"ءتىل بىلگىرى" سايىسى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: "ءتىل بىلگىرى" سايىسى.
ساباقتىڭ ماقساتى:
وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ، ەسكە ساقتاۋ، قايتا جاڭعىرتۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋمەن قاتار، قازاق ءتىلى مەن ادەبيەت پانىنە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: سايىس ساباعى.
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا.
ساباقتىڭ ۇرانى:
كوپ ءتىل بىلسەڭ كوكجيەگىڭ كەڭ بولار،
قۇرمەتتەيدى كىسى ەكەن دەپ تورگە وزار.
قاي ەلدە جۇرسەڭ دە بۇل دۇرىسى -
مەملەكەتتىك ءتىلدى بىلگەن ءجون بولار.
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى:
- قۇرمەتتى ارىپتەستەر، وقۋشىلار! بۇگىنگى "ءتىل بىلگىرى" سايىس ساباعىمىزدى قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى اپتالىعىنا ارنايمىز. ءتىل سايىسىن وتكىزۋدەگى ماقساتىمىز - باسقا ۇلت وكىلدەرىنىڭ مەملەكەتتىك تىلگە قۇرمەتپەن قاراۋىن، سونىمەن بىرگە مەملەكەتتىك تىلگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
بۇگىنگى سايىسىمىز 9 كەزەڭنەن تۇرادى، ولار:
1. تانىستىرۋ، سالەمدەسۋ.
2. "ولەڭ - ءسوزدىڭ پاتشاسى، ءسوز ساراسى" (مانەرلەپ وقۋ)
3. "زىمىران سۇراقتار" (قازاق ءتىلى ءپانى بويىنشا)
4. "جەتى جۇرتتىڭ ءتىلىن ءبىل"
5. "ويلى بولساڭ، وزىپ كور"(ادەبيەت ءپانى بويىنشا)
6. جۇمباق ساندىق
7. "جۇيرىك بولساڭ، شاۋىپ كور"
8. "تاپقىر بولساڭ، تاۋىپ كور"
9. "مىقتى بولساڭ، تاۋىپ كور"
سايىسقا 5 سىنىپتار اراسىنان 10 وقۋشى قاتىسادى.
"سايىسىمىزدىڭ بەت اشارىن باستايىق،
كورەرمەندى ءبىر سەرپىلتىپ تاستايىق.
تانىستىرسىن سايىسكەرلەر وزدەرىن،
ونەرىنە دۋ قول سوعىپ قوستايىق"،- دەپ، كەزەكتى سايىسقا قاتىسۋشى وقۋشىلارعا بەرەيىك.
I كەزەڭ. تانىستىرۋ، سالەمدەسۋ.
II كەزەڭ: "ولەڭ - ءسوزدىڭ پاتشاسى، ءسوز ساراسى" مانەرلەپ وقۋ سايىسى.
وقۋشىلار ءۇش بايتەرەك يەلەرى: ساكەن، ءىلياس، بەيىمبەت ولەڭدەرىن مانەرلەپ وقيدى.
III كەزەڭ: "زىمىران سۇراقتار" كەزەڭى (قازاق ءتىلى ءپانى بويىنشا)
مىقتى بولساڭ - الداعىنى باسىپ وز.
مىقتى بولساڭ - ارتتاعىنى جەتكىزبە!
مىقتى بولساڭ - تايعاناما كوك مۇزدا!
مىقتى بولساڭ - بوگەتتەردى بۇزىپ ءوت – دەپ سايىسىمىزدىڭ ءۇشىنشى كەزەڭىنە وتەيىك.
قازاق ءتىلى ءپانى بويىنشا بەرىلەتىن سۇراقتارعا دۇرىس جانە جىلدام جاۋاپ بەرۋ. ءار دۇرىس جاۋاپقا 10 ۇپايدان بەرىلەدى. سۇراققا ءبىرىنشى بولىپ قول كوتەرگەن ويىنشى جاۋاپ بەرەدى. ەگەر ول ويىنشىنىڭ جاۋابى دۇرىس بولماسا، وندا قولىن ەكىنشى بولىپ كوتەرگەن ويىنشى جاۋاپ بەرەدى.
وسى كەزەڭنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ۇپايى از 3 وقۋشى ويىننان شىعارىلادى.
