- 16 ءساۋ. 2015 00:00
- 231
قازدار
ءبىر ۇزىن الىپ قولعا مىقتى شىبىق،
قازدارىن قالاعا ايداپ شىقتى مۇجىق.
قۋالاپ بايعۇستاردى كەلەدى ۇرىپ،
اسىعىپ بازار كۇنگە جانى شىعىپ.
تەكسەرگەن مۇجىق ءىسىن بايقاپ، ويلاپ،
وعان دا دۇرىس ەمەس كىنا قويماق.
اسىقتى بازار كۇنگە، پايدا كوپ دەپ،
قازداردى ۇردى ما ول بوسقا ويناپ؟
دەسەڭدەر ولسىز بازار تارامايدى...
دەر ەدىم مۇجىق ءىسى جارامايدى.
پايداسى، بازار ءوتىپ، كەتەر جەردە،
قاز تۇگىل، ادامعا دا قارامايدى.
بىزدەرشە قازدار ءبىراق سىنامادى،
ولارعا مۇجىق ءىسى ۇنامدى.
جولىققان جولاۋشىعا ءبارى شۋلاپ،
مۇجىقتىڭ ءىسىن ايتىپ، كىنالادى:
«بار ما ەكەن بىزدەن، ءسىرا، سورى قالىڭ!
قوجاسىپ قۋالايدى مۇجىق جارىم.
قورلايدى ۇرىپ-سوعىپ، ويلامايدى
موينىندا قانداي مىندەت، قارىز بارىن.
ويلاسا، قايدان ءبىزدىڭ اسىلىمىز؟
رۋمدى قۇتقارعان قاز ءناسىلىمىز!
ايت ىستەپ اتامىزدىڭ قۇرمەتىنە،
وتپەيدى ءھامان وندا جىل مەيرامسىز!
تاياق جەپ جاي قازدارشا، جۇرگەنىمىز
نادانعا دۋشار بولىپ ءبىر ءبىلىمسىز!»
قازدارعا جولاۋشى ايتتى:
«توقتاڭدارشى،
اۋىسقان اقىنى ايتىپ، جوقتاڭدارشى.
سەندەردى قادىرلەۋگە نە ءۇشىن مىندەت؟
مۇجىقتى ايىپتى قىلىپ، بوقتاڭدارشى!»
«ىستەگەن اتامىزدىڭ ءىسى قايدا؟
رۋمدى قۇتقارعانى ازعانتاي ما؟»
«قويا تۇر، - جولاۋشى ايتتى، - كوردەگىڭدى!
وزدەرىڭ كەلتىردىڭدەر قانشا پايدا؟»
«ايتتىق قوي اتامىزدىڭ ەتكەن ءىسىن!
الدە ءوزىڭ سوزىمىزگە سەنبەيمىسىڭ؟»
«سەنەمىن ءھام بىلەمىن اتاڭ جايىن،
سەندەردى قادىرلەۋگە دەيمىن نە ءۇشىن؟
وتكىزدى ءوز باستارىڭ قانداي ەڭبەك؟
اتاڭدا كوردە جاتقان جوق جۇمىسىم».
«ءبىزدىڭ بە؟...جوق وتكىزگەن ەڭبەگىمىز!»
«استە ءجون، سىيلاماسا، كونبەگىڭىز.
مەنى دە، اتام جاقسى، قادىرلە دەپ،
تالاسىپ قيىن بولار جەڭبەگىڭىز.
جاقسى-اق بوپ اتالارىڭ وتكەن شىعار،
ىسىنە قاراي قۇرمەت ەتكەن شىعار.
قالدىرماي اسىلىنان ارتتاعىعا،
وزىمەن جاقسىلىعى كەتكەن شىعار.
كوردەگى كومەك بولماس بابالارىڭ،
كەم بولسا وزدەرىڭنىڭ باعالارىڭ.
كونىڭدەر ۇرسا، سوقسا، سويسا داعى،
بولعان سوڭ قۋىرداقتىق شامالارىڭ».
كەتەرمىن، بايانداسام، الىسقا بەك،
لايىق ءھار نارسەگە كەرەك قوي ەپ.
جايىنان جات قازداردىڭ سويلەگەن ءسوز
كوبىنە جاقىن قازدىڭ تيەتىن دوپ.
بەتىنە كوردەگىنىڭ كونىن ۇستاپ،
دەپ جۇرگەن «كورىكتىمىن» قازاقتار كوپ.
