- 20 ءشىل. 2022 00:00
- 393
قوناقتىڭ مىندەتتەرى
1. شاقىرىلعان جەرگە كەشىگىپ تە، ەرتە دە بارماۋ كەرەك. باراردا ءبىراز تاماقتانىپ بارۋ سۇننەت بولىپ تابىلادى.
2. قوناقتىڭ جان-جاعىنا قاراماۋى كەرەك، ءۇي يەسىن ىڭعايسىز جاعدايعا تۇسىرمەۋ كەرەك. ءۇي يەسىنىڭ رۇقساتىنسىز باسقا قوناققا تاعام ۇسىنىپ، سياپات كورسەتپەۋ كەرەك!
3. داستارحان باسىندا ادەپتى بولىپ وتىرۋ جانە بۇل ادەپتى سوڭىنا دەيىن ساقتاۋعا تىرىسۋ كەرەك. راسۋلۋللاھ الەيھيسسالام جەرگە توسەلگەن داستارحان باسىندا كەيدە تىزەرلەپ وتىراتىن، كەيدە وڭ اياعىن بۇگىپ سول اياعىنىڭ ۇستىنە وتىرىپ:
«مەن تاماقتانعان كەزدە جانتايمايمىن! مەن اللاھتىڭ قۇلىمىن، قۇل قالاي وتىراتىن بولسا، سولاي جەيمىن، سولاي وتىرامىن.» — دەيتىن ەدى. (بۇحاري)
تاماق جەپ جاتقاندا جانتايۋ كۇنا ەمەس. باسقالاردىڭ الدىندا ەشبىر سەبەپسىز جانتايىپ جاتۋ ادەپكە ساي ەمەس.
4. اكەلىنگەن تاماقتىڭ كەمشىلىگىن ىزدەمەۋ كەرەك. كەمشىلىگى بولسا دا ايتپاۋ كەرەك.«قوناقتىڭ اكەلىنگەن تاماعىن ۇناتپاۋى وعان جاماندىق رەتىندە جەتكىلىكتى». (يبن ءابيددۇنيا)
5. قوناقتىڭ ءوزى قالاعان نارسەلەردى سۇراماۋى كەرەك، اكەلىنگەندەرمەن قاناعاتتانۋى كەرەك. «اناۋ بار ما؟ مىناۋ بار ما؟» دەپ اۋرەگە سالۋعا بولمايدى.
6. ءۇي يەسى نەمەسە سول جەردە وتىرعان باسقا دا قوناقتار جاقتىرمايتىن ارەكەتتەر جاساماۋ كەرەك، جيىركەنىشتى ارەكەتتەر مەن سوزدەردەن ۇزاق بولۋ كەرەك.
7. ءدىني سەنىم، ساياسي ءقوزقاراستار ءارتۇرلى بولسا دا ءۇي يەسىنىڭ نەمەسە سول جەردەگىلەردى رەنجىتەتىن سوزدەر ايتپاۋ كەرەك.
8. قاجەتتى تۇردە سىي-سياپات، تاعام ۇسىنىلماعان بولسا دا، قوناقتىڭ ۇيدەن جاقسى كوڭىلمەن جانە رازى بولعانىن بىلدىرەتىن سوزدەر ايتىپ شىعۋ كەرەك!
9. ءۇي يەسىنىڭ رۇقساتىنسىز نەمەسە حابارىنسىز ۇيدەن كەتپەۋ كەرەك! سۇيىكتى پايعامبارىمىز وسىلاي حابارسىز كەتىپ قالۋدى مۇلدەم دۇرىس دەپ سانامايتىن ەدى.
10. بىرنەشە كۇنگە كەلگەن قوناقتىڭ ءۇي يەسىنە اۋىرتپالىق بەرمەۋ ءۇشىن قاجەتتىلىك بولماسا ءۇش كۇننەن ارتىق قالماۋعا، جۇك بولماۋعا تىرىسۋى كەرەك!