1. باتىر ءسوزىنىڭ ءسينونيمىن اتا؟ (ەرجۇرەك، باتىل، جاۋجۇرەك)
2. «اق كيىزگە كوتەردى» ءسوز تىركەسىنىڭ ماعىناسى قانداي؟ (حان سايلادى)
3. قازاق تىلىندە قانشا ءارىپ بار؟ (42)
4. ۇزىن ءسوزىنىڭ ءانتونيمى؟ (قىسقا)
5. قولدانۋدان شىعىپ، از ايتىلاتىن سوزدەر (كونە سوزدەر)
6. فونەتيكا نەنى زەرتتەيدى؟ (ءتىل دىبىستارىن)
7. قازاقتىڭ العاش الىپپەسىن جازعان كىم؟ (ىبىراي التىنسارين)
8. «جانى ءزار تۇبىنە جەتۋ» ءسوز تىركەسىنىڭ ماعىناسى قانداي؟ (قورقۋ)
9. ماعىنالارى ءبىر - بىرىنە قاراما - قارسى سوزدەر (انتونيم)
10. ايتىلۋى بىردەي، ماعىناسى باسقا سوزدەر (ومونيم)
11. اتىن تۋرا ايتۋعا بولمايتىن ءسوز (تابۋ)
12. تىلىمىزدەگى سوزدەردىڭ جيىنتىعى (لەكسيكا)
13. باسقا تىلدەن ەنگەن سوزدەر (كىرمە)
14. بەلگىلى ءبىر ايماقتا عانا قولدانىلاتىن سوزدەر (ديالەكت)
15. دورەكى، ادەپسىز سوزدەر (ديسفەميزم)
16. بەلگىلى ءبىر كاسىپكە ايتىلاتىن سوزدەردىڭ ءتۇرى (كاسىبي سوزدەر)
17. 16 جەلتوقسان قانداي مەرەكە؟ (تاۋەلسىزدىك العان كۇن)
18. ماقالدى جالعاستىر: ءتىل تاس جارادى،....
19. دۋلىعا، ساۋىت سوزدەرى قانداي سوزدەر؟(كونەرگەن سوزدەر)
20. ويدى ادەپتى، سىپايى ەتىپ جەتكىزۋ (ەۆفەميزم)
ءىV كەزەڭ: "جەتى جۇرتتىڭ ءتىلىن ءبىل"
جەتى جۇرتتىڭ ءتىلىن ءبىل، جەتى ءتۇرلى ءبىلىم ءبىل – دەپ كەزەكتى سايىسىمىزدىڭ شارتتارىمەن تانىستىرايىن.
كەزەڭىمىزدىڭ اتاۋىن «جەتى جۇرتتىڭ ءتىلىن ءبىل» دەپ اتادىق. مۇندا سەندەرگە جۇمباقتار
جاسىرىلادى، ال سەندەر سول جۇمباقتاردىڭ شەشۋىن ءۇش تىلدە، ياعني، قازاق، ورىس، اعىلشىن تىلدەرىندە ايتۋلارىڭ قاجەت. بۇل كەزەڭدە دە ءار دۇرىس جاۋاپ ءۇشىن 10 ۇپايدان بەرىلەدى. ۇپايى از وقۋشىدان باستايىق. بارلىقتارىڭا تابىس تىلەيمىن!
1. قابات – قابات قاپتاما
اقىلىڭ بولسا اتتاما. (كىتاپ – كنيگا - book)
2. كوزگە كورىنبەيدى، جۇتساڭ بىلىنبەيدى. (اۋا – ۆوزدۋح - air)
3. ۇنەمى اۋىزدا بۇلتىڭدايدى،
ءبىراق جۇتىلمايدى. (ءتىل - يازىك - language)
4. ءاي، كەرەمەت ءبىر يت بار
ءۇي باعادى ۇرمەيدى.
اياعى جوق جۇرمەيدى.
رۇقساتسىز ول يتتەن
ەشكىم ۇيگە كىرمەيدى. (قۇلىپ – زاموك - lock)
5. ءبىر ۇيگە كوزسىز بوپ كىرەسىڭ،
بۇل ۇيدەن كورەگەن بوپ شىعاسىڭ (مەكتەپ – شكولا - school)
6. قالقيىپ ۇزىن قۇلاعى
ەلەڭدەپ قورقىپ تۇرادى
(قويان - زاياس - carrot)
7. تىلدەن ۇشىپ، قۇلاققا قونادى. (ءسوز - سلوۆا - words)
8. مۇرتى بار، يەگىندە ساقالى جوك،
تونى بار، كيەتىن شاپانى جوك،
پايداسى ءۇي ىشىنەن تابىلعان سوڭ،
دالاعا كىرىپ شىعار ساپارى جوق.
