قىزىقتى حيميا تاڭداۋ كۋرسىنىڭ باعدارلاماسى
«قىزىقتى حيميا» تاڭداۋ كۋرسىنىڭ باعدارلاماسى
ءى. تۇسىنىك حات
(8 سىنىپ، اپتاسىنا 2 ساعات، بارلىعى 68 ساعات)
ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندەگى نەگىزگى اعىمداردىڭ ءبىرى – ءبىلىم بەرەتىن وردانىڭ تيپتەرىنە ساي جەكە تۇلعانىڭ دامۋىنا ءتيىمدى جاعداي تۋعىزۋ. بۇل اعىمدى ديداكتيكانىڭ پرينسيپتەرىنىڭ ءبىرى – سارالاپ وقىتۋ ارقىلى جۇزەگە اسىرۋ. وقىتۋدىڭ جوسپارلانعان ناتيجەسىنە جەتۋ ءۇشىن تاڭداۋ كۋرسىنىڭ ىقپالى دا مول. بازالىق، مىندەتتى دەڭگەيدەن جىلجىمالى دەڭگەيگە وقۋشىلاردىڭ سانىن ارتتىرۋدا ىقپالى بولاتىنى ءسوزسىز.
تاڭداۋ كۋرستارىن شارتتى تۇردە 2 - گە بولۋگە بولادى: 1) قىزىعۋشىلىعىنا قاراي؛ 2) رەگيونالدىق ەرەكشەلىگىنە قاراي. قىزىعۋشىلىعىنا قاراي وتىلەتىن كۋرستار وقۋشىلار ءۇشىن مىندەتتى ەمەس. بۇل كۋرستى تاڭداعان بالالار ءوز ەركىمەن، ىنتاسىمەن قالاپ قاتىسقانى ابزال، ال ءمۇعالىم سول وقۋشىنىڭ حيميادان تاڭداۋ كۋرسىنا قاتىناسقىسى كەلەتىندىگىنە كوپ جۇمىستانىپ، وقۋشىنىڭ پانگە قۇشتارلىعىن وياتىپ، بولاشاق پاندىك وليمپياداعا، عىلىمي زەرتتەۋ جۇمىستارىن ورىنداۋعا، بولاشاق ماماندىق تاڭداۋىنا دا ىقپال ەتۋى ءتيىس.
باعدارلاما 8 سىنىپ وقۋشىلارىنا ارنالعان. سەبەبى حيميا ءپانىن العاش باستايتىندىقتان ەڭ باسىنان پانگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ ارقىلى ىنتاسىن دامىتۋ كوزدەلەدى. وقۋشى حيميا پانىنە قالاي قىزىعىپ كەتكەنىن ءوزى بايقاماي دا قالۋى مۇمكىن. ول ءۇشىن تەوريالىق بىلىممەن قاتار، حيميا – ەكسپەريمەنتتىك عىلىم بولعاندىقتان لابوراتوريالىق تاجىريبەلەردى ورىنداۋ ارقىلى ىسكە اسىرۋ قاجەت.
باعدارلاما 68 ساعاتقا ەسەپتەلگەن. 8 سىنىپتا اپتاسىنا 2 ساعاتتان. نەگىزگى مەكتەپتى اياقتاعاندا وقۋشى حيميا عىلىمى تۋرالى تولىق اياقتالعان كۋرس ماعلۇماتىن مەڭگەرۋى ءتيىس، ياعني تابيعاتتىڭ ءبىرتۇتاستىعى تۋرالى مالىمەت بەرىلەدى. اتالعان كۋرس ءبىر - بىرىمەن بايلانىستى 5 تاراۋدان تۇرادى: باستاپقى حيميالىق ۇعىمدار؛ سۋتەك، قىشقىلدار، تۇزدار؛ ەرىتىندىلەر؛ ساپالىق، ەكسپەريمەنتتىك ەسەپتەر؛ شىعارماشىلىق جۇمىس، كىشى عىلىمي ىزدەنىس.