قىسقارتىپ، ءسوز اياعىن توقتاتامىن،
سولاردىڭ وكپەسىنە قالارمىن دەپ.
قازدارىن قالاعا ايداپ شىقتى مۇجىق.
قۋالاپ بايعۇستاردى كەلەدى ۇرىپ،
اسىعىپ بازار كۇنگە جانى شىعىپ.
تەكسەرگەن مۇجىق ءىسىن بايقاپ، ويلاپ،
وعان دا دۇرىس ەمەس كىنا قويماق.
اسىقتى بازار كۇنگە، پايدا كوپ دەپ،
قازداردى ۇردى ما ول بوسقا ويناپ؟
دەسەڭدەر ولسىز بازار تارامايدى...
دەر ەدىم مۇجىق ءىسى جارامايدى.
پايداسى، بازار ءوتىپ، كەتەر جەردە،
قاز تۇگىل، ادامعا دا قارامايدى.
بىزدەرشە قازدار ءبىراق سىنامادى،
ولارعا مۇجىق ءىسى ۇنامدى.
جولىققان جولاۋشىعا ءبارى شۋلاپ،
مۇجىقتىڭ ءىسىن ايتىپ، كىنالادى:
«بار ما ەكەن بىزدەن، ءسىرا، سورى قالىڭ!
قوجاسىپ قۋالايدى مۇجىق جارىم.
قورلايدى ۇرىپ-سوعىپ، ويلامايدى
موينىندا قانداي مىندەت، قارىز بارىن.
ويلاسا، قايدان ءبىزدىڭ اسىلىمىز؟
رۋمدى قۇتقارعان قاز ءناسىلىمىز!
ايت ىستەپ اتامىزدىڭ قۇرمەتىنە،
وتپەيدى ءھامان وندا جىل مەيرامسىز!
تاياق جەپ جاي قازدارشا، جۇرگەنىمىز
نادانعا دۋشار بولىپ ءبىر ءبىلىمسىز!»
قازدارعا جولاۋشى ايتتى:
«توقتاڭدارشى،
اۋىسقان اقىنى ايتىپ، جوقتاڭدارشى.
سەندەردى قادىرلەۋگە نە ءۇشىن مىندەت؟
مۇجىقتى ايىپتى قىلىپ، بوقتاڭدارشى!»
«ىستەگەن اتامىزدىڭ ءىسى قايدا؟
رۋمدى قۇتقارعانى ازعانتاي ما؟»
«قويا تۇر، - جولاۋشى ايتتى، - كوردەگىڭدى!
وزدەرىڭ كەلتىردىڭدەر قانشا پايدا؟»
«ايتتىق قوي اتامىزدىڭ ەتكەن ءىسىن!
الدە ءوزىڭ سوزىمىزگە سەنبەيمىسىڭ؟»
«سەنەمىن ءھام بىلەمىن اتاڭ جايىن،
سەندەردى قادىرلەۋگە دەيمىن نە ءۇشىن؟
وتكىزدى ءوز باستارىڭ قانداي ەڭبەك؟
اتاڭدا كوردە جاتقان جوق جۇمىسىم».
«ءبىزدىڭ بە؟...جوق وتكىزگەن ەڭبەگىمىز!»
«استە ءجون، سىيلاماسا، كونبەگىڭىز.
مەنى دە، اتام جاقسى، قادىرلە دەپ،
تالاسىپ قيىن بولار جەڭبەگىڭىز.
جاقسى-اق بوپ اتالارىڭ وتكەن شىعار،
ىسىنە قاراي قۇرمەت ەتكەن شىعار.
قالدىرماي اسىلىنان ارتتاعىعا،
وزىمەن جاقسىلىعى كەتكەن شىعار.
كوردەگى كومەك بولماس بابالارىڭ،
كەم بولسا وزدەرىڭنىڭ باعالارىڭ.
كونىڭدەر ۇرسا، سوقسا، سويسا داعى،
بولعان سوڭ قۋىرداقتىق شامالارىڭ».
كەتەرمىن، بايانداسام، الىسقا بەك،
لايىق ءھار نارسەگە كەرەك قوي ەپ.
جايىنان جات قازداردىڭ سويلەگەن ءسوز
كوبىنە جاقىن قازدىڭ تيەتىن دوپ.
بەتىنە كوردەگىنىڭ كونىن ۇستاپ،
دەپ جۇرگەن «كورىكتىمىن» قازاقتار كوپ.
قىسقارتىپ، ءسوز اياعىن توقتاتامىن،
سولاردىڭ وكپەسىنە قالارمىن دەپ.