(مىسىق - كوت - cat)
9. قوزعالماستان ءبىر ەلى، كۇنى بويى جۇرەدى. (ساعات - چاسى - Watch)
10. تاڭمەن كوزىن اشادى، الەمگە نۇرىن شاشادى. (كۇن - سولنسە - Sun)
ساباقتىڭ ماقساتى:
وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ، ەسكە ساقتاۋ، قايتا جاڭعىرتۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋمەن قاتار، قازاق ءتىلى مەن ادەبيەت پانىنە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: سايىس ساباعى.
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا.
ساباقتىڭ ۇرانى:
كوپ ءتىل بىلسەڭ كوكجيەگىڭ كەڭ بولار،
قۇرمەتتەيدى كىسى ەكەن دەپ تورگە وزار.
قاي ەلدە جۇرسەڭ دە بۇل دۇرىسى -
مەملەكەتتىك ءتىلدى بىلگەن ءجون بولار.
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى:
- قۇرمەتتى ارىپتەستەر، وقۋشىلار! بۇگىنگى "ءتىل بىلگىرى" سايىس ساباعىمىزدى قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى اپتالىعىنا ارنايمىز. ءتىل سايىسىن وتكىزۋدەگى ماقساتىمىز - باسقا ۇلت وكىلدەرىنىڭ مەملەكەتتىك تىلگە قۇرمەتپەن قاراۋىن، سونىمەن بىرگە مەملەكەتتىك تىلگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
بۇگىنگى سايىسىمىز 9 كەزەڭنەن تۇرادى، ولار:
1. تانىستىرۋ، سالەمدەسۋ.
2. "ولەڭ - ءسوزدىڭ پاتشاسى، ءسوز ساراسى" (مانەرلەپ وقۋ)
3. "زىمىران سۇراقتار" (قازاق ءتىلى ءپانى بويىنشا)
4. "جەتى جۇرتتىڭ ءتىلىن ءبىل"
5. "ويلى بولساڭ، وزىپ كور"(ادەبيەت ءپانى بويىنشا)
6. جۇمباق ساندىق
7. "جۇيرىك بولساڭ، شاۋىپ كور"
8. "تاپقىر بولساڭ، تاۋىپ كور"
9. "مىقتى بولساڭ، تاۋىپ كور"
سايىسقا 5 سىنىپتار اراسىنان 10 وقۋشى قاتىسادى.
"سايىسىمىزدىڭ بەت اشارىن باستايىق،
كورەرمەندى ءبىر سەرپىلتىپ تاستايىق.
تانىستىرسىن سايىسكەرلەر وزدەرىن،
ونەرىنە دۋ قول سوعىپ قوستايىق"،- دەپ، كەزەكتى سايىسقا قاتىسۋشى وقۋشىلارعا بەرەيىك.
I كەزەڭ. تانىستىرۋ، سالەمدەسۋ.
II كەزەڭ: "ولەڭ - ءسوزدىڭ پاتشاسى، ءسوز ساراسى" مانەرلەپ وقۋ سايىسى.
وقۋشىلار ءۇش بايتەرەك يەلەرى: ساكەن، ءىلياس، بەيىمبەت ولەڭدەرىن مانەرلەپ وقيدى.
III كەزەڭ: "زىمىران سۇراقتار" كەزەڭى (قازاق ءتىلى ءپانى بويىنشا)
مىقتى بولساڭ - الداعىنى باسىپ وز.
مىقتى بولساڭ - ارتتاعىنى جەتكىزبە!
مىقتى بولساڭ - تايعاناما كوك مۇزدا!
مىقتى بولساڭ - بوگەتتەردى بۇزىپ ءوت – دەپ سايىسىمىزدىڭ ءۇشىنشى كەزەڭىنە وتەيىك.
قازاق ءتىلى ءپانى بويىنشا بەرىلەتىن سۇراقتارعا دۇرىس جانە جىلدام جاۋاپ بەرۋ. ءار دۇرىس جاۋاپقا 10 ۇپايدان بەرىلەدى. سۇراققا ءبىرىنشى بولىپ قول كوتەرگەن ويىنشى جاۋاپ بەرەدى. ەگەر ول ويىنشىنىڭ جاۋابى دۇرىس بولماسا، وندا قولىن ەكىنشى بولىپ كوتەرگەن ويىنشى جاۋاپ بەرەدى.
وسى كەزەڭنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ۇپايى از 3 وقۋشى ويىننان شىعارىلادى.
