قازاقتىڭ تۇڭعىش گەنەرالى – سابىر راحىموۆ
تاقىرىبى: قازاقتىڭ تۇڭعىش گەنەرالى – سابىر راحىموۆ
كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى گەنەرال - مايور سابىر ومار ۇلى راحىموۆتىڭ تۋعانىنا ----- جىل مەرەي تويىنا ارنالادى.
ماقساتى: كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى، اتى اڭىزعا اينالعان قازاق حالقىنىڭ تۇڭعىش گەنەرالى، حالىق باتىرى سابىر راحىموۆتىڭ ومىرىمەن تەرەڭ تانىستىرۋ، ەرلىككە ءومىرىن ۇلگى ەتۋ. وتانىن، حالقىن، تاريحىن سابىرداي ءسۇيىپ، وتانعا ادال قىزمەت ەتۋگە تاربيەلەۋ.
كەشتىڭ قۇرال - جابدىقتارى: س. راحىموۆ ءومىرى جايلى بۋكلەتتەر مەن البومدار، پلاكاتتى سۋرەتتەر، باتىر تۋرالى جازىلعان ەستەلىكتەر مەن كىتاپتار كورمەسى. «گەنەرال – سابىر راحىموۆ» تۋرالى بەينە تاسپا.
سىنىپ جەتەكشى ب. م. كوزباگاروۆا: قايىرلى كۇن، قىمباتتى ۇستازدار مەن وفيسەرلەر جانە ۇلاندار!
بۇگىن ءبىز كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى، اتى اڭىزعا اينالعان قازاقشا ات جارىسىنىڭ شەبەرى، ازيا تىلدەرىنىڭ بىلگىرى، اسكەري ونەردىڭ ستراتەگى، قازاقتىڭ تۇڭعىش گەنەرالى – سابىر ومار ۇلى راحىموۆتىڭ ەسىمىن دارىپتەپ بارىنشا كەڭىنەن تانىتۋدا جاس ۇرپاققا ەرلىگىن ۇلگى - ونەگە ەتۋدى 11 - اقپان تۋعانىنا
115 جىلدىق مەرەي تويىنا ارناپ «قازاقتىڭ تۇڭعىش گەنەرالى – سابىر راحىموۆ» اتتى تاقىرىپتا اشىق تاربيە ساعاتىمىزدى وتكىزگەلى وتىرمىز. تاربيە ساعاتىمىزدىڭ جۇرگىزۋشىلەرى سەيىتنازار مەن دوسمۇرات.
گەنەرال سابىر ومار ۇلى راحىموۆتى ەسكە الا وتىرىپ ءبىر مينۋت ۇنسىزدىكتى ارنايمىز.
ءبىر مينۋت ۇنسىزدىك جاريالانادى.
سەيىتنازار: قازىعۇرتتىڭ كۇنگەي بەتى – مەكەنىم،
تاۋعا قاراي كۇندە تاعزىم ەتەمىن.
„قازىعۇرتتىڭ قىرانى“ دەپ سابىردى،
باتىرىمدى جىرلاۋمەنەن وتەمىن.
دوسمۇرات: اتقارىلعان ىستەرىڭمەن ءىرىسىڭ،
ەرلىكتەردىڭ كورسەتكەن كىل ۇلگىسىن.
قيىن كەزدە وتان ءۇشىن وت كەشكەن،
قول باستاعان گەنەرالدىڭ ءبىرىسىڭ.
سەيىتنازار: ەر جۇرەك اعامىز سابىر راحىموۆتىڭ ءومىربايانىنىڭ كەيبىر بەتتەرىن پاراقتالاپ، اڭگىمەلەپ بەرۋدى ءجون كوردىك.
ايبەك: سابىر ومار ۇلى وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى، قازىعۇرت اۋدانى، كوكىبەل ەلدى مەكەنىندە 1902 جىلى 11 - اقپاندا تۋىلعان.
جولداسبەك: اكەسى ومارقۇل 1907 جىلى قايتىس بولعان. اكەسىنەن بەس جاسىندا قالعان بالا سابىر تۋعان اتاسى مامبەتقۇل داتقا قولىندا ارابشا حات تانىعان. سىمباتتى، بويشاڭ، ەكى يىعى قاقپاقتاي، ىسكە پىسىق، ۇعىمتال دا العىر بولىپ وسەدى.
