"قىردىڭ جاس تۇلەگى" ساپارعالي بەگالين
تاقىرىبى: قىردىڭ جاس تۇلەگى. ساپارعالي بەگالين (پرەزەنتاسياسىمەن)
ماقساتى: وقۋشىلاردى شوقان بەينەسىمەن تانىستىرۋ، اۆتوردىڭ نەگىزگى يدەياسىن اشۋعا جاعداي جاساۋ، شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەۋگە باۋلي وتىرىپ، بايلانىستىرىپ سويلەۋىن، شىعارماشىلىق ويلاۋىن دامىتۋ.
ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، تالداۋ، ىزدەنۋ.
كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر، كارتوچكا، رەبۋس، سلايد.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
پسيحولوگيالىق دايىندىق.
ءقازىر سەڭدەر مىنا پاراقشالارعا كۇننىڭ كۇلىمدەپ تۇرعان بەينەسىن سالىپ، جۇرەگىمىزدەگى جىلۋىمىزبەن بولىسەمىز.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ:
- وتكەن ساباقتا ءبىز سەندەرمەن ءامىرحان ءابدۋليننىڭ “اقكول جاعاسىندا” اڭگىمەسىمەن تانىسقانبىز
1. اڭگىمەدە كىم تۋرالى؟
2. بالالار احمەت بايتۇرسىنۇلىن قالاي قارسى الدى؟ ەل ىشىندە ونى قالاي اتاعان؟
3. اقكول جاعاسىنداعى بالالار نە ىستەدى؟
4. احمەت بايتۇرسىن ۇلى نەگە ريزا بولدى؟
5. ا. بايتۇرسىنوۆتىڭ سويلەگەن سوزىنەن، ءىس - ارەكەتىنەن قانداي ادام ەكەنىن بايقادىڭدار؟
6. نەگە بۇل اڭگىمە “اقكول جاعاسىندا” دەپ اتالادى؟
ءىىى. ءۇي تاپسىرماسىن پىسىقتاۋ: اسسوسياسيا قۇرامىز.
ا. بايتۇرسىنوۆ كىم؟ (ورتاعا سۋرەت قويۋعا بولادى)
ا. بايتۇرسىنوۆ
↓
عالىم
الىپپە اتاسى
تاريحشى
اقىن
ادەبيەتشى
اۋدارماشى
ۇستاز
مەملەكەت قايراتكەرى
ءىۇ. ماقسات قويۋ كەزەڭى:
رەبۋس شەشۋ.( قىردىڭ جاس تۇلەگى)
سونىمەن، بۇگىن ءبىز ساپارعالي بەگاليننىڭ “قىردىڭ جاس تۇلەگى” اتتى اڭگىمەسىمەن تانىسامىز.
ءۇ. جاڭا ساباق: كىرىسپە ساپارعالي بەگالين (1895 - 1983) قازىرگى شىعىس قازاقستان وبلىسى اباي اۋدانىندا تۋعان. قازاقتىڭ بەلگىلى جازۋشىسى. ول بالالارعا ارناپ 20 - دان استام كىتاپ جازىپ، قازاق بالالار ادەبيەتىن دامىتۋعا ەلەۋلى ەڭبەك ءسىڭىردى. س. بەگالين ”ءساتجان”، “كوكسەگەننىڭ كورگەندەرى”، “شوقان اسۋلارى”، “التاي اڭىزى”، ت. ب. كوپتەگەن شىعارمالاردى جازعان.
شوقان (شىن اتى مۇحاممەد قانافيا) شىڭعىس ۇلى ءۋاليحانوۆ – ابىلاي حاننىڭ شوبەرەسى. اكەسى شىڭعىس – ەل بيلەۋشى اعا سۇلتان بولعان ايگىلى ادام.
قازاقتىڭ عۇلاما عالىمى، ساياحاتشى، ەتنوگراف. نەبارى 30 جاستىڭ ىشىندە كوپتەگەن عىلىمي ەڭبەكتەر جازىپ، ورتا ازيا حالىقتارىنىڭ تاريحى مەن مادەنيەتىن زەرتتەگەن. ول تەك قازاقستان بويىنشا عانا ەمەس، قۇلجاعا (جۇڭگو جەرىندە)، ىستىقكول وڭىرىنە (قىرعىز ەلى) ەكسپەديسيالارعا قاتىسىپ، زەرتتەۋلەر جۇرگىزدى. شوقان ءبىلىمى جاعىنان وزىمەن بىرگە وقىعان جولداستارىنان الدەقايدا وزىق بولادى.
ول تۋرالى كىتاپ جازعان جازۋشى ساپارعالي بەگالين: « ءيا، ءيا سەن قىردىڭ تۇلەگىسىڭ، قىران قىردى اڭساماي تۇرا ما؟!» دەپ جازدى.
