قۇراق ۇلگىلەرىن كومپيۋتەر كومەگىمەن جوبالاپ، بوياپ، سىزىپ ۇيرەنۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك ماقساتى: قۇراق ۇلگىلەرىن كومپيۋتەرگە ءتۇسىرىپ، سىزىپ، بوياۋدىڭ ادىس-تاسىلدەرىن مەڭگەرتۋ،العان بىلىمدەرىن كومپيۋتەر ارقىلى كورسەتۋگە، جيناقتاۋعا داعدىلاندىرۋ.
دامىتۋشىلىق ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ تەوريالىق بىلىمدەرىن ءىس جۇزىندە شىعارماشىلىقپەن كورسەتۋگە ىقپال ەتۋ، ساراماندىق ىس-ارەكەتتەرىن قالىپتاستىرۋ.
تاربيەلىك ماقساتى: ءوز حالقىنىڭ ءسالت-داستۇرىن قۇرمەتتەي بىلۋگە، ۇلتىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىن تۇسىنۋگە، ەلىن، جەرىن، وتانىن سۇيۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى:سىن تۇرعىسىنان ويلاۋدى دامىتۋ تەحنولوگياسى، اڭگىمەلەۋ، سۇراق-جاۋاپ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: تەحنولوگيا ساباعىندا كومپيۋتەردى پايدالانۋ.
كىرىكتىرىلگەن ساباق.
ءپانارالىق بايلانىس: ينفورماتيكا، سۋرەت، مۋزىكا، تاريح، ادەبيەت، ماتەماتيكا، سىزۋ، گەومەتريا.
ساباقتىڭ قۇرال-جابدىقتارى: قايشى، جەلىم، سىزعىش، بوياۋلار، قارىنداش، وشىرگىش، ءتۇرلى-تۇستى قاعاز، كارتون، بور، قاعاز، ماتا، ينە، ءجىپ
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كومپيۋتەر،ماتادان تىگىلگەن قۇراق ۇلگىلەرى، سۋرەتتەر،بۋكلەتتەر، تەست سۇراقتارى.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى.ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
1. وقۋشىلاردى ساباققا دايارلاۋ،تۇگەندەۋ.
2. تەحنيكا قاۋىپسىزدىك ەرەجەسىن ەسكە ءتۇسىرۋ.
ءىى.ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ.
1.ويۋ-ورنەك نەشە توپقا بولىنەدى؟
2.ويۋدىڭ نەشە ءتۇرى بار؟
3.ويۋ-ورنەك دەگەنىمىز نە؟
4.ونەر تۋرالى قانداي ماقال –ماتەل بىلەسىڭدەر؟
ونەر سىرى – ورنەكتە.
ويۋ ويعاننىڭ ويى ۇشقىر.
ويۋ ويعان سىزۋ دا سىزادى.
ۇلگىسى كوپتىڭ ورنەگى كوپ، ورنەگى كوپتىڭ ەرمەگى كوپ.
ونەرسىزدەن قۇت قاشادى.
5.سيممەتريا دەگەنىمىز نە؟
6.كولوريت دەگەنىمىز نە؟
ءىىى.جاڭا ساباق.
- بالالار، بۇگىنگى ساباقتىڭ تاقىرىبى: «قۇراق ۇلگىلەرىن كومپيۋتەر كومەگىمەن جوبالاپ، سىزىپ ۇيرەنۋ»
وقۋشىلارعا Insert ءادىسىن داپتەرگە تولتىرۋ.
قۇراق تۋرالى نە بىلەسىڭدەر؟
بىلەمىن
ءبىلدىم
بىلگىم كەلەدى
IV ماعىنانى اجىراتۋ.
حالىقتىڭ ۇلت ەكەنىن ايىراتىن ءۇش نەگىزگى ارناسى بار:ءتىل ونەرى،قولونەرى جانە ساز ونەرى.حالقىمىزدىڭ قولونەرى دەپ حالىق تۇرمىسىندا ءجيى قولداناتىن ءورۋ،تىگۋ.توقۋ.مۇسىندەۋ.قۇراستىرۋ،بەينەلەۋ سياقتى شىعارماشىلىق جيىنتىعىن ايتامىز.سولاردىڭ ىشىندە ەرتەدەن كەلە جاتقان ونەر اپالارىمىز تىگەتىن قۇراق قۇراۋدىڭ دا وزىندىك تاريحى بار.ەكى ءتۇرلى ماتانى بىر-بىرىمەن قيىلىستىرا تىگەتىن بولساق،قاراپايىم عانا قۇراق شىعادى.
