامدارى تۋرالى ماتەريال جيناۋ
You Might Also Like
-
تاقىرىبى: ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ اياقتالۋى