وقۋلىقپەن جۇمىس.
ءماتىندى وقۋ. ءماتىندى 4 بولىككە ءبولۋ، ءاربىر بولىمگە ات قويۋ.
تەرىپ وقۋ.
سوزدىك جۇمىس.
قىردىڭ جاس تۇلەگى - قازاق ەلىندە تۋىپ وسكەن بالا.
قاماۋ كوشە – تۇيىق كوشە.
كادەت كورپۋسى – پاتشا ۇكىمەتى زامانىنداعى اسكەري وقۋ ورنى.
جاتاق – جاتاقحانا.
سەرگىتۋ ءساتى.
“كىم شاپشاڭ؟” نامىس، ەرلىك، باتىرلىق، وقۋ، بىلىمگە بايلانىستى ماقال - ماتەل ايتقىزۋ..
1. بىلەكتى ءبىردى جىعادى، (ءبىلىمدى مىڭدى جىعادى).
2. اققۋدى اتۋعا بولمايدى، (دوسىڭدى ساتۋعا بولمايدى).
3. باتىر تۋسا - ەل ىرىسى، (جاۋىن جاۋسا جەر ىرىسى).
4. ويناپ سويلەسەڭ دە (ويلاپ سويلە).
قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ.
شوقانعا مىنەزدەمە بەرۋ
شوقان --- قايىرىمدى --- ءادىل --- ۋادەگە بەرىك
ءۇى. تۇسىنگەندەرىن تەكسەرۋ:
كونۆەرتتىڭ ىشىندە تاپسىرمالار جاسىرىلعان 3 - 4 وقۋشى كەلىپ سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.
- شوقان نەنى اڭسادى؟
- اڭگىمەدە شوقان وقىعان كلاستا نەلىكتەن تۇگەلدەي جازالادى؟
-«قورقاق بار قوراعا كىرمە» دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭ؟
- ءاناتولييدىڭ قىلىعى دۇرىس پا؟
- ەگەر وفيسەردىڭ ورنىندا سەن بولساڭ، نە ىستەر ەدىڭ؟
- ماتىننەن شوقاننىڭ ەلىنە دەگەن ساعىنىشى سۋرەتتەلگەن جەردى اڭگىمەلە.
ءۇىى. قورىتۋ.
ءۇىىى. ۇيگە تاپسىرما: ءتۇسىنىپ وقۋ، شوقان تۋرالى مالىمەت اكەلۋ.
ءىح. باعالاۋ.
ماقساتى: وقۋشىلاردى شوقان بەينەسىمەن تانىستىرۋ، اۆتوردىڭ نەگىزگى يدەياسىن اشۋعا جاعداي جاساۋ، شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەۋگە باۋلي وتىرىپ، بايلانىستىرىپ سويلەۋىن، شىعارماشىلىق ويلاۋىن دامىتۋ.
ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، تالداۋ، ىزدەنۋ.
كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر، كارتوچكا، رەبۋس، سلايد.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
پسيحولوگيالىق دايىندىق.
ءقازىر سەڭدەر مىنا پاراقشالارعا كۇننىڭ كۇلىمدەپ تۇرعان بەينەسىن سالىپ، جۇرەگىمىزدەگى جىلۋىمىزبەن بولىسەمىز.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ:
- وتكەن ساباقتا ءبىز سەندەرمەن ءامىرحان ءابدۋليننىڭ “اقكول جاعاسىندا” اڭگىمەسىمەن تانىسقانبىز
1. اڭگىمەدە كىم تۋرالى؟
2. بالالار احمەت بايتۇرسىنۇلىن قالاي قارسى الدى؟ ەل ىشىندە ونى قالاي اتاعان؟
3. اقكول جاعاسىنداعى بالالار نە ىستەدى؟
4. احمەت بايتۇرسىن ۇلى نەگە ريزا بولدى؟
5. ا. بايتۇرسىنوۆتىڭ سويلەگەن سوزىنەن، ءىس - ارەكەتىنەن قانداي ادام ەكەنىن بايقادىڭدار؟
6. نەگە بۇل اڭگىمە “اقكول جاعاسىندا” دەپ اتالادى؟
ءىىى. ءۇي تاپسىرماسىن پىسىقتاۋ: اسسوسياسيا قۇرامىز.
ا. بايتۇرسىنوۆ كىم؟ (ورتاعا سۋرەت قويۋعا بولادى)
ا. بايتۇرسىنوۆ
↓
عالىم
الىپپە اتاسى
تاريحشى
اقىن
ادەبيەتشى
اۋدارماشى
ۇستاز
مەملەكەت قايراتكەرى
ءىۇ. ماقسات قويۋ كەزەڭى:
رەبۋس شەشۋ.( قىردىڭ جاس تۇلەگى)
سونىمەن، بۇگىن ءبىز ساپارعالي بەگاليننىڭ “قىردىڭ جاس تۇلەگى” اتتى اڭگىمەسىمەن تانىسامىز.