ەلدار: ساۋاتى جوق اناسى، وزبەك قىزى باحرايىم تاشكەنتتە ۇلى مەن قىزىن اسىراۋ ءۇشىن كەز - كەلگەن جۇمىستى ىستەپ، شارشاپ - شالدىعىپ جۇرەدى. 1915 جىلى قارىنداسى قايتىس بولادى. 13 جاسار سابىر جەرگىلىكتى بايدىڭ مالىن باعىپ، اناسىنا كۇن كورىس قامىنا كومەكتەسەدى.
الايدا بۇل تىرشىلىگىنەن دە اجىراپ، اۋىر حالگە دۋشار بولادى. سابىردىڭ ون بەسكە قاراعان كەزدە 1917 جىلى شەشەسى قايتىس بولادى.
اسىلجان: ءجۇنىساباد قىستاعى جاعىنان كەسىپ وتەتىن تەمىر جولدىڭ بويىنداعى جازىق دالا بالالاردىڭ كۇنكورەر جايى ەدى. وسى جەردە سابىر مەن ونىڭ جولداستارى ەرتەدەن كەشكە دەيىن مال باعادى. جينالعان بالالار ۇلكەندەردەن ەستىگەنىن، اتا - بابالارىمىزدىڭ وتان ءۇشىن ەل باسقىنشىلارىنا قارسى قالايشا جان اياماي كۇرەسكەنى تۋرالى اڭىز، داستاندار ايتادى. ولاردىڭ بۇل حيكايالارى جاس سابىردىڭ بويىندا حالىقتىڭ باقىتى، باياندى ءومىرى جولىندا كۇرەسكەر بولۋدىڭ ماقسات، مۇددەسىن وياتادى.
سەيىتنازار: „گەنەرال – سابىر راحىموۆ“ دەگەنى قالاي؟ سابىر اعامىز نەگە تۋعان اتاسىنىڭ ەسىمى ارقىلى مامبەتقۇلوۆ نەمەسە اكەسىنىڭ ەسىمى ارقىلى ومارقۇلوۆ بولىپ جازىلماعان؟ „راحىم“ سابىر اعامىزعا كىم بولعانى؟ ولاي بولسا، گەنەرال - مايور سابىر ومار ۇلى راحىموۆتىڭ رۋحىنا ارناپ „كەدەي شارۋانىڭ بالاسى سابىر راحىموۆپىن“ اتتى ساحنالىق قويىلىمدى تاماشالاۋعا شاقىرامىز.
ساحنادا كەڭ دالا جانە جايلاۋداعى ءۇيىرلى جىلقى، ءتورت تۇلىك مال جانە ديىرمەن بەينەلەنگەن سۋرەت ىلىنگەن. توبە باسىندا مامبەتقۇل داتقا مەن نەمەرەسى سابىر ەكەۋى اڭگىمەلەسىپ وتىر.
بىردە اتاسى سابىرعا:
- مىناۋ ديىرمەندى سەنىڭ اكەڭنىڭ ەنشىسىنە بەرىپ ەدىم، - دەيدى، - ال ول ديىرمەندە جالدانىپ تۋعان ناعاشى اعاڭ راحىم وزبەك جۇمىس ىستەپ ءجۇر، - دەپ بالاسىنىڭ جوقتىعىن ويلاپ اۋىر كۇرسىنەدى.
اتاسىنىڭ اماناتىن تۇسىنگەن سابىر:
- اتا، وندا وعان مەن ەگە بولايىن، - دەيدى.
- راقمەت، قۇلىنىم! ءوز ۇلىمنىڭ ءارۋاعىن قيماي ءجۇر ەدىم. „تۇلپار ورنىن تاي باسار“، - دەگەن وسى ەكەن - اۋ. بەردىم باتامدى! – دەپ، جانارى جاساۋراپ، الاقانىن جايادى مامبەتقۇل داتقا:
- اقىلمەن ءاربىر ءىستى جونۋىڭدى،
ساۋلىقپەن ۇزاق جاسقا تولۋىڭدى،
تىلەيمىن ەر جۇرەكتى باتىرى بول،
حالقىڭنىڭ قالاۋلىسى بولۋىڭدى!
ءاۋمين!
كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى گەنەرال - مايور
سابىر راحىموۆ اتىنداعى شىمكەنت رەسپۋبليكالىق «جاس ۇلان» مەكتەبى
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانى ءمۇعالىمى، جوعارى ساناتتى
كوزباگاروۆا باكتىگۋل مۋسيركۋلوۆنا
قازاقتىڭ تۇڭعىش گەنەرالى – سابىر راحىموۆ جۇكتەۋ
كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى گەنەرال - مايور سابىر ومار ۇلى راحىموۆتىڭ تۋعانىنا ----- جىل مەرەي تويىنا ارنالادى.