كۋرستى وتكىزۋدە پراكتيكالىق باعىتقا اسا نازار اۋدارىلادى. كۇنبە-كۇنگى ساباق بارىسىندا دا لابوراتوريالىق، پراكتيكالىق جۇمىستاردى دەرلىك ورىنداۋمەن قاتار، پراكتيكالىق بىلىكتىلىكتەرىن تاڭداۋ كۋرسىندا دامىتۋ. جوبالاۋ، دامىتا وقىتۋ تەحنولوگيالارى ارقىلى باعدارلامادان تىس قىزىقتى تاجىريبەلەر جاساۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ ەكسپەريمەنتتىك جۇمىسقا يكەمىن ارتتىرۋ. كۋرستى وتكىزۋدە پراكتيكالىق باعىتقا مۇمكىندىگىنشە ءدارىحانالارعا، جوعارى وقۋ ورىندارىنداعى حيميا لابوراتوريالارىنا ەكسكۋرسيا ۇيىمداستىرۋ. جاڭا اقپاراتتىق تەحنولوگيا بويىنشا ءوز بەتتەرىمەن ەلەكتروندىق سايتتارمەن، ۆيرتۋالدى تاجىريبەلەر، ەلەكتروندىق ديسكىلەر ارقىلى كۋرس بارىسىندا بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋگە مۇمكىندىك تۋعىزۋ. شىعارماشىلىق دەڭگەيدە جۇمىس جاسايتىن وقۋشىلار سانىن ارتتىرۋ.
بۇل كۋرس 68 ساعاتقا نەگىزدەلگەن.
كۋرستىڭ ماقساتى: حيميانى وقىتۋدىڭ جوسپارلانعان ناتيجەسىنە جەتۋدە حيميانى العاش باستاپ وقيتىن 8 سىنىپ وقۋشىلاردىڭ پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن تەوريالىق بىلىمدەرىن پراكتيكامەن ۇشتاستىرۋ ارقىلى حيميالىق ەكسپەريمەنت، تاجىريبەلەر جاساۋ ارقىلى جۇزەگە اسىرۋ.
كۋرستىڭ مىندەتتەرى:
1. العاشقى حيميالىق ۇعىمداردىڭ گلوسسارييىن ءاربىر وقۋشى ەسكە ساقتاۋىن قالىپتاستىرۋ.
2. حيميالىق قۇبىلىستاردى باقىلاۋ جانە دالەلدەي ءبىلۋ بىلىگىن دامىتۋ؛
3. لابوراتوريالىق قۇرال جابدىقتارمەن جۇمىس ىستەۋ بىلىگىن بىلىكتىلىككە اينالدىرۋ، تاڭداۋ كۋرسىنا قاتىناسقان وقۋشى باعدارلامادان تىس حيميالىق قۇرالداردىڭ ەرەكشەلىكتەرىمەن تانىسۋ؛
4. حيميالىق زاڭدار مەن حيميالىق ەلەمەنتتەر تۋرالى ناقتى بىلىمدەرى بەيورگانيكالىق قوسىلىستاردىڭ نەگىزگى كلاستارىن مەڭگەرۋدىڭ العى شارتتارى ەكەندىگىن ەسكەرتۋ؛
5. العان تەوريالىق بىلىمدەرىن پراكتيكامەن، ومىرمەن بايلانىستىرا ءبىلۋ؛
6. وقۋشىنىڭ ءوز بەتىمەن ىزدەنۋ جۇمىسىنا باعىت – باعدار بەرۋ؛
7. حيميا عىلىمىنىڭ قوعامداعى، تۇرمىستاعى ءرولىن دالەلدەپ كوز جەتكىزۋ؛
8. وقۋشىلارعا كەز كەلگەن سۇراققا جاۋاپتى عىلىمي تۇرعىدا دالەلدەگەن ادام عانا جەڭەتىنىن تۇسىندىرە وتىرىپ، عىلىمي كوزقاراس قالىپتاستىرۋ؛
9. اتىراۋ ءوڭىرىنىڭ ەكولوگيالىق ماسەلەلەرىن شەشۋدە ءاربىر وقۋشىعا ەكولوگيالىق ءبىلىم، سانا، تاربيە، مادەنيەتتىلىكتى قالىپتاستىرىپ، تابيعاتتى قورعاۋدى ەكولوگيالىق قاجەتتىلىككە اينالدىرۋ قاجەت؛
10. حيميادا تاڭداۋ كۋرسى ارقىلى وقۋشىلاردى رۋحاني ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ؛
قۇراستىرعان: مۇڭايتباسوۆا ك. ح.