اباي اتامىز ايتقان بەس دۇشپاننىڭ ءبىرى – ىسىراپ بولسا، ونەردىڭ بۇل سالاسى سول ىسىراپشىلىققا جول بەرمەيدى.
قۇراق كورپەشەلەردىڭ ءاربىر بولشەگى گەومەتريالىق فيگۋرالاردان تۇرادى.شارشى، التىبۇرىش، تراپەسيا،تەڭ ءبۇيىرلى ءۇشبۇرىش،پيراميدا،رومب.تىكتورتبۇرىش،
پاراللەلوگرامم.
قۇراق قۇراۋ ەكى ماقساتتى كوزدەيدى.
1.ماتانىڭ قيىندىلارىنان ىسكە ۇقساتۋ (كادەگە جاراتۋ).
2.ۇلكەن ساندىلىككە باۋلۋ،ماتادان ءار ءتۇرلى فيگۋرالار جاساي وتىرىپ،قيىلىستىرىپ ءبىر بۇيىم جاساپ شىعارۋ.
قۇراقتىڭ اتاۋلارى ءار ءتۇرلى:
ا) قازاق تىلىندە قۇراق قۇراۋ ونەرى – قۇراق.
ب) ورىس تىلىندە قۇراق قۇرۋ ونەرى «لوسكۋتنوە شيتە» نەمەسە «موزايكا».
ۆ) جاپون تىلىندە قۇراق قۇراۋ ونەرى «ساشيكو».
گ) اعىلشىن تىلىندە قۇراق قۇراۋ ونەرى «پەچۆورگ» جانە «كۆيلت»- دەپ اتايدى.
قۇراققا قويىلاتىن تالاپ بىرەۋ – ول ماتا بولشەكتەرىنىڭ سيممەتريالى بولۋى جانە تۇستەرىنىڭ ۇيلەسىمدى ورنالاسۋى.
ءتۇس شەڭبەرىندە تۇستەر ەكى توپقا بولىنەدى: جىلى جانە سۋىق. ءتۇس شەڭبەرىندە بىر-بىرىنە قارسى تۇرعان تۇستەردى قاراما-قارسى تۇستەر دەيدى.ولار قىزىل-جاسىل، سارى-كۇلگىن، كوك-قوڭىر ت.ب.
قۇراقتىڭ تۇرلەرى ءتورت توپقا بولىنەدى:
1.تابيعات.
2.جانۋارلارعا.
3.گەومەتريالىق.
4.اسپان الەمى.
بۇگىن سەندەر «اققۋ» جانە «جاۋقازىن» قۇراقتارىن كومپيۋتەرگە ءتۇسىرىپ، سىزىپ، بوياسىڭدار.
«اققۋ» قۇراعى.
1.اققۋ قانداي قۇس؟(كولدىڭ ءسانى، ادالدىق، تابيعاتتىڭ سۇلىلىعى، كيەلى قۇس)
2.اققۋ تۋرالى قانداي اڭىز بىلەسىڭدەر؟ «ەرتەدە ءبىر كىسى اققۋدىڭ كيەلى ەكەنىنە بىلمەي وعان وق اتادى، سوندا اققۋدىڭ سىڭارى سىڭارىنسىز ءومىر سۇرە الماي ءوزىنىڭ باسىن تاسقا ۇرىپ، ءوزىن-وزى ولتىرەدى».
«اققۋ-قۇستىڭ تورەسى جالعىز جاتىپ وتتاماس» دەگەن حالىق سوزىنەن اققۋدىڭ سىڭارىنسىز ءومىر سۇرە المايتىنىن كورەمىز.
3.اققۋ تۋرالى قانداي ولەڭ بىلەسىڭدەر؟
«سەگىزجاپىراق»قۇراعى.
- بالالار، سەندەر وسى قۇراق تۇرلەرىن تانىپ بىلدىڭدەر دەسە بولادى. ەندى كومپيۋتەرمەن جۇمىس جاسايمىز.كومپيۋتەردى ىسكە قوسپاس بۇرىن تەحنيكا قاۋىپسىزدىگىن ەسكە تۇسىرەيىك.