ماقساتى: كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى، اتى اڭىزعا اينالعان قازاق حالقىنىڭ تۇڭعىش گەنەرالى، حالىق باتىرى سابىر راحىموۆتىڭ ومىرىمەن تەرەڭ تانىستىرۋ، ەرلىككە ءومىرىن ۇلگى ەتۋ. وتانىن، حالقىن، تاريحىن سابىرداي ءسۇيىپ، وتانعا ادال قىزمەت ەتۋگە تاربيەلەۋ.
كەشتىڭ قۇرال - جابدىقتارى: س. راحىموۆ ءومىرى جايلى بۋكلەتتەر مەن البومدار، پلاكاتتى سۋرەتتەر، باتىر تۋرالى جازىلعان ەستەلىكتەر مەن كىتاپتار كورمەسى. «گەنەرال – سابىر راحىموۆ» تۋرالى بەينە تاسپا.
سىنىپ جەتەكشى ب. م. كوزباگاروۆا: قايىرلى كۇن، قىمباتتى ۇستازدار مەن وفيسەرلەر جانە ۇلاندار!
بۇگىن ءبىز كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى، اتى اڭىزعا اينالعان قازاقشا ات جارىسىنىڭ شەبەرى، ازيا تىلدەرىنىڭ بىلگىرى، اسكەري ونەردىڭ ستراتەگى، قازاقتىڭ تۇڭعىش گەنەرالى – سابىر ومار ۇلى راحىموۆتىڭ ەسىمىن دارىپتەپ بارىنشا كەڭىنەن تانىتۋدا جاس ۇرپاققا ەرلىگىن ۇلگى - ونەگە ەتۋدى 11 - اقپان تۋعانىنا
115 جىلدىق مەرەي تويىنا ارناپ «قازاقتىڭ تۇڭعىش گەنەرالى – سابىر راحىموۆ» اتتى تاقىرىپتا اشىق تاربيە ساعاتىمىزدى وتكىزگەلى وتىرمىز. تاربيە ساعاتىمىزدىڭ جۇرگىزۋشىلەرى سەيىتنازار مەن دوسمۇرات.
گەنەرال سابىر ومار ۇلى راحىموۆتى ەسكە الا وتىرىپ ءبىر مينۋت ۇنسىزدىكتى ارنايمىز.
ءبىر مينۋت ۇنسىزدىك جاريالانادى.
سەيىتنازار: قازىعۇرتتىڭ كۇنگەي بەتى – مەكەنىم،
تاۋعا قاراي كۇندە تاعزىم ەتەمىن.
„قازىعۇرتتىڭ قىرانى“ دەپ سابىردى،
باتىرىمدى جىرلاۋمەنەن وتەمىن.
دوسمۇرات: اتقارىلعان ىستەرىڭمەن ءىرىسىڭ،
ەرلىكتەردىڭ كورسەتكەن كىل ۇلگىسىن.
قيىن كەزدە وتان ءۇشىن وت كەشكەن،
قول باستاعان گەنەرالدىڭ ءبىرىسىڭ.
سەيىتنازار: ەر جۇرەك اعامىز سابىر راحىموۆتىڭ ءومىربايانىنىڭ كەيبىر بەتتەرىن پاراقتالاپ، اڭگىمەلەپ بەرۋدى ءجون كوردىك.
ايبەك: سابىر ومار ۇلى وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى، قازىعۇرت اۋدانى، كوكىبەل ەلدى مەكەنىندە 1902 جىلى 11 - اقپاندا تۋىلعان.
جولداسبەك: اكەسى ومارقۇل 1907 جىلى قايتىس بولعان. اكەسىنەن بەس جاسىندا قالعان بالا سابىر تۋعان اتاسى مامبەتقۇل داتقا قولىندا ارابشا حات تانىعان. سىمباتتى، بويشاڭ، ەكى يىعى قاقپاقتاي، ىسكە پىسىق، ۇعىمتال دا العىر بولىپ وسەدى.
ەلدار: ساۋاتى جوق اناسى، وزبەك قىزى باحرايىم تاشكەنتتە ۇلى مەن قىزىن اسىراۋ ءۇشىن كەز - كەلگەن جۇمىستى ىستەپ، شارشاپ - شالدىعىپ جۇرەدى. 1915 جىلى قارىنداسى قايتىس بولادى. 13 جاسار سابىر جەرگىلىكتى بايدىڭ مالىن باعىپ، اناسىنا كۇن كورىس قامىنا كومەكتەسەدى.