حيميا - بيولوگيا پاندەرىنىڭ ءمۇعالىمى
قىزىقتى حيميا تاڭداۋ كۋرسىنىڭ باعدارلاماسى. جۇكتەۋ
ءى. تۇسىنىك حات
(8 سىنىپ، اپتاسىنا 2 ساعات، بارلىعى 68 ساعات)
ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندەگى نەگىزگى اعىمداردىڭ ءبىرى – ءبىلىم بەرەتىن وردانىڭ تيپتەرىنە ساي جەكە تۇلعانىڭ دامۋىنا ءتيىمدى جاعداي تۋعىزۋ. بۇل اعىمدى ديداكتيكانىڭ پرينسيپتەرىنىڭ ءبىرى – سارالاپ وقىتۋ ارقىلى جۇزەگە اسىرۋ. وقىتۋدىڭ جوسپارلانعان ناتيجەسىنە جەتۋ ءۇشىن تاڭداۋ كۋرسىنىڭ ىقپالى دا مول. بازالىق، مىندەتتى دەڭگەيدەن جىلجىمالى دەڭگەيگە وقۋشىلاردىڭ سانىن ارتتىرۋدا ىقپالى بولاتىنى ءسوزسىز.
تاڭداۋ كۋرستارىن شارتتى تۇردە 2 - گە بولۋگە بولادى: 1) قىزىعۋشىلىعىنا قاراي؛ 2) رەگيونالدىق ەرەكشەلىگىنە قاراي. قىزىعۋشىلىعىنا قاراي وتىلەتىن كۋرستار وقۋشىلار ءۇشىن مىندەتتى ەمەس. بۇل كۋرستى تاڭداعان بالالار ءوز ەركىمەن، ىنتاسىمەن قالاپ قاتىسقانى ابزال، ال ءمۇعالىم سول وقۋشىنىڭ حيميادان تاڭداۋ كۋرسىنا قاتىناسقىسى كەلەتىندىگىنە كوپ جۇمىستانىپ، وقۋشىنىڭ پانگە قۇشتارلىعىن وياتىپ، بولاشاق پاندىك وليمپياداعا، عىلىمي زەرتتەۋ جۇمىستارىن ورىنداۋعا، بولاشاق ماماندىق تاڭداۋىنا دا ىقپال ەتۋى ءتيىس.
باعدارلاما 8 سىنىپ وقۋشىلارىنا ارنالعان. سەبەبى حيميا ءپانىن العاش باستايتىندىقتان ەڭ باسىنان پانگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ ارقىلى ىنتاسىن دامىتۋ كوزدەلەدى. وقۋشى حيميا پانىنە قالاي قىزىعىپ كەتكەنىن ءوزى بايقاماي دا قالۋى مۇمكىن. ول ءۇشىن تەوريالىق بىلىممەن قاتار، حيميا – ەكسپەريمەنتتىك عىلىم بولعاندىقتان لابوراتوريالىق تاجىريبەلەردى ورىنداۋ ارقىلى ىسكە اسىرۋ قاجەت.
باعدارلاما 68 ساعاتقا ەسەپتەلگەن. 8 سىنىپتا اپتاسىنا 2 ساعاتتان. نەگىزگى مەكتەپتى اياقتاعاندا وقۋشى حيميا عىلىمى تۋرالى تولىق اياقتالعان كۋرس ماعلۇماتىن مەڭگەرۋى ءتيىس، ياعني تابيعاتتىڭ ءبىرتۇتاستىعى تۋرالى مالىمەت بەرىلەدى. اتالعان كۋرس ءبىر - بىرىمەن بايلانىستى 5 تاراۋدان تۇرادى: باستاپقى حيميالىق ۇعىمدار؛ سۋتەك، قىشقىلدار، تۇزدار؛ ەرىتىندىلەر؛ ساپالىق، ەكسپەريمەنتتىك ەسەپتەر؛ شىعارماشىلىق جۇمىس، كىشى عىلىمي ىزدەنىس.