1.كابەلدەردىڭ قوسىلعان ورىندارىنا تيۋگە؛
2.جۇمىس ىستەپ تۇرعاندا ەكرانعا ،مونيتور مەن پەرنەتاقتانىڭ سىرت جاعىنا تيۋگە؛
3.وقىتۋشىنىڭ رۇقساتىنسىز اپپاراتۋرالاردى توق كوزىنە قوسۋعا،ۇزۋگە؛
4.كىتاپ،داپتەر جانە تاعى باسقا زاتتاردى مونيتوردىڭ، پەرنەتاقتانىڭ ۇستىنە قويۋعا؛
5.سۋ كيىممەن،سۋ قولمەن كومپيۋتەردە جۇمىس ىستەۋگە قاتال تىيىم سالىنادى.
كومپيۋتەرمەن جۇمىس جاساعاندا PAINT گرافيكالىق رەداكتوردى پايدالانامىز. ىسكە قوسۋ ءۇشىن مىنا كوماندالاردى ورىندايمىز: باستاۋ – باعدارلاما – ستاندارتتى – PAINT. «Paint» (اعىلشىن ءسوزى) –قازاقشا سىزىپ، بوياپ ۇيرەنۋ دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
قۇراقتىڭ ەكى ءتۇرىن سىزىپ جانە بويايمىز.
ساراماندىق جۇمىس
2. «سەگىزجاپىراق» قۇراعى
تەست سۇراقتارىن كومپيۋتەردىڭ كومەگىمەن شەشىپ، كومپيۋتەر باعاسىن ءوزى قويادى.
V.وي تولعانىس كەزەڭى.
ال ەندى بالالار بۇگىنگى ساباقتى قورىتىندىلاي كەلە، مىنا كەستەنى تولتىرامىز.
INSERT ءادىسى.
Vءى قورىتىندىلاۋ، باعالاۋ
Vءىى. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ
اققۋ جانە سەگىزجاپىراق قۇراقتارىن قۇراۋ، ويۋ-ورنەك تۋرالى 5 جولدى ولەڭ جازۋ.
بىلىمدىلىك ماقساتى: قۇراق ۇلگىلەرىن كومپيۋتەرگە ءتۇسىرىپ، سىزىپ، بوياۋدىڭ ادىس-تاسىلدەرىن مەڭگەرتۋ،العان بىلىمدەرىن كومپيۋتەر ارقىلى كورسەتۋگە، جيناقتاۋعا داعدىلاندىرۋ.
دامىتۋشىلىق ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ تەوريالىق بىلىمدەرىن ءىس جۇزىندە شىعارماشىلىقپەن كورسەتۋگە ىقپال ەتۋ، ساراماندىق ىس-ارەكەتتەرىن قالىپتاستىرۋ.
تاربيەلىك ماقساتى: ءوز حالقىنىڭ ءسالت-داستۇرىن قۇرمەتتەي بىلۋگە، ۇلتىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىن تۇسىنۋگە، ەلىن، جەرىن، وتانىن سۇيۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى:سىن تۇرعىسىنان ويلاۋدى دامىتۋ تەحنولوگياسى، اڭگىمەلەۋ، سۇراق-جاۋاپ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: تەحنولوگيا ساباعىندا كومپيۋتەردى پايدالانۋ.
كىرىكتىرىلگەن ساباق.
ءپانارالىق بايلانىس: ينفورماتيكا، سۋرەت، مۋزىكا، تاريح، ادەبيەت، ماتەماتيكا، سىزۋ، گەومەتريا.
ساباقتىڭ قۇرال-جابدىقتارى: قايشى، جەلىم، سىزعىش، بوياۋلار، قارىنداش، وشىرگىش، ءتۇرلى-تۇستى قاعاز، كارتون، بور، قاعاز، ماتا، ينە، ءجىپ
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كومپيۋتەر،ماتادان تىگىلگەن قۇراق ۇلگىلەرى، سۋرەتتەر،بۋكلەتتەر، تەست سۇراقتارى.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى.ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
1. وقۋشىلاردى ساباققا دايارلاۋ،تۇگەندەۋ.
2. تەحنيكا قاۋىپسىزدىك ەرەجەسىن ەسكە ءتۇسىرۋ.