الايدا بۇل تىرشىلىگىنەن دە اجىراپ، اۋىر حالگە دۋشار بولادى. سابىردىڭ ون بەسكە قاراعان كەزدە 1917 جىلى شەشەسى قايتىس بولادى.
اسىلجان: ءجۇنىساباد قىستاعى جاعىنان كەسىپ وتەتىن تەمىر جولدىڭ بويىنداعى جازىق دالا بالالاردىڭ كۇنكورەر جايى ەدى. وسى جەردە سابىر مەن ونىڭ جولداستارى ەرتەدەن كەشكە دەيىن مال باعادى. جينالعان بالالار ۇلكەندەردەن ەستىگەنىن، اتا - بابالارىمىزدىڭ وتان ءۇشىن ەل باسقىنشىلارىنا قارسى قالايشا جان اياماي كۇرەسكەنى تۋرالى اڭىز، داستاندار ايتادى. ولاردىڭ بۇل حيكايالارى جاس سابىردىڭ بويىندا حالىقتىڭ باقىتى، باياندى ءومىرى جولىندا كۇرەسكەر بولۋدىڭ ماقسات، مۇددەسىن وياتادى.
سەيىتنازار: „گەنەرال – سابىر راحىموۆ“ دەگەنى قالاي؟ سابىر اعامىز نەگە تۋعان اتاسىنىڭ ەسىمى ارقىلى مامبەتقۇلوۆ نەمەسە اكەسىنىڭ ەسىمى ارقىلى ومارقۇلوۆ بولىپ جازىلماعان؟ „راحىم“ سابىر اعامىزعا كىم بولعانى؟ ولاي بولسا، گەنەرال - مايور سابىر ومار ۇلى راحىموۆتىڭ رۋحىنا ارناپ „كەدەي شارۋانىڭ بالاسى سابىر راحىموۆپىن“ اتتى ساحنالىق قويىلىمدى تاماشالاۋعا شاقىرامىز.
ساحنادا كەڭ دالا جانە جايلاۋداعى ءۇيىرلى جىلقى، ءتورت تۇلىك مال جانە ديىرمەن بەينەلەنگەن سۋرەت ىلىنگەن. توبە باسىندا مامبەتقۇل داتقا مەن نەمەرەسى سابىر ەكەۋى اڭگىمەلەسىپ وتىر.
بىردە اتاسى سابىرعا:
- مىناۋ ديىرمەندى سەنىڭ اكەڭنىڭ ەنشىسىنە بەرىپ ەدىم، - دەيدى، - ال ول ديىرمەندە جالدانىپ تۋعان ناعاشى اعاڭ راحىم وزبەك جۇمىس ىستەپ ءجۇر، - دەپ بالاسىنىڭ جوقتىعىن ويلاپ اۋىر كۇرسىنەدى.
اتاسىنىڭ اماناتىن تۇسىنگەن سابىر:
- اتا، وندا وعان مەن ەگە بولايىن، - دەيدى.
- راقمەت، قۇلىنىم! ءوز ۇلىمنىڭ ءارۋاعىن قيماي ءجۇر ەدىم. „تۇلپار ورنىن تاي باسار“، - دەگەن وسى ەكەن - اۋ. بەردىم باتامدى! – دەپ، جانارى جاساۋراپ، الاقانىن جايادى مامبەتقۇل داتقا:
- اقىلمەن ءاربىر ءىستى جونۋىڭدى،
ساۋلىقپەن ۇزاق جاسقا تولۋىڭدى،
تىلەيمىن ەر جۇرەكتى باتىرى بول،
حالقىڭنىڭ قالاۋلىسى بولۋىڭدى!
ءاۋمين!
كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى گەنەرال - مايور
سابىر راحىموۆ اتىنداعى شىمكەنت رەسپۋبليكالىق «جاس ۇلان» مەكتەبى
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانى ءمۇعالىمى، جوعارى ساناتتى
كوزباگاروۆا باكتىگۋل مۋسيركۋلوۆنا
قازاقتىڭ تۇڭعىش گەنەرالى – سابىر راحىموۆ جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ساباق №83 ساننىڭ بولىگىن جانە بولىگى بويىنشا ساندى تابۋعا بەرىلگەن ەسەپتەر
-
تاقىرىبى: اقپاراتتى سىعۋ. اقپاراتتى قورعاۋ. ۆيرۋسقا قارسى پروگراممالار