كۋرستى وتكىزۋدە پراكتيكالىق باعىتقا اسا نازار اۋدارىلادى. كۇنبە-كۇنگى ساباق بارىسىندا دا لابوراتوريالىق، پراكتيكالىق جۇمىستاردى دەرلىك ورىنداۋمەن قاتار، پراكتيكالىق بىلىكتىلىكتەرىن تاڭداۋ كۋرسىندا دامىتۋ. جوبالاۋ، دامىتا وقىتۋ تەحنولوگيالارى ارقىلى باعدارلامادان تىس قىزىقتى تاجىريبەلەر جاساۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ ەكسپەريمەنتتىك جۇمىسقا يكەمىن ارتتىرۋ. كۋرستى وتكىزۋدە پراكتيكالىق باعىتقا مۇمكىندىگىنشە ءدارىحانالارعا، جوعارى وقۋ ورىندارىنداعى حيميا لابوراتوريالارىنا ەكسكۋرسيا ۇيىمداستىرۋ. جاڭا اقپاراتتىق تەحنولوگيا بويىنشا ءوز بەتتەرىمەن ەلەكتروندىق سايتتارمەن، ۆيرتۋالدى تاجىريبەلەر، ەلەكتروندىق ديسكىلەر ارقىلى كۋرس بارىسىندا بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋگە مۇمكىندىك تۋعىزۋ. شىعارماشىلىق دەڭگەيدە جۇمىس جاسايتىن وقۋشىلار سانىن ارتتىرۋ.
بۇل كۋرس 68 ساعاتقا نەگىزدەلگەن.
كۋرستىڭ ماقساتى: حيميانى وقىتۋدىڭ جوسپارلانعان ناتيجەسىنە جەتۋدە حيميانى العاش باستاپ وقيتىن 8 سىنىپ وقۋشىلاردىڭ پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن تەوريالىق بىلىمدەرىن پراكتيكامەن ۇشتاستىرۋ ارقىلى حيميالىق ەكسپەريمەنت، تاجىريبەلەر جاساۋ ارقىلى جۇزەگە اسىرۋ.
كۋرستىڭ مىندەتتەرى:
1. العاشقى حيميالىق ۇعىمداردىڭ گلوسسارييىن ءاربىر وقۋشى ەسكە ساقتاۋىن قالىپتاستىرۋ.
2. حيميالىق قۇبىلىستاردى باقىلاۋ جانە دالەلدەي ءبىلۋ بىلىگىن دامىتۋ؛
3. لابوراتوريالىق قۇرال جابدىقتارمەن جۇمىس ىستەۋ بىلىگىن بىلىكتىلىككە اينالدىرۋ، تاڭداۋ كۋرسىنا قاتىناسقان وقۋشى باعدارلامادان تىس حيميالىق قۇرالداردىڭ ەرەكشەلىكتەرىمەن تانىسۋ؛
4. حيميالىق زاڭدار مەن حيميالىق ەلەمەنتتەر تۋرالى ناقتى بىلىمدەرى بەيورگانيكالىق قوسىلىستاردىڭ نەگىزگى كلاستارىن مەڭگەرۋدىڭ العى شارتتارى ەكەندىگىن ەسكەرتۋ؛
5. العان تەوريالىق بىلىمدەرىن پراكتيكامەن، ومىرمەن بايلانىستىرا ءبىلۋ؛
6. وقۋشىنىڭ ءوز بەتىمەن ىزدەنۋ جۇمىسىنا باعىت – باعدار بەرۋ؛
7. حيميا عىلىمىنىڭ قوعامداعى، تۇرمىستاعى ءرولىن دالەلدەپ كوز جەتكىزۋ؛
8. وقۋشىلارعا كەز كەلگەن سۇراققا جاۋاپتى عىلىمي تۇرعىدا دالەلدەگەن ادام عانا جەڭەتىنىن تۇسىندىرە وتىرىپ، عىلىمي كوزقاراس قالىپتاستىرۋ؛
9. اتىراۋ ءوڭىرىنىڭ ەكولوگيالىق ماسەلەلەرىن شەشۋدە ءاربىر وقۋشىعا ەكولوگيالىق ءبىلىم، سانا، تاربيە، مادەنيەتتىلىكتى قالىپتاستىرىپ، تابيعاتتى قورعاۋدى ەكولوگيالىق قاجەتتىلىككە اينالدىرۋ قاجەت؛
10. حيميادا تاڭداۋ كۋرسى ارقىلى وقۋشىلاردى رۋحاني ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ؛
قۇراستىرعان: مۇڭايتباسوۆا ك. ح.
حيميا - بيولوگيا پاندەرىنىڭ ءمۇعالىمى
قىزىقتى حيميا تاڭداۋ كۋرسىنىڭ باعدارلاماسى. جۇكتەۋ