1. باتىر ءسوزىنىڭ ءسينونيمىن اتا؟ (ەرجۇرەك، باتىل، جاۋجۇرەك)
2. «اق كيىزگە كوتەردى» ءسوز تىركەسىنىڭ ماعىناسى قانداي؟ (حان سايلادى)
3. قازاق تىلىندە قانشا ءارىپ بار؟ (42)
4. ۇزىن ءسوزىنىڭ ءانتونيمى؟ (قىسقا)
5. قولدانۋدان شىعىپ، از ايتىلاتىن سوزدەر (كونە سوزدەر)
6. فونەتيكا نەنى زەرتتەيدى؟ (ءتىل دىبىستارىن)
7. قازاقتىڭ العاش الىپپەسىن جازعان كىم؟ (ىبىراي التىنسارين)
8. «جانى ءزار تۇبىنە جەتۋ» ءسوز تىركەسىنىڭ ماعىناسى قانداي؟ (قورقۋ)
9. ماعىنالارى ءبىر - بىرىنە قاراما - قارسى سوزدەر (انتونيم)
10. ايتىلۋى بىردەي، ماعىناسى باسقا سوزدەر (ومونيم)
11. اتىن تۋرا ايتۋعا بولمايتىن ءسوز (تابۋ)
12. تىلىمىزدەگى سوزدەردىڭ جيىنتىعى (لەكسيكا)
13. باسقا تىلدەن ەنگەن سوزدەر (كىرمە)
14. بەلگىلى ءبىر ايماقتا عانا قولدانىلاتىن سوزدەر (ديالەكت)
15. دورەكى، ادەپسىز سوزدەر (ديسفەميزم)
16. بەلگىلى ءبىر كاسىپكە ايتىلاتىن سوزدەردىڭ ءتۇرى (كاسىبي سوزدەر)
17. 16 جەلتوقسان قانداي مەرەكە؟ (تاۋەلسىزدىك العان كۇن)
18. ماقالدى جالعاستىر: ءتىل تاس جارادى،....
19. دۋلىعا، ساۋىت سوزدەرى قانداي سوزدەر؟(كونەرگەن سوزدەر)
20. ويدى ادەپتى، سىپايى ەتىپ جەتكىزۋ (ەۆفەميزم)
ءىV كەزەڭ: "جەتى جۇرتتىڭ ءتىلىن ءبىل"
جەتى جۇرتتىڭ ءتىلىن ءبىل، جەتى ءتۇرلى ءبىلىم ءبىل – دەپ كەزەكتى سايىسىمىزدىڭ شارتتارىمەن تانىستىرايىن.
كەزەڭىمىزدىڭ اتاۋىن «جەتى جۇرتتىڭ ءتىلىن ءبىل» دەپ اتادىق. مۇندا سەندەرگە جۇمباقتار
جاسىرىلادى، ال سەندەر سول جۇمباقتاردىڭ شەشۋىن ءۇش تىلدە، ياعني، قازاق، ورىس، اعىلشىن تىلدەرىندە ايتۋلارىڭ قاجەت. بۇل كەزەڭدە دە ءار دۇرىس جاۋاپ ءۇشىن 10 ۇپايدان بەرىلەدى. ۇپايى از وقۋشىدان باستايىق. بارلىقتارىڭا تابىس تىلەيمىن!
1. قابات – قابات قاپتاما
اقىلىڭ بولسا اتتاما. (كىتاپ – كنيگا - book)
2. كوزگە كورىنبەيدى، جۇتساڭ بىلىنبەيدى. (اۋا – ۆوزدۋح - air)
3. ۇنەمى اۋىزدا بۇلتىڭدايدى،
ءبىراق جۇتىلمايدى. (ءتىل - يازىك - language)
4. ءاي، كەرەمەت ءبىر يت بار
ءۇي باعادى ۇرمەيدى.
اياعى جوق جۇرمەيدى.
رۇقساتسىز ول يتتەن
ەشكىم ۇيگە كىرمەيدى. (قۇلىپ – زاموك - lock)
5. ءبىر ۇيگە كوزسىز بوپ كىرەسىڭ،
بۇل ۇيدەن كورەگەن بوپ شىعاسىڭ (مەكتەپ – شكولا - school)
6. قالقيىپ ۇزىن قۇلاعى
ەلەڭدەپ قورقىپ تۇرادى
(قويان - زاياس - carrot)
7. تىلدەن ۇشىپ، قۇلاققا قونادى. (ءسوز - سلوۆا - words)
8. مۇرتى بار، يەگىندە ساقالى جوك،
تونى بار، كيەتىن شاپانى جوك،
پايداسى ءۇي ىشىنەن تابىلعان سوڭ،
دالاعا كىرىپ شىعار ساپارى جوق.
(مىسىق - كوت - cat)
9. قوزعالماستان ءبىر ەلى، كۇنى بويى جۇرەدى. (ساعات - چاسى - Watch)
10. تاڭمەن كوزىن اشادى، الەمگە نۇرىن شاشادى. (كۇن - سولنسە - Sun)
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