ءۇ. جاڭا ساباق: كىرىسپە ساپارعالي بەگالين (1895 - 1983) قازىرگى شىعىس قازاقستان وبلىسى اباي اۋدانىندا تۋعان. قازاقتىڭ بەلگىلى جازۋشىسى. ول بالالارعا ارناپ 20 - دان استام كىتاپ جازىپ، قازاق بالالار ادەبيەتىن دامىتۋعا ەلەۋلى ەڭبەك ءسىڭىردى. س. بەگالين ”ءساتجان”، “كوكسەگەننىڭ كورگەندەرى”، “شوقان اسۋلارى”، “التاي اڭىزى”، ت. ب. كوپتەگەن شىعارمالاردى جازعان.
شوقان (شىن اتى مۇحاممەد قانافيا) شىڭعىس ۇلى ءۋاليحانوۆ – ابىلاي حاننىڭ شوبەرەسى. اكەسى شىڭعىس – ەل بيلەۋشى اعا سۇلتان بولعان ايگىلى ادام.
قازاقتىڭ عۇلاما عالىمى، ساياحاتشى، ەتنوگراف. نەبارى 30 جاستىڭ ىشىندە كوپتەگەن عىلىمي ەڭبەكتەر جازىپ، ورتا ازيا حالىقتارىنىڭ تاريحى مەن مادەنيەتىن زەرتتەگەن. ول تەك قازاقستان بويىنشا عانا ەمەس، قۇلجاعا (جۇڭگو جەرىندە)، ىستىقكول وڭىرىنە (قىرعىز ەلى) ەكسپەديسيالارعا قاتىسىپ، زەرتتەۋلەر جۇرگىزدى. شوقان ءبىلىمى جاعىنان وزىمەن بىرگە وقىعان جولداستارىنان الدەقايدا وزىق بولادى.
ول تۋرالى كىتاپ جازعان جازۋشى ساپارعالي بەگالين: « ءيا، ءيا سەن قىردىڭ تۇلەگىسىڭ، قىران قىردى اڭساماي تۇرا ما؟!» دەپ جازدى.
وقۋلىقپەن جۇمىس.
ءماتىندى وقۋ. ءماتىندى 4 بولىككە ءبولۋ، ءاربىر بولىمگە ات قويۋ.
تەرىپ وقۋ.
سوزدىك جۇمىس.
قىردىڭ جاس تۇلەگى - قازاق ەلىندە تۋىپ وسكەن بالا.
قاماۋ كوشە – تۇيىق كوشە.
كادەت كورپۋسى – پاتشا ۇكىمەتى زامانىنداعى اسكەري وقۋ ورنى.
جاتاق – جاتاقحانا.
سەرگىتۋ ءساتى.
“كىم شاپشاڭ؟” نامىس، ەرلىك، باتىرلىق، وقۋ، بىلىمگە بايلانىستى ماقال - ماتەل ايتقىزۋ..
1. بىلەكتى ءبىردى جىعادى، (ءبىلىمدى مىڭدى جىعادى).
2. اققۋدى اتۋعا بولمايدى، (دوسىڭدى ساتۋعا بولمايدى).
3. باتىر تۋسا - ەل ىرىسى، (جاۋىن جاۋسا جەر ىرىسى).
4. ويناپ سويلەسەڭ دە (ويلاپ سويلە).
قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ.
شوقانعا مىنەزدەمە بەرۋ
شوقان --- قايىرىمدى --- ءادىل --- ۋادەگە بەرىك
ءۇى. تۇسىنگەندەرىن تەكسەرۋ:
كونۆەرتتىڭ ىشىندە تاپسىرمالار جاسىرىلعان 3 - 4 وقۋشى كەلىپ سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.
- شوقان نەنى اڭسادى؟
- اڭگىمەدە شوقان وقىعان كلاستا نەلىكتەن تۇگەلدەي جازالادى؟
-«قورقاق بار قوراعا كىرمە» دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭ؟
- ءاناتولييدىڭ قىلىعى دۇرىس پا؟
- ەگەر وفيسەردىڭ ورنىندا سەن بولساڭ، نە ىستەر ەدىڭ؟
- ماتىننەن شوقاننىڭ ەلىنە دەگەن ساعىنىشى سۋرەتتەلگەن جەردى اڭگىمەلە.
ءۇىى. قورىتۋ.
ءۇىىى. ۇيگە تاپسىرما: ءتۇسىنىپ وقۋ، شوقان تۋرالى مالىمەت اكەلۋ.
ءىح. باعالاۋ.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
