InfoHub Logo

ماتەماتيكا 3 سىنىپ
تاقىرىبى: قۇرىلىمى كۇردەلى تەڭدەۋلەر /ادەبيەت/
وقۋ ماقساتتارى: كوبەيتۋ مەن بولۋگە بەرىلگەن ح: 8=9؛ 51: ح=17؛ 23∙ح=46 تۇرىندەگى قاراپايىم تەڭدەۋلەردى؛ قۇرىلىمى كۇردەلى ح∙ (25: 5)=60؛ (24∙3): ح=6؛ ح: (17∙2)=2؛ k+124: 4=465 تۇرىندەگى تەڭدەۋلەردى شەشۋ.
تىلدىك ماقساتتار
وقۋشىلار:
قۇرىلىمى كۇردەلى تەڭدەۋلەر شەشۋدى ءتۇسىندىرۋ، سول جاق بولىگىن قاراپايىم تۇرگە كەلتىرۋ، بەلگىسىز كومپونەنتتى اتاۋ، بەلگىسىز كومپونەنتتى تابۋ ەرەجەسىن بىلەدى.
پاندىك لەكسيكا جانە تەرمينولوگيا:
- كوبەيتۋ مەن بولۋگە بەرىلگەن قاراپايىم تەڭدەۋلەر، قۇرىلىمى كۇردەلى تەڭدەۋلەر.
ساباقتا ديالوگ/جازۋ ءۇشىن پايدالانىلاتىن ءتىل.
تالقىلاۋ:
– ەگەر تەڭدەۋ كۇردەلەندىرىلگەن بولسا، نە ىستەۋ قاجەت؟
–«ورنەكتى جەڭىلدەتۋ» دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭ؟
– قۇرىلىمى كۇردەلى تەڭدەۋدى قالاي تەكسەرۋگە بولادى؟
– قۇرىلىمى كۇردەلى تەڭدەۋلەردى شەشۋ الگوريتمىن ۇسىن.
جازۋ:
تەڭدەۋدى شەشۋدى جانە ونى تەكسەرۋدى جازۋ.

شاتتىق شەڭبەرى:
ماتەماتيكا عىلىمدار پاتشاسى دەپ
مويىنداعان بار عالام، جەر شارى دا،
سول قاعيدا تاعى دا دالەلدەنبەك،
بۇگىنگى 3 ا سىنىپ ساباعىندا.
توپقا ءبولۋ:
1. «ادەبيەت» ورتالىعى
2. «كىتاپحانا» ورتالىعى
3. «ونەر» ورتالىعى
4. «ەسەپتەۋ» ورتالىعى
«شيراتۋ»
ادەبيەت، كىتاپحانا سوزدەرىنىڭ ماعىناسىن اشايىق.
ادەبيەت، كىتاپحانا تۋرالى اڭگىمەلەۋ.
ادەبيەت (لات. lit(t) eratura، – جازىلعان، lit(t) era – ءارىپ دەگەننەن شىققان).
ادەبيەت - كوركەم ادەبي شىعارمالاردىڭ جيناعى.
كىتاپحانا - كىتاپتار قورى جيناقتالعان كىتاپ وقۋشىلار ورتالىعى. كىتاپحانادا كىتاپحاناشى قىزمەت ەتەدى.
بىزدە مەكتەپ كىتاپحاناشىسى بوپ كىم قىزمەت ەتەدى؟
- كىتاپحاناشى اپايمەن ءبىزدىڭ 3 ا سىنىپ وقۋشىلارى سۇحبات جۇرگىزگەن بولاتىن. ەندەشە سونى تىڭدايىق:
كىتاپحاناشىمەن سۇحبات ۆيدەو روليك كورسەتۋ.

«سەرپىلگەن ساۋالدار»
– تەڭدەۋ دەگەن نە؟
– تەڭدەۋدى شەشۋ دەگەن نە؟
تەڭدەۋ دەگەنىمىز - قۇرامىندا بەلگىسىزى بار تەڭدىك.
تەڭدەۋ شەشۋ دەگەنىمىز - قۇرامىنداعى بەلگىسىزدىڭ ساندىق ءمانىن تابۋ دەگەن ءسوز.

ماعىنانى تانۋ:
كەستەدە بەرىلگەن تەڭدەۋلەرگە نازار اۋدارايىق.
قاي تەڭدەۋدى ورىنداي الامىز؟ قاي تەڭدەۋ ورىنداۋعا قيىندىق كەلتىرەدى؟
سول جاقتاعى تەڭدەۋ - قاراپايىم تەڭدەۋ، بۇل تەڭدەۋدى شەشە الامىز. وڭ جاقتاعى قۇرىلىمى كۇردەلى تەڭدەۋ، ونى ورىنداۋ ءۇشىن، سول جاق بولىگىن ىقشامداپ، قاراپايىم تۇرگە كەلتىرەمىز. ياعني، اۋەلى سول جاقتاعى كوبەيتىندىنى ورىنداپ، ىقشامداپ الامىز.
تۇسىندىرە وتىرىپ العاشقى بەكىتۋ.
تەڭدەۋلەردى شەش. تەكسەر.
ح∙ (5∙6)=210
دەسكريپتورى:
 قۇرىلىمى كۇردەلى تەڭدەۋلەردى ىقشامداۋدى؛
 تەڭدەۋدىڭ ءتۇبىرىن تابۋدى؛
 كەستەدەن تىس جاعدايدا كوبەيتۋ مەن ءبولۋدى اۋىزشا ورىنداۋدى؛
 تەكسەرۋدى ورىنداۋدى بىلەمىن.

اتىراۋ قالاسى،
جاڭاتالاپ سەلوسى
جامبىل ورتا مەكتەبى
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
باشييەۆا اقەركە شاميل قىزى
قۇرىلىمى كۇردەلى تەڭدەۋلەر جۇكتەۋ