ءىى.ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ.
1.ويۋ-ورنەك نەشە توپقا بولىنەدى؟
2.ويۋدىڭ نەشە ءتۇرى بار؟
3.ويۋ-ورنەك دەگەنىمىز نە؟
4.ونەر تۋرالى قانداي ماقال –ماتەل بىلەسىڭدەر؟
ونەر سىرى – ورنەكتە.
ويۋ ويعاننىڭ ويى ۇشقىر.
ويۋ ويعان سىزۋ دا سىزادى.
ۇلگىسى كوپتىڭ ورنەگى كوپ، ورنەگى كوپتىڭ ەرمەگى كوپ.
ونەرسىزدەن قۇت قاشادى.
5.سيممەتريا دەگەنىمىز نە؟
6.كولوريت دەگەنىمىز نە؟
ءىىى.جاڭا ساباق.
- بالالار، بۇگىنگى ساباقتىڭ تاقىرىبى: «قۇراق ۇلگىلەرىن كومپيۋتەر كومەگىمەن جوبالاپ، سىزىپ ۇيرەنۋ»
وقۋشىلارعا Insert ءادىسىن داپتەرگە تولتىرۋ.
قۇراق تۋرالى نە بىلەسىڭدەر؟
بىلەمىن
ءبىلدىم
بىلگىم كەلەدى
IV ماعىنانى اجىراتۋ.
حالىقتىڭ ۇلت ەكەنىن ايىراتىن ءۇش نەگىزگى ارناسى بار:ءتىل ونەرى،قولونەرى جانە ساز ونەرى.حالقىمىزدىڭ قولونەرى دەپ حالىق تۇرمىسىندا ءجيى قولداناتىن ءورۋ،تىگۋ.توقۋ.مۇسىندەۋ.قۇراستىرۋ،بەينەلەۋ سياقتى شىعارماشىلىق جيىنتىعىن ايتامىز.سولاردىڭ ىشىندە ەرتەدەن كەلە جاتقان ونەر اپالارىمىز تىگەتىن قۇراق قۇراۋدىڭ دا وزىندىك تاريحى بار.ەكى ءتۇرلى ماتانى بىر-بىرىمەن قيىلىستىرا تىگەتىن بولساق،قاراپايىم عانا قۇراق شىعادى.
اباي اتامىز ايتقان بەس دۇشپاننىڭ ءبىرى – ىسىراپ بولسا، ونەردىڭ بۇل سالاسى سول ىسىراپشىلىققا جول بەرمەيدى.
قۇراق كورپەشەلەردىڭ ءاربىر بولشەگى گەومەتريالىق فيگۋرالاردان تۇرادى.شارشى، التىبۇرىش، تراپەسيا،تەڭ ءبۇيىرلى ءۇشبۇرىش،پيراميدا،رومب.تىكتورتبۇرىش،
پاراللەلوگرامم.
قۇراق قۇراۋ ەكى ماقساتتى كوزدەيدى.
1.ماتانىڭ قيىندىلارىنان ىسكە ۇقساتۋ (كادەگە جاراتۋ).
2.ۇلكەن ساندىلىككە باۋلۋ،ماتادان ءار ءتۇرلى فيگۋرالار جاساي وتىرىپ،قيىلىستىرىپ ءبىر بۇيىم جاساپ شىعارۋ.
قۇراقتىڭ اتاۋلارى ءار ءتۇرلى:
ا) قازاق تىلىندە قۇراق قۇراۋ ونەرى – قۇراق.
ب) ورىس تىلىندە قۇراق قۇرۋ ونەرى «لوسكۋتنوە شيتە» نەمەسە «موزايكا».
ۆ) جاپون تىلىندە قۇراق قۇراۋ ونەرى «ساشيكو».
گ) اعىلشىن تىلىندە قۇراق قۇراۋ ونەرى «پەچۆورگ» جانە «كۆيلت»- دەپ اتايدى.
قۇراققا قويىلاتىن تالاپ بىرەۋ – ول ماتا بولشەكتەرىنىڭ سيممەتريالى بولۋى جانە تۇستەرىنىڭ ۇيلەسىمدى ورنالاسۋى.
ءتۇس شەڭبەرىندە تۇستەر ەكى توپقا بولىنەدى: جىلى جانە سۋىق. ءتۇس شەڭبەرىندە بىر-بىرىنە قارسى تۇرعان تۇستەردى قاراما-قارسى تۇستەر دەيدى.ولار قىزىل-جاسىل، سارى-كۇلگىن، كوك-قوڭىر ت.ب.
قۇراقتىڭ تۇرلەرى ءتورت توپقا بولىنەدى:
1.تابيعات.
2.جانۋارلارعا.
3.گەومەتريالىق.
4.اسپان الەمى.
بۇگىن سەندەر «اققۋ» جانە «جاۋقازىن» قۇراقتارىن كومپيۋتەرگە ءتۇسىرىپ، سىزىپ، بوياسىڭدار.
«اققۋ» قۇراعى.
1.اققۋ قانداي قۇس؟(كولدىڭ ءسانى، ادالدىق، تابيعاتتىڭ سۇلىلىعى، كيەلى قۇس)
2.اققۋ تۋرالى قانداي اڭىز بىلەسىڭدەر؟ «ەرتەدە ءبىر كىسى اققۋدىڭ كيەلى ەكەنىنە بىلمەي وعان وق اتادى، سوندا اققۋدىڭ سىڭارى سىڭارىنسىز ءومىر سۇرە الماي ءوزىنىڭ باسىن تاسقا ۇرىپ، ءوزىن-وزى ولتىرەدى».
«اققۋ-قۇستىڭ تورەسى جالعىز جاتىپ وتتاماس» دەگەن حالىق سوزىنەن اققۋدىڭ سىڭارىنسىز ءومىر سۇرە المايتىنىن كورەمىز.
3.اققۋ تۋرالى قانداي ولەڭ بىلەسىڭدەر؟
«سەگىزجاپىراق»قۇراعى.
- بالالار، سەندەر وسى قۇراق تۇرلەرىن تانىپ بىلدىڭدەر دەسە بولادى. ەندى كومپيۋتەرمەن جۇمىس جاسايمىز.كومپيۋتەردى ىسكە قوسپاس بۇرىن تەحنيكا قاۋىپسىزدىگىن ەسكە تۇسىرەيىك.
1.كابەلدەردىڭ قوسىلعان ورىندارىنا تيۋگە؛
2.جۇمىس ىستەپ تۇرعاندا ەكرانعا ،مونيتور مەن پەرنەتاقتانىڭ سىرت جاعىنا تيۋگە؛
3.وقىتۋشىنىڭ رۇقساتىنسىز اپپاراتۋرالاردى توق كوزىنە قوسۋعا،ۇزۋگە؛
4.كىتاپ،داپتەر جانە تاعى باسقا زاتتاردى مونيتوردىڭ، پەرنەتاقتانىڭ ۇستىنە قويۋعا؛
5.سۋ كيىممەن،سۋ قولمەن كومپيۋتەردە جۇمىس ىستەۋگە قاتال تىيىم سالىنادى.
كومپيۋتەرمەن جۇمىس جاساعاندا PAINT گرافيكالىق رەداكتوردى پايدالانامىز. ىسكە قوسۋ ءۇشىن مىنا كوماندالاردى ورىندايمىز: باستاۋ – باعدارلاما – ستاندارتتى – PAINT. «Paint» (اعىلشىن ءسوزى) –قازاقشا سىزىپ، بوياپ ۇيرەنۋ دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
قۇراقتىڭ ەكى ءتۇرىن سىزىپ جانە بويايمىز.
ساراماندىق جۇمىس
2. «سەگىزجاپىراق» قۇراعى
تەست سۇراقتارىن كومپيۋتەردىڭ كومەگىمەن شەشىپ، كومپيۋتەر باعاسىن ءوزى قويادى.
V.وي تولعانىس كەزەڭى.
ال ەندى بالالار بۇگىنگى ساباقتى قورىتىندىلاي كەلە، مىنا كەستەنى تولتىرامىز.
INSERT ءادىسى.
Vءى قورىتىندىلاۋ، باعالاۋ
Vءىى. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ
اققۋ جانە سەگىزجاپىراق قۇراقتارىن قۇراۋ، ويۋ-ورنەك تۋرالى 5 جولدى ولەڭ جازۋ.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «Paint» گرافيكالىق رەداكتورىندا پراكتيكالىق جۇمىس
